Les 2 Werken met babys TWIXXEN bij de
Les 2 Werken met baby`s
TWIXXEN bij de LWP werken met baby’s 1. Hoofdlijnen van de babyontwikkeling 2. Pedagogisch handelen gericht op baby’s 3. Veiligheid, hechting en welbevinden 4. Activiteiten met baby’s op de kinderopvang 5. Baby’s van deze tijd, ouders van deze tijd
Veiligheid, hechting en welbevinden
Inleiding Deze TWIXX is de 3 e van 5 TWIXXEN die jou gaat helpen om na te denken over de volgende vraag: Hoe kan ik nog meer aansluiten op behoeften van baby’s en hun ouders/verzorgers? ‘Het eerste jaar is het belangrijkste jaar uit een mensenleven’, zegt men wel eens, en daar zit wel iets in: hierin ontstaat de eerste hechtingsrelatie. Een baby kan zich ook hechten aan jou als Pm-er. Hoe bied jij een baby veiligheid, en hoe verhoog jij het welbevinden van een baby, zodat hij lekker in z’n vel zit. In deze TWIXX gaan we hier dieper op in.
Inhoud TWIXX Het verloop van hechting tussen ouder en kind Het welbevinden van een baby (opdracht 4) Babyopvang en stress Hoe bied je veiligheid (structuur, herkenbaarheid, continuïteit) Opdracht 4 welbevinden baby’s Een stukje herhaling, maar ook verdieping en vernieuwing!
Doelen TWIXX Je kunt de fases van het hechtingsproces van een baby omschrijven Je kunt omschrijven hoe jij als PM-er een rol hebt in het hechtingsproces Je kent de 7 kenmerken van welbevinden, en bent in staat deze te herkennen bij baby’s (d. m. v. observatie) Je kunt benoemen hoe je het welbevinden van baby’s in de kinderopvang zo hoog mogelijk kunt krijgen Je kunt situaties benoemen waardoor baby’s stress ervaren Je kunt het welbevinden van een baby observeren
Waar of niet waar? Een kind kan zich hechten aan meerdere personen Waar! Pas rond de 3 e maand beginnen baby’s voorkeur te ontwikkelen voor een paar personen in de directe omgeving Waar! Zoveel mogelijk tijd met het kind door te brengen is een voorwaarde voor een goede hechting. Niet waar! Een veilig gehecht kind is in staat om met nieuwe situaties om te gaan en heeft vertrouwen in haar moeder en leidster Waar! Een baby kan zich hechten aan de PM-er op de opvang Waar! Als het kind veilig is gehecht zal dat altijd zo blijven Niet waar!
Hechting bij baby’s
Inleiding Hechting vroeger en nu Vroeger: kind heeft voornamelijk voeding, verzorging en slaap nodig. Nu: alleen goede zorg is niet genoeg. Een kind heeft liefde en emotionele aandacht nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen. John Bowlby (1907) werkte in een kindertehuis: sensitieve houding en interactie Harlow: aapjes https: //www. youtube. com/watch? v=U 1 Uqcew_bn. M
4 gehechtsheidspatronen Het veilig gehechte kind Het vermijdend gehechte kind Het angstig-ambivalent gehechte kind Het gedesorganiseerd gehechte kind Problemen bij de hechting: Het baby'tje weet niet hoe je op volwassenen moet vertrouwen en nog minder hoe je vertrouwen in jezelf moet krijgen. De spanning die dit met zich meebrengt belemmert zijn ontwikkeling.
De eerste maanden Gehechtheidsgedrag van de baby: vanaf dag 1 eerst instinctief. Huilen Lachen Brabbelen Grijpen Zuigen Volgen met de ogen Bij 3 maanden reageren baby’s actief met deze signalen op aanwezigheid van personen en het gedrag van deze personen.
Vanaf 5/6 maanden Baby begint zich bewust te hechten Vaak aan 1 persoon Teveel ‘verzorgers’ is niet wenselijk Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit: Goed reageren op behoeftes is belangrijker dan veel tijd met de baby doorbrengen!
Rond de 7/8 maanden Eenkennigheid Scheidingsangst - Besef: Mama blijft bestaan ook al loopt ze nu weg. ‘Ik wil bij mama zijn!’ Herken je dit bij jou in de groep?
Rond de 8/9 maanden Kritieke fase voor de hechting is afgesloten Hechting blijft toenemen Tot 1, 5 a 2 jaar: scheidingsangst Vanaf 3 jaar: gehechtheidsgedrag partnerschapsgedrag
Een veilig gehechte baby (kind) Durft de wereld te verkennen / durft te verkennen in de kinderopvang Zoekt bij angst de veiligheid op van een hechtingsfiguur / PM-er De ouders / PM-ers reageren op de signalen van het kind Ruimte om te ontdekken Neem in gedachten een baby uit jouw groep. Zie jij deze kenmerken terug?
Factoren die een negatieve invloed kunnen zijn op dat hechtingsproces. https: //www. ouderscentraal. nl/haaienmuziek/ Vanaf de kant van de ouders: Psychiatrische problemen, zelf onveilig gehecht zijn, onverwerkte trauma’s. Stressfactoren in de situatie, zoals geldproblemen, relationele problemen. Opvattingen over de opvoeding waarbij weinig duidelijkheid wordt geboden (kind weet daardoor niet waar hij aan toe is). Opvattingen over de opvoeding waarbij er weinig of matig gereageerd wordt op de signalen van het kind (de opvoeder is bijvoorbeeld bang om het kind te ‘verwennen’ en negeert bepaalde signalen daardoor bewust of onbewust). Uitstel van het eerste contact vlak na de geboorte.
Aan de kant van de baby: Lichamelijke, verstandelijke of andere beperking waardoor het kind geen of ander hechtingsgedrag laat zien (niet kunnen reiken, geen oogcontact maken, lichamelijk contact afweren, overstrekken (spastische baby’s), minder hard huilen of juist harder). Herhaaldelijke ziekenhuisopnames.
Gevolgen: onveilige hechting… minder inzicht in gevoelens minder positieve verwachtingen van de omgeving extreme behoefte aan geruststelling en bevestiging ongezonde angst voor de confrontatie met je gevoel
In de praktijk Gehechtheid met de moeder https: //www. youtube. com/watch? v=KXMm 06 Ak. Yu. E
Het welbevinden van een baby
Met David (9 maanden) gaat het goed: hij keutelt gezellig rond, gaat op andere kinderen en op spelletjes af. Of hij gaat dicht bij een ander kind op de grond liggen, een kusje geven. Met andere woorden: hij heeft goed contact met andere kinderen. Hij schrikt ook niet echt als een vreemde zich met hem bemoeit. Hij huilt alleen als er iets is, als hij een vieze broek heeft, of pijn, of als hij schrikt. Wat zegt bovenstaande over dit kind? Machteld (18 maanden) kwam hier toen ze net een jaar was. Ze heeft veel gehuild en we hebben van alles geprobeerd. We hebben veel met haar op de arm gelopen en gezeten of probeerden haar met haar speen stil te krijgen, maar het hielp niet. Ze was rusteloos, speelde niet. Nu heeft ze de situatie wel geaccepteerd, maar je voelt dat ze er niet van geniet. Wat zegt bovenstaande over dit kind?
Welbevinden Lekker in je vel zitten Je prettig voelen Het naar je zin hebben Welbevinden kun je omschrijven als een algemene positieve toestand waarin een kind verkeert.
Welbevinden Het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) heeft om het welbevinden van een baby in kaart te brengen verschillende instrumenten ontwikkeld. Het doel van het instrument werken is welbevinden is om te onderzoeken of kinderen zich op hun gemak voelen en niet zozeer op problemen. Je krijgt als leidster inzicht of een kind zich op haar gemak voelt en hoe je de kwaliteit van de opvang kan verbeteren.
De 7 kenmerken van welbevinden 1. Open –gesloten 2. Nieuwsgierig – afwerend 3. Levenslustig – lusteloos 4. Tevreden –ontevreden 5. Ontspannen – gespannen 6. Met zelfvertrouwen – onzeker 7. Evenwichtig –onevenwichtig
Basisbehoeften van een baby Lichamelijke behoeften Behoefte aan affectie en geborgenheid Behoefte aan veiligheid, duidelijkheid en continuïteit Behoefte aan erkenning en waardering Behoefte aan ontwikkeling en competentie Behoefte om een goed mens te zijn
Wat vraagt dit van jou als professional? Goede kinderopvang schept een omgeving die aan deze basisbehoeften van kinderen tegemoetkomt.
Waarom werken aan welbevinden? Met Werken aan welbevinden kunnen instellingen voor kinderopvang zicht krijgen en houden op de kern van het werk: een omgeving bieden waarin jonge kinderen zich prettig voelen en zich daardoor goed kunnen ontwikkelen. Welbevinden van kinderen is daarmee een graadmeter voor de kwaliteit van de opvang.
Welbevinden ‘meten’ door te observeren Observeren om de kwaliteit van de opvang te evalueren en te verbeteren. Daarbij is steeds de vraag aan de orde: ‘wat heeft dit kind nodig om zich goed te voelen? ’ Observeren als hulpmiddel bij besprekingen. Observeren met het instrument en het bespreken van de resultaten maakt leidsters beter in staat met anderen te praten over het kind: ze hebben ‘meer woorden om te vertellen hoe het gaat’, zoals ze zelf zeggen. Dat kan handig zijn bij besprekingen met collega’s, maar ook met ouders. Observeren om het pedagogisch beleidsplan bij te stellen of te maken. De resultaten van de observaties en de besprekingen hiervan en de hieruit volgende verbeteringen leveren de bouwstenen voor het pedagogisch beleidsplan.
Babyopvang en stress
Welbevinden baby Emotioneel welbevinden Gezondheid Stress
Kinderopvang stressvol Baby’s die naar de opvang gaan hebben vaker Maag darm infecties Oorontstekingen Luchtweginfecties Kinderopvang lijkt stressvol voor baby’s: Meer stress bij wisselende opvang: opa oma/opvang/. Meer stress bij veel uren op de opvang (lange dagen) Opvang sluiten? Nee! Kwaliteit is dus heel belangrijk!
Tijdens zwangerschap Stress verhoging van het hormoon Cortisol in het bloed Alcohol invloed op ontwikkeling cellen. FASD en FAS Roken schadelijke stoffen beïnvloeden ontwikkeling foetus
Stress tijdens zwangerschap Baby van moeder die stress heeft ervaren: Vaker antibiotica Vaker huidklachten Vaker ziek Vaker problemen met luchtwegen Baby hoger cortisol, neemt minder snel af, bijv. wennen kinderopvang. Cortisolniveaus bij baby’s zijn vast te stellen in speeksel.
De 1 e 1000 dagen Recentelijke onderzoeken bewijzen dat ervaringen in de eerste 1000 dagen (vanaf conceptie) van grote invloed zijn op de (hersen)ontwikkeling en de rest van ons leven. Stress heeft een negatieve invloed op de hersenontwikkeling De eerste 1000 dagen https: //www. youtube. com/watch? v=GZL-l-9 xv. UE
Stress heeft een negatieve invloed op de hersenontwikkeling, tenminste als ze te weinig gerustgesteld worden Een verhoogd stresshormoon in het bloed ( cortisol) zorgt voor een snelle hartslag en ademhaling Het is een normale lichamelijke reactie, maar baby`s hebben zelf nog weinig mogelijkheden om stress kwijt te raken Een baby heeft de liefdevolle omgeving nodig die hem geruststelt in stressvolle situatie ( knuffelen, lichamelijk contact) Het mechanisme om stress te reguleren ( na opwinding weer te kalmeren) kan na veel extreme stress weer veranderen. Een baby is dan snel van streek en prikkelbaar Stress heeft een negatieve invloed op het immuunsysteem van de baby: het kind is vaak ziek Jouw troostende woorden en fysieke aanraking helpt het stresshormoon te laten dalen bij de baby
Stress en opvang Een bezoek aan de opvang kan door alle nieuwe ervaringen stress opleveren bij een baby Een liefdevol contact is van groot belang in de kindertijd. De hersenen groeien van liefde Zo wordt de basis gelegd voor cognitieve en sociale vaardigheden Door te benoemen wat er gebeurd en rust uit te stralen kan je de baby helpen zijn emoties en fysieke opwinding te reguleren. De baby heeft jouw rust nodig!
Naar de opvang Belangrijk als een kind naar de opvang gaat Wendagen: baby`s zijn gewoontedieren, ze vormen op basis van hun ervaringen verwachtingen hoe verzorgt worden. Baby vinden het prettig als ze de wereld gaan begrijpen en structuur helpt daarbij Ritmes/routines/structuren van thuis: zorgen voor een fijne overgang naar de opvang. De praktijk wijst uit de dat de opvang niet altijd mee kan met de routines/gewoonten van thuis: Blijf met ouders en of verzorgers in gesprek over de mogelijkheden en eventuele veranderingen ( bv niet de fles in bed) Zolang de verschillen niet te groot zijn wordt het leven op de opvang een verrijking
Onderzoek naar wennen op de babyopvang Er wordt op dit moment onderzoek door de universiteit van leiden gedaan naar de eerste periode op de kinderopvang https: //www. maatschappelijkekinderopvang. nl/nieuws/doe-mee-aan-thuis-in-de-opvang-universiteitleiden/: Aanvullende informatie kan je bij Marjolein opvragen Interessante links met informatie over stress bij kinderen https: //www. youtube. com/watch? v=U 8 g. Lst. Y 6 d. Yc&feature=youtu. be https: //www. youtube. com/watch? v=ENRI 46 TRi. RQ&feature=youtu. be
Hoe bied je veiligheid (structuur, herkenbaarheid, continuïteit) Hoe helpt jij een baby stress te reguleren?
Even herhalen…
Geef aan hoe je bezig bent met: - Herkennen en begrijpen - Vinden van vormen en ritmen - Routines en rituelen - Omgangsregels en consequent zijn - Kennismaken met de groep (voor nieuwe baby’s)
- Slides: 42