Kthimi mbi aktivet Return on Assets ROA Kthimi

Kthimi mbi aktivet (Return on Assets – ROA), Kthimi mbi kapitalin (Return on Equity – ROE), Raportet e Leves Dr. Gani Asllani

Kthimi në kapital e vet (ROE) Kthimi në kapital (ROE) është e ardhura neto e ndarë pë kapitalin e pronarëve. Ajo mat të ardhurën neto në raport me shumën e investuar nga pronarët në kompani. Kthimi mbi kapitalin e vet mat kthimin e aksionereve te zakonshem.

(Kthimi në kapital -ROE) 2004 Te ardhurat neto 5. 636 ----------- = 20. 5 Kapitali i vet 27. 561 2003 53. 546 ------- = 0. 156 22. 72

Kthimi mbi aktivet e gjithsej (ROA) ose kthimi mbi investimet (ROI) Investitorët dhe analistët financiar shfrytëzojnë ROI për të krahasuar aftësitë e kompanive.

Kthimi nga investimet ose kthimi nga aktivet tregojne nivelin e financimit nga aktivet totale. Ajo mund të shfrytëzohet për të krahasuar një kompani me një tjetër ose për të krahasuar performancen e një kompanie në një periudhe me nje periudhe tjeter.

ROA ose ROI 2004 Te ardhurat neto 5. 636 ------------ = 0. 099 Aktivet gjithsej 57. 177 2003 3. 546 ------- = 0. 078 45. 546

Shembull Kthimi në kapital për Mom’s Cookie Company (Në mijë) E ardhura neto Kapitali i pronarëve Kthimi në kapital Viti 1 Viti 2 Viti 3 140 308 510 4, 200 4, 240 4, 288 3. 3% 7. 3% 11. 9% Aksionarët do të fitojnë 3. 3 cent për cdo dollarë të investuar. Aksionarët do të fitojnë 7. 3 cent për cdo dollar të investuar.

Treguesit e obligimeve (borxheve) • Borxhi ose treguesit i përdormi të levave (Eng. Leverage ratios) tregojnë strukturën e kapitalit dhe mënyrat në të cilat kompania financon asetet e saj. • Ata përfaqësojnë një lloj mase të nivelit të rrezikut te investimeve ne kompaninë, gjegjësisht përcaktojnë shkallen e shfrytëzimit e mjeteve financiare te huazuara. Kompanitë me një shumë më të larta te niveli te borxhit humbin fleksibilitetin financiar, mund të ketë probleme ne gjetjen e investitorëve të ri, dhe përballen me rrezikun e falimentimit. • • Megjithatë, nëse borxhi është nen kontroll dhe vazhdimisht përcjellët me kohe, dhe mjetet e huazuar shfrytëzohen ne mënyrë te duhur borxhi mund me rezultua me rritjen e investimeve te kthyera. Treguesit më i zakonshëm që përdoret të borxhit janë: • Raporti i borxhit (obligimeve) • Borxhi afatgjate ndaj kapitailzimit gjithsej • Koeficienti i financimit vetanak • Mbulimi i interesave • Mbulimi i shpenzimeve fikse

Raporti i obligimeve (detyrimeve) • Koeficienti i obligimeve (eng. Debt ratio, leverage ratio) tregon se deri ne çfarë mase ndërmarrja i shfrytëzon borxhet si forme e financimit, gjerësisht sa është përqindja e pasurisë e siguruar nga huamarrja. • Sa me i madh te jete raporti ne mes borxhit dhe pasurisë, me i madhe është rreziku financiar, e sa me i ulet te jete, rreziku financiar është me i ulët. • Obligimet e përgjithshme • Koeficienti i obligimeve = ---------------- • Pasuria e përgjithshme

Raporti i borxhit 2004 Detyrimet gjithsej 29. 616 ------------ = 0. 51 Aktivet gjithsej 57. 177 2003 22. 826 ------- = 0. 501 45. 545

Borxhi afatgjate ndaj kapitalizimt gjithsej Raporti i borxhit afatgjate ndaj kapitalizimit total paraqet shkallen ne te cilen borxhi afatgjate perdoret per financimin total te shoqerise. 2004 Borxhi afatgjate 12. 635 --------------- = 31. 4 Borxh. afagj. + kap. i vet 12. 635+27. 561 2003 10. 185 ------- = 31 10. 185+22. 72

Rapoti i financimet vetanak • Raporti i financimit vetanak tregon se sa pasuria (asetet) janë financuara nga kapitalit vetanak. • Raporti i borxhit ndaj kapitalit vetanak mate rrezikun e struktures se shoqerise. • Rapoti i financimit vetanak llogaritet me formulën e mëposhtme. • Detyrimet gjithsej / Kapitali i vet

Borxhi ndaj kapitalit te vet 2004 Detyrimet gjithsej 29. 616 ------------ = 1. 07 here Kapitali i vet 27. 561 2003 22. 826 ----- = 1. 0 here 22. 72

Mbuli i Interesave- ka te bej me kohen e permbushjes se obligimeve te interesve vjetore 2004 2003 Fitimi operativ (EBIT) 11. 546 -------------- = 7. 4 here Shpenzimet e Interesave 1. 551 7. 084 ----- = 5. 2 here 1. 366

Mbuli i shpenzimve fikse gjithashtu ka te bej me kohen e permbushjes se obligimeve te shpenzimve fikse 2004 2003 Fit. operativ + pag. qirasë 11. 546 +7. 835 ----------------- = 2. 1 herë Shp. e Inter. + pag. qirasë 1. 551+7. 835 7. 084+4. 267 ------- = 2 herë 1. 366+4. 267

Efektet e leverazhit financiar Këta koeficient shfrytëzohen më së shpeshti për matjen e strukturës së kapitalit.

Leva financiare (FL) është përdorimi i borxhit për të rritur kthimin mbi ekuitetin e një kompanie. p. sh. : supozojmë se X dhe Y themeluan dhe investuan në asete (pasuri) në vlerë prej 20. 000 Bilanci do duket kështu: Pasuria = Detyrimet 20. 000 = 0 + + Ekuiteti 20. 000

Efektet e leverazhit financiar Kthimi në kapital = Kthimi në aktive x Lev. Financiar ROE E ardhu neto Kapitali i pronarëve = ROA x E ardh neto x = Totali i aktivit FL Totali i aktivit Kapitali i pronarëve

Efektet e leverazhit financiar Supozoni Mom’s Cookie Company shfrytëzon borxh jo afatgjatë në vitin e parë. ROE = ROA x FL 140 x 5, 000 = 4, 200 5, 000 4, 200 3. 3 = 2. 8 x 1. 19

Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40. 000 euro në 80. 000 euro kthimi mbi kpitalin neto do të rritet me shumë se dy herë, nga 15 % ne 34% Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. e tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 80, 000 15, 000 65, 000 26, 000 34000/100000= 34% Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40. 000 euro në 20. 000 euro, kthimi mbi kpitalin e vet do të ulet më shumë se 2 herë, nga 15% ne 3%. Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. E tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 20, 000 15, 000 2, 000 3000/1000=3%

Shembull: Shoqëria shekulli ka 100. 000 euro mjete totale dhe struktura e kapitalit të shoqëise perbehet nga 50% borxh dhe 50% kapital neto. Borxhi Kapitali neto Aktivet gjithsej Kostoja e borxhit Norma mestare e tatimit 100, 000 200, 000 15 % 45 % Në qoftë se shekulli ka 40. 000 euro fitim operativ, të ardhurat e aksionarëve sipas treguesit të raportit të kthimit mbi kapitalin e vet do të jenë 15%. Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. e tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitailin 40, 000 15, 000 25, 000 10, 000 15000/100000=15%

Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40. 000 euro në 80. 000 euro kthimi mbi kpitalin neto do të rritet me shumë se dy herë, nga 15 % ne 34% Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. e tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 80, 000 15, 000 65, 000 26, 000 34000/100000= 34% Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40. 000 euro në 20. 000 euro, kthimi mbi kpitalin e vet do të ulet më shumë se 2 herë, nga 15% ne 3%. Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. E tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 20, 000 15, 000 2, 000 3000/1000=3%

Detyre shtepie 1

Shembull: Shoqëria shekulli ka 100. 000 euro mjete totale dhe struktura e kapitalit të shoqëise perbehet nga 50% borxh dhe 50% kapital neto. Borxhi Kapitali neto Aktivet gjithsej Kostoja e borxhit Norma mestare e tatimit 100, 000 200, 000 5% 40 % Në qoftë se shekulli ka 40. 000 euro fitim operativ, sa do te jene të ardhurat e aksionarëve sipas treguesit të raportit të kthimit mbi kapitalin e vet ? . Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. e tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitailin 40, 000

Nëse shekulli mund ta dyfishojë fitimin operativ nga 40. 000 euro në 80. 000 euro sa do te rritet kthimi mbi kpitalin neto ? Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. e tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 80, 000 Rritja në kthimin mbi kapitalin e vet rezulton nga leva financiare. Leva ka dy anë. Nëse fitimi operativ përgjysmohet nga 40. 000 euro në 20. 000 euro, sa do te jete kthimi mbi kpitalin e vet ? Fitimi operativ Shpenz. interesit Fitimi para tatimit Shpenz. E tatimit Fitimi neto Kthimi mbi kapitalin neto 20, 000

Detyra 2

Çfarë është efekti i leverigjit financiare nëse ? ROE = ROA x 120 130 x = 4, 100 5, 100 ? = ? x FL ? ? ?

Detyra 3 Sa është shkalla e mbulimit të interesave nëse: Fitimi operativ = 12. 000 euro Ndërsa intersat vjetore = 6. 000 euro
- Slides: 28