LETM FAKLTES GAZETECLK Gazetecilik BLM GZT 107 Siyaset

İLETİŞİM FAKÜLTESİ GAZETECİLİK Gazetecilik BÖLÜMÜ GZT 107 Siyaset Bilimi Dr. Öğr. Üyesi Hasan Turgut Dr.

Siyasal Sistemler GZT 107 Siyaset Bilimi Hafta-11

Siyasal Sistemler Siyasi Yönetim Biçimleri Rejimlerine Göre Devlet Biçimlerine Göre Devlet Yapılanmasına Göre Hükümet Örgütlenme Biçimlerine Göre Demokrasi Anayasal Monarşi Federal Sistem Parlamenter Sistem Otoriterizm Cumhuriyet Üniter Sistem Başkanlık Sistemi Totalitarizm Yarı-Başkanlık Sistemi

Rejimlerine Göre • Demokrasi için bakınız 10. Hafta. • Otoriterizm: – Özgürlüğe yer yoktur. – Baskıcı rejimlerdir fakat ideolojik rejimler değildir. – Hedef, bir kişi ya da grubun iktidarını sürekli kılmaktır. – Güçler Ayrılığı İlkesi yoktur. • Totalitarizm: – Özgürlüğe yer yoktur. Devlet, bireyi total bir kimlikte eritir. – İdeolojik rejimlerdir, tüm toplumu kapsayan dünya görüşleri dayatırlar. – Organizmacı ve dayanışmacı toplum modelleri vardır. – Siyasetin kapsayıcılığı ve üstünlüğü söz konusudur. – Parti-devlet, parti-lider bütünleşmesi vardır. (s. 39 -43)

Devlet Biçimlerine Göre Anayasal Monarşi Cumhuriyet

Devlet Yapısına Göre (Bknz. 4. Hafta) Federal Sistem Üniter Sistem

Hükümet Örgütlenmesine Göre Parlamenter Sistem Başkanlık Sistemi YarıBaşkanlık Sistemi

Parlamenter Sistem • • Temsili Demokrasi Parlamento (Yasama) güçlüdür. Yürütme Parlamento içerisinden çıkar. Yürütme genellikle iki başlıdır. (Devlet Başkanı ve Başbakan) Güvenoyu Yasama ve yürütme arasında eşitlik, işbirliği ve birbirini denetleme vardır. Güçler Ayrılığı zayıftır. G. Sartori: – Eşitsizler üzerinde birinci (Birleşik Krallık/ Bakanlar Başbakana bağlı) – Eşitsizler arasında birinci (Almanya/ Koalisyon ve Başbakan Kabine üzerindeki etkisi sınırlı) – Eşitler arasında birinci (Başbakan ve Bakanlar eşit/ Kabine aynı anda düşürülebiliyor) (s. 78 -80).

Başkanlık Sistemi • Güçler Ayrılığı kuvvetli / Fren ve denge mekanizması • Devlet ve Hükümet Başkanlığı tek kişide toplanmıştır. Dolayısıyla sorumluluk Başkan’dadır. • Ayrı seçimler / Çifte meşruiyet • Güvenoyu yok. Yalnızca impeachment (Görevi kötüye kullanmak). • İstikrarlı fakat esnek değildir. (s. 80 -82)

Yarı-Başkanlık (Karma) Sistemi • • Parlamenter ve Başkanlık sistemlerinin karmasıdır. Ayrı seçimler / Çift Başlı Yürütme yetkisinin paylaşımı söz konudur. Üç temel kurum: Cumhurbaşkanı / Hükümet / Parlamento. • Cumhurbaşkanı Yasamadan bağımsız ve otoritesi var, Hükümet ise Yasamaya bağlı (güvenoyu). • Cumhurbaşkanı ve Hükümetin mutlaka aynı partiden olmasına gerek yoktur (Cohabitation dönemi) (s. 82 - 85)

Kaynakça • Prof. Dr. H. Birsen Hekimoğlu. Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. http: //auzefkitap. istanbul. edu. tr/kitap/kamu y%C 3%B 6 netimi_ue/karsiysistemler. pdf, Erişim: 03. 12. 2020. • Pınar Akçalı (2016). Karşılaştırmalı Devlet Sistemlerine Giriş. Ankara: İmge.