LETMELERDE AMA SSTEM HAFTA 7 AMA Ama gelecekte

  • Slides: 10
Download presentation
İŞLETMELERDE AMAÇ SİSTEMİ HAFTA 7

İŞLETMELERDE AMAÇ SİSTEMİ HAFTA 7

AMAÇ • Amaç; gelecekte ulaşmak istenen durumdur. Hedefler ise, amaçlara ulaşmayı sağlayan ve süresi

AMAÇ • Amaç; gelecekte ulaşmak istenen durumdur. Hedefler ise, amaçlara ulaşmayı sağlayan ve süresi belirli olan aşamalardır. • İşletmeler, ihtiyaç duyulan mal ve hizmetleri üreterek fayda sağlamak, bir değer yaratmak için kurulurlar. İşletmenin amacı ve ana politikalarını işletme yönetimi belirler. İşletme yönetimi bunun için uygun örgüt yapısını düzenler. Gerekli üretim faktörleri ve bu faktörleri kullanmak için gerekli kaynaklar belirlenir. Faaliyet sonuçları sürekli denetlenir. Gelecek faaliyetlere ilişkin dersler çıkarılır, yeniden planlamaya gidilir. Bir başka deyişle, belirli bir amaca en verimli şekilde ulaşmak için işletme faaliyetlerini örgütleme, yöneltme ve denetleme işlerinin bütününden işletme yönetimi sorumludur. • İşletmelerin amacı, farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Geleneksel olarak bir işletmenin amaçları, kar elde etmek, topluma fayda sağlamak ve sürekli olmak şeklinde tanımlanabilir. Bunlar için işletmenin genel amaçları demek mümkündür. Bunların dışında, işletmelerin özel amaçları da bulunur. Örn: İstihdam yaratmak, uzun dönemli büyüme sağlamak, daha kaliteli mal ve hizmet sunmak vs.

İŞLETMENIN TEMEL AMAÇLARI KARLILIK • İlk akla gelen amaç, kar elde etmektir. Serbest piyasa

İŞLETMENIN TEMEL AMAÇLARI KARLILIK • İlk akla gelen amaç, kar elde etmektir. Serbest piyasa ekonomisinde, bir işletmenin bir piyasada varlık göstermesi, bir başka deyişle, mal veya hizmet üretiminde bulunması için sonuçta bir kar elde etmesi gerekmektedir. Kar: İşletmenin toplam gelirlerinin, toplam giderlerinden fazla olmasıdır. İktisat biliminde bu tanıma alternatif maliyet (fırsat maliyeti) de katar. Kar elde etme amacı geleneksel yaklaşımın bir sonucudur. Uzun dönemli olarak elde edilmesi gerekmektedir. Çünkü kar, her zaman yeterli bir performans göstergesi değildir: Tahakkuk esası, likidite esası, etik dışı yollar – hortumculuk, vergi kaçırmak, ürünün kalitesini düşürmek vb. • Üstelik bazı işletmeler, sosyal eşitlik sağlama, bölgesel kalkınma farklılıklarını ortadan kaldırma gibi işlevleri de kar amacının önünde tutabilirler. Bu işletmelerin, kar dışında topluma fayda sağlama amaçları ön plana çıkmaktadır.

TOPLUMSAL FAYDA İşletmelerin bir diğer amacı topluma fayda sağlamaktır. Burada fayda iki şekilde ele

TOPLUMSAL FAYDA İşletmelerin bir diğer amacı topluma fayda sağlamaktır. Burada fayda iki şekilde ele alınabilir. Bunlardan ilki, toplumun tüm kesiminin talep ettiği mal ve hizmetleri sağlayarak fayda sağlamaktır. Zira işletmenin kar amacını gerçekleştirmesi için de ürettiği mal ve hizmete karşı piyasada bir talebin olması gerekmektedir. Bu nedenle işletmelerin sürekli değişen müşteri talep ve ihtiyaçlarını takip etmeleri ve bunları tatmin edecek şekilde üretim yapmaları gerekmektedir. Topluma fayda sağlamak, daha geniş boyutta da ele alınabilir. Bu durumda, sadece tüketicileri değil işletme ile doğrudan veya dolaylı olarak ilişkili olan tüm kişi, kurum ve kuruluşların beklentilerini olumlu şekilde yanıtlamalıdır. Örneğin, çevreye duyarlı olmalı, kıt kaynakları verimli kullanmalı, ticari ve etik kurallara saygılı davranmalıdır. Topluma fayda sağlama amacının bu daha geniş tanımını, paydaş yaklaşımı çerçevesinde ele almak mümkündür.

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme amaçları, aslında işletmenin paydaşlarının yani ilgili insan gruplarının amaçlarını yansıtır.

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme amaçları, aslında işletmenin paydaşlarının yani ilgili insan gruplarının amaçlarını yansıtır. Paydaş, işletme ilgili herkesi kapsayan bir kavramdır. Paydaş yaklaşımı, çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler ve pay sahiplerinin her birini önemseyen ve onların beklentilerine, zamanla değişen ihtiyaçlarına kulak veren bir felsefedir. Bir başka deyişle, paydaş işletmenin iç ve dış çevresinde herkestir. Bu paydaşların amaçları uyumlu veya çatışmalı olabilir. Amaçları birbiriyle uyumlu olanlar, işbirliğine giderken, diğerleri arasında bir uzlaşı gereklidir.

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme Personeli: Yüksek bir ücret, rahat çalışma şartları, istikrarlı bir iş

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme Personeli: Yüksek bir ücret, rahat çalışma şartları, istikrarlı bir iş ve işin devamlılığını beklerler. Çalışanların beklentilerini, işletme dışı yaşama yaymak da mümkündür. Örneğin, sosyal ve kültürel tesisler, okul, kreş, hastane vb. İşletme çalışanlarının çıkarları, sendikalar tarafından temsil edilir. Herzberg’in çift etmen (hijyen) teorisi: Herzberg’e göre, kişinin motivasyonunu belirleyen 2 temel faktör vardır. Bunlardan ilki olan motivasyonel faktörlerin, işin kendisi ile ilgili faktörler olduğunu ve iş tatmini ve artan verimlilik üzerinde pozitif etkileri olduğunu savunmuştur. Bunlar arasında başarı, tanınma, işte yükselme, sorumluluk ve geri bildirim sayılabilir. İkinci grup faktörler ise, çalışma koşulları ile ilişkilidir. Bunlar arasında, çalışma koşulları, iş güvenliği, ücret ve kişisel yaşantı sayılabilir.

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme Sahipleri: Homoeconomicus varsayımı altında, maksimum kar elde etmeyi amaçlarlar. Karlılık

İŞLETME PAYDAŞLARI • İşletme Sahipleri: Homoeconomicus varsayımı altında, maksimum kar elde etmeyi amaçlarlar. Karlılık ve rantabilite, işletme sahiplerine özgüdür. Kar, işletme sahiplerinin özkaynakları karşılığında elde etmeyi beklediği bir amaçtır. Elde edilen kar, özkaynak sahiplerine dağıtılabileceği gibi, otofinansman olarak da kullanılabilir.

İŞLETME PAYDAŞLARI • Devlet: İşletmelerin karlarından vergi geliri elde etmeyi ve vergi kaçaklarını önlemeyi

İŞLETME PAYDAŞLARI • Devlet: İşletmelerin karlarından vergi geliri elde etmeyi ve vergi kaçaklarını önlemeyi amaçlar. Ayrıca, işletmelerin çeşitli devlet politikalarına uygun davranmaları da beklenir. Örneğin, yatırımların veya istihdamın arttırılması için teşvik uygulayabilir. Vergi, bir gider kalemi olduğundan, işletmenin amacı vergi sonrası karını maksimize etmek olmalıdır. • İşletmeye borç verenler: İşletmeye sağladıkları borcun zamanında ve anapara ve faizi ile birlikte tahsil edilmesini isterler. Burada karlılıktan ziyade işletmenin ödeme gücü (likiditesi) önem kazanır. • İşletmenin ürettiği mal ve hizmetleri talep edenler: Ürün veya hizmeti en kaliteli şekilde, en düşük maliyete sağlamak isterler.

İŞLETME PAYDAŞLARI • Tedarik sağlayanlar: Girdi sağlayanlar, bu girdileri en uygun fiyattan satabilmeyi, alacaklarını

İŞLETME PAYDAŞLARI • Tedarik sağlayanlar: Girdi sağlayanlar, bu girdileri en uygun fiyattan satabilmeyi, alacaklarını zamanında tahsil etmeyi beklerler. İşletme ise, ihtiyaç duyduğu girdileri en iyi fiyattan ihtiyaç duyduğu anda sağlamayı ister. • Toplum: İşletmelerin sosyal amaçlara önem vermesini ve sosyal faaliyetlerde bulunmasını bekler. Örneğin, Opet’in temiz tuvalet projesi, öğrenci bursları, çevreye duyarlılık vb. İşletmeler, topluma hizmet amacını kurumsal sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde yerine getirmeye çalışırlar.

İŞLETMENIN SÜREKLILIĞI • İşletmeler faaliyet gösterirken, tüm paydaşlarını dikkate almak zorundadır. Sadece kar sağlama

İŞLETMENIN SÜREKLILIĞI • İşletmeler faaliyet gösterirken, tüm paydaşlarını dikkate almak zorundadır. Sadece kar sağlama amacına yoğunlaşmak, işletme sahiplerinin amaçlarına uygun düşerken, örneğin çalışanların veya müşterilerin amaçları ile ters düşecektir. Sadece toplumsal fayda yaratmaya odaklanmak ise, işletmenin iç paydaşlarının amaçları ile uyumsuz olacaktır. Bu nedenle uzun vadede işletmelerin sürekli olmasının sağlanması her iki amacın da dengelenmesi yoluyla olabilir. Bu 3 amacın bir arada gerçekleştirilmesi için işletmenin bir denge kurması şarttır. Topluma fayda sağlama amacı ile ortakların faydasını maksimize etme amacının uzun dönemde dengeye ulaşması gerekir.