LETM FAKLTES RADYO TELEVZYON VE SNEMA BLM RTS
İLETİŞİM FAKÜLTESİ RADYO, TELEVİZYON VE SİNEMA BÖLÜMÜ RTS 439 – Sinemada Akımlar Arş. Gör. Dr. Murat ŞAHİN
İngiliz Belgesel Film Okulu RTS 439 – Sinemada Akımlar Hafta-8
Belgesel Nedir? • Belgesel kelimesini ilk defa John Grierson kullanmıştır. ‘Cumantaire’ kelimesini kullanır – Belgesel film ‘olanın yaratıcı bir uygulamadan geçirilmesidir’ – Philip Dunne ise ‘doğası gereği deneysel ve yaratıcı olan’ – Andrew Sarris’e göre ‘her film, herhangi bir yerin, bir zamanın bir kişinin bir şeyin belgeleri olarak ele alındığında tüm filmlerin belgesel olduğunu’ söyler.
Sinema ve Gerçeklik İlişkisi • Bu ilişki Lumiere’den bu yana tartışılır. • Kurmaca ve belgesel ayrımı ilk yıllara dayanır. • Robert Flaherty – Dziga Vertov – John Grierson – Paul Rotha – Vittorio de Sica – Andre Bazin • Bazıları gerçekliği belgesel filmlerde ararken bazıları öykülü filmlerde ararlar.
Robert Flaherty ve Dziga Vertov • Sinema – gerçek ilişkisi kapsamında ilk çalışmalardır. • Ardından birçok gerçekçi sinema okulu ortaya çıkmıştır. • Grierson’a göre Flaherty, belgesel sinemanın öncülüğünü yapmıştır. • Ayrıca çoğu gerçekçi sinema okulu gerek belgesel filmlerde gerekse öykülü filmlerde Vertov’un sinema-gerçek kuramından yararlanmıştır.
Robert Flaherty – Kuzeyli Nanook
Robert Flaherty – Kuzeyli Nanook
Robert Flaherty – Kuzeyli Nanook
Dziga Vertov Etkisi • Yaptığı çalışmalarla – İngiliz Belge Okulunu – İtalyan Yeni Gerçekçi sinemayı – Cinema-Veriteyi – Fransız Yeni Dalgacıları – Godar, Gorin ve Roger’i etkileyerek Dziga Vertov grubunun oluşmasına etki etmiştir.
John Grierson • Flaherty ve Vertov’un gerçekçi çalışmaları 1930’larda Grierson’un öncülüğünde İngiliz Belge Okulunun kurulmasıyla sonuçlanmıştır • Vertov’un kamerası sokağa yaşamın içine • Flaherty’nin kamerası ise kültürlerin içine girmiştir
John Grierson • Belgesel Sinemanın Temel İlkeleri – 1932 yılında yayınladığı makale • Belge film ‘olanın yaratıcı bir uygulamadan geçirilmesi’ ilkesine dayanır.
Paul Rotha • Grierson’dan sonra İngiliz Belge Okulunun en önemli kişisi • Doğrudan propagandacı bir yaklaşım sergiler • Belge film öykülü filmlerden daha sanatsal özellikler taşır • Bir belgesel film yapımcısı hem bir toplumbilimci hem de bir kameraman hatta bir ozan olmalıdır • Belge filmler, çağın toplumsal ve siyasal yaşamının etkisiyle ortaya çıkıp ve kendine özgü bir film türüdür
Paul Rotha • Belgesel filmler, çağın sorunlarını ve gerçeklerini yansıtmalı • Belgeci film, insan çağrışımları çerçevesi içinde ortaya çıkmış, gerçek çağdaş olaydır. • Belgecinin en başta gelen görevi, halkı ve onun sorunlarını, işlerini ve hizmetlerini yine halkın gözleri önüne sermek için, kitleyi inandırma sanatındaki ustalığını gösterebileceği durumlar bulmak olarak ifade eder.
John Grierson • İnsanları toplumsal değişimin dinamikleri karşısında bilgilendirmek gerekir • Bilgilendirme derken propagandayı kasteder • Hükümet adına propaganda filmleri çekmeye başlar
John Grierson • Balıkçı Tekneleri – 1929
John Grierson – Balıkçı Tekneleri - 1929
John Grierson – Balıkçı Tekneleri - 1929
John Grierson – Balıkçı Tekneleri - 1929
İngiliz Belge Okulu • • • John Grierson Basil Wright – Köy Kente Geliyor Stuart Legg – Genç Kuşak Arthur Elton – Dağdaki Gölge Harry Watt – Gece Postası Edgar Anstey – Konut Sorunları Robert Flaherty – Endüstri Ülkesi Britanya Paul Rotha Alberto Cavalcanti – Pett ve Pott
Basil Wrigh – Seylan Türküsü
Basil Wrigh – Seylan Türküsü
Basil Wrigh – Seylan Türküsü
Robert Flaherty – John Grierson - Endüstri Ülkesi Britanya
Robert Flaherty – John Grierson - Endüstri Ülkesi Britanya
Robert Flaherty – John Grierson - Endüstri Ülkesi Britanya
F. W. Murnau ve Robert Flaherty – Tabu 1931
F. W. Murnau ve Robert Flaherty – Tabu 1931
Özgür Sinema RTS 439 – Sinemada Akımlar Hafta-12
Özgür Sinema Hareketi • 1950’lerin ortasında İngiltere’de ortaya çıkmıştır • Kökeninde İngiliz sinemasının belge film geleneği vardır • Lindsay Anderson, Karel Reisz ve Tony Richardson gibi isimlerin • 1947 yılında çıkmaya başlayan Sekans adlı sinema dergisi ve • 1951 yılında çıkmaya başlayan Görüntü ve Ses dergisinde çıkan yazılar ile • Geleneksel İngiliz sinemasına eleştiriler getirirler • Bu isimler sinema yazıları yazarlar ve belgeseller çekerler
Özgür Sinema Hareketi • Bu isimler 1956 yılında Özgür Sinema adlı manifestolarıyla yeni bir sinema hareketi başlatırlar • Londra’da film gösterimlerinde hareketin özelliklerini karşılayan ilk filmleri izletirler; – Thursday’s Children 1953 - Lindsay Anderson – Düşler Ülkesi 1953 - Lindsay Anderson – Momma Don’t Allow - Karel Reisz ve Tony Richardson
Özgür Sinema Hareketi • • Filmlerde çalışan sınıfın problemleri Toplumsal sorunlar Sosyal içerikli konular ele alınır Bu tutum 1960 yılına kadar yaptıkları belgesellerde devam eder
Özgür Sinema Hareketi • 60’larda ise aynı konuları ele almalarına rağmen bu defa öyküleyici bir anlatıma ve daha bireysel bir bakış açısına kayma olur. • Bu değişimin altında Fransız Yeni Dalga sinemasının etkisi vardır • Bazı eleştirmenler bu sinema hareketini İngiliz Yeni Dalgası olarak adlandırır • Tony Richarson’un 1959 yılında yaptığı Öfke (Look Back in Anger) filmiyle başlayan yeni yönelimleri onların ‘Öfke sineması’ olarak da adlandırılmasına neden olmuştur
Tony Richardson - Look Back in Anger (Öfke) - 1959
Tony Richardson - Look Back in Anger (Öfke) - 1959
Tony Richardson - Look Back in Anger (Öfke) - 1959
Lindsay Anderson • • Meet the Pioneers – 1948 Thursday’s Children – 1953 O Dreamland (Düşler Ülkesi) – 1953 Noel Hariç Her Gün – 1957
Thursday’s Children – 1953
O Dreamland (Düşler Ülkesi) – 1953
Karel Reisz ve Tony Richardson • Momma Don’t Allow - 1955
Karel Reisz • Biz Lambeth Çocuklarıyız (We are the Lambeth Boys) – 1958
Özgür Sinemacıların ‘Öfke’ Dönemi • Tepedeki Oda (Room at the top) – 1958 Jack Clayton • Look Back in Anger (Öfke) – 1959 Tony Richardson • Cumartesi gecesi ve Pazar sabahı (Saturday night and Sunday morning) – 1960 Karel Reisz
Tepedeki Oda (Room at the top) – 1958 Jack Clayton
Tepedeki Oda (Room at the top) – 1958 Jack Clayton
Tony Richardson - Look Back in Anger (Öfke) - 1959
Cumartesi gecesi ve Pazar sabahı (Saturday night and Sunday morning) – 1960 Karel Reisz
Cumartesi gecesi ve Pazar sabahı (Saturday night and Sunday morning) – 1960 Karel Reisz
Lindsay Anderson’ın yönettiği Noel Harici Her Gün (Every Day Except Christmas, 1957)
Lindsay Anderson’ın yönettiği Noel Harici Her Gün (Every Day Except Christmas, 1957)
Tony Richardson Filmleri • Bir Tadım Bal (A Taste of Honey) – 1961 • Uzun Mesafe Koşucusunun yalnızlığı (The lonelinessof the long distance runner) – 1962 • Tom Jones - 1968
Tony Richardson Bir Tadım Bal (A Taste of Honey) - 1961
Tony Richardson Bir Tadım Bal (A Taste of Honey) - 1961
(The lonelinessof the long distance runner) – 1962
(The lonelinessof the long distance runner) – 1962
Öfkeli Genç Adam filmleri • Karel Reisz – Night Must Fall – 1963 • Karel Reisz – Morgan – 1965 • Lindsay Anderson – Sporcunun Hayatı - 1963
Lindsay Anderson – Sporcunun Hayatı - 1963
Lindsay Anderson – Sporcunun Hayatı - 1963
- Slides: 57