Lalka Bolesaw Prus Valeria Vlasova Autor Bolesaw Prus

Lalka Bolesław Prus Valeria Vlasova

Autor • Bolesław Prus urodził się w 1847 roku w Hrubieszowie. Jako że został bardzo wcześnie osierocony, wychowywali go krewni. W powstaniu styczniowym zdecydował się wziąć czynny udział, odniósł rany i trafił później do więzienia. Opuściwszy więzienie przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął jednocześnie pracę fizyczną oraz studia. Rok 1864 oznaczał dla Prusa pierwsze debiuty prasowe. Okazało się, że może być tylko lepiej, ponieważ ilość wypuszczanych przez niego artykułów rosła do połowy lat osiemdziesiątych XIX wieku. Przeczuwając, iż jest to szczyt i kulminacja pracy dziennikarskiej, Bolesław Prus zdecydował się na swoiste przebranżowienie, wówczas poświęcił się formom twórczym takim jak nowele i powieści, rezygnując z publicystyki. W roku 1890 światło dzienne ujrzała „Lalka”, bijąc niemal od razu szczyty poczytności. Podobnie sprawy okazały się mieć miejsce z „Faraonem”, który opuścił wydawnictwo w 1897 roku. Później Prus udzielał się także filantropijnie i charytatywnie. Na moment wrócił do publicystyki w rewolucyjnych latach 1905 – 1907, pokazując swój znakomity warsztat. Odszedł w Warszawie w 1912 roku.

O książce: • "Lalka" Bolesława Prusa to jedna z najsłynniejszych powieści polskiego pozytywizmu, wydana w Warszawie w 1890 r. (przedtem ukazywała się w odcinkach w "Kurierze Codziennym"). Jej treść była wielokrotnie cenzurowana ze względu na zawarte w niej elementy patriotyczne.

Problematyka książki • Najważniejsze problemy poruszane w "Lalce" to między innymi: - diagnoza polskiego społeczeństwa XIX w. poprzez ocenę realizacji haseł pozytywistycznych, - rozliczenie z ideałami romantycznymi i pozytywistycznymi, - obraz polskich idealistów na tle społecznego rozkładu, - dramat polskiego społeczeństwa, które nie dorosło do nowoczesności, - obraz kapitalizmu, kariery i awansu społecznego, aby dodać tekst

Bohaterowie "Lalki"

Stanisław Wokulski

• Ukończone szkoły 1860 -1861 Szkoła Przygotowawcza, 1862 - rok Szkoły Głównej na kierunku matematycznofizycznym, nauka przerwana z Przebieg pracy zawodowej: - 18541862 subiekt w winiarni u Hopfera; powodu udziału w powstaniu - 1870 -1876 subiekt w sklepie styczniowym. galanteryjnym, - 1876 -1879 prowadzenie sklepu galanteryjnego na Krakowskim Przedmieściu Stanisław Wokulski – - 1876 - dostawca żywności dla postać literacka, wojsk rosyjskich (wyjechał na wojnę protagonista powieści rosyjsko-turecką) Lalka Bolesława Prusa. - 1878 -1879 prezes spółki do handlu Postać Wokulskiego stała ze Wschodem (po powrocie do się w polskiej kulturze kraju) masowej symbolem przedsiębiorczości. Bohater urodził się ok. 1832 roku. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej.

Izabela Łęcka

• Izabela Łęcka - główna bohaterka Lalki Bolesława Prusa. Jedni uważają ją za kobietę anioła inni za femme fatale. Torturowała Stanisława Wokulskiego swoim niezdecydowaniem, doprowadzając go do próby samobójczej. Kim jest? Dama ta wywodziła się z bogatej szlachty, jednak spory majątek, jakiego dorobił się jej dziadek, została roztrwoniona (także na skutek przemian politycznych) przez Tomasza Łęckiego, ojca Izabeli. Pomimo tego, nie przejmowała się ona coraz gorszą sytuacją materialną, lecz starała się wykorzystać każdą okazję, by wieść – tak bardzo jej miłe – życie salonowe. Izabela miała w zwyczaju obracać się w naprawdę wysokich kręgach. Panna Izabela Łęcka wciąż żyła w przekonaniu o swojej wyższości. Była wprawdzie osobą urodziwą, obytą i zainteresowana sztuką, lecz bardzo słabo orientowała się w zawiłościach życia codziennego. Można powiedzieć, że żyła pod kloszem, który chronił ją przed wszystkim, co niemiłe.

Dama ta wywodziła się z bogatej szlachty, jednak spory majątek, jakiego dorobił się jej dziadek, została roztrwoniona (także na skutek przemian politycznych) przez Tomasza Łęckiego, ojca Izabeli. Pomimo tego, nie przejmowała się ona coraz gorszą sytuacją materialną, lecz starała się wykorzystać każdą okazję, by wieść – tak bardzo jej miłe – życie salonowe. Izabela miała w zwyczaju obracać się w naprawdę wysokich kręgach. Panna Izabela Łęcka wciąż żyła w przekonaniu o swojej wyższości. Była wprawdzie osobą urodziwą, obytą i zainteresowana sztuką, lecz bardzo słabo orientowała się w zawiłościach życia codziennego. Można powiedzieć, że żyła pod kloszem, który chronił ją przed wszystkim, co niemiłe.

Tomasz Łęcki

• Tomasz Łęcki - jeden z bohaterów powieści Lalka Bolesława Prusa. Był ojcem Izabeli oraz zubożałym arystokratą. Przed 1870 r. przebywał na dworze francuskim, potem wiedeńskim i włoskim. Wiktor Emanuel II chciał mu nadać tytuł hrabiego. Tomasz był niegdyś posiadaczem sporego majątku, jednak roztrwonił go na zabawy i dostawne życie. Nie skłoniło go to jednak do zmiany postępowania. Nadal wydawał swój zadłużony oraz zubożały majątek na życie w dobrobycie. Umiera na atak apopleksji, najprawdopodobniej gdy dowiaduje się o zaniechaniu starań marszałka o rękę jego córki Izabeli.

Czas i miejsce akcji :

• Akcja "Lalki" zaczyna się w marcu 1878 r. przyjazdem Wokulskiego, a kończy w październiku 1879 r. śmiercią Rzeckiego. Toczy się głównie w Warszawie, ale również w Paryżu, Zasławku i przez moment w Skierniewicach. • Wydarzenia fabularne zaczynają się ok. 40 lat wcześniej (młodość Rzeckiego, historia Minclów) i dotyczą dodatkowo takich krajów, jak: Rosja, Bułgaria (historia Wokulskiego) Węgry, Turcja (historia Rzeckiego).

Interpretacja tytułu:

Są przynajmniej dwie interpretacje tytułu: 1. Lalką jest Izabela Łęcka. Takie przekonanie uzasadnia wypowiedź prezesowej Zasławskiej, oceniającej współczesne sobie kobiety jako lalki: „Co mnie jednak dziwi najmocniej – prawiła – to okoliczność, że na podobnych lalkach nie poznają się mężczyźni”. • 2. Sam pisarz tłumaczył, że tytuł odnosi się do procesu wytoczonego o lalkę przez baronową Krzeszowską pani Stawskiej, będącego jednym z epizodycznych wątków powieści (nawiązanie w tytule do tego epizodu wskazuje na kronikarski charakter powieści, której autor rejestruje wiele sytuacji z realiów codziennego życia w Warszawie lat 70. XIX wieku).

Celem napisania utworu było: „Przedstawienie polskich idealistów na tle społecznego rozkładu”. Prus opisał w powieści sylwetki trzech idealistów (ludzi, którzy swoje życie podporządkowali konkretnej idei ):