KUCHNIA REGIONALNA GRALE SPISCY mgr Halina Baran mgr

KUCHNIA REGIONALNA GÓRALE SPISCY mgr Halina Baran mgr Aneta Łabędzka

SPISZ Górale spiscy zwani również Spiszakami mieszkają na Zamagórzu Spiskim i części Pienin zwanych Pieninami Spiskimi.

PRZYSMAKI SPISKIE • Sołdra - szynka wieprzowa z kością, naturalnie marynowana i wędzona, o 200 - letniej tradycji wytwarzania Łapsze Niżne i cały Spisz; • Derkliki - drożdżowe ciasteczka z serem, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Niedzica, Kacwin, Łapsze Niżne, Łapsze Wyżne i Łapszanka; • Kwaśnica z baraniną - zupa na soku z kiszonej kapusty, na żeberkach wędzonych lub gęsinie, o 500 - letniej tradycji wytwarzania - cały Spisz, Orawa i Podhale.

Podhale to kraina położona w dorzeczu górnego Dunajca, u stóp północnej części Tatr, w Kotlinie Nowotarskiej i na jej górskich obrzeżach (Tatry, Beskid Żywiecki, Gorce).

PRZYSMAKI PODHALA • Moskol z bryndzą lub boczkiem (moskolik, moskal) placek z płyty kuchennej z ziemniaków i mąki razowej, podawany z bryndzą lub boczkiem, zastępujący chleb, o 500 - letniej tradycji wytwarzania - całe Podhale; • Korbacz - ser z mleka krowiego, o 200 - letniej tradycji wytwarzania gmina Raba Wyżna;

• Kołoc - placek drożdżowy z farszem serowym lub ziemniaczanym, o 100 letniej tradycji wytwarzania - gmina Bukowina Tatrzańska; • Kwaśnica - z kiszonej kapusty, żeberek, słoniny i boczku, o 200 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Bukowina; • Hałuski tarciane - kluski z tartych ziemniaków i mąki razowej, omaszczone wędzoną słoniną, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Poronin; • Oscypek - twardy ser podpuszczkowy, wrzecionowatego kształtu, z mleka owczego, wyrabiany w formach zdobionych artystycznie, nasolony i podwędzony, o 300 - letniej tradycji wytwarzania – całe Podhale; • Zaproska zupa z kminkiem i miętą na bazie zasmażki, o 200 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Bukowina Tatrzańska;

ORAWA Górale Orawscy (Orawiacy) zamieszkują 14 wsi położonych u podnóża najwyższego szczytu Beskidu Wysokiego – Babiej Góry (m. in. : Chyżne, Jabłonkę, Kiczory, Lipnicę Małą i Wielką, Orawkę, Zubrzycę Dolną i Górną. Skupiska Orawiaków znajdują się także na Słowacji.

PRZYSMAKI BABIOGÓRSKIE I ORAWSKIE • Żurek na zakwasie z mąki żytniej, o 200 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Stryszawa; • Kołoc sidziński - placek z ciasta chlebowego i serowego, z pieprzem i cebulą, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Bystra Sidzina;

• Kluski bulate z tartych ziemniaków i mąki razowej, omaszczone boczkiem, kwaśną śmietaną, mlekiem, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Bystra Sidzina; • Krowi ser biały solony i wędzony, może być z dodatkami np. czosnkiem, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - gmina Bystra Sidzina; • Żurek stryszawski na wywarze warzywno-mięsnym, z wiejską szynką, jajkiem i schabem pieczonym, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Sucha Beskidzka; • Mikstura szatańska nalewka ziołowa z dodatkiem miodu pitnego i śliwek, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Sucha Beskidzka;

• Zupa pokrzywowa - jarzynowa z dużą ilością pokrzywy, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Zawoja; • Kołacz zawojski - placek drożdżowy z farszem serowym lub ziemniaczanym, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Zawoja; • Bukta z borówkami - placek drożdżowy z borówkami, o 100 - letniej tradycji wytwarzania - Zawoja; • Kwasiora na serwatce - zupa z żuru, serwatki, kapusty kiszonej, o 300 - letniej tradycji wytwarzania - Zawoja; • Bugle zembrzyckie - niewielkie, twarde wypieki z ciasta drożdżowego w kształcie obrączki, posypane solą, kminkiem lub makiem, np. zagryzka do piwa, o 400 - letniej tradycji wytwarzania Zembrzyce.