Leren Onderzoeken met Concept Cartoons in PO en

Leren Onderzoeken met Concept Cartoons in PO en VO Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Eindexamenprogramma havo/vwo en vmbo Deel A: Vaardigheden n Deel B-E: Inhoud n n Onderzoeks- en ontwerp vaardigheden: De kandidaat kan een natuurwetenschappelijk onderzoek voorbereiden, uitvoeren, resultaten verwerken, conclusies trekken

Wereld van Ideeën Theorieën Begrippen Relaties Wereld van Objecten Verschijnselen Observaties Experimenten Metingen Wereld van Wetenschappers Rondspelen van theorieën, resultaten, interpretaties, consensus?

Waar gaat het om? Manipulatie of van ideeën van apparatuur Minds-on ? Hands-on

Fasen in onderzoek n Fase 1: Bedenken van experiment – Onderzoeksvraag – Opzet Fase 2: Uitvoeren van experiment n Fase 3: verwerking, analyse, conclusies n

Opfrissen cartoons: De sneeuwman

Concept cartoons Prikkelende uitspraken n Over dagelijkse verschijnselen n Zeer herkenbaar voor kinderen n Laagdrempelig n Neutrale presentatie van misconcepties en wetenschappelijk idee n

De sneeuwman

Drie mogelijkheden voor cartoon gebruik 1. 2. 3. Inventarisatie van ideeën en voorkennis van kinderen Discussie met inbreng van argumenten uit ervaringen van de kinderen Aanzet tot zelf onderzoeken

Opdracht: Bedenk een experiment om dit verschijnsel (nat worden van het glas) nader te onderzoeken?

Werkblad Planning 1. 2. 3. 4. Wie denk je dat er gelijk heeft? Waarom? Bedenk een experiment om het verschijnsel (nat worden van glas) nader te onderzoeken. Beschrijf en maak een schets Wat verwacht je als uitkomst?

Werkblad uitvoering 1. 2. 3. 4. 5. Hoe heb je het experiment uitgevoerd? Wat heb je gezien/gemeten? Wat is je conclusie? Is er verschil met wat je verwachtte? Wat heb je geleerd?

Voorbeelden

Kinderexperimenten 1. 2. 3. 4. Deksel Warm en koud water vergelijken Gebeurt het ook bij andere vloeistoffen? Gebeurt het ook met een overkapping?

Rol van docent: begeleiding van leerlingen Opdracht: 1. Kies een klas (2 havo, of 4 vmbo-t, of 5 vwo, of. . . ) 2. Stel vast wat je hoofdonderwijsdoelen zijn met deze activiteit. 3. Waar ga je op letten tijdens de activiteit, welke vragen stel je? . 4. Wat zijn je belangrijkste aandachtspunten?

Ervaringen in de klas Groepen 6 -8 n Enthousiast! n Onmiddellijk idee voor experiment en onmiddellijke uitvoering, te ondoordacht n Goede ideeën n Doorvragen van leerkracht is belangrijk n Drieslag verwachting/resultaat/conclusie n

Werkwijze 2 lessen Laatste 15 min van les 1: discussie, opzet als huiswerk? Les 2: Uitvoering van experimenten en rapportering n Samenwerkend leren met rollen

Nogmaals koud water

Film: Vallen

Film 8 ste Montessorischool STAIJ Amsterdam

Discussievragen Was er redeneren met begrippen? n Was er redeneren met bewijsmateriaal? n Is dit geschikt voor leerlingen vmbo, havo, vwo, welke niveaus? n

Bungee jumpen De grote zal sneller vallen dan de kleine bij het springen De kleine zal sneller vallen Ze vallen even snel

Film Europaschool Amsterdam

Schaduwen

Herinnering na enkele weken (post-it)

Geleerd over onderzoeken

Concept cartoons Beeldvorm + minimale tekst n Alledaagse situaties n Neutrale presentatie van misconcepties en wetenschappelijk idee n Uitdaging n Startpunt voor experimenteel onderzoek n Betrokkenheid leerlingen n

Samengevat, concept cartoons Stimuleren leerlingen tot: n nadenken n argumenten formuleren n verlagen de drempel tot discussie n inspireren eigen experimenten

Informatie Engelse website: www. millgatehouse. co. uk n Nederlandse cartoon versie sinds voorjaar 2013 (Erik Groot-Koerkamp): www. denkenkunjeleren. nl n Meer informatie en NVON boek: E. van. den. berg@hva. nl n

Meer informatie Ed van den Berg E. van. den. berg@hva. nl e. berg@vu. nl n Boek NVON Onderzoeken en Ontwerpen voor 4 - tot 14 -jarigen: Inspirerende praktijkvoorbeelden