L ZEL DARES 20055302 sayl Kanun Bu derste

İL ÖZEL İDARESİ 2005/5302 sayılı Kanun • Bu derste İÖİ’nin: tanımı, bu idareyi düzenleyen kanunlar, nasıl kurulduğu, görev ve yetkiler, il genel meclisi, il encümeni, vali gibi organların, organlık sıfatlarını kaybetmeleri ile gelir, gider ve bütçeleri ele alınacaktır. • Türkiye’de yerel yönetimler tarihi alanında yaygın bir bilim dışılık hakimdir. • İÖİ ve İGİ aynı coğrafi alanı paylaşmaktadır. Bir yerde İGİ kurulduğunda İÖİ de kendiliğinden kurulur.

• 8 Ekim 1864 Tuna Vilayet Nizamnamesi: Türkiye’de İGİ yani merkezi idarenin taşra teşkilatı olan il «vilayet» ismi altında ilk defa Tuna Vilayet nizamnamesinde bir ay sonra da genel olarak kurulmuştur. • 7 Kasım 1864 Vilayet Nizamnamesi: Bu nizamnamenin tüm ülke genelinde 17 Mart 1867 tarihinde bir beyanname ile uygulanmıştır. • Bu nizamnameler: Fuad Paşa, Mithat Paşa ve Ahmet Cevdet Paşa’nın katıldığı bir toplantıda hazırlanmıştır. • İki Niz. Birbirine benzemektedir. Onun için sadece 7 Kasım 1864 VN. İncelemek yeterlidir.

• 7 Kasım Niz. 25 -28. maddelerinde bugünkü İÖİ’nin kara organı olan İGM’nin atası olan «meclis-i umumi-i vilayet» düzenlenmektedir. • 25. mad. Göre, İGM, valinin başkanlığında her sancaktan seçilecek 2 Müslüm, 2 gayri Müslüm üyeden oluşmaktaydı. • 26. madde, meclisin yılda bir defa vilayet merkezinde toplanacağını ve bu dönemin 40 günü geçmeyeceğini öngörüyordu. • 27. madde ise meclisin Görev ve Yetkilerini belirliyordu: yolların yapımı, korunması, ziraat ve ticaret işlerinin karar bağlanması; liva, kaza, köy vergilerinin değiştirilmesi ve belirlenmesi gibi görevleri vardı. • 28. maddeye göre, meclisin kararları icrai değildi. Meclisin karaları vali tarafından merkeze gönderiliyor, oradan gelecek emir ile uygulamaya konuluyordu.

• 22 Ocak 1871 İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi: 7 kasım nizamnamesinin eksikliklerini gidermek amacıyla çıkarılmıştır. • 7 Kasım Niz. Kalkmamıştır. Yani çelişmeyen kararlar uygulanabilir. Örneğin 1871 de meclis kararlarının icrasına ilişkin veri yoktur. Dolayısıyla 1864’ün 128. maddesi uygulanacaktır. • 1864 ve 1871 (42 yıl yürürlükte kaldı) Niz. 26 Mart 1913 tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-ı Muvakkatinin 148 mad. Yürürlükten kaldırılmıştır.

• 1876 Kanun-I Esası (Mad. 108 -111) vilayetler düzenlenmiştir. Kanunda İdare-i Hususiye-i vilayet terimi geçmemektedir. • Ancak kanunda bu idarenin bir organı olan meclis-i umumi-i vilayete ilişkin hükümler vardır. Meclis bu şekilde anayasallaştırılmış ve görev ve yetkiler tek sayılmıştır. • 26 Mar 1913 İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-ı Muvakkati. Bu kanunun adı 1987 yılında 3360 sayılı kanunla İl özel idaresi Kanunu olarak değiştirilmiştir. • Bu kanunda 2005 tarihli 5302 sayı kanunla kaldırılmış, 1913 tarihli kanun 92 yıl yürürlükte kalmıştır.

• 1913 tarihli kanuna göre il özel idarelerinin müzakere organı İGM’dir. Üyeler halk tarafından seçilir. Yürütme organı ise Vali’dir. • Vali İGİ ve İÖİ’nin başı ve yürütme organıdır. • 76. mad. Valinin İÖİ’nin menfaat ve işlerinin idare ve muhafazasından ve onun temsilinden sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. • Yine vali vilayetteki mahalli hizmetleri meclisin kararıyla ifa etmekle görevlidir.

• 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu: 11 ve 14 mad. Vilayetler düzenlenmiştir. 11 maddede vilayet mahalli işlerde tüzel kişiliğe ve özerkliğe sahiptir. Bu İÖİ bir mahalli idare olduğun gösterir. 1913 ve hatta 2005 tarihli yasa göre daha demokratiktir. Vilayetin seçilmiş kendi yürütme organı vardır. En ilerici düzenleme • 1921 anayasası İÖİ görevlerini Vilayet şuralarına (İGM benzer) vermiştir. • MADDE 11 - Vilayet mahalli işlerde manevi şahsiyete ve özerkliğe sahiptir. Dış ve iç siyaset, şer’i, adli ve askeri işler, uluslararası iktisadi ilişkiler ve hükümetin genel vergileri ile birden fazla vilayeti ilgilendiren hususlar istisna olmak üzere Büyük Millet Meclisi tarafından konacak kanunlar gereğince vakıflar, medreseler, eğitim, sağlık, iktisat, tarım, bayındırlık ve sosyal yardım işlerinin düzenlenmesi ve idaresi vilayet şûralarının yetkisi içindedir. • MADDE 12 -Vilayet şûraları, vilayetler halkınca seçilmiş üyelerden meydana gelir. Vilayet şûralarının toplantı dönemi iki senedir. Toplantı süresi senede iki aydır. • MADDE 13 - Vilayet şûrası, üyeleri arasında yürütme görevini yapacak bir başkan ile değişik bölümleri idareye memur üyeden teşekkül etmek üzere bir yönetim kurulu seçer. Yürütme yetkisi, sürekli olan bu kurula aittir. MADDE 14 - Vilayette Büyük Millet Meclisi’nin vekili ve mümessili olmak üzere vali bulunur. Vali, Büyük Millet Meclisi Hükümeti tarafından tayin olunup, vazifesi devletin genel ve ortak görevlerini yerine getirmektir. Vali, yalnız devletin genel görevleri ile yerel görevler arasında zıtlaşma meydana gelmesi durumunda müdahale eder.

• 1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu: Anayasal olarak İÖİ varlığı kabul edilmiştir. • 1961 Anayasası ve 1982 Anayasası: 1961 ‘in 116 maddesi 1982 anayasasının 127. maddesinin hükümleriyle çok benzerdir. İÖİ yasal mevzuatı incelenirken 1982 anayasası detaylı incelenmektedir. • 16 Mayıs 1987 Tarih ve 3360 sayılı Kanun: 1913 tarihli kanunun adı değişmiştir. Ancak kanun 2005 yılına kadar yürürlükte kalmıştır. İGM’nin toplantı sayısı yılda birden ikiye çıkarılmıştır. • Bu yasa aksaklıkları gidermemiş ve bu idareler işlevsiz özelliklerini sürdürmüşlerdir.

• Önemli bir reform yapılabilirdi: Örneğin 1982 yılında Fransa’da valinin İÖİ’nin yürütme organı olmasına son verilmiş ve valinin İÖİ üzerindeki vesayet yetkisi sadece yargıya başvurma yetkisine dönüştürülmüştür. • Neden yapılmadı? Acı bir durum. • 22 Şubat 2005/5302 sayılı İÖİ kanunu: Eski sistem hala yürürlüktedir. Büyük reform yapmak istediler ama? • Hala İÖİ’nin kendine has bir yürütme organı yoktur. Valinin vesayet yetkisini hafifleten bir iki hüküm de Anayasa tarafından 2007 tarihinde iptal edilmiş ve pratikte 1913 sistemine geri dönülmüştür.

• İÖİ’nin ismi: özel sıfatı ne anlama gelmektedir… özel sıfatı, bu idareyi, merkezi idarenin taşra teşkilatı olan ilden, yani İGİ’den ayırmak için kullanılmaktadır. • 1987 yılına kadar İÖ’nin adı: idare-i hususiye-i vilayetti. 1913 kanunu. • 1871 idare-i umumiyye ve hususiyye, 1864 vilayetin umur-ı hususiyyesi. • Sonuç olarak özel ifadesi: İle Türkiye’de il genel idaresi denilince mahalli idare olan ile de il özel idaresi denmektedir. • Fransa’da böyle bir ayrım yoktur. Özel sıfatı, ne genelin ne kamu tüzel kişiliğinin karşıtıdır. • İl Mahalli İdaresi ya da İl yerel İdaresi kavramları daha uygun olabilir.

İÖİ, tanım 5302 sayılı kanunun 3. maddesi • İl özel idaresi: İl halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip ve merkezi idarenin vesayet denetimine tabi olan (Anayasa 127. ) kamu tüzel kişisini ifade eder. • Tanım güzeldir ancak bir şey eksiktir: İÖİ’nin merkezi idarenin vesayet denetimine tabi olması unsuru • Tanımı daha da basitleştirirsek: İÖİ, il sınırları içinde yaşayan insanların oluşturduğu ve merkezi idare karşısında belli bir özerkliğe sahip, ama onun vesayetine tabi olan kamu tüzel kişisidir.

• Toprak Unsuru: İÖİ ile İGİ aynıdır. İÖİ: Bölgesel bir kuruluştur. • İnsan Unsuru: İl sınırları içinde yaşayan bütün vatandaşlar oluşturur. • Kamu Tüzel Kişiliğe sahiptir. • Belirli bir özerkliğe sahiptir. • Vesayet denetimine tabidir. • İÖİ’nin kurulması herhangi bir şekle bağlı değildir. Yani il kurulduğunda İÖİ’de kendiliğinden kurulur. • İÖİ, anayasal temeli: 127 madde.

İl özel idaresinin görev ve sorumlulukları • İl özel idaresinin görev ve sorumlulukları: İl özel idaresi mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; • a) Gençlik ve spor Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, kültür, sanat, turizm, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, • b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla görevli ve yetkilidir. • Görevler oldukça geniştir. Ancak bunların mahalli müşterekte olması lazım. Kurumlararası koordinasyon vali tarafından sağlanır. • Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının görev alanına giren diğer yatırımları, kendi bütçelerinde bu hizmetler için ayrılan ödenekleri il özel idarelerine aktarmak suretiyle gerçekleştirebilir. • Yetkilerin genişliği konusunda bir hüküm yoktur.

İl özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları • a. Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. • b) Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. • c) Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek. • d) Borç almak ve bağış kabul etmek. • e) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. • f) Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. • g) Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. • h) Belediye sınırları dışında, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni hangi idare tarafından verilmiş olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, • İl özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir.

Gözlem ve Eleştiriler • 1913 İÖİ kanunu dön. Yeterli mali kaynaklara sahip olunmadığı için görevlerini yerine getirmediği dile getirilmektedir. Yerel hizmetler merkezi idareye geçmiştir. Ancak bu durum üzücüdür. Yerel seçilmişlerden alınan kararlar yerine merkezi idarenin taşra teşk. Tarafından yapılmaktadır. Bu atanmışlara prestij kazandırmıştır. • 5302 sayılı kanunda da yeterli gelir kaynaklarının olmadığı söylenebilir.

İÖİ Organları: İGM, İE ve Vali İl Genel Meclisi • İGM, İÖİ karar organıdır. İGM il düzeyinde bir parlamento gibidir. Üyeler halk tarafında seçilir. Belirli yer ve zamanda toplantı yetersayısıyla toplanır. Oylama yapar ve karar alır. Ayrıca bütçe ve kesin hesap tasarılarını onaylar. Belirli koşullar ile feshedilebilir. Nihayet, İGM kararları valiye gönderilir ve yürürlüğe girer. • ÜYELERİN SEÇİMİ: İGM seçim usulü, 2972 sayılı Mahalli idareler ile mahalle ve ihtiyar heyetleri seçimi hakkında kanunla düzenlenmiştir. • Seçimlerde her ilçe bir seçim çevresi olarak kabul edilir. • Nüfusu 25 bin olan ilçelerden 2, 25 -50=3, 50 -75=4, 75 -100=5 üye • Asil ve o kadar yedek üye seçilir. Seçim 5 yılda bir yapılır. 25 yaşını dolduranlar seçilebilir.

İGM görev ve yetkileri • a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. • b) Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. • c) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak. • d) Borçlanmaya karar vermek. • e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. • f) Taşınmaz mal alımına, satımına, üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmi beş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. • g) Şartlı bağışları kabul etmek. • j) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. • k) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. • l) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. • m) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. • n) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. • o) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.

Meclisin İç Yapısı ve Çalışma Düzeni • İl genel meclisi, seçim sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır. Meclis, bu toplantıda, üyeleri arasından ve gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört kâtip üyeyi ilk iki yıl için görev yapmak üzere seçer. Eski yasa da bu görevi vali yürütürdü. • Meclis toplantısı: İl genel meclisi, il genel meclisince belirlenecek bir aylık tatil hariç her ayın ilk haftası meclis tarafından önceden belirlenen günde mutat toplantı yerinde toplanır. • Gündem, meclis başkanı (eskiden vali belirliyordu) tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden bildirilir. Valinin önerdiği hususlar meclisin ilk toplantısında gündeme alınır. Gündem, çeşitli yollarla da halka duyurulur. İl genel meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle ilgili konuların gündeme alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınır.

• Toplantı ve Karar Yeter Sayısı: İl genel meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis başkanının bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamalarda eşitlik çıkması durumunda oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması durumunda meclis başkanı tarafından kur'a çekilir. • Oylama; gizli, işaretle veya ad okunarak yapılır. Oy verme kabul, ret veya çekimser şeklinde olur. • Kararlar, meclis başkanı ve kâtip üyeler tarafından imzalanır ve bir sonraki toplantıda üyelere dağıtılır. • İhtisas Komisyonları: İl genel meclisi, bir yıl görev yapmak üzere üyeleri arasından en az üç, en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plân ve Bütçe ile İmar ve Bayındırlık komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir. • İl genel meclisinin İÖİ ile ilgili bilgi edinme ve denetim yolları; soru, genel görüşme ve faaliyet raporunu değerlendirme yolları.

İGM’nin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları • Kararların kesinleşmesi: Eskiden valinin onayıyla yürürlüğe girmekteydi. Vali onaylamak istemediğinde danıştaya 20 gün için danıştaya itiraz etmek zorundaydı. İl bütçesi de İÇ B tarafından onaylanmaktaydı. • 2005 yılındaki kanun bunu valinin onayına tabi olmaktan çıkarmıştır. Gerçi yine İGM aldığı kararlar valiye gönderilmektedir. • Ancak valinin artık onay değil sadece yeniden görüşmek üzere geri gönderme ve idari yargı yoluna başvurma yetkisi vardır. • Ancak 2007 yılındaki Anayasa Mah. Kararıyla eskiye dönülmüştür. • 2007 tarihinden önce: mecliste alınan kararlar, 5 gün içinde valiye gönderilir. Hukuka aykırı gördüğü kararları 7 gün içinde İGM iade edebilir. • Üye tam sayısının salt çoğunluğu itiraz ederse kararlar kesinleşir. Ancak vali yine de idari yargıya başvurabilir. Mutlak veto değil, geciktirici veto niteliğindedir. • 2007 tarihinden sonra: üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar ifadesi kaldırılmıştır. Kararlar yine valinin onayına sunulmak durumunda kalmıştır.

• İGM’nin feshi: Kendisine kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum il özel idaresine ait işleri aksatırsa, • İl özel idaresine verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar alırsa, İçişleri Bakanlığının bildirisi üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir. • İL ENCÜMENİ: İl encümeni valinin başkanlığında, genel sekreter ile il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından seçeceği üç üye ve valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği iki üyeden oluşur. Valinin katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. Encümen, haftada en az bir defa olmak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır.

Encümenin Görev ve Yetkileri • • • Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beş milyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. • h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. • i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. • j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. • Sadece iki görev iştişaridir. Geri kalanlar icrai yetkilerdir. Karar organı gibi çalışmaktadır. 8 üyeden sadece 3 seçilmiştir. • İl encümeninin işlevi; meclis toplantıda olmadığı zamanlarda karar alacak bir kurula ihtiyaç vardır. Bu işlevi İE görür. Üyelerinin de meclis tarafından seçilmesi gerekir. Ancak durum böyle değildir.

VALİ • Vali, il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. İÖİ’nin halk tarafından seçilen bir yürütme organı yoktur ve bunu yerine getiren validir. Vali il genel meclisinin ve il encümeninin aldığı kararları uygular. • Valinin görev ve yetkileri şunlardır: • a) İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. • b) İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. • c) İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. • d) İl encümenine başkanlık etmek. • e) İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. • f) İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. • g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak.

• h) İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. • i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. • j) İl özel idaresi personelini atamak. • k) İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. • l) Şartsız bağışları kabul etmek. • m) İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. • n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak • Vali denetim olarak İGM’nin denetimine tabidir. Vali faaliyet raporu hazırlar ve üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğuyla yeterli görülmezse meclis başkanı tarafından İçişleri Bakanlığına Gönderilir.

İÖİ TEŞKİLATI • İl özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar, insan kaynakları, hukuk işleri birimlerinden oluşur. İlin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve ihtiyaca göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi il genel meclisinin kararıyla olur. • İl özel idaresi personeli, vali tarafından atanır ve ilk toplantıda il genel meclisinin bilgisine sunulur. • Genel sekreter, il özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde, mevzuat hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel idaresinin amaç ve politikalarına, stratejik plan ve yıllık çalışma programına göre düzenler ve yürütür. Valiye karşı sorumludur.

İÖİ Gelirleri • • • a) Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları. b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar. c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler. e) İl genel meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler. f) Faiz ve ceza gelirleri. g) Bağışlar. h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. i) Diğer gelirler.

Giderleri • İl özel idaresi binaları, personel harcamaları, onarım ve bakım giderleri, birliklere yapılacak yardımlar, ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri. Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri, sosyal hizmet ve yardımlar. Dava takip ve icra giderleri. Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. Doğal afet giderleri. Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler

BÜTÇE • Vali tarafından hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayı başında il encümenine sunulur. • Encümen, bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci gününden önce il genel meclisine sunar. • İl genel meclisi bütçe tasarısını yıl başından önce aynen veya değiştirerek kabul eder. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak biçimde gider artırıcı ve gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz. • Önceden İÖİ bütçesi onayı İçişleri Bakanlığı tarafından onaylanmaktaydı. Bu usul kaldırılarak merkezi idarenin vesayet yetkisine son verilmiştir.