LA UYGULAMALARI Hemirelik Esaslar Anabilim Dal BE Salk

İLAÇ UYGULAMALARI Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı BEÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi 2017

PARENTERAL İLAÇ UYGULAMALARI �Parenteral tedavi; terapötik ajanların (ilaçların) sindirim sistemi dışındaki tüm yollarla verilmesidir. 2

Parenteral uygulamalarda dikkat edilecek noktalar: �Uygulamada cerrahi aseptik teknik kullanılmalıdır. �Enjeksiyondan önce antiseptik solüsyonla (%70’lik alkol, batikon) cilt temizlenmelidir. . 3

�Bölgeye uygulanacak ilaç miktarı bilinmelidir. �Hastaya ya da ilacın uygulanacağı ekstremiteye uygun pozisyon verilmelidir. �Enjeksiyon sırasında doku hasarına neden olmamak için iğne uygun açıyla dokuya batırılmalıdır 4

Enjeksiyon tipi İğne boyu (cm) Dokuya giriş açısı Verilebilecek ilaç miktarı ID 0. 6 -1 5 -15º 0. 1 -0. 5 ml SC 1 -1. 5 45 -90º 0. 5 -1 ml IM 2. 5 -3. 75 90º 1 -4 ml IV 2. 5 -3. 75 30 -45º cilde 15º damara 0. 5 -10 ml ve serum uygulaması 5

Enjektör ve iğne büyüklüğüne; �İlacın uygulama yoluna �Solüsyonun yoğunluğuna �Uygulanacak ilacın miktarına �Beden büyüklüğüne �İlacın tipine göre karar verilir. 6

Ampul ve flakon biçimindeki ilaçların hazırlanması Ampul: içerisinde tek dozluk sıvı ilaç bulunan baş, boyun ve gövde olmak üzere üç kısımdan oluşan küçük cam şişedir. Flakon: Cam, küçük şişeler içinde toz halinde bulunan ilaçlardır. Flakonların yanında sulandırıcı ampuller bulunmaktadır. 7

İlaçları Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar � Hazırlık aşamasında enjektör, iğne ve ilaç hiçbir şekilde kontamine edilmemelidir. � Parenteral uygulamaya özgü bütün ilaçlar kesinlikle steril olmalıdır. � Büyük hacimde ve özellikle intravenöz yoldan verilecek ilaç solüsyonları için önemli olmak üzere, enjeksiyonluk solüsyonda partikül bulunmamalıdır. � Ampulün içerisine hava verilmemelidir (Çünkü ilaç ampulden taşarak zayi olabilir). � Flakonlar sulandırıldıktan sonra kısa bir süre içinde kullanılmalı Tek dozluk ampul veya flakonlar içinde kalan solüsyonlar, daha sonra kullanılmak üzere birbirine eklenerek saklanmamalıdır. � Uygulama öncesi, ilacın adı, etken maddesi, dozu, miktarı, son kullanma tarihi, uygulama yolu, uygulama şekli dikkatle okunmalıdır.

İNTRADERMAL (ID) ENJEKSİYON �İntradermal enjeksiyon, epidermisin altına yani dermis içine ilacın verilmesi işlemidir. ID 9

�ID enjeksiyonla deri içine en fazla 5 dizyem (0. 5 ml) ilaç verilebilir. �Enjeksiyon uygulama açısı 5 -15º dir. 10

ID enjeksiyon uygulanan bölgeler: 11

�Bu bölgelerde deri rengi daha açıktır, daha az tüylüdür ve reaksiyonlar daha iyi gözlenir. 12

İntradermal Enjeksiyon Uygulama Basamakları • İlaç adı, hasta dosyasından kontrol edilir. • Hastanın doğru hasta olup olmadığı tanımlayıcı bilekliklten kontrol edilir. • Yapılacak işlem için hastaya bilgi verilerek mutlaka izni alınır. • Ampul veya flakondan, ilaç hazırlama prosedürünü izleyerek ilaç enjektöre çekilir. • Malzemeler, kolay ulaşılacak şekilde yerleştirilir. • Hastaya, fowler ya da supine pozisyon verilir. • Eller “el yıkama protokolüne” uygun yıkanır, eldiven giyilir. • Enjeksiyon alanı, %70 'lik alkol ile ıslatılmış pamuk ile içten dışa doğru yuvarlak hareketlerle 5 -7 cm çapında temizlenir ve kuruması beklenir. • (Cilt üzerindeki alkol iğne aracılığı ile intradermal dokuya girip yanma ve acı hissi oluşturabilir. ) • Enjektör aktif ele alınır diğer elle hastanın ön kolu altından tutup deri işaret ve başparmakla gerilir. 13

• İğnenin ucundaki eğim yukarı bakar durumda iken deride 5 -15° lik bir açıyla yaklaşık 3 -4 mm kadar ilerletilir. İlaç, deride birkaç mm 'lik kabarcık oluşturuncaya kadar yavaşça verilir. İlaç verilirken kabarcık oluşmuyor ise iğne aynı açı ile geri çekilerek uygulama yapılan alanın en az 5 cm uzağına tekrar uygulanır. (Kabarcığın oluşmaması ilacın cilt altına verildiğini gösterir. Test geçersizdir. ) • Kabarcık oluşmuşsa enjeksiyon yeri üzerine bastırmadan, iğne aynı açıyla çıkartılır. • İğneyi çıkarttıktan sonra bölge ovalamadan hafifçe silinir. • Enjeksiyon test amacı ile yapılmış ise enjeksiyon bölgesinin etrafı deri çizebilen bir kalem ile yuvarlak içine alınır. • İşlem, tanı amacı ile uygulanacaksa kıyaslamak için diğer kola da aynı yöntemle serum fizyolojik uygulanır. • Hasta ve bölge reaksiyon yönünden kontrol edilir. • Eldivenler çıkarılır, atıklar uygun atık kutularına atılır. Eller yıkanır. • İşlem gerekli yerlere kaydedilir, • Test sonucu rapor edilir. 14

DERİ ALTI (SUBKUTAN- SC) ENJEKSİYON �Subkutan doku kas ve dermis tabakası arasında yer alır. 15

�SC doku kan damarlarından zengin olmadığı için ilaç emilimi IM enjeksiyondan daha yavaş, ID enjeksiyondan ve oral ilaçlardan daha hızlıdır. �SC doku irritan ve fazla miktardaki solüsyonlara karşı hassastır. Bu nedenle SC uygulanan ilaçlar 1 ml’den az, irritan ve yapışkan olmayan, suda kolay çözünür nitelikte olmalıdır. 16

�İnsülin için Kalem enjektörün iğne ucu küçüktür. 90° açıyla yapılır. Havası çıkarılmaz ve kanama kontrolü yapılmaz. 17

SC enjeksiyon uygulanan bölgeler: �Üst kolun lateral yüzü �Üst bacağın (uyluğun) ön yan kısmı (laterofemoral) �Sırtta skapula altı �Dorsogluteal bölge �Karın bölgesi (abdomen) 18

� SC doku kalınlığı, vücut yapısı ve ağırlığa göre değişir. � Doku parmaklar arasında sıkıştırılır � SC enjeksiyonda 0. 5 -1 ml ilaç verilebilir. 19

Ekimoz 20

• Birbirini izleyen enjeksiyon noktaları arasında yaklaşık (2 -3 cm) mesafe olmalıdır. • Yağlı solüsyon veya süspansiyon şeklindeki ilaçlar, cilt altına enjekte edilmemelidir. ( 21

Subkütan Enjeksiyon Tekniği Uygulama Basamakları • İlaç adı, hasta dosyasından kontrol edilir. • Hastanın doğru hasta olup olmadığı kimlik tanımlayıcı bilekllikten kontrol edilir. • Yapılacak işlem için hastaya bilgi verilerek mutlaka izni alınır. • Eller “el yıkama protokolüne” uygun yıkanır. Eldiven giyilir. • Ampul veya flakondan, ilaç hazırlama prosedürünü izleyerek ilaç enjektöre çekilir. • Malzemeler, kolay ulaşılacak şekilde yerleştirilir. • Enjeksiyon alanı yara, skar dokusu, nekroz, apse, ödem, nodül, yanık ve şişlik yönünden kontrol edilir. • Hastaya pozisyon verilir. • Enjeksiyon yeri uygun antiseptik ile merkezden dışarı doğru dairesel hareketlerle 5 cm çapında silinir. • Enjeksiyon yapıldıktan sonra kullanılmak üzere hazırlanan antiseptikli pamuk tampon, aktif olmayan elin yüzük ve küçük parmakları arasına sıkıştırılır. Aktif olmayan elin işaret ve başparmağı ile temizlenen bölgeye dokunmadan deri hafifçe yaklaşık 2, 5 cm kadar yükseltilir 22

• İğnenin keskin yüzü yukarı bakacak şekilde, 45 derecelik bir açıyla, tek bir hareketle deri altına sokulur (Eğer deri altı tabakası çok kalın ve iğne boyu çok küçük ise iğnenin açısı 90° olmalıdır) • İğne deri altına sokulduktan sonra deri serbest bırakılır. • Aktif eli yerinden kımıldatmadan, aktif olmayan el ile enjektör pistonu hafifçe geri çekilir. (Hastaya heparin verilecekse kan kontrolü önerilmemektedir. ) • Enjektör gövdesi içinde kan görülmezse ilaç yavaşça enjekte edilir. • Aktif olmayan eldeki pamuk tampon iğne dibine bastırılarak iğne, aynı açıyla çıkarılır. Enjeksiyon yerine bası yapılır. • Atıklar uygun atık kutusuna atılır. • Hastaya rahat pozisyon verilir • Eldivenler çıkarılır, atıklar uygun atık kutularına atılır. Eller yıkanır. • Yapılan işlem ve bulgular gerekli yerlere kaydedilir. • Hasta ve bölge reaksiyon yönünden gözlenir. 23

KAS İÇİ (İNTRA MÜSKÜLER-IM) ENJEKSİYON �İlacın derin kas dokusu içine verildiği enjeksiyon şeklidir. . 24

�Kas dokusunda daha az sayıda sinir ucu bulunur. Bu nedenle IM yolla daha fazla miktarda ve irritan ilaç verilebilir. 25

� 2 yaşın altındaki çocuklarda kas içine 1 ml’den fazla ilaç verilmemelidir. � 0 -3 yaş arası çocuklarda deltoid kas, dorsogluteal bölge ve ventrogluteal bölgeye IM enjeksiyon uygulanması önerilmez. 26

�Enjeksiyon için sinir, kemik ve kan damarlarından uzak bir bölgenin seçimi son derece önemlidir. 27

�IM enjeksiyonda; apse, kist, nekroz, doku hasarı, ağrı, damara girme, hematom, sinir yaralanması, periostit gibi komplikasyonlar gelişebilir. Özellikle yenidoğan ve prematürelerde siyatik sinir hasarı gelişme riski yüksektir. �IM enjeksiyonda aseptik tekniğe dikkat edilir. Bu nedenle deri antiseptik solüsyonla temizlenmeli, steril alanlar kontamine edilmemelidir. 28

�Enjeksiyon sırasında oluşabilecek rahatsızlık hissini azaltmak ve kasın gevşemesini sağlamak için hastaya doğru pozisyon verilmelidir. �Hasta prone pozisyonundayken ayak parmakları içe doğru döndürülmeli, lateral pozisyondayken üstteki ayağı fleksiyona getirilmeli ve üst bacak alt bacağın önüne yerleştirilmelidir. 29

Dorsogluteal bölge: En sık kullanılan bölgedir. Kalçada gluteus maksimus ve gluteus medius kasları enjeksiyon için kullanılmaktadır. Bu bölgede deri incedir, kas dokusu gelişmiştir, daha fazla miktarda ilaç verilebilir. Bölgenin yakınlarında siyatik siniri ve gluteal arterler bulunmaktadır. 30

�Kas içinden ağrı yapan ilaçlar kas içine lokal anestezik ilaç ile birlikte verilebilir. Egzersiz kas içinden olan absorbsiyonu artırır. �Obez hastalkarda gluteal bölgede ciltaltı yağ dokusu çok kalın olduğundan yeterince uzun iğne kullanılmazsa enjeksiyon kas yerine cilt altına yapılmış olabilir. 31

Dorsogluteal bölgenin belirlenmesi: Hasta hazırlığı: �Hastaya prone ya da lateral poziyon verilir. 32

�Küçük çocuklara prone pozisyonu verilmeli ve enjeksiyon bölgesi ve ekstremiteler bir başka kişi tarafından sabitlenecek şekilde tutulmalıdır. 33

Dorsogluteal bölgede enjeksiyon alanı iki şekilde belirlenebilir: 1. Yol: Gluteal bölge, hayali çizgilerle dört eşit parçaya bölünür. Üstte ve dışta kalan 1/ 4’ lük parçanın üst dış kısmı, enjeksiyon alanıdır. 34

2. Yol: Spina iliaca anterior superior ile koksiks arasına hayali düz bir çizgi çizilir. Bu çizgi, üç eşit parçaya bölünür. Dışta kalan 1/3’lük parçanın orta noktası enjeksiyon alanıdır. 35

Ventrogluteal bölge: �Bölge gluteus medius ve gluteus minimus kaslarını içerir. 36

�Ventrogluteal bölge IM enjeksiyonlarda en güvenli ve en az ağrılı bölge olarak kabul edilmektedir. �Yetişkinlerde ve yedi aydan büyük çocuklarda, IM enjeksiyon için tercih edilmektedir. �Bir defada 1. 5 -2. 5 ml ilaç verilebilir. 37

Ventrogluteal bölgede enjeksiyon alanının belirlenmesi: Hastanın hazırlığı: 38

Ventrogluteal enjeksiyon alanının belirlenmesi: 39

�Kalçaya yaslanmış olan parmakla doku gerilerek iğne 90º lik açı ile batırılır. 40

Vastus lateralis kası (laterofemoral bölge): �Vastus lateralis kası, uyluğun ön yüzünde üst bacağın ön dış yanında uzun bir şerit halinde yer alan iyi gelişmiş kalın bir kastır. �Kas yakınında büyük sinir ve kan damarları yoktur. Dolayısıyla ciddi yaralanma riski yoktur. 41

�Vastus lateralis kası uyluğun anterolateral kısmını örter. �Kas yatay ve dikey olarak 3 eşit parçaya bölünür. 42

�İlaç emilimi hızlıdır. Verilebilecek ilaç miktarı 0. 5 -2. 5 ml’dir. . �Bu kas özellikle çocukların aktif kullandıkları kas grubu olduğu için ağrılı olabilir. 43

Rektus femoris kası: �Uyluğun ön yüzünde yer alan kastır. Özellikle çocuk ve bebeklerde bu bölgeye enjeksiyon yapılır. . �Bu bölge, daha çok kendine enjeksiyon uygulama için uygundur 44

�Bacağın ön yüzü yatay ve dikey olarak üç eşit parçaya ayrılır. Bacağın ortasında kalan dikdörtgenlerden ortada kalan dikdörtgen enjeksiyon için kullanılır. İğnenin dokuya giriş açısı kasın kütlesine göre 90º ve altındadır. 45

Deltoid bölge: �Deltoid kas üst kolun dış yan yüzünde yer alan küçük bir kastır. Kan akımı hızlı olduğu için ilaç emilimi gluteal bölgeden daha hızlıdır. �Alanın küçük olması ve enjeksiyon bölgesinin yakınından radial sinir, büyük kan damarları geçmesi nedeniyle çok fazla tercih edilmemektedir. 46

�Deltoid kas, bebeklerde, çocuklarda ve bazı yetişkinlerde yeterince gelişmemiştir. . �Deltoid kasın kütlesi küçük olduğu için uygulanan ilaç miktarı 0. 5 - 1 ml’yi aşmamalıdır. 47

Deltoid bölgede enjeksiyon alanının belirlenmesi: �Hasta kolunu gevşekçe yere doğru yana bırakmalı ya da dirsekten göğsüne doğru çaprazlamalıdır. �Hasta oturur, ayakta ya da yatar pozisyonda olabilir. 48

�Meydana gelen üçgenin merkezi enjeksiyon noktasıdır. 49

Triceps kasına IM enjeksiyon �Bu üç başlı kasın kısa başı (yan başı) üst kolun arka yüzünde yer alır. Radiyal sinir yaralanmalarına neden olabileceğinden bu kasa enjeksiyon önerilmez. 50

�Yerin saptanabilmesi için akromyon proses ile dirsekte ulnanın olecranon prosesi arasında bir hat çizilir. Bu hat 3 eşit parçaya bölünerek ortada kalan kısım enjeksiyon için kullanılır. �Hastaya deltoid kasa yapılan enjeksiyonda olduğu gibi oturur pozisyon verilir. Enjeksiyon için kas dokusu kavranarak küçük iğneyle girilmeli ve az miktarda ilaç verilmelidir. 51

Radial-ulnar sinir hasarı 52

IM enjeksiyonla ilgili sonuçlar: � �Steril apse oluşması � �Aspirasyonda kan gelmesi � �Sinir ve doku hasarı �Kas ve kemikte enfeksiyon gelişmesi 53

Hava kilidi tekniği: �IM enjeksiyonda hava kilidi tekniğinin uygulanması irritan ilaçların cilt altı dokusunu tahriş etme olasılığını azaltır. �SC enjeksiyonda (heparin uygulaması) hava kilidi tekniği, ilacın iğnenin girdiği yerden sızarak ekimoza neden olmasını önler. Ayrıca bu yöntemle iğne içinde kalan ilaç, hava ile itilerek ilaç dozunun tam olarak kas içine verilmesi sağlanır. 54

�Hastaya verilmesi gereken ilaç doğru dozda çekilir ve kontrol edilir. Daha sonra enjektöre 0. 2 - 0. 3 ml hava çekilir. �Böylece verilen hava iğnenin dokuya girdiği yerde kilit oluşturur. 55

Z tekniği ile IM enjeksiyon: �Z tekniği ile uygulanan enjeksiyonlarda ağrı ve rahatsızlık hissi daha azdır. 56

Z tekniği ile enjeksiyon uygulanacaksa; İlaç çekildikten sonra iğne mutlaka değiştirilir. Hava kilidi tekniği uygulanır. İğne 90° lik bir açı ile kasa girilmeden önce, deri saptanan enjeksiyon yerinden yaklaşık 3 -4 cm uzağa itilir. İlaç verildikten sonra, ilacın emilimi için iğneyi geri çekmeden önce 10 saniye kadar beklenir. İğne çıkarıldıktan sonra, deri serbest bırakılır. Bu yöntem ile ilacın SC dokuya geri dönmesi önlenmiş olur. İlacın geri sızmasını önlemek için masaj yapılmamalıdır. 57

� Bu enjeksiyonda gluteus maximus ve gluteus medius � gibi gelişmiş büyük kaslar kullanılır. Bazı kaynaklar vastus laterellus kasını da önermektedir. � Deri ve deri altı dokusu pasif elin dış yanı ile 2, 5 cm kaydırılır. Diğer el ile bölge temizlendikten sonra iğne dokuya ve zemine dik açıyı koruyacak şekilde batırılır. � Dokuyu germeye devam eden elin baş ve işaret parmağıyla enjektörün alt ucu tutulur � Diğer elle aspirasyon yapıldıktan sonra ilaç dokuya verilir. � İlaç verildikten sonra iğne 10 sn kadar dokuda bırakılır. Bu sırada verilen ilaç bir miktar doku arasına yayılmış olur. � İğne geri çekilir çekilmez yana kaydırılmış olan doku serbest bırakılmalıdır ki ilaç iğnenin açtığı delikten yukarı sızmasın. Ayrıca bu sızmayı hava kilidi de engeller. Doku serbest bırakıldığında iğnenin deri, deri altı ve kas dokusunu kat ettiği yolların birbirinden bağlantısı kesilmiş olur. � Dokuya bir süre hafif bir basınç uygulanmalıdır. Ovma hareketi ilacın yukarı sızmasına neden olabileceği için yapılmamalıdır. 58

�Z tekniği ile ilaç uygularken iğne ucu mutlaka değiştirilmelidir. 59

INTRAVENÖZ ve IV SIVI TEDAVİSİ UYGULAMALARI 60

İlaçların intravenöz yolla verilmeleri, hızlı etki etmelerini sağlar. 61

İntravenöz ilaç uygulaması (damar içi) �Hemen etki görülür. �Doku zedelenmesi ve buna bağlı oluşabilecek enfeksiyonları önlemek için damara girmekte kullanılan kolun, bölgenin ve venin sağlam olmasına dikkat etmek gerekir. 62

�Ven yerine artere girilmesi kangren ile sonlanabilir. �bıçak saplanır biçimde ağrı duyulması ilacın artere verilmekte olduğunu gösterir. �Bu durumda işlem derhal durdurulmalıdır. 63

İlaçların İntravenöz yolla Verilme Yöntemleri �İlacı enjektöre çekerek bir defaya mahsus doğrudan damara vermek (en fazla 10 cc. ) �Puşe ya da bolus yöntemi 64

Damar içi Enjeksiyon (İntravenöz) Kullanılan Damarlar: �Çocuklarda: Temporal ven, �Büyüklerde: �brakial venler (antekübitan bölge) (bazilik-sefalik ve medyan ven), �dorsal pleksus (metakarpal venler) �Ayakta; popliteal, tibial, femoral venler kullanılır. 65

�El üzerinde 66

�Ön kolda 67

�ayakta 68

69

IV Uygulamalarda Kullanılan Venler �Birden çok enjeksiyon gerekiyorsa ya da uzun süreli infüzyon uygulanacaksa; �Elin üstündeki ve ön koldaki dorsal metakarpal venler, baziliklik venler, alt sefalik ven ve aksesuar sefalik ven 70

IV Uygulamalarda Kullanılan Venler �Çok miktarda sıvı verilmesi ya da infüzyonun hızlı olması gerekiyorsa, �Solüsyon hipertonikse ya da yüksek derecede asit ya da bazsa, �Tahriş edici ilaçlar içeriyorsa elin metakarpal venleri yerine, ön koldaki daha geniş venler kullanılmalıdır. 71

�Koldaki venlerin kullanımı olanaksızsa, bacak ve ayak venleri kullanılabilir. Ancak bu venler trombüs oluşumuna ve embolilere yatkındır ve hastanın hareketliliği engellenir. 72

İlaçların intravenöz yolla verilmesinde; �İlaçlar intravenöz enjeksiyon yoluyla, sıvı seti yoluyla ya da heparin kilidi yoluyla damara verilebilir. Bu yöntemlere intravenöz puşe ya da bolus yöntemleri denir. 73

Turnike Bağlama 74

Turnikenin bağlanması 75

Damara (Vene) Girme Damara 30 -45° açı ile iğnenin deriye girişi Damara giriş açısı 15° 76

İntravenöz ilaç uygulaması 77

İntravenöz Enjeksiyonda Kullanılan Araç-Gereçler 78

Damara (Vene) Girme Malzemeler 79

İntravenöz Enjeksiyon Uygulaması-1 80

IV KATATER YERLEŞTİRME �Plastik bir kataterin ven içine yerleştirilmesidir. �Uzun süreli IV tedavisi ya da sıvı alımı gerektiren durumlarda vene bir katater yerleştirilir. �Bunun nedeni, tekrarlanan IV ilaç ya da sıvının tekrar kolayca ven içine uygulanmasıdır.

�IV katater, infeksiyon, inflamasyon ve tromboz belirtilerinin (morarma, ağrı. ) bölgeye uygulanmalıdır. �Uzun süre kalacağı için (maksimum 72 saat) hastanın hareketinin engellenmemesi için eklem bölgeleri tercih edilmemelidir. �IV katater yaygın olarak el, kol ve ayak üzerindeki venlere yerleştirilmelidir.

IV KATATER YERLEŞTİRMEYE ENGEL OLABİLECEK DURUMLAR 1. çok fazla sayıda IV katater uygulanmış hastalarda, 2. Bebek veya çok yaşlı hastalarda ven duvarı çok narin olduğu için 3. Obez hastalarda yüzeyel venlerin tespiti zor olduğu için 4. Kaşektik hastalarda, venler çok ince ve kolayca yırtılabildiği için 5. Ciddi dehidratasyonlarda ve şoka giren hastalarda

�IV katater çeşitleri �Farklı renklerde, numaralarda ve uzunluklarda kataterler vardır. �Bunlara branül ya da intraket adı verilir. �IV katater çeşitleri

IV katater çeşitleri NUMARA RENK UZUNLUK 14 Turuncu (kan transf. -kan alma için) 45 16 Gri (kan transf. -kan alma için) 45 17 Beyaz (kan transf. -kan alma için) 45 18 Yeşil (kan transf. -kan alma için) 45 20 Pembe (yetişkin hasta için) 32 22 Mavi (çocuk ve zayıf hasta için) 25 24 Sarı (çocuk ve bebeklerde) 19

IV Katater Yerleştirme İşlemi Malzemeler 86

�IV Kateterin vene yerleştirilmesi 87

�İntravenöz sıvı uygulamasında kullanılan solüsyonlar izotonik, hipotonik ve hipertonik olmak üzere üç çeşittir: 1 -İzotonik Solüsyonlar 2 -Hipotonik Solüsyonlar 3 -Hipertonik Solüsyonlar

İZOTONİK SOLÜSYONLAR �İzotonik solüsyonların ozmolaritesi vücut sıvılarının ozmolaritesi ile aynıdır, �Örneğin, % 09 Na. Cl, (serum fizyolojik, salin), % 5 Dekstroz. İZOTONİK SOLÜSYONLAR

HİPOTONİK SOLÜSYONLAR �Hipotonik solüsyonların ozmolaritesi vücut sıvılarının ozmolaritesinden daha düşüktür. � �Örneğin, % 045 Na. Cl

�HİPERTONİK SOLÜSYONLAR �Hipertonik solüsyonların ozmolaritesi vücut sıvılarının ozmolaritesinden daha yüksektir. �Örneğin, %10 dekstroz.

IV Sıvı Seti

Doz Ayarlayıcı Set (Dose-flow)

�İnfüzyon pompası

IV UYGULAMADA SIVI HESAPLAMASI

�DDS Akış Hızı (Dakika): Toplam Sıvı Miktarı X 20 Gidecek Toplam Süre (dakika)

�Komplikasyonları-1 �İnfiltrasyon: �Ekstravazasyon: �Emboli: �Hematom: �İnfeksiyon: �Flebit: �Hava Embolisi:

Flebit Hematom ekimoz Ekstravazasyon

Kan Alma İşlemi �Kan kapalı vakum sistemi kullanılarak ya da direk enjektörle alınabilir. 100

�Vakum sistemi kullanılarak birden fazla tüpe gerekli miktarda kan örneği alınabilir. �Kullanılan bu metaryele vacutenier denir. �Kan doğrudan tüp içine alındığından transfer gerektirmez ve ele iğne batma riski yoktur. 101