KURAN EITIMINDE LAFIZ MANA BTNL Kurana Kar Temel
KUR’AN EĞITIMINDE LAFIZ MANA BÜTÜNLÜĞÜ
ﺍﻟ ﴾٩﴿ ﺍﻭ ﺍ ﺍ » Kur’an’a Karşı Temel Görevlerimiz… Kur’an Eğitimi Faaliyetleri Dâru’l-Erkâm- Suffe-Dâru’l-Kur’an- Dâru’l-huffaz - Dâru’l- Kur’an – Kur’an Mektebi – Medreseler, Kur’an Kursları, İmam Hatip Liseleri, İlahiyat Fakülteleri…
KUR’AN KURSLARINA İLİŞKİN BAZI İSTATİSTİKLER
BİNLER ŞÜKÜR… Kurumsal anlamda Kur’an eğitimi yapılan Kur’an kursları, İmam Hatipler, İlahiyat Fakülteleri… Ø Yasal İmkanlar Maddi ve Fizikî İmkanlar Toplumsal Teveccüh İnsan Kaynaklarımız … Ø Dün İRADE vardı İMKAN lazımdı. Bugün İMKAN var İRADE lazım…
Eğitim ve Kur’an Eğitimi Eğitim Nedir? «Bireyde olumlu anlamda davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. » Kur’an Eğitimi Nedir? Kur’an-ı Kerim’in öğretilmesi yanında bireyde Kur’anî bir kişilik, ahlak ve maneviyat gelişimini amaçlayan bir süreçtir.
Kur’an-ı Kerim ve hafızlık eğitiminin geçmişin tecrübesiyle birlikte bugünün imkân ve şartları çerçevesinde, anlam ve önemine uygun bir biçimde canlı tutulması, kalıcı ve sürekli hale getirilmesi, niteliğinin artırılması, hafızlık eğitimi müktesebatının din eğitim ve öğretiminde daha ORTAK ARZUMUZ etkin bir şekilde kullanılması gibi hususlara yönelik çalışmalar yapmak… Köklü bir geçmişe sahip olan hafızlık eğitiminin, kişilerin Kur’an’ın lafzına olan hâkimiyetleri kadar onun engin ve rahmet dolu muhtevasına da hâkim olmalarına katkı sağlamak… İlk emri ‘Oku’ olan bir kitabın muhatabı olarak, lafzı ezberlenen Kur’an’ın anlamının da bilinmesi ve anlaşılması böylece; lafz-ı celîlin hafızı, manasının âlimi ve âmili olmak. . Fem-i muhsinle fehm-i muhsini buluşturmak… Hüsn-i tilavet, hüsn-i muaşeret…
ORTAK ARZUMUZ İbret olmaz bize, her gün okuruz ezber de! Yoksa, bir maksad aranmaz mı bu âyetlerde? Okumaktan mana ne? Kişi, Hakk’ı bilmektir. Çün okudun bilmezsin Ha bir kuru emektir. Lâfzı muhkem yalınız, anlaşılan, Kur’ân’ın: Çünkü kaydında değil hiçbirimiz ma’nânın: Ya açar Nazm-ı Celîl’in, bakarız yaprağına; Yâhud üfler geçeriz bir ölünün toprağına. İnmemiştir hele Kur’ân, bunu hakkıyle bilin, Ne mezarlıkta okunmak, ne de fal bakmak için! M. Akif ERSOY Yunus Emre
KIRAAT-TERTİL-TİLAVET Kıraat: «Okumak" anlamına gelir. Bir okuyucunun ses ve söz aracılığı ile iradeli olarak harflerden kelimeler, kelimelerden cümle ya da cümleler oluşturmak suretiyle meydana getirdiği Kur’ân metnini (kıraatini) acele etmeksizin tecvid disiplini doğrultusunda yavaş kendisine veya bir başkasına duyuracak şekilde okumasıdır. » Tertil: «Okuyucunun, okunacak Kur'an metninin harf ve kelimelerinin haklarını tam verebilmek ve tezyînatlarını en güzel şekilde gerçekleştirebilmek için tecvid disiplini doğrultusunda yavaş doğru teleffuzla seslendirip, o metnin içeriği ile verilmek istenen mesajı düşüne büyük bir kalp huzuru içerisinde okumasıdır”. Tilavet: “Harflerin edası ve kelimelerin anlamı açısından diğer okuma biçimleri olan kıraat ve tertîl’in özelliklerini kapsamakla birlikte onlara nisbetle daha çok itinalı, anlam ağırlıklı ve hatta ilahî kelamın anlaşılmasından onu tecrübe etmeye yönelik bir okuma biçimidir. ”
FARKINDALIK-BİLGİ-BİLİNÇ ÖĞRENCİLERDE SAHİH VE SAĞLAM BİR NİYET VE GAYE OLUŞTURMAK Hafız Olmak Neden Önemli? , Hafızlığın Kazanımları, Hafızlık Amaç mıdır? KUR’AN’IN OKUMA-EZBERLEME-ANLAMAYA YÖNELİK TEŞVİK ETMEK • Kur'an'ın İlk emri: «Oku» emridir. Okunmaya en layık kitap ise Kur’an-ı Kerim’dir. • Kur'an'ın İlk hafızı: Hz. Muhammed’dir. (s. a. s. ) • Hz. Peygamber’in Kur’an’ı yazdırırken bir taraftan da ezberlenmesini teşvik etmiştir. Amaç, Kur’an’ın manasının zihinlere nakşedilmesini sağlamaktı. • Asr-ı saadette hafız demek aynı zamanda Kur’an’ın mana ve muhtevasını en iyi bilen kişi demekti. Medinelilerin İslam’ı kendilerine öğretmek üzere bir muallim göndermesini Hz. Peygamber’den istediklerinde Hz. Peygamber nazil olan her ayeti ezberlemiş olan Mus’ab b. Umeyr’i göndermişti.
Kur’an-ı Kerim Kıraatine Teşvik . ﻷﺍ ﻳﻌ ﺍﻟﺍ ﻱ ﺇ ﺍﻟآ ﺍﻭﺍ “Kur’an okuyunuz. Çünkü Kur’an, kıyamet gününde kendisini okuyanlara şefaatçı olarak gelecektir” . ﺍﻟﻨﻬﺎ آﻨﺎ ﺍﻟ آﻨﺎ ﻗ ، ﺍﻻ ﺍﻟﻠﻪ ﺗﺎ ، ﺍ ﺍﻟ ﻭآﻨﺎ ﺍﻟ آﻨﺎ ﻳﻘﻮ ﻓﻬ ، ﺍﻟﺭآ ﺍﻟﻠﻪ آﺘﺎ : ﺍﺛ ﻓﻲ ﺇﻻ ﻻ “Sadece şu iki kimseye gıpta edilir: Biri Allah’ın kendisine Kur’an verdiği ve gece gündüz onunla meşgul olan kimse, diğeri Allah’ın kendisine mal verdiği ve bu malı gece gündüz O’nun yolunda harcayan kimse. ” . ﺭ ﻣﻴ ، ﻻ ، : ﻟﻥ ، ﺭ ﺍﻟﻢ : ﻭ ﻻ ﻣﺍﺍ ﻭﺍﻟ ، ﺍﻟﻠﻪ ﺍ ﻓ : “Kim Kur’ân–ı Kerîm’den bir harf okursa, onun için bir iyilik sevabı vardır. Her bir iyiliğin karşılığı da on sevaptır. Ben, elif lâm mîm bir harftir demiyorum; bilâkis elif bir harftir, lâm bir harftir, mîm de bir harftir. ”
“Hâfizu’l-Kur’ân” -“Hâmilu’l-Kur’ân” Olmaya Teşvik “ . ﺍﻟﺨﺮﺏ ﻛﺎﻟﺒﻴﺖ ، ﺍﻟﻘﺮآﻦ ﻣﻦ ﺷﻴﺀ ﺟﻮﻓﻪ ﻓﻲ ﻟﻴﺲ ﺍﻟﺬﻱ ﺍﻟﺮﺟﻞ ﺇﻥ Hiç şüphe yok ki, ezberinde Kur’ân’dan bir şey bulunmayan kimse harabeye dönmüş ev gibidir. ” (Hasen) ﺍﻟ ﺍ ﺍﻟ ﻱ ﻭﺍﻟﺍﻓﻲ ، ﻳ ﺍﺍﻟﻲ ﺍﺭآ ﺍ ، ﺍﻟ ﺑ ﺍﻟ ﺫﻯ ﺍ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺍﻟ ﻻ «Yaşlanmış bir müslümana, aşırı gitmeyen ve ahkâmıyla amel etmekten geri durmayan Kur’ân hafızına ve âdil hükümdara saygı göstermek, Allah’a duyulan saygı ve tazimden ileri gelir. » (Hasen) “ ﺃﺭﺍﻥ ﻟﻪ ﺍ ﻋﻠﻴ ﻭ ﻳ ﻭﻳ ﺍﻟآ ﻳﻘ ﻭﺍﻟﺬﻱ ، ﺍﻟﺒﺮ ﺍﻟﻜﺍ ﺭ ﺍﻟ ﻣ ﻣﺎ ﻭ ﺍﻟآ ﻗ ﺍﻱ «Kur’an’ı gereği gibi güzel okuyan kimse, vahiy getiren şerefli ve itaatkâr meleklerle beraberdir. Kur’an’ı kekeleyerek zorlukla okuyan kimseye de iki kat sevap vardır. ”(Sahih)
KIRAAT-ANLAM VURGUSU ﴾٣٢﴿ ﻟ ﺍﺍ ﺍ Andolsun biz, Kur'anı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Var mı düşünüp öğüt alan? ﴾ 17﴿ ﴾٢٩﴿ ﺍﺍ ﻭﻭﺍ ﺍﺍﻩ ﻭﺍ ﺍ ﺍ ﺍ Bu Kur'an, âyetlerini düşünsünler ve akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir kitaptır. ﴾Sad, 29﴿ ﴾٢٤﴿ ﺍﺍ ﻭ ﻝﻯ ﺍﺍ ﻭ ﺍ «Onlar Kur'an'ı düşünmüyorlar mı? Yoksa kalplerin üzerinde kilitleri mi var? (Muhammed, 24) «Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir. ” (Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân 21)
KIRAAT-ANLAM VURGUSU ﴾١٠٦﴿ ﺯﻳﻼ ﺍ ﻝﻯ ﺍ ﺍﻟ ﻯ ﺍ ﺍﻧ «Biz Kur'an'ı, insanlara dura okuyasın diye âyet ayırdık ve onu peyderpey indirdik. » (İsrâ, 106) ﴾٨٢﴿ ﺙﻳﺮ ﺍﺍﻓ ﻑﻳ ﻭﺍ ﺍﻟ ﺍ ﺍﺍ ﻭ ﺍ «Hâlâ Kur'an'ı düşünüp anlamaya çalışmıyorlar mı? Eğer o, Allah'tan başkası tarafından (indirilmiş) olsaydı, mutlaka onda birçok çelişki bulurlardı. » (Nisâ, 82) ﴾٢٩﴿ ﻭ ﺍ ﺭ ﺍ ﺍ ﻭﺍ ﻝﻭ ﺍﻟ ﺍﻭﺍ ﺍﻟ ﺍ ﻭ ﺍﺫﻳ «Şüphesiz, Allah'ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden, gizlice ve açıktan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek bir ticaret umabilirler. » (Fâtır, 29)
KIRAAT-ANLAM VURGUSU ﴾٢﴿ ﻭ ﻝﻯ ﺍﻳﺍﻧ ﺍ ﺍﺍ ﺍ ﻭ ﺍﻟ ﺍ ﺍﺫﻳ ﺍﻭ ﺍ «Mü'minler ancak o kimselerdir ki; Allah anıldığı zaman kalpleri ürperir. Onun âyetleri kendilerine okunduğu zaman (bu) onların imanlarını artırır. Onlar sadece Rablerine tevekkül ederler. » (Enfâl, 2) ﴾٢٧﴿ ﺩ ﻭﻩ ﺍﻩ ﺍ ﺍ ﻭ ﺍ ﺍ «Rabbinin kitabından sana vahyedileni oku. O'nun kelimelerini değiştirecek hiçbir kimse yoktur. O'ndan başka asla bir sığınak da bulamazsın. » (Kehf, 27)
KIRAAT-ANLAM VURGUSU ﴾١١٣﴿ ﺭ ﻭ ﺍﻉﻳ ﻑﻳ ﺍﻧ ﺍ ﺫ «İşte böylece biz onu Arapça bir Kur'an olarak indirdik ve Allah'a karşı gelmekten sakınsınlar, yahut onlara bir uyarı versin diye onda tehditleri teker sıraladık. » (Tâhâ, 113) ﴾٨٩﴿ ﻡﻳ ﺭﻯ ﻯ ﺍﻧ ﺍﺍ ﺍ ﺍ ﻝﻯ ﻩﻳﺪ ﺍ ﻩﻳﺪ ﻑﻱ (Ey Muhammed!) Her ümmetin kendi içinden üzerlerine bir şahit göndereceğimiz, seni de onların üzerine bir şahit olarak getireceğimiz günü düşün. Sana bu kitabı; her şey için bir açıklama, doğru yolu gösteren bir rehber, bir rahmet ve müslümanlar için bir müjde olarak indirdik. ﴾ 89﴿
Kur’an Eğitiminde Lafız Mana Bütünlüğünü Sağlamaya Yönelik Gerçekleştirilen/Planlanan Çalışmalar § Hafızlık Eğitimi Temel Öğretim Programı § Hafızlık Eğitimi Programı § Hafızlık Tekrar ve Talim Programı § Kur’an’ı Anlama Temel Öğretim Programı § Hafız: Lafzın Hamili Mananın mili § Kuran’ı Kerim’i Anlamak GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN ÇALIŞMALAR § Kur’an’ı Anlama Temel Öğretim Programı 2 § İslami İlimler Temel Öğretim Programı
HAFIZLIK EĞİTİMİ TEMEL ÖĞRETİM PROGRAMLARI KUR’AN-I KERİM ÖĞRENME ALANI YÜZÜNDEN OKUNUP EZBERLENECEK BAZI DUA, SURE VE ANLAMLARI (24 saatx 4 Hafta= 98 saat) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Kelime-i Tevhid ve Kelime-i Şahadet Euzü besmele Tekbir Salatü Selam Sübhaneke Duası Tahiyyat Duaları Salli-Barik Duaları Rabbena Atina-Rabbenağfirli Duaları Kunut Duaları Amentü Ezan, Kamet, Tesbihat (Müezzinlik) Fatiha Kevser İhlas (24 saatx 4 Hafta= 98 saat) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Nas Suresi Felak Suresi Tebbet Suresi Nasr Suresi Kafirun Suresi Maun Suresi Kureyş Suresi Fil Suresi Asr Suresi Hümeze Suresi Tekasür Suresi Karia Suresi (24 saatx 4 Hafta= 98 saat) 1. 2. 3. 4. 5. Adiyat Suresi Zilzal Suresi Alak Suresi Kadr Suresi Beyyine Suresi (24 saatx 4 Hafta= 98 saat) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Duha Suresi İnşirah Suresi Tin Suresi Bakara Suresi 1 -5. Ayetler Bakara Suresi 255. Ayet Bakara Suresi 285 -286. Ayetler Haşr Suresi 21 -24. Ayetler Yasin Suresi Mülk Suresi Nebe Suresi
HAFIZLIK EĞİTİMİ PROGRAMI I. PROGRAMIN HAZIRLANMASINDA TEMEL ALINAN İLKELER Program hazırlanırken; 1. Hafızlık eğitimi veren Kur’an kurslarında ilke, metot, amaç, uygulama, değerlendirme birliği sağlanması ve günümüz şartları göz önünde bulundurularak hafızlık geleneğinin sürdürülmesi ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. 2. Hafızlığın, Kur’an-ı Kerimi öğrenme bağlamında önemli bir adım olduğunu öğrenciye kavratmak, Kur’anı anlamak ve hayatını onunla anlamlandırmaya teşvik etmek hedeflenmiştir. 3. Hafızlığın Hz. Peygamber’den başlayarak günümüze kadar kesintisiz olarak devam eden bir gelenek ve kendisinin de bu geleneğin bir parçası olduğunu öğrenciye fark ettirmek amaçlanmıştır. 4. Öğrencilerin, dinin ve toplumun hassasiyetlerini dikkate alan ve ahlaki sorumluluklarının bilincinde bireyler olarak yetiştirilmesi hedeflenmiştir. 5. Programda yer alan Dini Bilgiler alanındaki derslerin üniteleri ve muhtevası, Kur’an merkezli olarak hazırlanmaya çalışılmıştır. Bu şekilde öğrencinin Kur’an-ı Kerim’le arasında bir anlam bağı kurması hedeflenmiştir.
HAFIZLIK EĞİTİMİ PROGRAMI
HAFIZLIK EĞİTİMİ PROGRAMI SAAT 3 2 2 KONULAR Din ve Bilgi 1. Din 2. Bilgi 3. Dini Bilgiler ile Ne Kastedilmektedir? İslam, İman ve İnsan 1. İslam nedir? 2. İman nedir? İnsan İçin Önemi 3. İman Esasları İmanın Çeşitleri 1. Taklîdî ve Tahkîkî İman 2. İcmâlî ve Tafsîlî İman AÇIKLAMALAR Bu konular dini bilgiler alanında işlenecek ilk dersleri teşkil ettiğinden özel bir önem arz etmektedir. Bu derslerde öğrenci merkezli yeni eğitim anlayışı çerçevesinde dinin tarifi, insanla ilişkisi, bilgi vb. konular işlenir. Önceki bilgilerinden hareketle öğrencilerin dinin tanımından ne anladıkları sorgulanır. Ayrıca hayatta kullanılmayan ve yaşama aktarılmayan bilginin çok faydalı olmayıp sadece bir ezber olduğu üzerinde durulur. Dolayısıyla öğrencinin, dini bilginin sorulduğunda söylenen ezberlerden değil, yaşama aktarılan bilgilerden oluştuğunu kavraması için gayret gösterilir. Bu dersler işlenirken öğretici öğrencilerin sorgulama yeteneğini geliştirmek için En’âm Suresi 116, Mâide Suresi 100, Lokman Suresi 21 vb. ayetlerden yararlanabilir. Din olarak İslam’ın yeri ve önemi Ali İmran Suresi 19. ve 85. ayetler, Maide Suresi 3. Ayet, İman kavramı ve İman Esasları, Nisa Suresi 136. ayet ve Cibril Hadisi çerçevesinde işlenir. İmanın çeşitleri En’âm Suresi 74 -79. Ayetlerde geçen Hz. İbrahim kıssası çerçevesinde işlenir. Konu ile ilgili diğer kaynaklardan faydalanılır. 2 Allah’ın Varlığının Delilleri Nisâ Suresi 1, Zümer Suresi 6 vb. ayetlerde geçen yaradılışla ve Mülk Suresi 1 -5 vb. ayetlerde geçen kainatın düzeni ile ilgili ayetler çerçevesinde işlenir. Ayrıca Allah’ın varlığına ilişkin diğer deliller de derse konu edilir. 4 İnanç Esasları: Allah’a İman 1. Allah’ın Varlığı, Birliği 2. Allah’ın İsimleri ve Sıfatları 3. Allah İnancının Kazandırdıkları Allah’ın Varlığı Şu’arâ Suresi 7, Fussilet Suresi 37, Şûrâ Suresi 29. ayetler Allahın Birliği İhlas Suresi 1 -4, Enbiya 22, Müzzemmil Suresi 9. Ayetler, Allah’ın İsimleri ve Sıfatları, A’raf Suresi 180. Ayet ile Bakara Suresi 163, Mâide Suresi 118, Hac Suresi 64 vb. ayetler çerçevesinde işlenir. “Allah inancı insanlar için gerekli midir? Niçin? ” soruları üzerinde tartışılır.
HAFIZLIK EĞİTİMİ PROGRAMI 4 Allaha ve Hz. Peygambere İtaat Nur Suresi 52 -54, l-i İmran Suresi 31 vb. ayetler çerçevesinde işlenir. 4 Hz. Muhammed’in Peygamberliği 1. Allahtan Aldığı Emirlere Uyma Yükümlülüğü 2. Tebliğ Görevi 3. Uyarma (İnzar) ve Müjdeleme (Tebşir) Görevi Allahtan Aldığı Emirlere Uyma Yükümlülüğü Cin Suresi 20 -23, Yunus Suresi 15, Tebliğ Görevi Nahl Suresi 82, Maide Suresi 99, Uyarma (İnzar) ve Müjdeleme (Tebşir) Görevi Müddessir Suresi 1 -7, Ahzab Suresi 45 -47 Furkan Suresi 56 vb. ayetler çerçevesinde işlenir. 2 İnanç Esasları: Meleklere İman 1. Melekler ve Özellikleri 2. Meleklere İnanmanın Kazandırdıkları Meleklerin Özellikleri Enbiya Suresi 19 -20, 26 -28, Tahrim Suresi 6 ve Zuhruf Suresi 19. ayetler çerçevesinde işlenir. 2 İnanç Esasları: Kitaplara İman 1. Vahiy ve Vahye Duyulan İhtiyaç 2. K. Kerim ve Özellikleri Vahiy ve Vahye Duyulan İhtiyaç l-i İmran Suresi 44, Nisa Suresi 163, Maide Suresi 111, En'am Suresi 19, 50, 93. Ayetler, Kur’an-ı Kerim ve Özellikleri Yunus 56, Bakara 185. ayetler çerçevesinde işlenir. Peygamberlik A’raf Suresi 35 ve Peygamberlere Olan İhtiyaç En'am Suresi 48. ayetler çerçevesinde işlenir. Peygamberlerin özellikleri Maide Suresi 67 ve Bakara Suresi 151. ayetlerde vurgulanan tebliğ görevinden hareketle öğrencilerle tartışılır. Tebliğ sıfatının diğer sıfatlarla ilişkisi üzerinde durulur. 2 İnanç Esasları: Peygamberlere İman 1. Peygamberlik ve Peygamberlere Olan İhtiyaç 2. Peygamberlerin Özellikleri 2 İbadetler İbadet Kavramı Zariyat Suresi 56. ayet, Buhari İman/2, Müslim İman/5 hadisleri çerçevesinde işlenir. 4 İbadetler 1. Namaz ve Önemi 2. Namazın Rükünleri ve Çağrıştırdıkları Manalar 3. Namaz İbadetinin İnsana Kazandırdıkları Namaz ve Önemi Bakara Suresi 153, Ankebut Suresi 45. ayetler, Tirmizi/İman-8, Müslim / İman-16 hadisleri çerçevesinde işlenir. Diğer konular hakkında öğrencilerin düşünmeleri istenir ve ortaya çıkan görüşler hakkında birlikte müzakere edilir.
HAFIZLIK EĞİTİMİ PROGRAMI Hz. Peygamberin Kişiliği ve Örnekliği Hz. Peygamberin örnekliğinden bahseden Ahzab Suresi 21. ayet ve Kur’an-ı Kerim’de kendisi hakkında geçen diğer ayetler çerçevesinde Hz. Muhammed tanınmaya çalışılır. Bu ayetler öğretici ve öğrenciler tarafından tespit edilir ve sınıfta belirlenen ayetlerin tahlil edilmesi amaçlanır. 2 Kur’an Ahlakı (Genel) Hz. Aişe’nin Hz. Muhammed hakkında söylediği “O’nun ahlakı Kur’an ahlakıdır” hadisi temelinde Kur’an-ı Kerimde geçen ahlaka dair ayetlerden kendilerini en çok etkileyen bir veya iki tanesi öğretici ve öğrenciler tarafından seçilir. Seçilen ayetlerin sınıfta sunulması sağlanır. 4 Ayetler Işığında Erdemli Davranışlar: 1. Kardeşlik 2. Hoşgörü ve Bağışlama Kardeşlik Hucurat Suresi 10 -13, Al-i İmran Suresi 103, Hoşgörü ve Bağışlama Al-i İmran Suresi 134, 159, Furkan Suresi 63, vb. ayetler çerçevesinde işlenir. 2 Ayetler Işığında Yerilen Tutum ve Davranışlar: Genel Olarak Kötülük Bakara Suresi 268, A’râf Suresi 33 vb. ayetler çerçevesinde işlenir. 2 Hz. Peygamber’den Davranış Örnekleri-1 Dini Temsil ve Tebliğ Konu ile ilgili Başkanlıkça hazırlanan Peygamberim adlı eserden faydalanılabileceği gibi öğretici ve öğrenciler diğer kaynaklardan hazırlanarak dersi geliştirir. Ders, kaynaklarda geçen örnek olaylar ele alınarak işlenir ve günümüz örnekleriyle karşılaştırma yapılarak öğrencilerde Müslümanlarda bulunması gereken dini temsil kabiliyeti ve tebliğ vazifesine dair doğru davranışlar pekiştirilmeye çalışılır. 2 Ashab-ı Kiramdan Davranış Örnekleri-1 Ashabın güzel tutum ve davranışlarına işaret edilen ayetler temel alınarak ders işlenir. Öğrencilerden örnek olayla yaşantıları arasında bağ kurmaları istenir. Aynı durumda kendileri olsa nasıl davranacakları ve bu davranışın muhtemel sonuçları üzerinde durulur. Kur’an-ı Kerim’den Kıssalar-1 Kur’an-ı Kerim’de peygamberler, diğer tarihi şahsiyetler, topluluklar ve olaylar hakkında geçen kıssalar derse konu edilir. Öğrencilerden işlenen kıssa hakkında çıkarımlar yapmaları istenir. Öğretici, ulaşılmak istenen sonuçları doğrudan öğrencilere söylemek yerine, kıssa hakkında yapılacak müzakereler esnasında öğrencileri bu sonuçlara ulaştıracak yönlendirmelerde bulunur ve onlara rehberlik eder. 4 2
Hafızlık Tekrar ve Talim Programı Dersler Ve Kredileri Tablosu S. NO DERSLER KREDİLER 1. 2. 3. 4. 5. Ezbere Okuma Kur’an Okuma Usulleri ve Talimi Konularına Göre Aşrı Şerifler İlmihal Bilgisi Hitabet TOPLAM 17 x 12=204 17 x 1=17 17 x 2=34 306 Saat
PROGRAMIN HEDEFİ Hafızlık eğitimini tamamlayıp da hafızlıkları yeterli düzeyde sağlam olmayanların, hafızlığını pekiştirme, talim ve tecvit becerisi kazanma, sûre ve sayfaların anlamları, temel mesajları hakkında bilgi sahibi olma, böylece Kur’an-ı Kerim’i ezberlemenin yanı sıra onun anlam dünyasıyla bir bağ kurabilme, dini bilgiler ve hitabet bilgisine sahip olma gibi becerileri kazandırmak böylece nitelikli bir hafızlığa katkıda bulunmak amacıyla hazırlanmıştır.
Hafızlık Tekrar ve Talim Programı KONU SÜRE AÇIKLAMALAR ÖRNEK LİSTE 1. Nisa Sûresi: 1. Bakara Sûresi: 78 -81. Ayetler (Ölüm Hakikati) 21 -25. Ayetler (Tevhit ve İbadet) 1. En’am Sûresi: 114 -117. Ayetler (Allah’ın Mescitleri) 160 -165. Ayetler (İhlas ve İstikamet) 152 -157. Ayetler (Şehitlik-Ölüm) 1. Enfal Sûresi: 183 -186. Ayetler (Ramazan ve Oruç) 1 -4. Ayetler (Kur’an-ı Kerim) 1. Al-i İmran Sûresi: 24 -28. Ayetler (Allah ve Rasulü’ne İtaat) 1. -17. Haftalar 1 -9. Ayetler (Kur’an ve İlim) 16 -20. Ayetler (Hak Din İslam) 92 -97. Ayetler (İnfak ve Hac) 102 -108. Ayetler (Birlik-Beraberlik) 144 -148. Ayetler (Hz. Muhammed (s. a. s) 169 -173. Ayetler (Şehitlik) 190 -194. Ayetler (Zikir- Dua- Tefekkür)
Kur’an’ı Anlama Temel Öğretim Programı
GEREKÇE § Hafız Öğrencilerimizin Kur’an’ın Anlam Dünyasıyla Buluşmalarına Katkı Sağlanması Ø Hafızlık Eğitimi Ve Temel Eleştiriler… Ø İki Farklı Öğrenci Profili… § Hafızlık Kazanımlarının, Akademik Başarı ve Tilavet Açısından Korunması ve Geliştirilmesi Ø Akademik açıdan: Hafızı ilim sahasına taşıyacak olan başat faktörlerden biri Arapçadır. Ø Tilavet açısından: Kârînin temsili okuyuşuna rehberlik etmesi ve istikamet fısıldaması…
GEREKÇE Ülkemizdeki Arapça Eğitimine Katkı Sağlanması ve İnsan Kaynağımızın Desteklenmesi § Kur’an kursu hizmetlerinden yararlanan muhatap kitlemizin önemli bir bölümü, örgün veya açık öğretim usulü ile imam hatip liselerinde eğitim öğretime devam etmekte, bu vesile de Arapça’yla yolları kesişmektedir. Bu programın hedeflerinden biri de muhatapların devam ettikleri eğitim süreçlerini destekleyerek onların daha donanımlı hale gelmelerine katkı sağlamaktır. § Başkanlığın Kur’an kursu öğreticisi, imam-hatip ve müezzin-kayyım kadrolarının en önemli kaynağı imam-hatip liselerinden yetişmektedir. İmam-hatip liselerinde eğitim öğretimlerini tamamlayarak ilahiyat fakültelerine gelecek donanımlı öğrenciler dolaylı olarak Başkanlığın da din hizmetlerini olumlu yönde etkileyecektir.
PROGRAMIN GENEL AMAÇLARI Bu programla öğrencilerimizin; § Arapça eğitiminin gerektirdiği dil bilgisi, dinleme-konuşma, okuma-anlama, yazma gibi alanların tamamında temel düzeyde bilgi ve beceri sahibi olmalarını, § Öğrendiklerini günlük hayatta uygulayabilmelerini, § Kur’an-ı Kerim’in anlam dünyasına vakıf olmalarına katkı sağlamayı, § İmam Hatip Lisesi eğitiminden azami istifade edebilmelerini, § Kur’an kurslarında yürütülmekte olan yaygın din eğitimi hizmetlerini daha etkin ve kalıcı hale getirmeyi hedeflemektedir.
PROGRAMIN YAPISI Öğrenme Alanları • Dil Bilgisi • Okuma-Anlama • Dinleme-Konuşma • Yazma Kredisi • 1020 kredidir.
DERSLER VE KREDİLER TABLOSU (MEVCUT) I. DÖNEM III. DÖNEM IV. DÖNEM TOPLAM KREDİ 10 4 4 4 190 12 12 12 300 8 8 272 MUHADESE 7 3 3 3 138 İSTİMA’ 1 1 34 YAZMA 4 2 2 2 86 HAFTALIK TOPLAM KREDİ 30 30 1020 ALANLAR SARF 1. DİL BİLGİSİ NAHİV 2. 3. 4. OKUMA-ANLAMA DİNLEMEKONUŞMA
PROGRAMDA YER VERİLEN ANA KAYNAKLAR (MEVCUT) ALANLAR KAYNAKLAR 1. Emsile. SARF 1. DİL BİLGİSİ 2. Bina. 3. Maksud. 4. Musa ALAK, Arapçada Fiil Çekimleri. NAHİV 2. OKUMA-ANLAMA 3. DİNLEMEKONUŞMA 4. YAZMA 1. Avâmil 2. el-Kavaidü’l-Müyessere. 1. en-NEDVÎ, Ebu’l-Hasen, Kasasu’n-Nebiyyin. 2. el-Kıraa li’l-Müslimin. MUHADESE Silsiletü’l-Lisan, I-VIII İSTİMA’ Tespit Edilen Görsel Materyaller el-Kirae ve’l-Kitabe (Birinci Düzey) Camiatu’l-İmam Muhammed b. Suud el-İslamiyye.
H FIZ: LAFZIN H MİLİ MANANIN MİLİ Kur’an-ı Kerim’den Serlevha Ayetler Hafızlık öğrencileri başta olmak üzere Kur'an kursu öğrencilerimizin Kur’an-ı Kerim’i okuma ve ezberlemelerinin yanı sıra onun anlam dünyası hakkında farkındalık kazanmalarını amaçlayan bir kitap çalışmasıdır.
Eserin Hazırlanış Amacı, İçeriği ve Yöntemi İle İlgili Bazı Hususlar 1. Eserle, Kur’an-ı Kerim’in hayata yön veren hikmet dolu muhtevası ve rahmet yüklü mesajları hakkında öğrencilerin zihin ve gönül dünyasında bir merak uyandırılması böylece Kur’an-ı Kerim’in anlamını öğrenmeye yönelik bir ilgi ve çaba göstermeleri hedeflenmektedir. 2. Eser yapısal olarak; seçilen bir ayet, ayetin meali, ayetle ilgili kısa bir açıklamanın yer verildiği “Bilgi”; ayetten çıkarılabilecek önemli sonuçların yer aldığı “Mesaj”; öğrencilerin bilmesinde fayda görülen kelime ve kavramların anlamlarına yer verildiği “Kelime Dağarcığı” başlıklarından oluşmaktadır. Söz konusu başlıklar, hafızlık eğitimi gören öğrencilerin ihtiyaç duymaları halinde müracaatlarını kolaylaştırmak, hafızlıklarını pekiştirmeye katkı sağlamak amacıyla Kur’an sayfaları ile birlikte verilmiştir.
Eserin Hazırlanış Amacı, İçeriği ve Yöntemi İle İlgili Bazı Hususlar 1. Kur’an-ı Kerim’in her sayfasından genel olarak bir ayet; ihtiyaç olması halinde ise konu bütünlüğü ve içerdiği mesaj dikkate alınarak birden fazla ayet seçilmiştir. Namazlarda sıkça okunan son on sûrenin ise tamamına yer verilmiştir. 2. Çalışmanın temel amacı ve muhatapların seviyeleri göz önünde bulundurularak bağlam gerektirmeyen, kolayca anlaşılabilen, bireyin ahlaki gelişimine ışık tutacak, manevi ve meslek hayatları boyunca istifade edebilecekleri serlevha denilebilecek ayetlerin seçilmesine dikkat edilmiştir.
TEŞEKKÜRLER… Osman ALPASLAN EĞİTİM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PROGRAM GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANI
- Slides: 45