LER YAAM DESTE BE ZONGULDAK SALIK YKSEKOKULU HEMRELK
İLERİ YAŞAM DESTEĞİ BEÜ ZONGULDAK SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ A. D.
Sürekli göğüs kompresyonları sırasında akciğerler 8 -10 dk hızında ventile edilmelidir. Spontan dolaşım dönünceye kadar balon-maske ile ventilasyona devam edilebilir.
İlaç kullanılması ikinci derecede önemlilik arz eder KPR’ye başlanmasından ve defibrilasyon yapılmasından sonra damar yolu açılır, İlaç tedavisine başlanır ve ileri havayolu yöntemleri uygulanır.
İlaç ve sıvı uygulaması için damar yolu açılıp hasta monitörize edilir. Kap ritmi ve hızı izlenir duruma göre hastaya ilaç yapılır.
KARDİYAK ARREST YÖNETİMİ Kardiyak arreste neden olan 4 ritim vardır. • • Ventriküler Fibrilasyon (VF) Nabızsız ventriküler taşikardi (VT) Asistol Nabızsız elektiriksel aktivite
VT-VF
ASİSTOL
NEA( Nabızsız Elektriksel Aktivite)
Bunlardan; ŞOKLANABİLİR RİTİM • VF • VT (nabızsız) ŞOKLANAMAZ RİTİM • NEA • ASİSTOL
VF yada VT deki hayati girişimler; • Hemen başlanacak KPR • En kısa sürede uygulanacak olan DEFİBRİLASYON’dur
• Monitörde VF veya nabızsız VT var ise zaman kaybetmeden 1 kez defibrilasyon yapılmalıdır - Bifazik defibrilatörler (120 -200 J) - Monofazik defibrilatörler 360 J İle Şoktan sonra ritim ve nabız kontrol edilmeden göğüs kompresyonuna devam edilir.
KPR’a 5 döngü yani 2 dk devam edilmeli kısa duraklama ile ritim kontrolü yapılmalıdır. 1 Döngü: 30 göğüs kompresyonu ve 2 soluk vermedir. Göğüs kompresyonu 100 -120/dk olmalıdır. Akciğerler 8 -12 /dk hızında ventile edilmelidir.
İki dakika sonra ritim kontrolü VT- VF devam ediyorsa 2. şok verilmeli ve KPR devam edilmeli Damar yolu yok ise açılmalı şoktan önce yada sonra adrenelin 1 mgr ve her 3 -5 dk tekrarlanmalı yada 40 U vazopresssin tek doz uygulanmalı
Periferik IV ilaç uygulandıktan sonra ilaç ardından 20 cc SF verilmeli ve ekstremite 10 -20 sn yukarıda tutulmalıdır.
Kompresyon ilaç uygulamadan daha önemlidir. İlaç uygulamak için KRP ye ara verilmemelidir. KPR ye 2 dk devam edilmeli yeniden nabız kontrolü yapılmalıdır.
• Ritim kontrolü yapıldıktan sonra VT ve VF var ise 3. şok verilir. • Bu arada antiaritmikler şoktan önce yada sonra verilebilir • Amiodaron 300 mg IV veya Lidokain 11. 5 mg/kg IV verilmelidir.
Asistol / NEA • Monitörde şoklanamaz ritim olan asistol/NEA tespit edildi ise: 5 döngü KPR uygulanır • IV her 3 -5 /dk 1 mg adrenalin veya tek doz 40 U vazopresin uygulanır. • Beş siklus yani 2 dk KPR dan sonra ritim ve nabız kontrolü yapılır. • Muhtemel nedenler araştırılmalıdır.
ileri kardiyak yaşam desteğinde kullanılan farmakolojik ajanlar
• İKYD’de kullanılan belli başlı birkaç farmakolojik ajan mevcuttur. • Bu ajanlar adrenalin, atropin, amiodaron, lidokain, magnezyum sülfat, sodyum bikarbonat, kalsiyum klorür, vazopresin ve diğerleridir.
• Damardan yapılan uygulamada varsa santral yol tercih edilmelidir. • Santral kateter yoksa KPR sırasında açılmaya çalışmamalı, periferal yoldan ilaç verilerek arkasından 10 m. L serum fizyolojik uygulanmalıdır ve ekstremite kaldırılmalıdır.
• Damar yolunun bulunamadığı veya geciktiği durumlarda bazı ilaçlar (adrenalin, atropin, lidokain) endotrakeal tüpten, damardan verilen dozun iki-üç katı olarak 10 m. L serum fizyolojik içinde dilüe edilerek uygulanır, arkasından beş ventilasyon verilir
Adrenalin (Epinefrin) • Her tür arrest durumunda endike olan ve ilk seçenek tedavi olarak kullanılan tek ilaç adrenalindir. • Sempatomimetik bir ilaçtır. KA süresince alfa adrenerjik reseptör stimülasyonu (vazokonstrüksiyon) yaparak yarar sağlar. • İKYD algoritmasında arrest durumunda her üç dakikada 1 mg adrenalin kullanılması önerilmektedir. • Daha sık veya yüksek doz adrenalin uygulamalarının resüsitasyon sonrası dönemde mortaliteyi artırdığı gösterilmiştir
Norepinefrin (Arterenol): • Vazokonstrüksiyon yapar. • %5 dekstroz veya serum fizyolojik içinde 4 mg norepinefrin veya 8 mg norepinefrin bitartrate dilüe edilerek IV bolus olarak uygulanır. • Hipovolemik hastalarda kontraendikedir.
Lidokain • Mekanik defibrilasyona cevap vermeyen VF ve NVT’de ikinci tercih edilmesi gereken antiaritmiktir. • Amiodaronun bulunamadığı durumlarda kullanılmalıdır. • Amiodaron uygulaması sonrası lidokain uygulanmamalıdır. • Yükleme dozu 1 -1. 5 mg/kg’dır. Yanıt alınamazsa 15 dakika sonra aynı dozda tekrar edilmelidir. • Yükleme dozu 3 mg/kg’ı geçmemelidir. • Yükleme sonrası 1 -4 mg/dakika hızında idame infüzyon dozuna geçilmelidir. • Lidokain amiodarondan farklı olarak endotrakeal tüpten de verilebilmektedir
Amiodaron • Alfa, beta bloker özelliğinin yanı sıra sodyum, kalsiyum, potasyum kanallarını etkiler. • Mekanik defibrilasyona cevap vermeyen VF ve NVT’de ilk tercih edilmesi gereken antiaritmiktir. 300 mg amiodaron 20 m. L %5 dekstroz veya serum fizyolojik içinde dilüe edilerek IV bolus olarak uygulanır. • Sonrasında 1 mg/dakika dozunda altı saat, 0. 5 mg/dakika dozunda 18 saat olarak 24 saat infüzyon şeklinde idame tedavisine geçilir. • Günlük maksimum dozu 2 g’dır
Magnezyum Sülfat • Mekanik defibrilasyona cevap vermeyen VF ve NVT’de hipomagnezemi şüphesi varsa magnezyum sülfat denenmelidir. • 1 -2 g Mg. SO 4 (yaklaşık 1 ampul, 10 m. L %15 Mg. SO 4) 100 m. L %5 dekstroz içinde bir-iki dakikalık bir sürede verilir. • Yanıt alınamazsa aynı doz 10 -15 dakika sonra tekrarlanabilir
Atropin sülfat • Asistolde ve NEA’da ritim < 60/dakika ise tek sefer maksimum doz olan 3 mg atropin uygulanması önerilmektedir. • Atropin endotrakeal tüpten verilecekse 6 mg olarak uygulanmalıdır.
Sodyum Bikarbonat • Kardiyak arrest sırasında pulmoner gaz alışverişinin bozulması ve anaerobik metabolizma sonucu kombine respiratuar ve metabolik asidoz gözlenir. • Kardiyak arrest sırasında saptanan asidozun en iyi tedavisi göğüs masajı ve ventilasyondur. • Arteryel kan p. H’sı 7. 1’in altına düşerse düşük doz bikarbonat verilebilir. • KPR sırasında bikarbonat asidoz çok derin olmadıkça veya uzamış arrest olmadıkça tercih edilmemelidir. • Bunun dışında bikarbonat uygulaması bilinen hiperkalemi varlığında ve trisiklik antidepresan zehirlenmesinde terapötik olarak verilebilir. • Uygulanma dozu 50 mmo. L’dir (5 ampul, 50 m. L %8. 4 Na. HCO 3)
Kalsiyum • Bilinen hiperkalemi, hipokalsemi ve kalsiyum kanal bloker intoksikasyonu durumunda kullanılır. • %10’luk kalsiyum klorür solüsyonunun [1 m. L’de 100 mg kalsiyum tuzu ve 27. 3 mg (1. 36 m. Eq) kalsiyum içerir] 10 m. L’lik ampullerinden 2 -4 mg/kg olacak şekilde 1 ampul verilir, gerekirse 10 dakika sonra tekrar edilir. • Ülkemizde kalsiyumun kalsiyum glukonat içeren 10 m. L’lik kalsiyum “picken” ampulleri mevcuttur. Bu ampullerde 95 mg kalsiyum mevcuttur, bu ampullerden 2 ampul verilmelidir, gerekirse 10 dakika sonra tekrar edilmelidir.
Vazopresin • Doğal olarak bir antidiüretik hormon olan vazopresin yüksek dozda V 1 reseptörleri aracılığıyla güçlü vazopresör etkiye sahiptir. • Yarı ömrü 10 -20 dakika olmak üzere adrenalinden daha fazladır. • Ancak henüz vazopresinin KPR sırasında kullanımını destekleyen yeterli veri bulunmamaktadır[
Diğer ilaçlar • • • • Procalnamide Mexitil Rytmonorm Beta blokerler Isoproterenol Kalsiyum kanal blokerleri Dopamine Dobutamin Digital preperatlar Nitrogliserin Adenozin Diüretikler Steroidler
Havayolu açıklığının sağlanması için, en sık kullanılan ve en güvenilir yöntem endotrakeal entübasyondur. Endotrakeal entübasyon mide içeriğinin akciğerlere kaçmasını engellediği gibi etkin oksijenlenmeyi de sağlar.
Entübasyon malzemeleri • Entübasyon tüpü • Larengeskop seti • Steteskop • Ambu • Tüp sabitleyici yada sargı bezi • Kaf enjektörü • Gayd • Aspiratör ve aspirasyon sondası • Aırway
HEMŞİRENİN SORUMLULUKLARI • Kriz yönetimini iyi bilmeli • Gerekli malzemeleri her an kullanıma hazır tutmalı • Bu malzemeleri aktif kullanabilmelidir. • Yapılan her işlemi kayıt etmeli.
KPR SONRASI • Hastada normal kardiyak ritim ve solunum desteği sağlandı ise yoğun bakım koşullarında tedavi ve bakım devam eder. • Normal ritim sağlanamadı ise Dr ‘un hastayı exitus kabul etmesi ile ex hazırlık işlemleri başlar.
- Slides: 35