LALARIN VCUTTAK DAILIMI Dalm absorbsiyon aamasn tamamlayan ilalarn

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ DAĞILIMI

• Dağılım absorbsiyon aşamasını tamamlayan ilaçların kanda interstiyel sıvıya daha sonrada dokulara ve hücrelerin içine yayılmasına denir. Genellikle pasif difüzyonla olur.

• İnterstiyel sıvıya geçişi organ veya yapının içinden geçen kan akımının hızına göre değişen hızda olmaktadır. Kalp, akciğer, böbrekler ve karaciğerler gibi fazla kanlanan organlara geçiş hızlı iken; yağ, cilt, kemikler ve iskelet kası gibi az kanlanan organlara geçiş yavaş olur. İlacın kan akımı yüksek ve düşük dokulara dağılımı

İLACIN DAĞILDIĞI FİZYOLOJİK SIVI KOMPARTMANLARI

1) İNTRASELÜLER SIVI KOMPARTMANI • Vücut ağırlığının %41’ ini oluşturur, 70 kg ağırlığındaki erişkinde yaklaşık 29 litredir. 2) EKSTRASELÜLER SIVI KOMPARTMANI a) PLAZMA: Kan hacminin yarısını ve vücut ağırlığının %4’ ünü oluşturur. 3 -3, 5 litredir. b) İNTERSTİYEL SIVI: Vücut ağırlığının %13’ ünü oluşturur. Yaklaşık 9 litredir.

• Kompartmanlardaki dağılım homojen değildir. • Bazı ilaçlar sadece plazmada dağılırlar; aminoglikozitler , dekstra, heparin, süramin, evans mavisi örnek verilebilir • Bromit sadece ekstraselüler sıvıya dağılırken; etanol , fenitoin, antiprin, neostigmin ve lityum bütün vücut sıvılarına dağılmaktadır.

DAĞILIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • Plazma proteinlerine bağlanma • Sekestrasyon • İyon tuzağı • Organ büyüklüğü • Kan akımı • Yaş ve cinsiyet • Difüzyon hızı • Doku perfüzyon hızı • Lipofilite

KAN İÇİNDEKİ DAĞILIM

• İlaç molekülleri kan içinde plazma proteinlerine • Albümin, plazma protein fraksiyonunun yaklaşık yarısını oluşturur. • Asidik ilaçlar genellikle albümine, bazik ilaçlar ise a 1 - asid plikoproteine bağlanma eğilimindedirler. • Proteinlere bağlanma yağda çözünen (lipofilik) ilaçların kanda taşınması için gereklidir. • İlaç molekülleri, albümin ve diğer makromoleküllere reversibl olarak bağlanırlar. • Hidrojen bağları, iyonik bağlar, van der waals bağları gibi zayıf bağlar bu bağlanmada rol oynar. • Albümin üzerindeki ilaçları bağlanabileceği kısıtlı sayıda nokta vardır ve bağlanma nonselektiftir. • Birbirine benzemeyen birçok ilaç albümine bağlanabilir.

• Aynı noktaya bağlanabilen ilaçlar vücutta aynı zamanda bir arada bulunurlarsa, bağlanma yerine afinitesi fazla olan ilaç, afinitesi az olanı bağlama yerinden koparıp serbest hale getirebilir ve kendisi o noktaya bağlanabilir. bu iki ilaç arasında kompetisyon (yarışma) vardır. Buna bağlanmanın kompetitif inhibisyonu denir.

• Vücutta bulunan ilacın etkinliğinin ölçüsü; plazmadaki total ilaç konsantrasyonu değil, serbest ilaç fraksiyonunu konsantrasyonudur. • Albümine bağlı ilaç farmakolojik etli göstermez ve böbreklerde de glomerüler filtrasyona uğramaz. Bağlı kısım, ilaç deposu veya rezervuarı görevi yapar. • İlaçların vücuttaki proteinlere bağlanması; ilaçların vücutta dağılımını, biyolojik membranlardan geçişini , farmakolojik etki şiddetini ve eliminasyon hızını belirlemektedir.

• Vücutta bulunan ilacın etkinliğinin ölçüsü; plazmadaki total ilaç konsantrasyonu değil, serbest ilaç fraksiyonunu konsantrasyonudur. • Albümine bağlı ilaç farmakolojik etli göstermez ve böbreklerde de glomerüler filtrasyona uğramaz. Bağlı kısım, ilaç deposu veya rezervuarı görevi yapar. • İlaçların vücuttaki proteinlere bağlanması; ilaçların vücutta dağılımını, biyolojik membranlardan geçişini , farmakolojik etki şiddetini ve eliminasyon hızını belirlemektedir Plazma proteinlerine yüksek ve düşük oranda bağlanan ilaçlar

İLAÇLARIN BAĞLANMA ORANINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • İlaç konsantrasyonu • Protein molekülü üzerinde ilaç bağlayan yerin sayısı • Bağlanma yerine ilacın afinitesi

• Albümine fazla bağlanan ve terapötik aralığı dar olan ilaçlar için hipoalbüminemi durumu, serbest ilaç konsantrasyonunu arttıracağı için çok önemlidir. • İlacın toksisite riskinde artış olur. • Terapötik aralık; ilacın minimal efektif konsantrasyonu ve minimal toksik konsantrasyonu aralığıdır.

SEKESTRASYON

v Sekestrasyon, bazı ilaçların belirli bir dokuya afinite gösterip o dokuda birikmesi ve depo edilmesidir.

v. Burada protein, fosfolipit ve nükleoproteinler üzerine bağlanırlar. v. Bağlanmanın derecesi, afinitenin derecesine bağlıdır. v. Depo edilen ilaçlar, ilaç rezervuarı görevi gördüğünden, bu durum ilacın terapötik etki veya yan etkisinin uzamasına neden olabilir. v. Redistribüsyon, yağ dokusu ve kas dokusunda depo edilen ilaçların kana geçip beyne ulaşmasıdır Bazı ilaçların sekestre edildiği dokular

İLAÇLARIN SANTRAL SİNİR SİSTEMİNE GEÇİŞİ

• Beyin Korteksi ‘nde ( gri cevher ) 1 milimetrekare bin kapiller , beyaz cevherde 300 kapiler bulunur. Buradan bir dakikada yaklaşık 1 litre kan geçer. • Beyin –omurilik sıvısının hacmi yaklaşık 150 ml ‘dir. Koroid pleksuslardan sağlanır. • Santral sinir sisteminde kan-beyin-BOS olmak üzere 3 kompartman bulunur. • Santral sinir sisteminde Kan-Beyin, Kan-BOS, BOS-Beyin bariyeri olmak üzere 3 bariyer bulunur. • Santral sinir sistemi kapillerinin endotel hücreleri arasında prus bulunmadığından biyolojik bariyer görevi görmektedir. Sadece transsellüler geçiş gerçekleşebilmektedir. • İlaçları kapiler içine pompalayan (efluks) ve P-glikoproteinden oluşan bir pompa vardır. • Fazla lipofilik , non-iyonize, ufak moleküllü ilaçlar kolay geçiş sağlarlar. (tiyopental, desfluran, nikotin) • Heksoz yapısındaki şekerler (D-glikoz) bazı aminoasitler, pürinler, monokarboksilli asidler beyin kapillerlerini aktif transport veya kolaylaştırılmış difüzyonla geçerler.

İLAÇLARIN PLASENTADAN FETÜSE GEÇİŞİ

• Plasenta yarı geçirgen, fazla kanlanan, içerdiği enzimlerle ilaç metabolizasyonunda da rol oynayan canlı bir dokudur. • Genel anestezikler, barbituratlar, morfin gibi lipitler kolay çözünür, iyonize olmamış ve ufak moleküllü ilaçlar pasif difüzyonla plasentayı aşıp fetüse ulaşabilirler ve bebekte solunum depresyonu ortaya çıkarabilirler. • Teratojenik ilaçlar ise fetüste daha kalıcı toksik etkilerle deformitelere neden olabilirler. fetüs

DAĞILIMIN HIZI

İlacın belirli bir organa veya kompartmana dağılması veya sokulmasının hızı, ilaç veya doku ile ilgili dört faktöre bağlıdır: 1. Difüzyon hızı: İlaç lipofilik, non-iyonize, ufak moleküllü ise difüzyon hızıda hızlı olmaktadır. 2. Doku perfüzyon hızı: Dokudan geçen kan akımının hızı ne kadar fazla ise, dağılım o kadar hızlı olmaktadır. 3. İlacın doku komponentlerine ya da doku komponentlerinin ilaca afinitesi: Afinite oranı dağılım hızını etkilemektedir. 4. Plazma proteinlerine bağlanma: Bağlı ilaç pasif difüzyona uğramadığından, ilacın kandan dokuya geçişi azalmaktadır.

DİÜRETİK İLAÇLAR

İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Hipertansiyon, sol ventrikül Sülfonamidlere karşı aşırı Oral olarak verilir. Günde 1 hipertrofisi olan hipertansif duyarlılık anjiyonörotik defa 50 mg losartan / 12. 5 hastalarda kardiyovasküler ödem hikayesi olanlar , ağır mg hidroklorotiazid film morbidite ve ölüm riskini böbrek yetmezliği , diyaliz kaplı tablettir. 50 mg azaltmak amacıyla kullanılır. losartan /15. 5 mg Ödem arteriyel hipetansiyon, hastaları, renal arter hiperkalsiüri , diyabet. Vücuttan stenozu, böbrek naklinden hidroklorotiazid ile suyun ve sodyum gibi tuzların sonra; hemodinamik açıdan yeterince kontrol altına uzaklaştırılmasını sağlar. sorun yaratan aort veya alınamayan hastalarda doz HİDROKLOROTİAZİD YAN ETKİLERİ Yüzün, dudakların , dilin veya boğazın şişmesi ile birlikte tek başına nefes almada güçlük , yutmada güçlük , deride ciddi kaşıntı , sersemlik , baş dönmesi , baş ağrısı , trombosit değerinde veya kırmızı / beyaz kan hücreleriinin değerlerinde azalma sodyum oranın azalması mitral kapak stenozu ya da hastanın durumuna göre , potasyum oranın artması , öksürük , bulantı , karaciğerde hipertrofik kardiyomiyopati 100 mg , 25 mg iltihaplanma , sırt ağrısı , ; dekompanse kalp hidroklorotiazid film kaplı eklemlerde ve kaslarda ağrı , yetersizliği ; primer tablete veya günde idrarda glikoz bulunması , hiperaldosteronizm ; ağır 100 mg losartan 15. 5 mg solunum enfeksiyonu kan karaciğer yetmezliği ya da hidroklorotiazid film kaplı basıncında düşüş , iştah kaybı , primer karaciğer hastalığı, tablete çıkarılabilir. 100 mg ishal , kabızlık , mide irritasyonu olabilir. klinik açıdan önemli losartan / 25 mg elektrolit denge bozukluğu; hidroklorotiazid maximum çocuklar; hamilelik günlük doz kombinasyonu durumlarında aşılmamalıdır. Bebeklerde kontrendikedir. ve 18 aş altında kullanılmaz.

TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Düretik olarak ve Renal , hepatik ve konjestif antihipertansif olarak kalp yetmezliğinde uzun kullanılan organik bir süreli kullanım tehlikelidir. bileşiktir. Konjestif kalp yetmezliği ile ilişkili aşırı sıvıyı yönetmek için hem hastane ortamında hem de kişisel kulllanım için kullanılır. Nefrotik ödem premenstrual ödem, diyabetes insipidus durumlarında endikedir. KLOROTİAZİD VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Oral olarak verilir. Günde Hipokalemi , hiponatremi , yarım tablet ile hiperürisemi , hiperglisemi başlanılmalıdır. Eğer ve hipermagnezemi , mide gerekirse 2 -3 hafta sonra bağırsak kanalının doz 1 tablete yükseltilebilir. tahririşine bağlı belirtiler , Pediatrik hastalara uygun ciltte alerjik döküntüler değildir. tromboshopeni , trombostopenik purpura , agronulositoz ve ciltte vaskülit yapabilir.

İLAÇ ENDİKASYON TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Ödem ve hipertansiyon tedavisinde , konjestif kalp yetmezliğinin neden olduğu şişlik veya nefrotik sendrom durumlarında endikedir. KLOPAMİD KONTRENDİKASYON Gut , böbrek yetmezliği , hiponatremi , karaciğer yetmezliği , şeker hastalığı varsa kullanılmaz. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Mide bulantısı, kusma , ishal , iştah kaybı , baş dönmesi , bulanık görme , çarpıntı , diyabet , hiperkalsemi

İLAÇ ENDİKASYON TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Hipertansiyon , konjestif kalp yetmezliği , geçrilmiş myokard enfartüsüne bağlı aritmilerde endikedir. KLORTALİDON KONTRENDİKASYON Aşırı duyarlılık , karaciğer yetmezliği ciddi böbrek yetmezliği , hipopotasemi , hepatik ensefalopati durumlarında kontredikedir. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Günde 1 defa 5 -10 mg kullanılır. Baş ağrısı , baş dönmesi , Maximum günlük doz 40 mg taşikardi , hipotansiyon , 'dir. Çocuklarda kullanılmaz. aritmiler , parestezi , kusma , ağız kuruluğu , aplastik anemi , purpura , sersemlik duygu bozukluğu , uykusuzluktur.

İLAÇ ENDİKASYON TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Arteriyel hipertansiyon , basit esansiyel hipertansiyon, kardiyak oküler veya serebral komplikasyonlarla birlikte görülen hipertansiyonda endikedir. İNDAPAMİD KONTRENDİKASYON Yeni teşhis edilmiş serebrovasküler kazalar ağır karaciğer ve böbrek ve indopamid veya sülfonamid türevi ilaçlara aşırı duyarlılıkta kontrendikedir. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Hipertansiyon tedavisinde Çok seyrek ve hafif asteni ve tavsiye edilen başlangıç dozu ortostatik hipotansiyon rapor günde 2. 5 mg dir. 1 -2 aylık edilmiştir. Bunların dışında baş tedavi sürecince yeterli bir ağrısı , adale krampları , bulantı antihipertansif etki görülmediği , kusma , kabızlık , ya da ishal , takdirde doz 1 defada 5 ağız kuruluğu oluşabilir. mg/gün çıkarılabilir.

KIVRIM DİÜRETİKLERİ İLAÇ FUROSEMİD ENDİKASYON KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Kalp ve karaciğer İdrar yapımının eksik olduğu Erişkinlerde inisyal günlük doz Artan idrar nedeniyle sıklıkla hastalıklarından kaynaklanan böbrek yetmezliği , bilinç peroral 20 -80 mg ve sıvı ve elektrolit dengesi ödemler , böbrek kaybının söz konusu olduğu parenteral 20 -40 mg bozuklukları ortaya çıkabilir. hastalıklarından kaynaklanan hepatik koma ve prekoma , 'dır. Hastanın cevabına göre bu Aşırı diüreze bağlı olarak ödemler , akut kalp yetmezliği hipopotasemi , hipotansiyonlu doz tekrarlanabilir , çocuklarda özellike tedavinin özellike akciğer gebelik ve hipotansiyonsuz ağır günlük oral doz 2 mg/kg ve başlangıcında ve özellikle yaşlı komplikasyonlarına bağlı sodyum eksiklikleri ve kan parenteral doz 1 mg/kg 'dır. hastalarda , çocuklarda baş olarak idrar yapımının azaldığı volümünün azaldığı haller , Uygulama tek doz halinde ağrısı , sersemlik , görme hallerde volüm eksikliği furosemid ve sulfonamidlere yapılmalıdır ve gereğinde bir bozuklukları , ağız kuruluğu , giderildikten sonra , beyin karşı aşırı duyarlılık önceki doz 1 -2 mg/kg hipotansiyon ve dik duruşta ödeminde destekleyici önlem durumlarında kontrendikedir. arttırılarak verilebilir sirkülatuvar regülasyon olarak , yanıklara bağlı (maximum çocuk dozu 6 bozukluğu gibi dolaşımla ilgili ödemler , hipertansiyon mg/kg 'dır). Hipertansiyonda bozukluklardan söz edilebilir. krizlerinde diğer verilen oral doz ise günde Ek olarak vücut suyunun kaybı antihipertansif önlemlerle 2× 40 mg 'dir. ve dolaşımdaki kan hacminin birlikte , zehirlenmelerde zorlu azalmasına bağlı özellikle diürezin desteklenmesi için yaşlılarda trombofilinin eşlik kullanılır. Furosemidin etkisi ettiği kan konsantrasyonu oral yoldan alımından sonra ilk artması görülebilir. Ekstrarenal saat içinde başlar ve ortalama potasyum kaybının bir sonucu 6 -8 saat devam eder. İV olarak özellikle aynı zamanda verilişten sonra diüretik etki potasyum alımının azaldığı ve hızlı başlar. İM verilişten ekstrarenal potasyum kaybının sonraysa daha geç başlar. arttığı bir potasyum eksikliği ortaya çıkabilir. Ayrıca karaciğer sirozu gibi hastalığı olanlarda potasyum eksikliğine eğilim gelişebilir. Böyle durumlarda hastalar izlenmeli

İLAÇ ENDİKASYON KIVRIM DİÜRETİKLERİ Şişlik ve yüksek tansiyon tedavisinde kullanbir ilaçtır. Bu kalp yetmezliği , karaciğer yetmezliği veya böbrek problemlerinin bir sonucu olarak şişmei içerir. BUMETANİD KONTRENDİKASYON Hepatik koma durumlarında düzeltilmemiş elektrolit dengesizliklerinde , anüri hastalarda kullanılmamalıdır. Gebeliğin ilk 3 ayında kullanılmamalıdır. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Hastaların çoğunda günlük 0. 5 - Baş krampları , baş dönmesi , 2 mg doz yeterli olmaktadır. İlk hipotansiyon , baş ağrısı , mide doz ile yeterli diürez bulantısı , ensefelopati , kaşıntı sağlanmazsa ikinci ve üçüncü , zayıflık , engelli işitme , dozla 4 -5 saatlik aralar ile elektrokardiyogram günlük maximum 10 mg'a kadar değişiklikleri hiperglisemi , verilebilir. Dozajda farklı hiperkalemi , hiperürisemidir. uygulama , ilacın ilk gün aşırı ya da 3 -4 gün alınıp 1 -2 gün ara verilmesi şeklindedir.

POTASYUM TUTUCU DİÜRETİKLER İLAÇ SPİRONOLAKTON ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Esansiyel hipertansiyon , konjestif kalp yetmezliğine bağlı ödem , asitli ve ödemli karaciğer sirozu , nefrotk sendrom , premenstrual ödem dahil idiopatik ödem , habis menşeli asitler , primer aldesteronizmli hastaların preoperatif hazırlık tedavisinde , cerrahi tedavi uygulanmayan primer aldesteronizmli hastaların uzun tedavisinde endikedir. Anüri , akut böbrek yetmezliği , hiperpotasemi , önemli böbrek fonksiyon bozukluklarında kontrendikedir. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Günlük önerilen doz 100 -200 Gasrik kanama , ülserasyon , mg 'dır. Esansiyel hipertansiyon kusma , diyare , uyuşuklu , uyku tedavisinde günlük doz 100 mg hali , halsizlik , baş ağrısı , ciltte 'dır. Çocuklarda önerilen doz kızarıklık ve döküntü , ürtiker günde 3 mg/kg oral yolla alınır. mental konfüzyon , ilaç ateşi , menstruasyon bozuklukları , hirşutizm , jinekomasti , hiponatremi , hipervolemi , göğüs kanseridir.

İLAÇ ENDİKASYON POTASYUM TUTUCU DİÜRETİKLER Diüretik etkilidir. Konjestif kalp yetmezliği, karaciğer sirozu ve nefrotik sendrom eşliğinde görülen ödem tedavisinde kullanılır. Ayrıca çeşitli ilaçların (Kortikosteroid, östrojenle) neden olduğu ödemlerle idiopatik ödemde de endikedir. TRİAMTEREN KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU Hiperkalemi mevcudiyetinde, Günlük doz yemeklerden sonra azotemide veya oligoürinin alınan 2 x 1 -2 kapsüldür. artması ilerleyen renal Maksimum günlük doz 4 yetmezlik durumlarında, kapsüldür. anüride hepatik ensefalopatide ve müstahzarın içerdiği maddelere karşı aşırı duyarlılığı olanlarda kontrendikedir. Ayrıca potasyum tutucu diüretikler ve ajanlar ile birlikte kullanılmamalıdır. YAN ETKİLERİ Aritmi, postural hipotansiyon, hiperkalemi veya hipokalemi, hiperglisemi, hiponatremi, hipokloremi, hiperürisemi, bulantı, kusma, diyare veya konstipasyon, karaciğer enzim değerlerinde değişiklikler, serum kreatinin ve BUN düzeylerinde yükselme, akut böbrek yetmezliği, böbrek taşı oluşumu, lökopeni, trombositopeni, purpura, hemolitik anemi, baş ağrısı, baş dönmesi, ağız kuruluğu , yorgunluk, görme bulanıklığı, solunum güçlüğü, adale krampları, empotans.

POTASYUM TUTUCU DİÜRETİKLER İLAÇ AMİLORİD ENDİKASYON KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Tek başına ya da diğer Hiperkalemi (serum Hipertansiyonda günde tek doz Genellikle iyi tolere edilir. Basit antihipertansif ilaçlara ek bir potasyumunun 5. 5 m. Eq/l'nin veya bölünmüş dozlar halinde yan etkiler sık bildirilmiş ilaç olarak hipertansiyon, üstünde değerlere ulaşması), tok karnına alınan 1 -2 tablet, olmasına karşın, önemli yan kardiyak kökenli ödem, assit ve aynı anda başka bir kalüretik maksimum 4 tablettir. Kardiyak etkiler sık bildirilmemiştir. Baş ödemle birlikte olan karaciğer tedavinin ya da potasyum kökenli ödemde günde 1 ya da ağrısı, halsizlik, yorgunluk, sirozunun tedavisinde, destek tedavisinin uygulanıyor 2 tabletle başlanır, 4 tableti kırgınlık, göğüs ağrısı, sırt ağrısı, potasyum eksikliği olması, böbrek yetersizliği aşmamak koşuluyla dozaj senkop, aritmi, taşikardi, dijital bulunduğundan ya da (anüri, akut böbrek yetersizliği, artırılabilir. Asitli karaciğer toksisitesi, ortostatik gelişebileceğinden kuşkulanılan şiddetli ilerleyici böbrek sirozunda günde 1 tabletle hipotansiyon, angina hastalarda endikedir. hastalığı ve diyabetik nefropati) başlanır. Günde 4 tableti pectoris, bulantı, iştahsızlık, Hidroklorotiyazid ile amilorid ve bileşimdeki maddelere karşı aşmamak koşuluyla kusma, diyare, kabızlık, karın kombinasyonu, uzun süre aşırı duyarlılık durumlarında gerektiğinde etkili diürez ağrısı, gastrointestinal kanama, şiddetli diüreze maruz kalan kontrendikedir. sağlanıncaya kadar doz iştah değişiklikleri, batın hastalarda aşırı potasyum kaybı arttırılabilir dolgunluğu, flatülans, susama, gelişmesi olasılığını en aza hıçkırık, yüksek serum indirir. Potasyum tutucu potasyum düzeyleri (5. 5 amilorid komponenti m. Eq/l'nin üstünde), elektrolit sayesinde, potasyum dengesizliği, hiponatremi, gut, üzerindeki olumlu etkinin özel dehidratasyon, döküntü, önem taşıdığı durumlarda kaşıntı, kızarma, bacak özellikle endikedir. ağrısı, kas krampları, eklem ağrısı, baş dönmesi, vertigo, parestezi, stupor, insomnia, sinirlilik, mental konfüzyon, depresyon, uyku hali, dispne, ağızda kötü tad, görsel bozukluk, nazal konjesyon, empotans, dizüri, noktüri, enkontitans, böbrek fonksiyon

HEMOSTAZ İLAÇLAR

ANTİTROMBOSİTLER İLAÇ TİKLOPİDİN ENDİKASYON KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Ateroskleroza bağlı olarak ilk Kanama diyatezi Erişkinler: Ortalama günlük doz iki Başağrısı, baş dönmesi ve defa serebral iskemik atak Kanamaya meyilli organik tablettir, sabah aksam yemeklerle periferik nöropati anafilaksi, geçiren hastalarda inme, lezyonlar: aktif peptik ülser veya birlikte ağız yolundan birer tablet Quincke ödemi, artralji, miyokard infarktüsü ve vasküler akut fazdaki kanamalı alınmalıdır. Koroner stent vaskülit, lupus sendromu, nedenli ölüm gibi arteryel serebrovasküler hadiseler uygulaması yapılacak vakalarda bazen böbrek trombotik komplikasyonların Kanama zamanında uzamaya tedavi, implantasyonun yapılacağı yetmezliğine neden olabilen önlenmesi. İntermitan neden olan kan hastalıkları gün veya hipersensitivite nefropatisi, klodikasyon teşhisi konmuş ve Tiklopidine veya içerdiği yardımcı hemen öncesinde başlatılmalıdır alerjik pnömopati, eozinofili alt ekstremiteleri etkileyen ve maddelere karşı aşırı duyarlılık ve günde 2 tablet (500 mg) kronik hikayesi dozunda ve aspirin ile (günde arteriyosklerozis obliteransı Ciddi karaciğer yetmezliği olan 100 -325 mg) kombine olarak bir ay bulunan hastalarda özellikle hastalar süreyle devam ettirilmelidir. Daha koroner arterlere ait ciddi Lökopeni, nötropeni, sonra tedavi sadece iskemik trombositopeni, agranülositoz, TTP aspirin ile sürdürülecektir (günde olayların önlenmesi. Kronik (trombotik trombositopenik 75 -100 mg; maksimum doz 300 hemodiyaliz uygulanan purpura) ve aplastik anemi öyküsü 325 mg). İmplantasyon hastalardaki, arterio-venöz olanlar sonrasında subakut oklüzyonların fistüllerin tekrarlayıcı önlenmesi durumlarında tedavi, trombozlarının implantasyonun hemen önlenmesi. Koroner damarların öncesi veya hemen sonrasında içine yerleştirilen protezlerdeki başlatılmalıdır ve aspirin ile 1 ay (stent) subakut trombozların tedaviye devam önlenmesi edilmelidir. Pediyatrik hastalarda güvenliliği ve etkililiği kanıtlanmamıştır. Tiklopidinin farmakokinetik özellikleri yaşlılarda değişikliğe uğrar; ancak günlük 500 mg’lık dozun farmakolojik ve tedavi edici

İLAÇ ENDİKASYON ANTİTROMBOSİTLER Semptomatik aterosklerotik hastalık öyküsü olan hastalarda (geçirilmiş strok, geçirilmiş miyokard infarktüsü, periferik arter hastalığı gibi) vasküler iskemik olayların (miyokard infarktüsü, strok, vasküler ölüm) önlenmesinde endikedir. KLOPİDOGREL KONTRENDİKASYON İlacın bileşimindeki herhangi bir maddeye karşı aşırı duyarlık, peptik ülser ve intrakraniyal hemoraji gibi aktif patolojik kanamalarda kontrendikedir VERİLİŞ YOLU yetişkinlerde günde 75 mg'lık tek doz halinde verilmelidir. Yaşlı hastalarda veya böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması yapılması gerekli değildir. 18 yaşından küçük hastalarda güvenirliği ve etkinliği tespit edilmemiştir. Günde bir kez yemekle beraber veya yemek aralarında alınabilir. YAN ETKİLERİ Hemorajik: Gastrointestinal hemoraji (%1. 99), intrakraniyal hemoraji (%0. 35). Gastrointestinal: Klopidogrel alan hastalarda düşük oranda gastrointestinal etki (örn. karın ağrısı, dispepsi, gastrit ve konstipasyon) görülmüştür. Deri döküntüsü görülen hasta oranı %4. 2'dir. Ancak, bu etkiler genellikle hafif ve geçici niteliktedir. Pazarlama sonrası aşırı duyarlılık reaksiyonları ve çok nadir olarak bronkospazm, anjiyoödem veya anafilaktik reaksiyonlar bildirilmiştir.

İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON ANTİTROMBOSİTLER Tromboliz, kumarin Ürünün herhangi bir bileşenine antikoagülanlarla birlikte kalp karşı aşırı duyarlılığı olanlarda kapakçığı replasmanının kontrendikedir. postoperatif tromboembolik komplikasyonlarının önlenmesinde endikedir DİPİRİDAMOL VERİLİŞ YOLU Tavsiye edilen günlük doz, günde 3 veya 4 kez 75 mg (1 şeker kaplı tablet)'dir Karaciğer yetmezliği: Karaciğer yetmezliği klinik olarak kanıtlanmadığı sürece dipiridamol dozunun kısıtlanmaması önerilir Pediyatrik popülasyon: TROMBOLİZ ‘in 12 yaşın altındaki çocuklarda etkinliği ve güvenilirliği bilinmemektedir. Geriyatrik popülasyon: Veri mevcut değildir. YAN ETKİLERİ Aşırı duyarlılık, anjiyoödem, Baş ağrısı, baş dönmesi, Anjina pektoris, Hipotansiyon, ateş basması. taşikardi, trombositope ni

İLAÇ ENDİKASYON ANTİTROMBOSİTLER Gut , Hiperürisemi tedavisinde kullanılır. SÜLFİNPİROZON KONTRENDİKASYON Aşırı duyarlılık Ciddi böbrek yetmezliği Akut gut artriti Gastroduodenal ülser VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ 3 hafta süreyle günde 100 -200 mg kullanılır. 2 haftadan sonra 600800 mg dozunda kullanılmaya başlanır. Serum ürik asit düzeyi düştükten sonra günde 200 mg idame dozunda kullanılır. oral olarak kullanılır. Geriatride doz sınırlaması yoktur. Pediatride kullanılmaz. bulantı Karın ağrısı Kusma Karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme ( AST ve ALT yükselmesi ) Trombositopeni Agranülositoz Aplastik anemi Lökopeni Akut böbrek yetmezliği Ürtiker Kaşıntı Hepatit Gastrointestinal sistem kanaması

ANTİTROMBOSİTLER İLAÇ İLOPROST ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Damar tıkanıklığının başka aşırı duyarlılık, gebelik emzirme, şekilde açılmasının uygun kontrolsüz kanama riski, koroner olmadığı durumlarda, kalp ve hastalık, kalp yetmezliği, aritmi, bacaklardaki ciddi damar pulmoner konjesyon. tıkanıklığında, Ciddi periferik (çevresel) tıkayıcı damar hastalığı olanlarda (özellikle kol ya da bacağın kesilmesi riskini taşıyan ve ameliyat ya da damar içine herhangi bir girişimin anjiyoplasti- mümkün olmadığı durumlarda), Diğer tedavilere cevap vermeyen ve ciddi kısıtlamaya neden olan parmak uçlarında kızarma, morarma ve sararmanın görüldüğü Raynaud fenomeni olan hastalarda kullanılır. VERİLİŞ YOLU Tedavinin başında tolere edilebilen doz belirlenir. 6 saat boyunca 0. 5 -2 ng/kg/dakika. YAN ETKİLERİ yüzde kızarıklık, baş ağrısı, kırıklık, bulantı, karın ağrısı, diyare, hipotansiyon, hipertansiyon, taşikardi, aritmi, allerjik reaksiyonlar.

İLAÇ ENDİKASYON FİBRİNOLİTİK Akut miyokard enfarktüsünün trombolitik tedavisinde, Hemodinamik instabilite ile birlikte olan akut masif akciğer embolisinin trombolitik tedavisinde, 3. Akut iskemik inmenin trombolitik tedavisinde endikedir. ALTEPLAZ KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU Şiddetli kanama, hemorajik retinopati, SSS bozuklukları, hipotansiyon, endokardit, perikardit, pankreatit, özofagus varissi, arter anevrizmaları, kanama riskli neoplazm, karaciğer yetmezliği, gebelik, emzirme. (İntravenöz) Kuru madde enjeksiyon flakonunun içeriği, aseptik koşullar altında, 10 m. L steril enjeksiyonluk su ile çözülerek, m. L başına 1 mg'lık bir alteplaz konsantrasyonu elde edilir. Bunun için bir enjektör kullanılmalıdır. Akut miyokard enfarktüsü, pulmoner emboli ve akut iskemik strokta, rekombinant doku plazminojen aktivatörü. Enfarktüste 15 mg bolus, sonra 50 mg/30 dakika (max 100 mg). Akciğer embolisinde 10 mg bolus 90 mg/2 saat. YAN ETKİLERİ Kanama, anemi, aritmi, bulantı, kusma, hipotansiyon, hipertermi, trombotik embolizasyon, allerjik reaksiyonlar.

İLAÇ ENDİKASYON FİBRİNOLİTİK Miyokard enfarktüsü , Akciğer embolisi, Akut iskemik inme , (Serebrovasküler trombozlar ). RETEPLAZ KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Aşırı duyarlılık, aktif iç kanama, yakın 10 mg. IV. 30 dakika sonra ikinci Hipotansiyon, Aritmiler, Serebral geçmişte serebral kanama, yakın doz. hemorajik ( Beyin kanaması geçmişte intrakranial veya )Kanama, Alerji. K intraspinal operasyon, travma, reaksiyonlar, Ekimo, z. Hematür, i. He intrakranial tümör, anevrizma, moptizi , Gastrointestinal sistem arteriovenöz malformasyon, kanaması, Enjeksiyon yerinde diatezi, ciddi hipertansiyon gibi kanama kontrolsüz kanama riski taşıyan durumlar. (İntravenöz)

İLAÇ ENDİKASYON ANTİFİBRİNOLİTİK Proteolitik enzim inhibisyonu. Hiperfibrinolitik hemoraji. APROTİNİN KONTRENDİKASYON Aşırı duyarlılıkta kontrendikedir. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Yetişkinde başlangıçta 500. 000 - Aşırı duyarlılık reaksiyonları, 1. 000 IU sonra 4 saatte bir ateş, aritmi, bulantı, kusma, 200. 000 IU yavaş infüzyon. Çocukta konstipasyon, diare. 20. 000 IU/Kg. (İntravenöz)

ANTİFİBRİNOLİTİK İLAÇ ENDİKASYON (Hiperfibrolize bağlı hemoraji ve sekonder hemoraji riskinde), plazminojen aktivatörlerinden zengin veya endokrin etkiler altındaki dokularda oluşan kanamalarda ya da travmaları takiben ortaya çıkan lokal veya jeneralize primer hiperfibrinolize bağlı hemorajiler ile sekonder hemoraji riski olan durumlarda endikedir. TRANEKSAMİK ASİT KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİLERİ Dissemine intravasküler Ampul, yavaş i. v. enjeksiyon veya Bulant, diyare, görme koagulosyon, görme bozukluğu sürekli infüzyon yoluyla bozuklukları, hipotansiyon, baş artan hastalar, subaraknoid kanama, uygulanabilir. dönmesi. serebral ödem. Traneksamik asidin oral uygulanan formları da vardır. Traneksamik asit, yiyeceklerden bağımsız olarak alınabilir. (Günde 3 -4 defa 250 -1000 mg)

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR / 1. ANTİKOAGÜLANLAR İLAÇ ENDİKASYON Pıhtı oluşumunu engelleyen , oluşan pıhtıyı eriten ve yangıyı önleyen bir ajandır. Yüzey flebit (toplardamarların yangısı ) hematomlu veya hematom olmayan künt yaralanmalarda endikedir. HEPARİNOİDLER KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU YAN ETKİ İlacın herhangi bir bileşenine karşı Tedavi edilecek bölgenin Ciltte kızarıklık gibi duyarlılık aşırı duyarlılığınız varsa, açık yaraya büyüklüğüne göre 3 -5 cm krem reaksiyonu olabilir. bu kızarıklık ve hasarlanmış deriye uygulamayınız hastalıklı cilt bölgesine parmakla genellikle ilacın kesilmesiyle. hafifçe yayılarak sürülür ve bu işlem hızlıca iyileşir. günde 2 -3 defa tekrarlanır. Gerekli görülürse daha sık tekrarlanır. Tedavi şikayetleriniz yatışana kadar sürdürülmelidir. Künt yaralanmalar için olağandışı tedavi süresi 10 güne kadardır. YÜzeyel flebit içinse 1 -2 haftadır. Daha uzun bir müddet boyunca kullanımına yönelik bir engel bulanmamaktadır.

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR / 1. ANTİKOAGÜLANLAR İLAÇ VARFARİN ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Vücutta kan pıhtısı oluşumunu Hamile kalmayı planlayanlar veya engellemek için kullanılır. K hamileler vitaminine bağlı pıhtılaşma Hemofili veya trombosit sayı ve faktörlerinin oluşumunu önleyerek fonksiyon bozukluğu gibi vücudun kan pıhtıları oluşturma kanamaya eğilimi olan hastalar yeteneğini azaltır Eğer pıhtı mevcut Mide-bağırsak kanaması geçirme ise bunun büyümesini kopup vücüdun riski olanlar veya geçirenler başka bir yerindeki damarı tıkamasını Yakın zamanda beyin, omurilik engeller. Ancak daha önce oluşmuş ameliyatı geçirenler pıhtıyı parçalamaz. Derin ven Kontrolsüz yüksek tansiyonu trombozu , pulmoner emboli anormal olanlar kalp krizi, kan pıhtılaşma bozukluğu , Varfarin’e karşı alerjik reaksiyon yapay kalp kapakçığı ameliyatı ve geliştirenler herhangi bir ameliyat sonrası gibi kan pıhtılaşma riski yüksek durumların önlenmesinde kullanılır. VERİLİŞ YOLU YAN ETKİ Günde 1 kez ve genellikle İdrarda kan veya kanlı koyu dışkı akşamları -aç veya tok fark etmez sebepsiz yere oluşan morluk ve - alınır. Tedavinin ilk birkaç şişlikler , 10 dk uzun süren burun haftasında hastaya özel uygun kanaması , kadınlarda adet doz bulanana kadar sık doz dönemleri arasında pıhtılı aşırı ayarı yapılır. Çünkü uygun doz kanama , dişleri fırçalarken diş yenilen, içilen, alınan diğer ilaçlar eti kanaması , bir yerinizi ve mevcut hastalık gibi birçok kesmeniz durumunda faktöre bağlı olabilir. Varfarin’in normalden biraz daha uzun süre zamanında alınması çok kanama , uzun süren kolay önemlidir. Bir-iki kez unutmak ortaya çıkan morluklar sorun yaratmaz ancak sık unutulursa kan pıhtılaşma riski artar. Unutulan dozları not edin ve bir sağlık görevlisinden öneri alın; unutulan tableti telafi etmek için çift doz almayın. Ciddi sağlık riskleri doğurabileceğinden doktor söylemeden dozu asla artırılıp azaltılmamalı ya da bırakılmamalıdır.

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR / 2. ANTİTROMBOSİTLER İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Kan pıhtılaşmasının bir risk olduğu Daha önce ülser veya kanama kalp krizi, anjina, felç, iskemik atak, geçirenler, periferik arter hastalığı, koroner Hemofili gibi herhangi bir arter by-pass ameliyatı, kalp ve kanama bozukluğu olan hastalar damarlarla ilgili diğer operasyonlar Yaşı 60’tan büyük olanlar sonrasında kullanılır. Yüksek doz ilaç alanlar, Koroner damar hastalığı bulunan Kortizon veya ek kan sulandırıcı ve aspirin kullanmasına mani bir ilaç alan hastalardır. durumu olmayan tüm hastalar için aspirin yararlıdır ASPİRİN VERİLİŞ YOLU YAN ETKİ Aspirin kullanımı sırasında mideniz rahatsız olursa gıda ile almanız tavsiye edilir. Aspirin tabletleri ezilmemeli, çiğnenmemeli, kırılmamalıdır sadece su ile yutmanız gerekmektedir. Aspirin doz miktarına göre farklı etkiler gösteren bir ilaçtır. Yüksek dozlarda ağrı kesici, düşük dozlarda kan sulandırıcı özellik gösterir. Ağrı kesici olarak daha kısa sürelerde kullanılırken, kan sulandırıcı amaçla çok daha uzun sürelerde kullanılabilir. Kulaklarda çınlanma, konfüzyon, halüsinasyon, hızlı nefes alıp verme, konvülsiyon, Ciddi düzeyde mide bulantısı, kusma ve mide ağrısı Kanlı dışkı, kanlı öksürük ya da kusma, 3 günden fazla süren ateş Ödem veya 10 günden fazla süren ağrı , Çeşitli cilt reaksiyonları Mide ekşimesinden dolayı duyulan göğüste yanma hissi, bulantı, kusma, karın ağrısı Burun, dişeti kanamaları Baş ağrısı, baş dönmesi Kulak çınlaması

İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR / 1. ANTİKOAGÜLANLAR Düşük trombosit seviyeleri olan Alerjik reaksiyon gösteren hastalarda kan pıhtılaşması gibi hastalarda hastalıkların tedavisinde ve diğer Şiddetli kanaması olan hastalarda durumlarda endikedir. Mevcut heparin kullanan hastalarda ARGATROBAN VERİLİŞ YOLU YAN ETKİ Bu ilaç genellikle işleminizden önce Sırt ağrısı bir sağlık uzmanı tarafından 3 ila 5 Ishal dakika boyunca (bolus dozu) bir Baş ağrısı damara enjeksiyon yoluyla verilir. Enjeksiyon yerinde minör kanama Daha sonra işlem sırasında yavaşça Mide bulantısı bir damara (infüzyon yoluyla) verilir. Kusma İşlem sırasında daha fazla bolus dozu verilebilir.

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR / 2. ANTİTROMBOSİTLER/ GLİKOPROTEİN 2 b/3 a ANTAGONİSTLERİ İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON Bir glikoprotein 2 b/3 a inhibitörü Anormal pıhtılaşma bu proteinin inhibe olmasıyla parametreleri kann pıhtılaşması Aşırı duyarlılık engellemektedir. Kanın Böbrek yetmezliği gereğinden fazla pıhtılaştığı ya Gebelik da pıhtılaşmasının azaltılması bozuklukları Kanama gerektiği hastalıklarda kullanılır emzirme Akut koroner sendrom, Perkütan pediatrik hastalar koroner girişim gibi hastalıkların trombositopeni tedavisinde ve diğer durumlarda yaşlı hastalar endikedir. EPTİFİBATİD VERİLİŞ YOLU 20 mg / 10 mg IV yolla uygulanır 75 mg / 100 mg IV yolla uygulanır YAN ETKİ Kanama Hipotansiyon Pulmoner kanama Akut derin trombositopeni

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR/2. ANTİTROMBOSİTLER/ DİĞER ANTAGONİSTLER İLAÇ ENDİKASYON KONTRENDİKASYON VERLİŞ YOLU Göğüs ağrısı, Kalp krizi, Kan Akut pankreatit 12. 5 mg / 50 mg ml IV yolla verilir. damarı hastalıkları gibi Anevrizma 12. 5 / 50 ml IV yolla verilir. hastalıkların tedavisinde ve diğer Aort Bölme durumlarda endikedir. Aort diseksiyonu Ağır yaralanma Aşırı duyarlılık Başlıca operasyon Biyopsi Düşük kan sayımı veya anemi Kafa içi arteriovenöz malformasyonda kontrendikedir. TİROFİBAN YAN ETKİ Hemoptysis , azalmış eritrositler Ekimoz Dışkıda veya idrarda kan Mide bulantısı Hematom Baş ağrısı Trombosit sayımı Burun kanamaları

ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR/ 3. FİBRONİLİTİK İLAÇLAR İLAÇ ENDİKASYON Akut miyokard infarktüsü, Derin ven trombozu, Pulmoner emboli, Periferik damar tromboembolizm gibi hastalıkların tedavisinde ve diğer durumlarda endikedir. ÜROKİNAZ KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU Anevrizma İNJ. 250, 000 IV flakon steril Aşırı duyarlılık şeklinde uygulanır Kalp problemi Purpurik veya hemorajik bozukluğu Retinal damar tıkanıklığı Subakut bakteriyel endokardit beyindeki şiddetli damar hamile pankreatit yaşlı hastalarda YAN ETKİ Kolesterol nedeniyle kan damarı tıkanıklığı Kan pıhtıları Testlere idrarda kan Hemoglobin düzeyi azalma Geçici karaciğer enzimlerinde artan Titreme Delinme yaraları veya burun kanamaları gelen olağan dışı kanama Inme Atardamar duvarının yırtılma Ateş

İLAÇ ENDİKASYON ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR /3. FİBRİNOLİTİK İLAÇLAR Streptokinase, Kalp krizi, Lung'un arterler tıkanıklık, Arteryovenöz tıkanıklık gibi hastalıkların tedavisinde ve diğer durumlarda endikedir STREPTOKİNAZ KONTRENDİKASYON VERİLİŞ YOLU Streptokinase ilacına karşı aşırı Başlıngıç dozu olarak 30 dk içinde duyarlılık bir kontrendikasyondur 250. 000 IV streptaze verildikten Akut pankreatit sonra ilave dozu olarak 6 saat Aşırı duyarlılık süresince 1. 500. 000 IV Sindirim sistemi kanaması uygulanmalıdır. Subakut bakteriyel endokardit beyin kanaması kanama Şiddetli hipertansiyon Akciğerler veya karaciğer hastalıklarında endikedir. YAN ETKİ Ateş Titreme Karın ağrısı Mide bulantısı Kusma Aritmiler Morarma Isilik Derinin şiddetli kaşıntı Emboli nedeniyle akut böbrek yetmezliği

KAYNAKÇA • Farmakoloji Prof. Dr Ahmet ULUGÖL, Prof. Dr. Ç. Hakan KARADAĞ, Prof. Dr. Dikmen DÖKMECİ, Doç. Dr. Özgür GÜNDÜZ, Yard. Doç. Dr. Ruhan Deniz TOPUZ. Nobel tıp kitabevleri, Eylül 2017 İstanbul • https: //www. ilacabak. com/etkengoster. php? Id=327 • https: //www. ilacabak. com/etkengoster. php? Id=284 • https: //www. tabletwise. com/medicine-tr/streptokinase? #contraindications • https: //www. tabletwise. com/medicine-tr/urokinase? #side-effects • https: //www. tabletwise. com/medicine-tr/tirofiban? #contraindications • https: //www. tabletwise. com/medicine-tr/eptifibatide? #contraindications • https: //www. ilacabak. com/etkengoster. php? Id=488 • https: //www. medikalakademi. com. tr/heparin-nedir-neden-kullanilir-yan-etkileri-nelerdir/ • https: //www. medikalakademi. com. tr/aspirin-nedir-nasil-ve-ne-icin-kullanilir-faydalari-ve-zararlari-nelerdir/ • https: //www. medikalakademi. com. tr/varfarin-coumadin-nedir-ne-icin-kullanilir-yan-etkileri-nelerdir/ • https: //kt. ilacprospektusu. com/ilac/6300 -hirudoid-forte-krem-kt • https: //www-tabletwise-com. cdn. ampproject. org/v/s/www. tabletwise. com/medicinetr/argatroban/amp? amp_js_v=a 3&amp_gsa=1&usqp=mq 331 AQFKAGw. ASA%3 D#aoh=15834350790505&csi=1&referrer= https%3 A%2 F%2 Fwww. google. com&amp_tf=%251%24 s%20 alan%C 4%B 1 ndan&ampshare=https%3 A%2 F%2 Fwww. tablet wise. com%2 Fmedicine-tr%2 Fargatroban • https: //www. doktortakvimi. com/blog/hafta-fetus-ne-yapar • ERİŞİM TARİHLERİ: 05. 03. 2020 (FETÜS GÖRSELİ)