Kuran Kerimde Hitabet lkeleri l l l Szlerin

Kur’an-ı Kerim’de Hitabet İlkeleri

l l l Sözlerin en güzeli Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an’ın muhatabı tüm insanlardır. Onu en güzel şekilde tebliğ eden Hz. Muhammed’dir.

Din görevlilerinin tebliğ ve irşatta benimseyeceği metot Kur’an’ın ve Peygamberimizin yaklaşımı olmalıdır. l

Kur’an’dan Hitabet İlkeleri: l l l l Hakkı batıldan ayıran söz söyleme Etkili ve güzel konuşma Kırıcı olmama, saygılı olma Delillerle konuşma Birleştirici olma Güvenilir kaynaklardan bilgi alma Söz ve davranışların birbirine uygunluğu İnsanları düşünmeye yönlendirme

Hakkı batıldan ayırma l “…bu Kur’an, hak ile batılı birbirinden ayıran, neyin doğru neyin yanlış olduğunu ortaya koyan ilahi bir kelamdır. ” Tarık / 13. Ayet

l Verilecek mesaj, doğru anlaşılır ve net olmalıdır.

Etkili ve güzel konuşma l “(Ey Peygamber) Allah onların kalplerindekileri gerçek niyet ve maksatları çok iyi bilir. Şu halde en onların söylediklerine itibar etme ama yine de onlara öğüt ver ve onlarla öyle bir konuş ki vicdanları sızlasın” Nisa / 63. ayet

Dini hitabette öğüt vermek esastır. Konuşmanın tesirli olması gereklidir. Hatip konuşmasında samimi olmalı, akıcı ve etkileyici bir üslup kullanmalıdır. l Kur’an farklı yerlerde farklı hitaplarda bulunmuştur. «Ey insanlar, ey nebi» gibi l

Kırıcı olmama, saygılı olma l “Ona yumuşak söz söyleyin belki öğüt alır, yahut korkar” Taha/44

Kırıcı ve itham edici konuşmalardan kaçınmalıdır. Görüş ve düşüncelerini güzel bir şekilde anlatmalı, muhataplarının görüşlerine saygılı olmalıdır. l

Delillerle konuşma l “Yahudiler Cennete sadece Yahudiler girecek diyorlar. Öte yandan Hristiyanlar da cennete sadece Hristiyanlar girecek diye iddia ediyorlar. Oysa bu iddialar onların boş kuruntulardan ibarettir. (Ey Peygamber ) deki onlara: eğer bu iddianızda samimiyseniz ortaya bir delil koyun da görelim” Bakara/111

l Konuşmanın inandırıcı olması kabul görmesi için delillerle konuşmak gerekir.

l “Haydi diyelim ki siz çok az bilgi sahibi olduğunuz konularda tartıştınız; peki ya şimdi hakkında hiç bilginiz olmayan bir konuda ne diye ileri geri konuşuyorsunuz? Gerçeği Allah biliyor, ama siz bilmiyorsunuz. ” Al-i İmran 66

l Bilgimiz olmayan konularda görüş bildirmekten kaçınmalıyız

Konuşurken birleştirici olma, dışlayıcı ifadelerden kaçınma l “Ey müminler Allah’a ve elçisine itaat edin; aranızda çekişip birbirinize düşmeyin. Aksi halde yıpranır güç kaybedip dağılırsınız. Allah yolunda karşılaştığınız sıkıntı ve zorluklara göğüs gerin Allah zor zamanda sabredenlerle beraberdir. Enfal/46

l Toplumda ayrılıklara sebep olabilecek ifadelerden kaçınmalıdır.

Anlatılacak konuyla ilgili bilgileri güvenilir kaynaklardan alma: l “(Ey müminler) dini ve ahlaki duyarlılığı zayıf birisi size önemli bir haber getirdiğinde o haberin doğru olup olmadığını iyice araştırın. Yoksa işin aslını bilip etmeden birtakım insanlara zarar verirsiniz, sonra da yaptığınıza pişman olursunuz” Hucurat/6

l Verdiğimiz bilgiler sağlam kaynaklara dayanmalıdır.

Söz ve davranışların birbirine uygun olması: l “Demek ki siz kendinizi göz ardı edip iyilik ve dindarlığı hep başkalarına öğütlüyorsunuz, öyle mi? . . . ” Bakara/44

l Sözlerin etkili olabilmesi için davranışlar ile sözlerin çelişmemesi gerekir.

İnsanları düşünmeye yöneltme l “Nitekim bu kimseler hal ve ahvalde Allah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışı hakkında düşünürler ve Rabbimiz derler, «Sen bu kainatı boş yere yaratmadın. Sen yüceler yücesisin. Bizi cehennem ateşinden muhafaza buyur» ” Al-i İmran/191

l Kur’an da «Düşünmezler mi? Bilmezler mi? » gibi ifadelerle insanın düşünmesi ve aklını kullanması istenmiştir.