LBERAL EKOLOJ LBERALZM Nedir Geni anlamda bireye ynelik
LİBERAL EKOLOJİ
LİBERALİZM ? Nedir? Geniş anlamda bireye yönelik her türlü baskıya karşı çıkmak; ekonomik, siyasi, dini ve sosyal alanlarda özgürlük istemektir. • ‘Birey’ sınıf, halk, millet, toplum gibi onu aşan kollektif kategorilerin üstünde ayrıcalıklı bir konumdadır. • Temel hareket noktası birey ve bireysel çıkarlar, birey kamu çıkarı ortak çıkar gibi kollektif çıkarlar için araçsallaştırılamaz. • (Negatif) özgürlük söz konusu; bireylerin dışarıdan herhangi bir zorlama ve baskı olmadan davranabilmesi • Sınırlı devlet, kendiliğinden doğan düzen ve piyasa ekonomisi
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve ekoloji üzerinde ciddi tartışmalar vardır; Liberalizm; Piyasa, mülkiyet, haklar, özgürlük vurgusu yapar. • Doğanın kendi içinde dengeli ve yaşayan bir sistem olduğu varsayımına dayanan, doğanın doğallaştırılması ve öyle kalmasını isteyen ekolojik yaklaşım ile; X • Doğanın insanın yararına olacak şekilde kullanılmasını isteyen, doğanın insanın hizmetine sunulması doğanın insanileştirilmesini isteyen liberalizm birbirine zıt kavramlardır.
LİBERAL EKOLOJİ v. LİBERALİZM’de devletin müdahalesiziği esastır; temel hak ve özgürlükle özellikle mülkiyet hakkına hiçbir şekilde müdahale edilmemelidir. Devletin sınırlılığı ve güçlü birey ön plandadır. Birey hak ve özgürlükler teme. L ilkedir. v. EKOLOJİ ise yaşanabilir ekolojik bir ortam için devlet görevlidir ve doğayı önceleyen politikalar üretilmelidir. Yani: Liberalizmde birey hak ve hürriyet temelli anlayış, Ekolojik düşüncede ise doğa merkezli anlayış vardır.
LİBERAL EKOLOJİ •
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve ekolojinin uyumsuzluğu; Kapitalizm (tüm değerleri meta olarak görerek yeniden üretmek. İnsan faaliyetleri ve kaynaklar gerçek değerleri ile değil piyasa değerleriyle ortaya konur, kapitalizm bir kaynağa parasal değer verir ve ortak kullanımdan çıkarır. Kaynaklar özel mülkiyete geçince sadece parası olanlar yararlanabiliyor. Aydınlanma: Liberalizmin temel değerleri; birey, akılcılık, özel mülkiyet, sınırlı devlet, aydınlanma dönemini yansıtan düşüncelerdir. Akıllı kendisine yeten ve üretebilen birey anlayışı, doğayı kontrol altına alma düşüncesini beraberinde getirir.
LİBERAL EKOLOJİ • EKOLOJİ’DE önemli olan: ekosistemin korunması, çevrenin gözetilmesi, temiz suya erişim vs • LİBERALİZM’DE; Bireyin refahı, özgürlüğü, mülkiyet hakkı, ekonomik kalkınma zenginlik vs • EKOLOJİ’DE insan diğer canlılarla birlikte değerlendirilir; LİBERALİZM’DE insan ve doğa kavramlarında keskin bir ayırım vardır. • EKOLOJİ’DE kaynaklar sınırlıdır ve ekoloji kirlilik atıklar vs kendiliğinden kaybolmaz (radikal dönüşüm) • LİBERALİZM’DE serbest piyasanın üreteceği teknoloji ile ekolojik sorunların çözümünde oldukça iyimserdir, kirleten öder, çevre kirliliğini önleyecek teşviklerin yaygınlaşması, vergi artırımı ve muafiyeti, çevre dostu teknolojilerin yaygınlaştırılması.
LİBERAL EKOLOJİ Liberal Tarafsızlık İlkesi • Liberal teory ekolojik problemlere devletin sessiz ve tarafsız olmasını ister. • Çevreye ve ekolojik problemlerin çözümüne yönelik devlet politikaları, bazı hayat tarzlarını öne çıkarmayı ve üretim biçimlerinin bazılarını dışlamayı gerektirir; hakların ve özel mülkiyetin kullanımını sınırlandırır; bazı endüstrilerin maliyetlerinin yükselmesine neden olur (ÖRN: arıtma tesisleri) ve bazı ekonomik faaliyetlerin ise tamamen kapatılarak bireylerin istihdamını olumsuz etkiler. Bunun dışında: ekolojik meselelere yönelik herkesin ortak duyarlılığı yoktur; tehlike altında bir bitki veya hayvan aynı değerde değerli değildir.
Liberal EKOLOJİ Liberal Tarafsızlık İlkesi • Liberallerin, piyasa özel mülkiyete olan müdahaleleri kabul etmeleri için, çevresel sorunların daha da büyüyeceğine ilişkin çok net ve güçlü kanıtlar gerekmektedir. Smith: ekolojik meselelerde devletin piyasadan çekilmesi daha olumlu sonuçlar verir. Kıtlık bazen savaş, bazen israf bazen de mevsimlerin kötü gitmesinden kaynaklanır. Bu kıtlık sürecine dokunulmazsa hiçbir zaman açlık olmaz, kıtlığa devlet eliyle oluşturulmuş tekeller neden olur. ÖRN: toprak sahibinin geliri çeşitli vergilerle azaltılırsa, toprak sahibi gerekli olan ıslah ve bakımını yapamaz bu da ülkenin genel olarak tarımında azalmaya sebep olur.
LİBERAL EKOLOJİ Hayek: piyasa sürecinde ihtiyaç sıralaması ve daha önemliden az önemliye doğru bir anlayış olmadığı için bireylerin tercihlerini etkileyecek kararlar alınamaz. • Her bireyin öncelikleri beklentileri farklıdır. (ÖRN: fox balığını koruma, yardım kuruluşuna dahil olma, Picasso’nun resmini alma bireysel kararlardır ve devlet müdahalesi olmamalıdır. ) ØToplumun zenginleşmesi ve gelirin artması için; kalkınmanın devam etmesi ve kaynakların bireyleri daha zengin hale getirecek şekilde etkin kullanımının gerçekleştirilmesi gereklidir.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve Kamusal Mallar • Liberalizme göre ekolojik sorunların nedenleri piyasa sürecindeki belirsizlik ve özel mülkiyetin kabul edilmemesi. • Ekolojik problemlerde kamusal mallar ya herkesin ya da hiç kimsenin olarak değerlendirilmektedir. SMİTH: kamusal kaynaklar özel mülkiyete dönüşsün. ÖRN: Okyanus balıkçılığını herkese açık hale getirmek, bu kaynaklardan herkesin hak sahibi olmasına ve fazla tahribat ve aşırı kullanıma neden olacaktır der. v(? ) 2 Sorun Ortaya Çıkar: Kimin en kadar hakkı var ve Bu kaynakların uygulanması sonucu ortaya çıkan maliyetten kim sorumlu?
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve Kamusal Mallar • Bazı liberaller ‘çevre/ekolojik piyasanın’ olabilirliğine odaklanır. • Sosyal liberaller, piyasanın çevre üzerindeki zararlı etkilerini sınırlandırmak için klasik liberallerden biraz daha fazla devletin dahil olduğu politikaları savunur. Bireylerin çıkarlarını devam ettirmek için çevreyi korumaya dair devlete daha fazla görev verir: teknolojik yenilikler, hukuki reformlar, geri dönüşüm vs.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve Kamusal Mallar v. Liberallere Göre Kamusal Mallarda İki Şeyi Belirlemek Zordur; 1. Bilgilendirme Maliyeti: piyasa sürecinde üretilen malların fiyatlandırılması kolaydır ancak, kamusal malların fiyatlarının belirlenmesi zordur. Birçok problemin kökeninde temiz hava, içilebilir su, bozulmamış kaynaklar gibi çevreye ait kavramların fiyatlandırılamaması etkilidir. Çevre kaynaklarının fiyatlandırılamaması bu kavramların piyasa sürecinde yok edilip tahrip olması pahasına kullanılması ve sömürülmesine neden olur.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm ve Kamusal Mallar …Liberallerin kirlilik sorununa çözüm önerisi atık ve israfın önlenebilmesi için özel mülkiyet haklarının iyi bir şekilde tanımlanması lazım. 2. Kamusal Mallara İlişkin Diğer Problem de Kamusal Malların Maliyetinin Belirlenmesi: maliyet kullanma, bozulma uygulamalara dair harcamaları kapsar ve bunları kimin ödeyeceği belli değildir. ÖRN: Aşırı balık avlamadan dolayı balık türünün azalması; devletin çözüm üretemediğini ve buna karşılık maliyetlerin karşılanmasına karşılık vergi gibi ek ödemeler getirilmiştir. ELEŞTİRİ: Kişi sadece yapmış olduğu olumsuz, başkalarına zarar veren eylemlerden sorumludur. Neden bireyler bazı kişilerin yapmış olduğu eylemlerin maliyetine katlanmak zorunda kalsın. YANİ: Bu anlamda özel mülkiyet önemli, kamusal malların herkese açık ve kolay erişilebilir olması ekolojik problemleri arttırır.
LİBERAL EKOLOJİ ÖZEL MÜLKİYET Haklar açık bir şekilde tanımlanmış ve mülkiyet ilişkisi haklar üzerinde temellenmişse ekolojik sorunlarla karşılaşılmayacaktır. ÖRN: A, B nin arazisine izinsiz çöp dökemeyecek mülkiyetine zarar veremeyecektir. ANCAK; su, hava, balık vd sahibinin kim olduğunu tanımlamak kolay değildir. ELEŞTİRİ: Mülkiyet hakkı bir yandan yaşam iyileşirilebilir ancak her şey mülkiyet çatısı altında toplanarak kontrol edilmeye çalışılır
LİBERAL EKOLOJİ Ekolojik yaklaşım, kamu mallarının serbestçe kullanımı ve bedava olmasını vurgular ve kaynaklara değer biçilmesine özelleştirilmesine taraftar değildir. Liberaller ise, doğal kaynakların özelleştirilmesine ve özel mülkiyet haline getirilmesine taraftardır. Çünkü bu yolla daha çok korunacağını düşünür.
LİBERAL EKOLOJİ Adem-i Merkezi Yapı LİBERALİZM’de devletin tarafsızlığı ve özel mülkiyete vurgu, devletin tamamen olmadığı değil, karar vermede rolünün sınırlandırıldığı bir yapıyı savunur. Devlet mülkiyet haklarının korunmasında önemli işlevleri yerine getirebilmek için hukukun üstünlüğünü de gerçekleştirecektir. EKOLOJİ, için de adem-i merkezi yapı önemlidir; çünkü kaynakların daha az savurgan kullanımını destekler, yerli üretim ve tüketime öncelik verir. Toplumda bireyler ve STK’lar aktif şekilde meselelere taraf olur, çevre ilgili konularda karar alma süreçlerine dahil olur.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm, Ekoloji ve Ekonomi Ekolojik sorunlar, üretim koşullarıyla ve ekonomiyle ilişkilidir, yani ekoloji kriz, ekonomik krizle yakından ilişkilidir. ÖRN: petrolle ilişkili sorunlar sadece ne kadar çok üretilebileceği meselesi değil, aynı zamanda yenilenemeyen kaynakların üretim de ne kadar daha kullanılabileceğine dair bir konudur.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm, Ekoloji Ve Ekonomi Liberalizm ekonomik büyüme ve kaliteli çevre vurgusunun uyumsuz olmadığını kabul eder. • Yüksek gelire sahip kişilerde ve gelişmiş ülkelerde ekolojik meselelere yönelik duyarlılık daha yüksektir. • Az gelişmiş ve gelişmemiş ülkelerde ise daha fazla kirlilik çevre problemleri vardır.
LİBERAL EKOLOJİ Liberalizm, Ekoloji Ve Ekonomi Liberalizmde büyüme ve ekolojik dengenin korunabilmesi için sürdürülebilir kalkınma desteklenir. SK: Hem ekonomik olarak büyümenin sürdürülebilirliği hem de ekolojik olarak sürdürülebilirliği destekler. SK ekonomik büyüme ve kalkınma hedeflerini sadece şimdiki nesli değil gelecek nesillerin de ihtiyaçları çerçevesinde gerçekleştirilmesini hedefler.
- Slides: 20