Lajmana uma na niskom i srednjem crvenom pomaku

Lajman-a šuma na niskom i srednjem crvenom pomaku Poreklo i značaj Lajman-alfa šume na niskom i srednjem crvenom pomaku, jedan jednostavan teorijski model i ograničenja koja nameću posmatranja Ana Lalović alalovic@aob. bg. ac. yu Astronomska opservatorija Volgina 7, 11 160 Beograd

Bla Truć • Gunn&Peterson 1965 • Bahcall&Salpeter 1965 • Sargent et al. 1980 međugalaktički (z, weak clustering) • Burbidge 1966 (QSO 3 C 191) • Lynds 1971 (QSO 4 C 05. 34 @ z > 2. 5) optički redak gas fotojonizacija

Weyman et al. 1981 uvodi posmatračku klasifikaciju: Apsorpcione linije u spektru QSO mogu se podeliti na BAL i NAL a uske apsorpcione linije dalje na linije metala i Lajman-alfa šumu. • Lyman-a forest (1014 atoma/cm 2) • Lyman limit systems = LLS (1017 atoma/cm 2) • Damped Lyman-a systems = DLA (1020 atoma/cm 2) Informacije iz linija: 1. Spektroskopija niske rezolucije : srednja apsorpcija (Gunn & Peterson 1965) DA 2. Spektroskopija srednje rezolucije : brojanje linija w, zabs (Sargent et al. 1980, Young et al. 1972 b, Murdoch et al. 1986) 3. Spektroskopija visoke rezolucije : Fojtov profil zabs , b, log. N • VPFIT (http: //www. ast. cam. ac. uk/~rfc/vpfit. html Carswell et al. 1987)

Teorijska osnova (Wagoner 1957, Bahcall & Peebles 1968): Rezultati posmatranja:

Razmatramo evoluciju … Postoje dva objašnjenja: 1. apsorberi prate nekakvu funkciju mase pressure-confined model 2. linijska gustina menja zavisno od promene tzv. impakt parametra minihalo model Dalje razmatramo fizičke osobine i ravnotežu oblaka bariona u potencijalu minihaloa

može se naći iz poznatog odnosa mase bariona i tamne materije:

r

Literatura: Janknecht 2006, astrp-ph/0608342 v 1 - podaci Kim et al. 2001, A&A 373, 757 K - podaci Kim et al. 2002, A&A 383, 747 K - podaci Murdoch 1986 et al. Ap. J 309, 19 - maximum likelihood method Petitjean 1998, astro-ph/9810418 v 2 (overview) Rauch, M. 1998, astro-ph/9806286 (overview) Turner E. S. , Ikeuchi S. 1992, Ap. J 389, 478 – oba modela aps. sistema Ikeuchi S. & Murakami I. 1988, MNRAS 236, 21 - model minihaloa