Lenda Kontabiliteti i NVMve Departamenti Kontabilitet dhe Financa
Lenda : Kontabiliteti i NVM-ve Departamenti : Kontabilitet dhe Financa Dr. Sc. Rrustem Asllanaj Msc. Valdrin Misiri Pejë, Dhjetor 2016 valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Kontabiliteti i NVM-ve Viti III-të, Semestri V � Departamenti : KF � Statusi i lëndes : Zgjedhore � Javët mësimore: 15 [ 2 orë ligjerata, 4 orë ushtrime(2 grupe)] � Mësimdhënese: Dr. Sc. Rrustem Asllanaj � Asistent: MSc. Valdrin Misiri � Orari i ligjeratave: E Premte (G 1 – ora 12: 00 - 13: 20 B 2) � Orari i ushtrimeve: E Enjte (G 1 – ora 08: 00 - 09: 20 A 1) � � (G 2 – ora 09: 20 - 10: 40 A 1) E-maili: rrustem. asllanaj@gmail. com � valdrin. misiri@unhz. eu � www. unhz. weebly. com � valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Objektivat e ligjerates �Resurset Natyrore �Pasuritë e paprekshme �Patentat �Shenjat tregtare dhe emrat e shitjes �E drejta e autorit �Franshizat dhe licencat �Goodwilli valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Zhvlerësimi, Amortizimi dhe Shterrja e pasurive afatgjata materiale dhe jomateriale Zhvlerësohe n • Ndërtesat, • Impiantet, • Pajisjet. Amortizohen • • Patenta, Licencat, Goodwill, Shenjat Tregtare. Shterren (Harxhohen) • • Resurset natyrore Pyjet, Nafta, Mineralet etj.
Resurset Natyrore � Resurset natyrore janë pasuri materiale afatgjata. � Veçoria kryesore qe i dallon resurset natyrore prej patundshmerive, impianteve dhe pajisjeve është se me prerjen e pyjeve, nxjerrjen e naftes prej puseve, eskploatimin e qymyrgurit, ato konvertohen në rezerva apo inventarë të mallit � Në bilanc, resurset natyrore raportohen brenda pasurisë materiale afatgjatë me emertimin përkates të tyre � Evidentimi i tyre behet me koston e blerjes. valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Resurset Natyrore � Ne koston e blerjes përfshihen të gjitha shpenzimet që janë të nevojshme përgatitjen e tyre në gjendje për shitje. � Konsumimi ose perdorimi i tyre trajtohet si shpenzim � Pasi qe procesi i regjistrimit është i ngjajshem me procesin e zhvlerësimit ose amortizimit, për në rastin e lartëcekur një proces i tillë quhet shterrje (hargjim, konsumim) � Në cdo periudhë kontabel, perdorimi apo konsumimi i tyre alokohet ne llogarine e shpenzimeve të shterrjeve valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Shembull � Supozojmë se firma publike “Trepca Mines” merret me nxjerrjen e linjitit e cila mund të përdoret per prodhimin e rrymes elektrike, me 02. 01. 2014 ka blerë një fushë me linjit në vlerë prej 5. 000 € në kesh. Ekipi punues i inxhinierëve të firmës, ka vlerësuar se ajo posodon 400. 000 ton linjit. � Me 31. 12. 2014 menaxhmenti i prodhimit ka vlerësuar se gjatë ketij viti janë eksploatuar dhe perdorur 120. 000 ton linjit dhe vlera e mbetur e tyre është e barabartë me zero. � Beni regjistrimin kontabel valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Pasuritë e paprekshme � Kjo pasuri nuk posedon substancë fizike apo materile � Pasuria e paprekshme ne kontabilitet evidencohet apo regjistrohen me koston e blerjes � Këto pasuri nuk posedojnë vlerë riziduale (mbetur) � Procesi i alokimit të kostos fillestare në shpenzime të periudhes tek pasuria e paprekshme emertohet me termin amortizim. � Për shumen e shpenzimeve të amortizimit zvogëlohet përkatësisht krediton drejtperdrejt llogaria e pasurisë së paprekshme dhë në këtë valdrin. misiri@unhz. eu ; rast nuk perdoret llogariaunhz. weebly. com e amortizimit të
Patentat � Patenta është e drejtë ekskluzive për prodhim, shitje ose përdorim të ndonjë produkti e dhënë nga qeveria e shtetit. � Kjo e drejtë mbrohet nga shteti me qellim të stimulimit ne zbulimin dhe zhvillimin e projekteve të reja inovative. � Patenta po ashtu është subjekt i shitjes. � Kur vlerësohet se maturimi i patentes është më i shkurter se afati maksimal i lejueshëm, amortizimi i saj llogaritet mbi bazën e viteve të vlerësuara të maturimit valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Shembull �Supozojmë se kompania “Samsung” me 01. 2014 ka blerë në kesh një patentë ne lidhje me perdorimin e një teknologjie të patentuar më parë nga “Motorola” në vlerë prej 450. 000 €. Afati përdorimit të saj është vlerësuar të jetë 15 vite. Beni evidencen kontabel dhe regjistrimet rregulluese ne lidhje me shpenzimet e amortizimit me 31. 12. 2014. valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Shenjat tregtare dhe emrat e shitjes � Shenjat tregtare ose emri i shitjes është fjalë, simbol ose frazë e cila identifikon një ndërmarrje ose një produkt. � Përdoruesi orgjinal i tyre fiton të drejten ekskluzive për mbajtjen e tyre dhe afati i përdorimit të ketyre të drejtave është 40 vite. � Shenjat tregtare dhe emri i shitjes kur blihen evidencohen me koston e blerjes por në qoftë se ato krijohen nga firma perfshihen të gjitha shpenzimet e nderlidhura per krijimin e tyre valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
E drejta e autorit � Po ashtu edhe e drejta e autorit është e drejtë e ekskluzive e dhënë nga shteti, nëpërmjet të cilës mbrohet riprodhimi dhe shitja e ketyre të drejtave, pa lejen e dhënë nga autori. � Kjo e drejtë ekskluzive ka afatin e perdorimit 50 vite � Po ashtu kjo pasuri evidencohet me koston e blerjes nese per këto të drejta paguhen shuma të larta në të kundert kur kostoja e blerjes është në shuma të ulta, atëherë kostoja e blerjes së tyre valdrin. misiri@unhz. eu ; trajtohet si shpenzim i periudhës. unhz. weebly. com
Franshizat dhe licencat � Janë privilegje të dhëna nga firmat private dhe shteti për të zhvilluar aktivitete brenda kushteve të caktuara � Shembuj tipik i franzhizës ne lidhje me të drejten e afarizmit janë Mc Donalds, Route 66, Burger King, Coca Cola etj. � Këto të drejta evidencohen me koston e blerjes dhe i nënshtrohen procesit të amortizimit gjatë maturimit të tyre valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Goodwilli � Goodwilli si emërtim përdoret më të madhe në praktikë dhe ka domethënie të ndryshme, varësisht se a përdoret nga kontabilistet, juristet ose publiku i gjërë. � Nga prizmi i kontabilitetit goodwill (emri i mirë) është pasuri e paprekshme e cila rezulton kur cmimi i blerjes së një firme tejkalon vlerën e tregut të pasurisë neto të saj. � Të gjitha firmat e sukseshme dhe me rejting të lartë posedojnë goodwill, por i njejti regjistrohet në kontabilitet vetëm të kompania blerese dhe atë brenda metodës së blerjes. � Sipas SNK-ve goodwilli amortizohet brenda 20 vitesh si arsyetim i amortizimit qëndron fakti se firmat nuk janë në gjendje të mbajnë një fitim mesatar të qëndrueshem. valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Shembull � Supozojmë se me 01. 2015 kompania “A” ka blerë pasurinë neto të kompanisë “B” për 120. 000 € në kesh. Pas blerjes kompania “B” shpërbëhet, përkatësisht nuk ekziston si entitet ligjor. Vlera e tregut të pasurisë dhe detyrimeve të kompanisë “B” përpara blerjes është si në vijim: Kategoritë Vlera e tregut Ndërtesat 80. 000 € Pajimet 70. 000 € LL/A 30. 000 € Keshi 20. 000 € TOTALI I PASURISE 200. 000 € Dëftesat e pagushme 80. 000 € LL/P 20. 000 € TOTALI I DETYRIMEVE 100. 000 € valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
Pyetje valdrin. misiri@unhz. eu ; unhz. weebly. com
- Slides: 16