Lenda Auditim Ligjerata 5 Kontrolli administrative kontabl dhe

Lenda: Auditim Ligjerata 5: Kontrolli administrative, kontabël dhe menaxherial. Prof. Ass. Dr. Abdulla Prebreza

Kontrolli administrative, kontabël dhe menaxherial. �Kontrolli i veprimeve të arkës, xhirollogarisë, materiali, produkteve të gatshme, mallit e tj.

Permbajtja q. Kontrolli teknik dhe ekonomik q. Plani i kontrollit q. Kontrolli i arkës q. Kontrolli i xhirollogaris, marrëdhënieve bakare q. Hapat e përgjithshëm të punës së kryer nga audituesit gjatë auditimit të llogarisë së parasë q. Kontrolli i llogarive të arkëtueshme

Kontrolli Teknik �Ka për detyrë të mbikqyr zbatimin e normave dhe të kritereve që dalin nga kodet tekniko-teknologjike, �Zbatimi siguron cilësi të prodhimit dhe harxhime racionale të elememteve të prodhimit, �Siguron zhvillimin normal të procesit te prodhimit. �Kujdeset për cilësin e blerjes së materialit që hyn në procesin e prodhimit, rregullsin e mjeteve kryesore dhe pajimeve të nevojshme për prodhim.

Kontrolli Teknik �Procesi i prodhimit kontrollohet duke krahasuar zhvillimin e procesit të prodhimit me dokumentacionin përkatës të konstruksionit dhe të teknologjise, si dhe planin operativ të prodhimit, �Kontrolli teknik siguronë cilësin e planifikuar të prodhimit, kontrollin e operacioneve sipas normave teknikoteknologjike, të pjesëve të produkteve të gatshme.

Kontrolli Teknik • Kontrolli i materialit duhet të konstatoj se a i përgjigjet materiali cilësis se kërkuar për prodhimin e produkteve të gatshme, • Kontrolli teknik ka për detyrë që para fillimit të procesit të prodhimit të konstatoj a janë këto mjete e pajime në rregull, duhet të ndjek rregullsin e këtyre gjatë gjithë pocesit të prodhimit.

KONTROLLI EKONOMIK • Kryhet përmes librave përkatëse të veprimtaris afariste, në veçanti të atyre materiale e financiare. • Kontrollohet perdorimi racional i mjeteve, efektshmëria e përdorimit të tyre, • Kontrolli ekonomik bahet në përiudha të ndryshme kohore dhe mund të jetë: permanente, paraprake, i mevonshme, periodike, kohëpaskohshme etj

Kontrolli Ekonomik • Në kontrollin e brendshëm bënë pjesë kontrolli ekonomik dhe ai kontabël, ky kontroll mund të zgjërohet edhe me verifikimin e veprimeve afariste se a janë në përputhje me rregulla të caktuara dhe me ligjet në fuqi. • Kontrolli ekonmomik si segment i mbikëqyrjes së brendshme mund t’i kryej detyrat vetëm nëse paraprakisht harton planin e punës. • Plani i punës nuk duhet të publikohet e veçanarisht koha e kontrollimeve.

Kontrolli Ekonomik • P. sh. gjendja matrialo-financiare, llogaridhënesit do të pregaditen që shmangiet apo shpërdorimet eventuale do t’i rregullojnë. • Plani operativ i kontrollimeve bëhet në mbeshtetje të planit vjetor, mandej ky plan zberthehët edhe në detyra ditore.

PLANI I KONTROLLIT • − − − − − Llojet e kontrollit Vendi dhe koha Kontrolluesi Kontrolli i arkës -dokumentacioni i arkës -libri i arkës Arka kryesore -gjendja në arkë dhe ndihmëse R. gashi -paraja në dorë filluar 03. 01 -letrat me vlerë deri 10. 01 -bonët -organ. zbatimi i kontrallit. ditor -maksimumi i arkës -baza ligjore e pagesave me para në dorë

Plani Kontrollit Kontr. i depove të materialit. • -pranimi i materialit • • • -kontrolli sasior -kontrolli cilesor -mënyra regjimi i depove. materialit. Të gjithë. EURO -niveli i rezervave prej 03. 01 -minimale deri 20. 01. -maksimale -firot, prishjet, thyrjet -dokumentacioni i depos -evidenca kontabël A. Beqiri

Plani i Kontrollit • • Kontrolli i inventarizimit: -konstituimi i komisioneve -inventarizimi -konstatimi i munges. tepric. Sherb. financiar. -kont. gjendjes se rastesishme prej 06. 01 R. Gashi -likuidimi i diferencave deri 15. 01 (zbatimi kontabel) • -plotësia, rregullsia e fletinvent.

Plani i Kontrollit Kontrolli. qarkullullimit. pagesave -urdhër-pagesat (rregullsia sherb. financ. dhe destinimet ) prej 06. 01 -pagesa(rregullsia dhe destinimi) deri 15. 01 -------------------------------�Kontrolli i arkës ka si qëllim: -përcaktimin e veprimeve përkatëse me mjetet në arkë

Kontrolli i arkës • Përcaktimin e shumës monetare dhe paraqitjen e saj në Pasqyrat Finaciare. • Në arkë përdoren zakonisht këto dokumenta që autorizojnë dhe vertetojnë kryerjen e një shumë të caktuar të parasë në arkë dhe janë: − - urdhër-arketimi, − - urdhër-pagesa dhe − - raporti i arkës.

Kontrolli i arkës Raporti ditor për kontrollin e arkës Me 15 gusht 2009 Arka kryesore Fillimi i kontrollit në orën 13 Mbarimi i kontrollit në orën 14 I. Gjendja e konstatuar Saldo e arkës me 14 gusht 2009. . ……………… 1. 227 Qarkullimi –marrja(numri i Urdhërarkëtimit të fundit 373)…………… 650. 273 Gjithsej……………………………. 651. 500

Kontrolli i arkës Qarkullimi –dhënia në ditën e kontrollit (numri i urdhërpag. së fundit 236)………… 637. 670 Saldo e arkës në ditën e kontrollit……………. 3. 830 Janë gjetur para në arkë……………. . 3. 830 Mungesa-Teprica……………………… II. Barazimi me gjendjen në librin kryesor Saldo e arkës në librin kryesor Me 14 gusht 2009………………… 1. 227

Kontrolli i arkës Saldo në raportin e arkës Me 14 gusht 2009…………………. 1. 227 III. Vërejtje NUK KA --------------------------------Arkëtari Kontrollori A. Thaci G. Gashi

Kontrolli i xhirollogarive • Në ekonomitë e avancuara të tregut pagesat bëhen përmes urdhërxhirimeve nga xhirollogaria e debitorit në xhirollogarin e kreditorit. • Shërbimi i qarkullimit të pagesave zbatonë urdhërxhirimin e klientit të vetë-njësisë ekon. • Kontrolli ka si qëllim të konstatojë përputhshmërinë e soldos se xhirollogarisë në bankë me saldon e kësaj llogarje në kontabilitetin e njësisë.

Kontrolli i xhirollogarive • Pagesat a janë bërë në pajtushmëri me ligjet dhe rregullorët në fuqi dhe me aktet normative të njësisë. • Dokumentat që përdoren në veprimet me bankën janë: − Çeku është urdhër me shkrim që i drejton bankës titullari i njësisë së biznesit, përmes të cilit kërkon ti paguhët shuma përsonit, emri i të cilit është shënuar në çek. Çeku përdoret për të tërëhequr mjete monetare nga llogaria rrjedhëse dhe për të shlyer detyrime ndaj kreditorëve.

Kontrolli i Xhirollogarive • -Urdhërxhirimi është dokument autorizues dhe vërtetues që përdoret nga përsonat juridikë dhe investitorët për të shlyer detyrimet kontraktore. • Në praktikën bankare ky likujdim me urdhërxhirim quhët transfere kreditor, sepse me të marrë urdhërin nga blerësi nëpërmjet urdhërxhirimit, banka kryen transferimin e parave tekë njësia përfituese e shënuar në dokument.

Kontrolli i Xhirollogarive Raport-Kontrolli i Xhirollogarisë Kontrolli i ekstraktëve të xhirollogarisë Me 17 gusht 2009 është bërë kontr. i ekstraktëve prej 94 -110 dhe është konstatuar kjo gjendje: Ekstrakti nr. 94, data 10 gusht 2009……………… 2. 520. 700 Ekstrakti nr. 110, data 16 gusht 2009……………. . 3. 270. 420

Kontrolli i Xhirollogarive Gjendja në librin kryesor me, 14 gusht 2009 Llogaria 2410 xhirollogaria………………. . 3. 060. 600 Gjendja sipas xhirollogaris nr, 97 me 14 gusht 2009………… 3. 060. 600 Pagesat e bëra janë në përputhje me dispozitat ligjore. Dokumentacioni i bashkangjitur është korrektë. Kontrollori, N. Shala

Kntrolli i marredhënieve me banka • Sistemi bankar rregullohet varësisht nga sistemi ekon. shoqeror, si dhe zhvillimi ekonomik. • Kontrollohet dokumentacioni bankar si dhe krahasohet me ligjet në fuqi dhe me aktet normative që rregullojne ketë materie. • Kontrollohet mënyra e grumbullimit të mjeteve të bankës, plasmani i tyre. kushtet e plasmanit, normen e kamatës etj. • Kontrolli duhet të konstatojë se palët a i përmbahen kontratës mbi pagesat, detyrimeve të skaduara dhe derdhjën e kësteve të plasmaneve.

Kontrolli i llogarive të arketushme �Me k. llog. arkëtushme kuptojmë jo vetëm ato të drejta që burojnë nga shitja e mallrave ose kryerja e sherbimeve por edhe një kategori me e gjërë të drejtash, siq janë: -dakordimi i gjendjes së debitorëve -gjendja në lidhje me shitjën, me shërbimet dhe kreditë e dhëna. -gjendja e borgjeve të këqija dhe të dyshimta.

Kontrolli i llogarive të arketushme -masat e marra për arketimin e kërkesave të paarketuara. -a është bërë shlyerja e kërkesave në përputhshmëri me vendimet e organeve të autorizuara të njësisë. -dëmet që mund të jenë për mos realizimin e kërkesave me kohë. -të bëhet saktësimi i gjendjes së paraqitur të kërkesat nga punëtorët e njësisë.

Kontrolli i llogarive të arkëtushme -njësive ”bija”. -të drejtatë ndaj shtetit për rimbursim të taksash. -të drejtatë ndaj sigurimeve. -të drejtatë për parapagim për mallin e porositur. -këste të pa-arkëtuara nga kapitali aksionar. -letra me vlerë të depozituara për arkëtim. -interesa për tu arkëtuara etj.

Raport ditor për gjendjen e kërkesave nga blerësit Llogaria Blerësit Përi. qarku. debi kredi saldo blerësit 01. 01 deri 800 700 1200 mbrenda 30. 06. 2009 60 70 (10) vendi 30. 06. 2009 Gjendja 860 770 90 Dokumentat e shitjës se mallrave janë: Autorizimi i shitjes, fletedalja dhe fatura.

Kontrolli i llogarive të arkëtushme � Raport për kontrollin e bërë të kërkesave nga blerësit �Kontrolli me 20 korrik 2009 �Vendi i kontrollit: departamenti i shitjës �Objekt i kontrollit: �-përputhshmëria e kotabilitetit analitik të kërkesave të blerësve me llogaritë sintetike �-llogaritë e hapura në kotabilitetin analitikë të blerësve.

Kontrolli i llogarive të arketushme �Të gjeturat dhe vrejtjet e kontrolluesit: a) Ekziston një përputhshmëri në mes të analitikës dhe sintetikës të kërkesave të blerësve me 20 korrik 2009 b) Eshtë konstatuar se ekzistojnë shumë llogari të hapura që ju ka skaduar afati i arkëtimit. � Gjendje është krijuar për mos efikasitetin e njësisë për arkëtim, reklamimin e blerësve për cilësin e dobët të mallit, dëmtimet e dërgesave etj.

Kontrolli i llogarive të arketushme �Rekomandimet a) Rekomandohën përgjegjësit e departamentit të shitjës të eleminojnë këto lëshime. b) Duke marrë parasysh gjendjen e krijuar në departamentin e shitjës, propozojë një riorganizim të këtij departamenti me qëllim të përmirësimit të arkëtimit të kërkesave të blerësve. Kontrollues I. Shala