Le declinazioni I pronomi I complementi Le coniugazioni

  • Slides: 30
Download presentation
Le declinazioni I pronomi I complementi Le coniugazioni Gli aggettivi

Le declinazioni I pronomi I complementi Le coniugazioni Gli aggettivi

TERZA DECLINAZIONE SECONDA DECLINAZIONE PRIMA DECLINAZIONE

TERZA DECLINAZIONE SECONDA DECLINAZIONE PRIMA DECLINAZIONE

PRIMA DECLINAZIONE SINGOLARE PLURALE PARTICOLARITA’ • Il nome familia accompagnato dai termini pater, mater,

PRIMA DECLINAZIONE SINGOLARE PLURALE PARTICOLARITA’ • Il nome familia accompagnato dai termini pater, mater, filius e filia si trasforma in familias. • I nomi femminili dativi e ablativi come figlia e dea al plurale aggiungono abus. • Alcuni nomi di città o piccola isola hanno come desinenza ae. • Alcuni nomi del genitivo plurale terminano in um.

2 DECLINAZIONE SINGOLARE E PLURALE. US MASCHILE E FEMMINILE -UM NEUTRI -ER e IR

2 DECLINAZIONE SINGOLARE E PLURALE. US MASCHILE E FEMMINILE -UM NEUTRI -ER e IR MASCHILI PARTICOLARITA’ • • • I Nomi in –ius e –ium possono terminare in forma contratta con –i. I nomi propri come filius e genius terminano al vocativo singolare in –i. I nomi in forme ufficiali o che indicano valori e misure e i nomi spesso composti da vir al genitivo plurale terminano in –um. La terminazione di nomi di città o piccola isola, per il singolare si usa –i. Il nome deus è particolare e presenta anche varie forme per un solo genere.

TERZA DECLINAZIONE. 1 GRUPPO MASCHILI E FEMMINILI 2 gruppo maschili e femminili NOMI NEUTRI

TERZA DECLINAZIONE. 1 GRUPPO MASCHILI E FEMMINILI 2 gruppo maschili e femminili NOMI NEUTRI impar. Isillabi CON una sola vocale prima dell’uscita del genitivo SINGOLARE. PARISILLABI E IMPARISILLABI CON DUE CONSONANTI PRIMA DEL GENITIVO SINGOLARE.

3 GRUPPO Nominativo Mărĕ/Mărĭă Genitivo Mărĭs/Mărĭŭm Dativo Mărī/Mărĭbŭs Accusativo Mărĕ/Mărĭă Vocativo Mărĕ/Marĭă Ablativo Mărī/Mărĭbŭs

3 GRUPPO Nominativo Mărĕ/Mărĭă Genitivo Mărĭs/Mărĭŭm Dativo Mărī/Mărĭbŭs Accusativo Mărĕ/Mărĭă Vocativo Mărĕ/Marĭă Ablativo Mărī/Mărĭbŭs COMPRENDE SOSTANTIVI NEUTRI PARISILLABI E IMPARISILLABI CON LE STESSE PARTICOLARITA’ DEL 2 GRUPPO.

QUARTA CONIUGAZIONE TERZA CONIUGAZIONE SECONDA CONIUGAZIONE PRIMA CONIUGAZIONE

QUARTA CONIUGAZIONE TERZA CONIUGAZIONE SECONDA CONIUGAZIONE PRIMA CONIUGAZIONE

1 CONIUGAZIONE ATTIVA PRESENTE PERFETTO AMAS AMAT AMAMUS AMATIS AMANT AMAVISTI AMAVIT AMAVIMUS AMAVISTIS

1 CONIUGAZIONE ATTIVA PRESENTE PERFETTO AMAS AMAT AMAMUS AMATIS AMANT AMAVISTI AMAVIT AMAVIMUS AMAVISTIS AMAVERUNT IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO AMABAM AMABAS AMABAT AMABAMUS AMABATIS AMABANT FUTURO AMABIS AMABIT AMABIMUS AMABITIS AMABUNT AMAVERAM AMAVERAS AMAVERAT AMAVERAMUS AMAVERATIS AMAVERANT FUTURO ANTERIORE AMAVERO AMAVERIS AMAVERIT AMAVERIMUS AMAVERITIS AMAVERINT 1 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE PERFETTO AMOR AMARIS AMATUR AMAMINI AMANTUR AMAT-US, A, UM (SUM) AMABARIS AMABATUR AMABAMUR AMABINI AMABANTUR ERAM ES M F N EST AMAT-I, AE, A (SUMUS) ESTIS SUNT IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO FUTURO ERAS ERAT ERAMUS ERATIS ERANT FUTURO ANTERIORE AMABOR AMABERIS AMABITUR AMABIMINI AMABUNTUR ERO ERIS ERIT ERIMUS ERITIS ERUNT

CONGIUNTIVO Presente perfetto Amem Amaverim Ames Amaveris Amet Amaverit Amemus Amaverimus Ametis Amaveritis Ament

CONGIUNTIVO Presente perfetto Amem Amaverim Ames Amaveris Amet Amaverit Amemus Amaverimus Ametis Amaveritis Ament Amaverint IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO Amarem Amavissem Amares Amavisses Amaret Amavisset Amaremus Amavissemus Amaretis Amavissetis Amarent Amavissent

2 coniugazione attiva Presente Perfetto Mones Monet Monemus Monetis Monent 2 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE

2 coniugazione attiva Presente Perfetto Mones Monet Monemus Monetis Monent 2 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE Monuisti Monuit Monuimus Monuistis Monuerunt Moneor Moneris Monetur Monemini Monentur PERFETTO Monit-us, a, um(sum) Es M F N Est Monit-i, ae, a (sumus) Estis Sunt IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO IMPERFETTO Piuccheperfetto Monebam Monebas Monebat Monebamus Monebatis Monebant Monebaris Monebatur Monebamini Monebantur Monueram Monueras Monuerat Monueramus Monueratis Monuerant SEMPLICE ANTERIORE SEMPLICE Monebo Monebis Monebit Monebimus Monebitis Monebunt Monebor Monebaris Monebatur Monebamini Monebantur Monuero Monueris Monuerit Monuerimus Monueritis Monuerint Eram Eras Erat Eramus Eratis Erant anteriore Ero Eris Erit Erimus Eritis Erunt

Congiuntivo Presente imperfetto piuccheperfetto Moneam Moneas Moneat Moneamus Moneatis Moneant Monuerim Monueris Monuerit Monuerimus

Congiuntivo Presente imperfetto piuccheperfetto Moneam Moneas Moneat Moneamus Moneatis Moneant Monuerim Monueris Monuerit Monuerimus Monueritis Monuerint Monerem Moneres Moneret Moneremus Moneretis Monerent Monuissem Monuisses Monuisset Monuissemus Monuissetis Monuissent

3 CONIUGAZIONE ATTIVA 3 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE PERFETTO IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO SEMPLICE ANTERIORE PRESENTE Lego

3 CONIUGAZIONE ATTIVA 3 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE PERFETTO IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO SEMPLICE ANTERIORE PRESENTE Lego Legis Legit Legimus Legitis Legunt Legebam Legebas Legebat Legebamus Legebatis Legebant Legam Leges Leget Legemus Legetis Legent PERFETTO Legisti Legit Legimus Legistis Legerunt Legeram Legeras Legerat Legeramus Legeratis Legerant ANTERIORE Legero Legeris Legerit Legerimus Legeritis Legerint Legor Legeris Legitur Legimini Leguntur Legebar Lebaris Legebatur Legebamini Legebantur Legar Legeris Legetur Legemini Legentur Lect-us, a, um (sum) Es MF N Est Lect-, ae, a (sumus) Estis Sunt Eram Eras Erat Eramus Eratis Erant Ero Eris Erit Erimus Eritis Erunt

CONGIUNTIVO Presente Legam Legas Legat Legamus Legatis Legant imperfetto Legerem Legeres Legeret Legeremus Legeretis

CONGIUNTIVO Presente Legam Legas Legat Legamus Legatis Legant imperfetto Legerem Legeres Legeret Legeremus Legeretis Legerent PERFETTO PIUCCHEPERFETTO Legerim Legeris Legerit Legerimus Legeritis Legerint Legissem Legisses Legisset Legissemus Legissetis Legissent

4 CONIUGAZIONE ATTIVA PRESENTE Audio Audis Audit Audimus Auditis Audiunt perfetto Audivisti Audivit Audivimus

4 CONIUGAZIONE ATTIVA PRESENTE Audio Audis Audit Audimus Auditis Audiunt perfetto Audivisti Audivit Audivimus Audivistis Audiverunt 4 CONIUGAZIONE PASSIVA PRESENTE Audior Audiris Auditur Audimini Audiuntur perfetto Audit-us, a, um(sum) Es Est Audit-i, ae, a(sumus) Estis Sunt IMPERFETTO piuccheperfetto IMPERFETTO PIUCCHEPERFETTO SEMPLICE Audiebam Audiebas Audiebat Audiebamus Audiebatis Audiebant Audiam Audies Audiet Audiemus Audietis Audient Audiveram Audiveras Audiverat Audiveramus Audiveratis Audiverant anteriore Audivero Audiveris Audiverit Audiverimus Audiveritis Audiverint Audiebaris Audiebatur Audiebamini Audiebantur Audiar Audieris Audietur Audiemini Audientur Eram Eras Erat Eramus Eratis Erant ANTERIORE Ero Eris Erit Erimus Eritis Erunt

CONGIUNTIVO PRESENTE IMPERFETTO Audiam Audias Audiat Audiamus Audiatis Audiant Audirem Audires Audiret Audiremus Audiretis

CONGIUNTIVO PRESENTE IMPERFETTO Audiam Audias Audiat Audiamus Audiatis Audiant Audirem Audires Audiret Audiremus Audiretis Audirent PERFETTO PIUCCHEPERFETTO Audiverim Audiveris Audiverit Audiverimus Audiveritis Audiverint Audivissem Audivisses Audivisset Audivissemus Audivissetis Audivissent

PRESENTE VERBO ESSERE INDICATIVO (SUM, ES, FUI, ESSE) Sum Es Est Sumus Estis Sunt

PRESENTE VERBO ESSERE INDICATIVO (SUM, ES, FUI, ESSE) Sum Es Est Sumus Estis Sunt IMPERFETTO Eram Eras Erat Eramus Eratis Erant FUTURO SEMPLICE Ero Eris Erit Erimus Eritis Erunt PERFETTO Fuisti Fuit Fuimus Fuistis Fuerunt PIUCCHEPERFETTO Fueram Fueras Fuerat Fueramus Fueratis Fuerant FUTURO ANTERIORE Fuero Fueris Fuerit Fuerimus Fueritis Fuerunt

CONGIUNTIVO VERBO ESSERE PRESENTE Sim Sis Sit Simus Sitis Sunt IMPERFETTO PERFETTo Essem Esses

CONGIUNTIVO VERBO ESSERE PRESENTE Sim Sis Sit Simus Sitis Sunt IMPERFETTO PERFETTo Essem Esses Esset Essemus Essetis Essent PIUCCHEPERFETTO Fuerim Fuissem Fueris Fuisses Fuerit Fuisset Fuerimus Fuissemus Fueritis Fuissetis Fuerint Fuissent INFINITO PRESENTE PERFETTO FUTURO Esse Fuisse (essere) (essere stato) Futurum Futuros (Fare)

AGGETTIVI I CLASSE MASCHILE SEGUE II D. Magnus/ i Magni/orum Magno/is Magnum/os Magne/i Magno/is

AGGETTIVI I CLASSE MASCHILE SEGUE II D. Magnus/ i Magni/orum Magno/is Magnum/os Magne/i Magno/is FEMMINILE SEGUE I D. Magna/ae Magnae/orum Magne/is Magnam/as Magna/ae Magna/is NEUTRO SEGUE II D. Magnum/a Magni/orum Magni/as Magnum/a Magno/is

II CLASSE AGGETTIVI II CLASSE

II CLASSE AGGETTIVI II CLASSE

AGGETTIVI A DUE TERMINAZIONI

AGGETTIVI A DUE TERMINAZIONI

AGGETTIVI A UNA TERMINAZIONE

AGGETTIVI A UNA TERMINAZIONE

I COMPLEMENTI Il complemento di stato in luogo si forma con in + ablativo.

I COMPLEMENTI Il complemento di stato in luogo si forma con in + ablativo. Il complemento di moto a luogo si esprime con ad o in + accusativo. Il complemento di moto da luogo si ottiene con a, ab, ex, e + ablativo Il complemento di moto per luogo si forma con per + accusativo. Il complemento d’agente viene espresso con a o ab + ablativo. Il complemento di causa efficiente viene espresso in ablativo semplice. Il complemento di tempo determinato risponde alla domanda «quando? » E in latino si esprime con l’ablativo semplice o con un avverbio. I nomi che indicano circostanze precise se sono determinati da un aggettivo o un genitivo sono in ablativo semplice, altrimenti vogliono in + ablativo. • Il complemento di tempo continuato risponde alla domanda «per quanto tempo? » e in latino si esprime con per + accusativo o in accusativo semplice. • Il complemento di compagnia si esprime con cum + ablativo. • Il complemento di unione si forma con l’ablativo semplice. • Il complemento di argomento si forma con de + ablativo. • •

Pronomi dimostrativi Pronomi personali e riflessivi Pronome relativo I PRONOMI

Pronomi dimostrativi Pronomi personali e riflessivi Pronome relativo I PRONOMI

I PRONOMI PERSONALI Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo ego (io) mei (di me) mihi

I PRONOMI PERSONALI Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo ego (io) mei (di me) mihi (a me, mi) me (da me) nos (noi) nostri (di noi) nobis (a noi, ci) nos (noi, ci) nobis (da noi) tu (tu) tui (di te) tibi (a te, ti) te (da te) vos (voi) vestri (di voi) vobis (a voi, vi) vos (voi, vi) vobis (da voi) PRONOME RIFLESSIVO Genitivo Dativo Accusativo Ablativo Sui Sibi Se Se Pronome d. IMOSTRATIVO codesto Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo iste – ista – istud istius – istius isti – isti istum – istam – istud isto – ista – isto M F N isti – istae – ista istorum – istarum – istorum istis – istis istos – ista istis – istis M F N

PRONOME DETERMINATIVO Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo SINGOLARE PLURALE is – ea – id

PRONOME DETERMINATIVO Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo SINGOLARE PLURALE is – ea – id eius – eius - eius ei – ei eum – eam – id eo – ea - eo M F N ii – eae- ea eorum – earum - eorum iis – iis - iis eos – ea iis – iis M F N LO STESSO, IL MEDESIMO, IDENTICO Nominativo idem – eadem – idem Genitivo eiusdem – eiusdem Dativo eidem – eidem Accusativo eundem – eandem – idem Ablativo eodem – eadem – eodem M F N LO STESSO, PROPRIO LUI Nominativo ipse – ipsa – ipsum Genitivo ipsius – ipsius Dativo ipsi – ipsi Accusativo ipsum – ipsam – ipsum Ablativo ipso – ipsa – ipso M F N iidem – eaedem - eadem eorundem – earundem - eorundem iisdem – iisdem eosdem – easdem – eosdem iisdem – iisdem M F N ipsi – ipsae - ipsa ipsorum – ipsarum - ipsorum ipsis – ipsis ipsos – ipsa ipsis – ipsis M F N

PRONOMI DIMOSTRATIVI Ille, illa, illud, quello Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo ille - illa

PRONOMI DIMOSTRATIVI Ille, illa, illud, quello Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo ille - illa – illud illius – illius illi – illi illum – illam – illud illo – illa – illo illi- illae - illa illorum – illorum - illorum illis – illis illos – illas - illa illis – illis Hic, haec, hoc, questo Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo hic – haec – hoc huius – huius huic – huic hunc – hanc – hoc – hac – hoc M F N hi – hae - haec horum – harum – horum his – his - his hos – has - haec his – his M F N

PRONOME RELATIVO QUI Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo qui – quae – quod cuius

PRONOME RELATIVO QUI Nominativo Genitivo Dativo Accusativo Ablativo qui – quae – quod cuius – cuius cui – cui quem – quam – quod quo – qua – quo M F N qui – quae quorum – quarum – quorum quibus – quibus - quibus quos – quae quibus – quibus M F N

LA PROPOSIZIONE FINALE La proposizione finale è una subordinata che esprime per quale fine

LA PROPOSIZIONE FINALE La proposizione finale è una subordinata che esprime per quale fine o intenzione si verifica quanto affermato nella reggente: svolge la stessa funzione che nella frase svolta dal complemento di fine o scopo. E’ introdotta da: • Ut o uti, nella forma affermativa; • Ne, nella forma negativa. Il verbo è al congiuntivo: 1. Presente, se il verbo della reggente è un tempo principale (presente o futuro). 2. Imperfetto, se il verbo della reggente è un tempo storico (tutti i tempi passati). E’ esplicita se presenta il verbo al congiuntivo (presente o imperfetto) ed è introdotta da affinchè, perché o da in modo che. Implicita, quando ha il verbo all’infinito retto dalle preposizioni a, di, per o dalle locuzioni al fine di, allo scopo di … Quando la finale positiva contiene un comparativo, è spesso introdota dalla congiunzione quo.

REGOLA DEL CUM NARRATIVO O CONGIUNTIVO Il cum narrativo è una struttura sintattica della

REGOLA DEL CUM NARRATIVO O CONGIUNTIVO Il cum narrativo è una struttura sintattica della grammatica latina. Consiste in una proposizione subordinata introdotta dalla congiunzione cum. Questa struttura, usata per lo più nelle narrazioni, può avere valore temporale, causale, concessivo o condizionale. Se in una frase subordinata troviamo il cum + il congiuntivo presente o imperfetto possiamo tradurre in italiano direttamente con il gerundio semplice. Se invece nella subordinato troviamo il cum + il congiuntivo perfetto o piuccheperfetto allora possiamo tradurre col gerundio passato o composto.

REGOLA DELLA CONSECUTIO TEMPORUM Si intende quel sistema che regola il rapporto dei tempi

REGOLA DELLA CONSECUTIO TEMPORUM Si intende quel sistema che regola il rapporto dei tempi verbali all’interno di più proposizioni. Esso dipende dal tempo della principale. Se nella reggente c’è un tempo principale (presente, perfetto, futuro semplice e anteriore) nella dipendente si avrà: • Il congiuntivo presente, per esprimere un rapporto di contemporaneità. • Il congiuntivo perfetto, per esprimere un rapporto di anteriorità. • La coniugazione perifrastica attiva, (participio futuro + presente congiuntivo) per esprimere un rapporto di posteriorità. Se nella reggente c’è un tempo storico (imperfetto, piuccheperfetto) nella dipendente si avra: • L’imperfetto congiuntivo, per esprimere un rapporto di contemporaneità. • Il piuccheperfetto congiuntivo, per esprimere un rapporto di anteriorità. • La coniugazione perifrastica attiva, (participio futuro + imperfetto) per esprimere un rapporto di posteriorità.