Leerproces in beeld Opdrachten als ervaringen Marco Mazereeuw

Leerproces in beeld: Opdrachten als ervaringen Marco Mazereeuw Associate lector Leren & Werken Lectoraat Vakdidactiek marco. mazereeuw@nhlstenden. com

Twee opgaven • Stel je bent vmbo-docent in in jouw vakgebied. Je wilt meer actualiteit in je lessen inbrengen. Je hebt het vermoeden dat leerlingen dat misschien interessant vinden en je vindt ook dat je ze iets te brengen hebt. Hoe zou jij het aanpakken? • Stel je bent leerling in het vmbo. Je krijgt de getoonde grafiek en de opdracht om de vergelijking voor deze lijn op te stellen. Hoe zou jij het aanpakken?

Leren van ervaringen als basis Werndbaar Vakmanschap • Onderzoek naar het leren tijdens werk: ervaringen staan centraal in het leerproces • Begeleiding onderzoek studenten Wi. Bi. Na. Sk – Wiskunde huiswerkinstituut. Waar lopen leerlingen vast bij het maken van de wiskunde-opgaven en hoe kan ik ze daarbij helpen? – Natuurkunde in een legolokaal. Wat gebeurt er in het leerproces van leerlingen als ze werken met tandwielen? – Keuzemogelijkheden van leerlingen. Hoe maken leerlingen keuzes en welk vervolg geven ze daar aan?

Leren van ervaringen (Mazereeuw, in druk) Leeromgeving (praktijk) Leerling (persoon) Waarde toekennen aan ervaring op de werkplek (Wat vind ik van…. ? ) Frictie Begrijpen van ervaring op de werkplek Gericht- (Hoe begrijp ik de…? ) heid Eerdere ervaringen Internaliseren Ervaringen met materialen, instrumenten in de werkomgeving Ervaringen met medeleerlingen en andere personen in de werkomgeving Ervaringen met opvattingen, visies, beelden in de werkomgeving ……. Krijgt een opdracht / opgave Motief en besluit om iets te gaan doen Nieuwe handelingsmogelijkheden Experimenteren met de opgave Geïnspireerd door Mazereeuw, M. (in druk). Ik experimenteer dus ik leer. In: Marc Coenders en Marco Mazereeuw (Eds). Perspectieven op wendbaar vakmanschap. Leeuwarden: NHL Stenden Hogeschool Lectoraat Wendbaar Vakmanschap.

Voorbeelden uitgewerkt Maria Leerlingen komen bij haar met vragen over allerlei opdrachten Natuurlijke neiging is om zelf met tips te komen: handelingsmogelijkheden te noemen. Maar volgende opgave is net even anders en leerlingen lopen opnieuw vast Waar lopen ze vast en hoe kan ik ze dan helpen? Naast leerling zitten en beperkt aantal vragen die het leerproces kunnen ophalen: • Hoe heb jij de opdracht begrepen? • Wat vind je van de opgave? • Heb je al een idee wat je kunt doen? • Enz Leerlingen lopen vooral vast bij het bedenken van handelingsmogelijkheden Als begeleider kun je leerlingen stimuleren om zelf meer te gaan experimenteren

Voorbeelden uitgewerkt Fred Legolokaal in de school. Eerste les komt Fred erachter dat leerlingen ”gekke dingen doen” met tandwielen Wat gebeurt er in het leerproces en hoe kan ik ze dan helpen? 10 leerlingen tijdens de les opgenomen en langsgelopen om vragen te stellen over leerproces • Wat doe je nu? • Waarom doe je dat op die manier? • Zijn er ook andere manieren? • Wat vind je van de opdracht? • Enz Leerlingen hebben vooral de neiging om te gaan uitproberen met de lego zonder te begrijpen wat er niet goed gaat. Als begeleider kun je de opdracht zo vormgeven dat er een noodzaak ontstaat om ook te begrijpen: competitieve-element

- De onderzoeken tot nu toe laten zien dat het leerproces veel verschillende varianten kent en dat er geen sprake lijkt te zijn van een volgorde -Hoe kunnen we de volgorde vaststellen bij leerlingen zodat we nog meer zicht krijgen op dit soort leerprocessen?

Volgordekaarten - Verschillende opdrachten om uit te kiezen. Pak iets uit een ander vakgebied - Tweetallen: 1 maakt de opgave, 2 probeert zicht te krijgen op het leerproces van 1 door de vragen op de kaarten te stellen (beetje creatief). • 2 noteert kenmerkende dingen van het leerproces op de kaartjes (steekwoorden) • Na ongeveer 10 minuten: leg samen de kaarten op volgorde