Lesoni 9 o Sepitema 1 2018 4 Samotesia

Lesoni 9 ‘o Sepitema 1, 2018

4. Samotesia, Neapoli mo Filipai. Ngaue 16: 11 -40 v Kainga tui fo’ou 1. Silia mo Sisilia. Ngaue 15: 36 -41 v Timi Ngaue Faka-Misinale ‘e UA 5. Tesalonaika mo Pelea. Ngaue 17: 1 -15 v Ako e Folofola 2. Teape mo Lisita. Ngaue 16: 1 -5 v Talavou ko Timote 6. ‘Atenisi. Ngaue 17: 16 -34 v Koe kau ‘Aleopeiko 3. Filisia, Kaletia, Misia mo Taloasi. Ngaue 16: 6 -10 v Ui ‘i Masitonia 7. Kolinito. Ngaue 18: 1 -17 v “Lea , pea ‘oua na’a fakalongo pe”

KULUPU NGAUE FAKAMISINALE ‘E UA “Pea hili ‘ae ‘aho ni’ihi, na’e pehe ‘e Paula kia Panepasa, keta toe o, ‘o ‘a’ahi ki hota kainga ‘ihe kolo kotoa pe, na’ata malanga ‘aki ‘ae folofola ‘ae ‘Eiki, pe ‘oku nau fefee. ’”(Ngaue 15: 36) Na’e loto ‘a Paula mo Panepasa kena ‘a’ahi kihe ngaahi siasi na’ ana fokotu’u ‘ihe ‘ena ‘uluaki ‘a’ahi ngaue fakamisinale. Na’e loto ‘a Panepasa ke nau toe o pe mo hono kainga ko Sione Ma’ake (Kolose 4: 10) Na’e ‘ikai toe loto ‘a Paula ia ke toe ‘oange ha faingamalie ‘a Sione Ma’ake kene toe kau he ‘alu, koe’uhi na’a ne fakafisi ‘ihe Na’e folau ‘a Panepasa mo Sione ‘uluaki folau ngaue fakamisinale. Ma’ake ki Saipalo, pea folau ‘a Paula mo Sailosi ki ‘Esia. Hili ha ngaahi taimi, na’e hounga kia Paula ‘ae ngaue na’e fai ‘e Sione Ma’ake: “he ‘oku ‘aonga ia kiate au ‘ihe ngaue fakafaifekau. ” (Filipai. 1: 24; 2 Tim.

TALAVOU KO TIMOTE “Pea na’e loto ‘a Paula kena o mo ia; pea ne ‘ave ‘o kamu ia, koe’uhi koe kakai S na’e nofo ‘ihe ngaahi potu koia: he na’a nau ‘ilo kotoa pe ko ‘ene tamai koe Kiliki. (Ngaue 16: 3) Na’e fetaulaki ‘a Paula mo Timote ‘i Lisita. ‘Oku ne kei talavou si’i pe ka na’e ako’i ‘ae Folofola kiate ia ‘ehe ‘ene fa’e ko ‘Iunisi mo ‘ene kui fefine ko Loisi (2 Tim. 1: 5) Na’e fili ‘e Paula ‘a Timote ke kau kihe ‘ene timi ngaue he na’a ne ma’u e poto mavahe pea taleniti’ia. Na’e te’eki ke kamu ‘a Timote ia, he ko ‘ene tamai koe Kiliki ia. Na’e tali ‘ehe Kosilio ‘i Selusalema ke ‘oua na’a fakamalohi’i ‘ae kamu. Koe ha e ‘uhinga na’e fekau ai ‘e Paula ke kamu? Na’e ‘ofa ‘a Paula kihe kakai Siu, na’ane fekau ke fakahoko ‘eni ke fakafaingofua’i mo tokoni kiate kinautolu kenau tali ‘ae popooaki tene malanga’aki.

KO E UI ‘I MASITONIA “Pea na’e ha mai ha me’a kia Paula ‘ihe po’uli; na’e tu’u mai ‘ae tangata Masitonia, ‘o kole kiate ia, ‘o pehe, Ha’u ki Masitonia, ‘o tookoni mai kiate kimautolu. ’”(Ngaue 16: 9) Koe palani ‘a Paula ke ‘a’ahi kihe ngaahi siasi na’e toki fokotu’u, ka koe palani ia ‘ae Laumalie Ma’oni na’e kehe ia. Na’e tataki kinautolu ‘ehe Laumalie Ma’oni ki Misia, kae ‘ikai ko Pitinia. Na’a ne toe tataki kianutolu ki Toasi—folau vakatahi—pea ne toe tala kiate kinautolu e feitu’u hoko ke nau folau kiai ‘ihe visone. Na’a nau tu’uta ki ‘Iulope, ke malava ‘o malanga’i atu ai ‘ae Kosipeli ‘ihe feitu’u ko’eni. Koe fakatataa mahino ‘eni ‘oe fiema’u koia ketau fakaongo kihe tataki ‘oe Laumalie Ma’oi’oni, ‘o tatau ai pe kapau ‘oku fehangahangi ia mo ‘etau ngaahi palani, pe fakakaukau.

KAINGA TUI FO’OU “’O ne ‘omi ‘akinaua kitu’a, mo ne pehe, Ongo ‘eiki, koe ha teu fai keu mo’ui ai? Pea na’ana pehe, Tui kihe ‘Eiki ko Sisu Kalaisi, pea teke mo’ui, mo ho fale. ’”(Ngaue 16: 3031) Na’e kumi ‘e Paula ‘ae feitu’u fakataha’anga ‘ae kakai Siu ‘i Filipai. Na’e ‘ikai ‘iai ha fale lotu, pea ne ‘ilo ha tu’unga finematu’a he ve’e vai tafe. Litia ‘o Taitaila na’ane kau he tu’unga fine matu’a ni. Na’a ne hoko koe fuofua laumalie ke tui kihe poppoaki ‘i ‘Iulope. Ka, na’e toe mapuna e ngaahi palopalema. Na’e kapusi ‘e Paula kitu’a ‘ae laumalie ‘uli mei he ki’i ta’ahine na’a ne fa’a ngaue ‘aki ia kene lava ‘o kikite. Na’e ‘ita ‘ae kau pule kihe ta’ahine ni, pea nau hanga ‘o puke ‘a Paula mo Sailosi ‘o ‘ave kihe kau pule. Na’e haha kinaua pea tuku pilisone, ka na’a na hiva ‘i pilisone. Ko’ene fakamo’oni ‘eni na’ane alasi e konisenisi ‘oe Ka’ate le’o pilisone.

“Pea na’e loto lelei ‘akinautolu ni ‘iate kinautolu ‘i Tesalonaika, he na’a nau ma’u ‘ae Folofola moe loto fiefia, ‘o nau kumi ‘ihe ngaahi tohi ‘ihe ‘aho kotoa pe, ki hono mo’oni ‘oe ngaahi me’ani. ” (Ngaue 17: 11) Ko Tesalonaika koe kolomu’a ia ‘o Masitonia. Na’e ‘alu ‘a Paula kihe fale lotu kene malanga ‘aki ‘ae pekia moe to e tu’u ‘a Sisu kihe kakai Siu. Koe ni’ihi tokosi’i pe ‘oe kakai Siu ne nau tui. Koe toenga na’anau fakatupu fakafepaki kinautolu kia Paula, pea kau ki heni moe ngaaahi ‘ulungaanga kovi ne ‘omi ‘ehe kainga tui fo’ou mei he maketi. Na’e tali lelei ange ‘ehe kakai Siu koia ‘i Pelea ‘ae poopoaki. Na’anau tui kihe mo’oni hili ‘enau ako fakamaatoato’i ‘ae Folofola. Koe loto tangia lahi ‘oku fakatokanga’i ‘e tupu ‘o lahi kapau ‘e ‘ikai muimui’i lelei ‘aki ha ako Tohitapu fakafo’i tuitui.

KOE KAU ‘ALEPIOKO “Pea na’e ‘omi ia, ‘o ‘ave kihe ‘Aleopeiko, mo nau pehe, ‘oku mau fie’il pe koe ha ‘ae akonaki fo’ou ni, ‘oku ke lea ‘aki? ’” (Ngaue 17: 19) Na’e ngau’aki ‘e Paula ha founga fo’ou ke malanga ‘aki ‘ae ongo lelei ‘i ‘Atenisi. Koe tokolahi taha ‘e kakai na’e ‘i ‘Atenisi koe kau Senitaile, koia na’e ‘ikai tene ngaue’aki ‘ae folofola koha fakava’e ‘ia ‘o ‘ene poopoaki. Na’a ne ngaue’aki ‘a Natula mo e faka’uhinga me’a, ke lava kenau mahino’i ‘ae ngaahi Ongoongo Lelei. Na’e ‘ikai tenau tui ‘oku tokanga ‘ae ngaahi ‘otua kihe me’a ‘oku hoko ‘I Mamani, koia na’e makehe ‘ae poopoaki ‘a Paula kiate kinautolu. Koe tokolahi ‘iate kinautolu na’a nau manukia ‘ae poopoaki ‘a Paula, ka ko kinautolu e kakai hange koia ko Taionisio mo Temalisi na’a na tui kinaua.

“LEA, PEA ‘OUA NA’A FAKALONGO PE” “He ‘oku ou ‘iate koe, pea ‘e ‘ikai ha tangata tene fa’a fai ha kovi kiate koe; he ‘ ou ma’u ‘ae kakai toko lahi ‘ihe kolo ni. ” (Ngaue 18: 10) Na’e fetaulaki ‘a Paula mo Pisila mo ‘Akuila ‘i Kolinito. Na’a ne nofo mo ngaue mo kinaua he na’a nau ma’u e taukei tatau. Ka na’e fakafisinga’i ‘ehe kakai Siu ‘a Paula, pea na’e ‘ikai tene toe malanga kiate kinautolu. Na’ane tupe’i hono kofu pea ne hoko atu ‘o malanga pe kihe kakai Senitaile. Na’a ne lotomamahi he me’ani, koia ai na’a ne pehe kene mavahe mei Kolinito ‘o hoko atu ‘ene fononga. Kaikehe, na’e toe ‘iai pe ngaahi fokotu’u makehe ‘ia ‘ae ‘Otua. Na’e toe nofo pe ‘a Paula ‘i Kolinito ‘ihe ta’u ‘e taha moe konga. Koe loloa taha ‘eni ‘o ‘ene nofo he ‘ene ngaue. Koe toko fiha nai ‘iho kolo ‘oku nau tatali kenau fanongo kihe ‘Otua? Lea, pea ‘oua na’a fakalongo pe.

“Koe kau talafekau ‘ae ‘Otua ‘ihe ngaahi kolo lalahi ‘oku ‘ikai totonu kenau loto fo’i ‘ihe vaivai, ta’efai totonu, fai kovi ‘oku ui kinautolu kenau fehangai moia lolotonga ‘enau kiikivoi hono talaki ‘ae ongo lelei ‘oe faka-mo’ui… Tuku ke manatu’i ‘eni ‘ekinautolu ‘oku kau kihe ngaue ‘oe ului laumalie neongo ‘e toko lahi ‘akinautolu ‘e ‘ikai tenau fie fanongo kihe fale’i mei he Folofola ‘ae ‘Otua, ko mamani kotoa he ‘ikai tenau ta’efanongo kotoa, pe faka’ikai’i ‘ae maama moe mo’oni, mei he ngaahi fakaafe ‘oe angavaivai, kataki fuoloa ‘a hotau Fakamo’ui. ‘I he kolo kotoa, neongo ‘oku fonu mahalo pe ‘ihe anga ta’e taau kehe moe fai kovi, ‘oku kei tokolahi pe ‘akinautolu tenau hoko koe kau muimui ‘a Sisu kapau tetau ngaue’aki ha ngaahi founga ako totonu mo tonu. ‘E lau’afe ‘akinautolu tetau a’u kiai moe mo’oni ‘o e fakamo’ui, pea taki kinautolu kia Kalaisi ko honau Fakamo’ui fakafo’ituitui. E. G. W. (Kau Palofita moe Ngaahi Tu’i, cp. 22, p. 277)