KUR NE STUDJOJM NJ BIZNES DUHET T NJOHIM
KUR NE STUDJOJMË NJË BIZNES DUHET TË NJOHIM, FILLIMISHT RELACIONET MIDIS STRATEGJISË, KOMPTENCAVE INDIVIDUALE DHE KOMPETENCAVE ORGANIZACIONALE • Tregjet • Konkurrenca • Produktet • Klientet Eksperienca, Aftësitë, Kapacitetet, Idetë Kompetenca individuale dhe kolektive Drejtimi strategjik Avantazhi konkurrues Struktura Proceset Kultura Fuqia Kompetencat organizacionale Vazhdon….
Pa një strategji biznesit i mungon drejtimi; Pa kompetencat individuale biznesi nuk mund të ketë aftësitë dhe eksperiencën e nevojshme për të zbatuar strategjitë; Pa kompetencat organizacionale biznesi do ta ketë të pamundur të krijojë një mjedis që ti mundësojë njerëzve të tij të kenë sukses; Nëse mungon ndonjë nga këta elementë, biznesi nuk mund të realizojë misionin e tij.
Struktura Kultura Burimet MJEDISI I BRENDSHËM
Struktura organizacionale: organizacionale konfigurim formal midis individëve dhe grupeve për sa i përket shpërndarjes së detyrave, përgjegjësive dhe autoritetit brenda organizatës. Karta organizacionale: organizacionale një diagrame që paraqet lidhjet midis departamenteve të ndryshme të një organizate: një paraqitje grafike e dizajnimit të organizatës. STRUKTURA E ORGANIZATËS KONCEPTET BAZE
STRUKTURA E ORGANIZATËS DIMENSIONET E STRUKTURËS Përqendrimi • Zinxhiri komandës • Hapësira kontrollit • Nivelet hierarkike dhe lidhjet midis tyre § Specializimi • Niveli i departamentizimit • Kompleksiteti organizacional: mënyra e ndërtimit të departamenteve dhe lidhjet midis tyre § Formalizmi • Standardizimi: mbështetja në rregulla dhe procedura formale Fleksibiliteti
DECENTRALIZIMI Përfitimet e decentralizimit të ulët dhe të lartë Decentralizimi i ulët (Centralizim i lartë) Eliminon disa përgjegjësi që njerëzit që kryejnë punë rutinë nuk i pëlqejnë. n Lejon që disa vendime kritike të ndërrmerren nga njerëz që njohin mirë situatën e organizatës n Decentralizim i lartë (Centralizim i ulët) Eliminon shume nivele manaxhimi duke e bërë organizatën të sheshtë n Krijon shanse që njerëzit që marrin vendimet të jenë më afër problemeve. n
Procesi i ndarjes së organizatës në disa njësi Organizata funksionale: funksionale departamentizim i bazuar në aktivitetet ose funksionet e kryera (p. sh. , shitjet, financa) Organizata sipas produktit: produktit departamentizim i bazuar në produktet ose linjat e produktit. Organizata matricore: matricore departamentizim sipas të cilit një produkt ose projekt kombinohet me formën funksionale. DEPARTAMENTIZIMI
CIKLET E JETËS SË ORGANIZATËS Stadi I: Organizata të vogla - drejton një person (lindja) Stadi II: Organizata funksionale (rritja) Stadi III: Organizata të diversifikuara (pjekja) Stadi IV: Organizata në rënie (plakja)
Sipërmarrësi dominon të gjithë biznesin Mbështetet në sfidat - PASTAJ Zgjeron prodhimin dhe numrin e punonjësve duke rritur kompleksitetin e biznesit Rritet ngarkesa administrative Rriten tregjet dhe konkurrentët KJO ÇON NE STADI I: ORGANIZATA TË VOGLA - DREJTON NJË PERSON (LINDJA)
Specializimi funksional duke emëruar manaxherë për funksione RRITJA ndodh në saje të : Integrimit vertikal me furnitorët Diversifikimit të produktit KJO ÇON NE STADI II: ORGANIZATA FUNKSIONALE (RRITJA)
STRUKTURA FUNKSIONALE
ORGANIZIMI NË BAZË PRODUKTIT
MATRIX ORGANIZATION
Korporata shumëdimensionale Shpërndarje Rritje më efiçente e burimeve e përgjegjësisë për rezultatin Koordinim më i mirë i njësive. STADI III: ORGANIZATA TË DIVERSIFIKUARA (PJEKJA)
Organizatat përgjithësisht fillojnë me një strukturë të centralizuar me formalizëm dhe kompleksiteti të ulët. Në varësi të strategjive të rritjes që përdor organizata, bëhen ndryshime strukturore. Struktura ndjek strategjinë KONKLUZIONE
TENDENCAT MODERNE: SHTRESEZIMI Nivelet e larta Nivelet e mesme Nivelet e ulta Ne ristrukturimin e organizatave te sotme tentohet te eliminohet niveli i mesem. Rezultati eshte nje strukture organizacionale me e sheshte e cila i afron manaxheret me problemet per te cilat ato do duhet te marrin vendime.
PSE KA RËNDËSI STUDIMI I STRUKTURËS ORGANIZACIONALE? 1. Përcakton relacionet brenda organizatës 2. Përcakton afrimitetin fizik dhe mendor midis njerëzve • Shpeshtësia e komunikimit • Shpejtësia e komunikimit dhe marrjes së vendimeve • Shkallën e influencës së njerëzve
KULTURA E ORGANIZATËS KULTURA ËSHTË NJË KOLEKSION BESIMESH, SHPRESASH DHE VLERASH TË MISHËRUARA NË ANËTARËT E ORGANIZATËS DHE QË TRANSMETOHEN BREZ PAS BREZI. Vlerat Besimet Supozimet (Shpresat)
KRIJIMI DHE RUAJTJA E RRJETËS KULTURORE Simbolet Ritualet dhe ceremonite Heronjte Historite Marrja vendimeve dhe politikat organizacionale Gjuha Lidershipi
KULTURA E KORPORATËS Besimet dhe vlerat e ndara midis njerëzve që punojnë në një organizatë: Si sillen njerëzit me njeri tjetrin Si sillen njerëzit me klientët / konsumatorët Si i shohin njerëzit relacionet me aksionarët Si sillet organizata me punonjësit e saj – trajnimi, zhvillimi profesional, etj. Sjellja e lidershipit Sjellja dhe roli i individëve në vendin e punës – puna në grup, etj. Logo e organizatës Imazhi që ajo paraqet në mjedisin e jashtëm Qëndrimi ndaj ndryshimit
PËRCAKTUESIT E KULTURËS SË ORGANIZATËS Teknologjia. Lidershipi Faktorët Pronësia Mosha struktura e fuqisë. e tregut. dhe historia e organizatës. dhe madhësia e organizatës. Mjedisi.
Historitë ·Stili manaxhimit ·Karakteret ·Si zakonisht ndodh Ritualet-Rutinat ·Mbledhjet ·Hapja ditore e postës dhe e-mailit ·Ngarkesë pune Simbolet ·Parking i rezervuar ·Kostume pune ·Hyrje e veçantë për stafin Kultura ·Shërbim i mirë ·Kulturë profesionale ·Zgjidhje problemesh Strukturat e fuqisë ·Përgjegjësi i zyrës ·Bordi ·Anëtarët Sistemet e kontrollit ·Buxhetet ·Plani shërbimit ·Pakënaqësitë ·Emergjencat RRJETA KULTURORE E NJË ORGANIZATE TË SHËRBIMEVE TEKNIKE Rrjeta kulturore e një organizate të shërbimeve teknike
PYETJE
Burimet fizike Burimet njerëzore Burimet financiare Burimet e paprekshme BURIMET E ORGANIZATËS
Burimet e brendshme kyce Manaxhimi Marketingu Operacionet Kerkim zhvillimi Financat Blerja Shpërndarja
DIAGNOSTIKIMI I BRENDSHËM Marketingu: gama e produkteve, cilësia dhe cmimi, pjesa e tregut, klientela, shpërndarja, publicitetit, promocioni. Prodhimi: kapaciteti, cilesia, kosto, eksperienca. K&Zh: marka, novacionet. Financa: borxhi, fitimi, kredite konsumatore, burimet e financimit, likuiditetet. Personeli: rekrutiket, pagat, qarkullimi, promocionet. Organizimi: strukturat, procedurat, kontrolli, procesi i vendimeve, fleksibiliteti.
Marketingu: gama e produkteve, cilësia dhe cmimi, pjesa e tregut, klientela, Prodhimi: kapaciteti, cilesia, kosto, K&Zh: marka, Konkurrenti A Konkurrenti B novacionet. Financa: borxhi, fitimi, kredite konsumatore, burimet e financimit, Personeli: pagat, qarkullimi, promocionet. Organizimi: strukturat, kontrolli, procesi i vendimeve, fleksibiliteti. Dobet Mesatar I fuqishem
KRAHASIMI I FAKTORËVE KYC PËR TË HARTUAR ALTERNATIVAT STRATEGJIKE Faktor kyc i brendshëm Kapacitete të tepërta prodhimi (fuqi) Kapacitete të pamjaftueshme prodhimi (dobësi) K&ZH i fuqishëm (fuqi) Moral i dobët i punonjësve (dobësi) Faktor kyc i jashtëm + Rritje vjetore pre 20% në ind e telefonave celularë (shans) Strategjia rezultatnte = Blejmë kompanimë Celifon. + Dalja e dy konkurrentëve të huaj nga industria (shans) = Integrim horizontal duke blerë linjat e prodhimit të konkurrentëve + Zvogëlimi i segmentit të tregut të të rinjve (kërcënim) = Zhvillo produkte të reja për moshat e rritura = Zhvillo një paketë promovimi punonjësish + Sindikata të fuqishme (dobësi) 33
Analiza SWOT ka të bëjë me identifikimin sistematik të fuqive, dobësive, shanseve dhe kërcënimeve të firmës. Ajo paraqet ekuilibrimin më të mirë midis tyre. Ajo bazohet në supozimet që një strategji efektive maksimizon shanset dhe fuqitë dhe minimizon dobësitë dhe kërcënimet. ANALIZA SWOT
ANALIZA SWOT-2 Një shans është një situatë e favorshme në mjedisin e një firme Një kërcënim është një situatë e pafavorshme në mjedisin e një firme Një fuqi është një burim, mjeshtëri apo avantazh tjetër kundrejt konkurrentëve Një dobësi është një kufizim apo mungesë në burime, mjeshtëri dhe kapacitet që dëmtojnë seriozisht rezultatet e firmës.
Të mbështetet në fuqitë Të minimizojë dobësitë Të shfrytëzojë shanset Të shmangë kërëcënimet NË ZGJEDHJEN E STRATEGJISË SË SAJ NJË FIRMË DUHET:
Matrica SWOT Fuqitë - S Rendisni fuqitë Shanset - O Rendisni shanset Kërcënimet - T Rendisni kërcënimet Dobësitë - W Rendisni dobësitë Strategjitë SO Strategjitë WO Përdor fuqitë për të shfrytëzuar shanset Kapërce dobësitë duke shfrytëzuar shanset Strategjitë ST Përdor fuqitë për të shmangur kërcënimet Strategjitë WT Minimizo dobësitë duke shmangur kërcënimet
FAKTORËT E BRENDSHËM
PËRFITIMET NGA ANALIZA SWOT Proces i thjeshtë – nuk ka nevojë për trajnim të posacëm Fleksibilitet në alternativat strategjike Sintetizon informacionin cilësor dhe sasior Inkurajon bashkëpunimin midis departamenteve
Kur një kompani ka sukses në krijimin e një vlere për klientët, më të madhe se konkurrentët, atëhere kompania gëzon avantazh konkurrues në atë industri. Avantazhi konkurrues matet në krahasim me rivalët e industrisë. AVANTAZHI KONKURRUES
AVANTAZHI KONKURRUES TË KESH NJË AVANTAZH KONKURRUES DO TË THOTË TË BËSH DIÇKA MË MIRË SE TË TJERËT OSE TË BËSH NJË GJË QË TË TJERËT NUK E BËJNË. MANAXHIMI I AVANTAZHIT KONKURRUES I ÇON ORGANIZATAT NË SUKSES APO DËSHTIM. PËR KRIJIMIN DHE RUAJTJEN E AVANTAZHIT KONKURRUES PËRDOREN DISA MËNYRA OSE EKZISTOJNË DISA RRUGË. Organizimi industrial (OI) Metoda e bazuar në burimet Metoda “Guerrilje”
Mënyra ose metoda e parë është ajo e quajtur Organizimi industrial (OI). Kjo metodë përqëndrohet në forcat strukturore brenda industrisë dhe në mjedisin konkurrues. Mjedisi i jashtëm ushtron presion dhe kufizime në përcaktimin e atyre strategjive që do të sjellin fitime të larta. Shumica e firmave që konkurrojnë brenda një industrie të veçantë, supozohet se përdorin të njejtat burime strategjike si dhe të njejtat strategji përsa i përket burimeve. Burimet e përdoruara nga këto firma janë “të lëvizëshme”, në kuptimin që ato kalojnë shpejt nga një firmë në tjetrën. Për këtë shak, çdo burim i veçantë i përdorur nga një firmë e ka jetën e shkurtër (kopjohet shpejt). Marrësit e vendimeve presupozohet të shfaqin sjellje racionale në interes të rritjes së fitimeve të firmës.
Kur dëgjon këtë term nënkupton sulm të shpejtë dhe të vazhdueshëm ndaj pozicioneve të armikut, nga një forcë e trajnuar mirë dhe kompetente. Në bazë të kësaj metode qëndron parimi që avantazhi është i përkohshëm, sepse mjedisi ndrushon vazhdimisht METODA GUERILJE
DINAMIKA E KOSTOS KONKURRUESE, KURBA E EKSPERIENCËS
KURBA E EKSPERIENCES
KURBA EKSPERIENCËS
Faktorët më të rëndësishëm që shkaktojnë ulen e kostos janë: Eksperienca. Specializimi dhe riprojektimi i detyrave të punës. Përmirësimi i produktit dhe procesit të prodhimit. Racionalizimi i sistemeve dhe metodave. EFEKTET E KURBËS SË EKSPERIENCËS
EFEKTET E KURBËS SË EKSPERIENCËS-2 Ekonomia e shkallës. Përmirësimi i procesit teknologjik për volume të larta prodhimi. · Përdorimi më me efektivitet i burimeve. · Efektivitet më i lartë në shitjen, shpërndarjen, kërkim zhvillimin, shpenzimet administrative dhe të gjitha stadet e tjera të prodhimit. Rakordimi organizacional.
CORE COMPETENCIES
KOMPETENCAT DALLUESE Testi i paimitueshmërisë: Eshtë kompetenca e vështirë për tu kopjuar? Testi i jetëgjatësisë: Sa shpejt kompetenca dalluese zhvlerësohet? Testi i përkatësisë: Cili e zotëron vlerën që përmban kompetenca dalluese? Testi i zëvendësushmërisë: A mundet që një kompetencë të zëvendësohet nga një tjetër? Testi i superioritetit konkurrues: Cila kompetencë është realisht më e mira?
KOMPETENCAT DALLUESE Mjeshtëri superiore prodhimi Logjistikë superiore Shërbim pas shitjes më të mirin Kosto të ulët prodhimi superioritet në dezinjimin e produktit Novacione Reklamim më të mirë Teknologji më të përparuar Marketing më të mirë Forcë shitje efektive
PËRMBLEDHJE ANALIZA E MJEDISIT TË BRENDSHËM àAnaliza e mjedisit të brendshëm është një proces i identifikimit dhe vlerësimit të karakteristikave specifike të organizatës, përfshirë këtu kapacitetet, burimet dhe kopetencat dalluese. àElementët e mjedisit të brendshëm të organizatës janë struktura, burimet dhe kultura. àStruktura ka të bëjë me kordinimin e roleve dhe marrdhënjeve brenda firmës. Nëse struktura përputhet me ndryshimet e propozuara në strategji ajo përbën një fuqi për firmën, në rast të kundërt ajo përbën një dobësi.
àKultura është një koleksion besimesh, shpresash dhe vlerash të mishëruara në anëtarët e organizatës dhe që transmetohen brez pas brezi. Nëse kultura përputhet me ndryshimet e propozuara në strategji ajo përbën një fuqi për firmën, në rast të kundërt ajo përbën një dobësi. àBurimet i ndajmë në fizike, financiare, njerëzore dhe të paprekshme. Studimi i burimeve bëhet në disa faza: analiza e zinxhirit të vlerës, krahasimi, vlerësimi dhe identifikimi i faktorëve kyç. àZinxhiri i vlerës është një mënyrë sistematike e shqyrtimit të gjithë aktiviteteve funksionale të organizatës dhe si këto aktivitete krijojnë vlerë për konsumatorin. àFuqitë janë burime që organizata posedon dhe kapacitete që ajo ka krijuar, të cilat mund të shfrytëzohen me qëllim krijimin e avantazhit konkurrues.
àDobësitë janë burime dhe kapacitete që mungojnë ose janë të pamjaftueshme dhe që i privojnë organizatës mundësinë e krijimit të një avantazhi konkurrues. àAnaliza SWOT analizon në mënyrë sistematike fuqitë, dobësitë, shanset dhe kërcënimet e firmës. Ajo shërben për hartimin e stratëgjive. àAvantazhi konkurrues është ai që e bën të dallueshme organizatën nga të tjerat. Ai është një ingredient i rëndësishëm për mbijetesën dhe suksesin afatgjatë të firmës. Të manaxhosh në mënyrë strategjike do të thotë të marrësh vendime dhe të zbatosh strategjitë që e lejojnë organizatën të zhvillojë dhe ruajë avantazhin konkurrues. àKopetencat dalluese duhet ti nënshtrohen testit të paimitueshmërisë, testit të jetëgjatësisë, testit të përkatësisë dhe testit të zëvendësueshmërisë.
àEkzistojnë tri pikpamje të ndryshme të krijimit të avantazhit konkurrues. · Pikëpamja e Organizimit Industrial e zhvilluar nga Porter dhe fokusohet në forcat strukturore brenda industrisë, mjedisin konkurrues të firmës dhe si këto influencojnë në avantazhin konkurrues. Sipas kësaj pikëpamje, për krijimin dhe ruajtjen e avantazhit konkurrues duhet të analizohen forcat e mjedist të jashtëm, dhe të gjitha vendimet strategjike të mbështeten në këto analiza. · Pikëpamja e bazuar në burimet propozon që burimet e firmës janë më të rëndësishme se struktura e industrisë për krijimin dhe ruajtjen e avantazhit konkurrues dhe i sheh organizatat si koleksione tepër të ndryshme të aseteve dhe kapaciteteve. · Pikëpamja guerilla propozon që avantazhi konkurrues i një organizate është i përkohshëm sepse mjedisi karakterizohet nga ndryshime radikale dhe të vazhdueshme.
- Slides: 57