KRW toestandsoordeel grondwaterkwantiteit Waterbalanstest met NHI Remco van

KRW toestandsoordeel grondwaterkwantiteit: Waterbalanstest met NHI Remco van Ek Reinder Brolsma Toine Vergroesen Cheryl van Kempen 21 September februari 2013 07 2021

Inhoud 1. Aanleiding 2. Achtergronden 3. Aanpak • Waterbalanstest • Automatisering 4. Resultaten 5. Conclusies 07 September 2021

1. Aanleiding Eerste toestandsoordeel: • Incomplete waterbalans: • Geen Environmental Flow Need (EFN) • Geen beschikbare grondwatervoorraad (= KRW vereiste) • Beter inzicht in lange termijn zoetwatervoorziening ook eigen belang voor NL! • Meer transparantie en reproduceerbaarheid gewenst bij toestandsoordeel: • data ► analyse ► criterium ► oordeel • documentatie op internet • Efficiency (automatisering, uniformering, gebruik NHI) 07 September 2021

2. Achtergronden KRW (art 2, lid 27), beschikbare grondwatervoorraad: het jaargemiddelde op lange termijn van de totale aanvulling van het grondwaterlichaam, verminderd met het jaargemiddelde op lange termijn van het debiet dat nodig is om voor bijbehorende oppervlaktewateren de doelstellingen van ecologische kwaliteit van artikel 4 te bereiken, teneinde een significante verslechtering van de ecologische toestand van die wateren alsmede significante schade aan de bijbehorende terrestrische ecosystemen te voorkomen; LTAAR - EFN 07 September 2021

2. Achtergronden Test op GWL niveau! CIS Status & trends no. 18 Indien stijghoogte OK, dan waterbalans test NL protocol (5 jun) - Verwijzing naar beschikbare grondwatervoorraad - Gebruik van model 07 September 2021

3. Aanpak - waterbalans Welke grondwaterlichamen? updaten NHI: • Wadden, Krijt en onder Boomse klei niet in NHI • Zoute GWL niet relevant (weinig gw onttrekkingen 07 September 2021 = overig ofwel geen NHI waterbalans

3. Aanpak - waterbalans Conceptueel model Relevant voor waterbalanstest Aanvankelijke werkwijze 07 September 2021 Nieuwe werkwijze

3. Aanpak - waterbalans 7 modellagen in NHI 2. 2 07 September 2021

3. Aanpak - waterbalans 07 September 2021

3. Aanpak - waterbalans Ligging OWL + GWDTE + NBP 2011 07 September 2021

3. Aanpak - Aannames • Er vindt lateraal netto geen uitwisseling van grondwater plaats tussen grondwaterlichamen • De EFN is gelijk aan de som van de opwaartse flux tussen Laag 1 en 2 in cellen die GWDTE of OWL bevatten • De LTAAR is gelijk aan de som van de neerwaartse flux tussen Laag 1 en 2 binnen het grondwaterlichaam Beperkingen • Landbouw onttrekkingen zijn (om pragmatische redenen) niet meegenomen • Voor onttrekkingen is in deze fase gebruik gemaakt van constante onttrekkingen (2000) • Nu NHI versie 2. 2 en jaarreeks 2001 -2006 beschikbaar 07 September 2021

3. Aanpak - Automatisering Algemene eisen aan de automatisering: • Moet reproduceerbare resultaten opleveren (transparantie) • Moet efficiëntie verhogen • Continuïteit zodat een basis is gelegd voor systematische verbetering 07 September 2021

3. Aanpak – Automatisering – Databewerking Nabewerking van NHI resultaten tot grondwater balansen: • Aggregatie naar jaarsommen • Aggregatie naar grondwaterlichamen De nabewerkingstools zijn: • direct toepasbaar op NHI uitvoer • gratis beschikbaar Nabewerking en verdere interpretatie kan plaatsvinden op basis van de tabellen uit de data bewerking met behulp van een spreadsheet programma; tabellen met jaarsommen naar IHW; provincie eindoordeel 07 September 2021

4. Resultaten – waterbalans GWDTE en OWL Periode 2001 -2006 Naam ID LTAAR [Mm 3/j] EFN [Mm 3/j] AGR [Mm 3/j] LTAAQ [Mm 3/j] AGR > AGR / Neerslag LTAAQ [Mm 3/j] ET Oppervlakte [Mm 3/j] km 3 Zand Maas NLGW 0006 1 119 331 788 261 OK 0. 33 5 032 3 589 6 148 Deklaag Rijn-West NLGW 0012 333 60 273 139 OK 0. 51 3 230 2 262 3 743 Zand Rijn-West NLGW 0005 116 4. 4 111 39 OK 0. 35 341 229 388 Zand Rijn-Noord NLGW 0002 209 35 173 18 OK 0. 10 1 299 859 1 434 Deklaag Rijn-Noord NLGW 0009 76 9 67 36 OK 0. 54 730 496 833 Zand Rijn-Midden NLGW 0004 582 296 286 114 OK 0. 40 3 374 2 244 3 822 Deklaag Rijn-Oost NLGW 0010 129 9. 4 119 5. 8 OK 0. 05 512 350 595 Zand Rijn-Oost NLGW 0003 1 035 213 822 137 OK 0. 17 5 147 3 573 6 116 Duin Rijn-West NLGW 0016 157 17 141 17 OK 0. 12 480 300 528 Duin Maas Zand Eems Zoet grondwater in kreekgebieden Zoet grondwater in duingebieden Overig NLGW 0017 NLGW 0001 5 318 0. 0 73 5. 3 245 -3. 2 OK 44 OK -0. 60 0. 18 19 1 682 12 1 086 24 1 963 NLGWSC 003 44 11 33 18 OK 0. 54 454 313 524 NLGWSC 001 13 348 0. 3 83 14 265 0. 1 OK 95 OK 0. 01 0. 36 41 6 025 27 4 115 49 6 834 4 483 1 142 3 342 921 OK 3. 05 28 366 19 456 33 001 07 September 2021

4. Resultaten - waterbalans NBP 2011 en OWL Periode 2001 -2006 Naam ID LTAAR [Mm 3/j] EFN [Mm 3/j] AGR [Mm 3/j] LTAAQ [Mm 3/j] AGR > AGR / Neerslag LTAAQ [Mm 3/j] ET Oppervlakte [Mm 3/j] km 3 Zand Maas NLGW 0006 1 119 483 636 261 OK 0. 41 5 032 3 589 6 148 Deklaag Rijn-West NLGW 0012 333 96 237 139 OK 0. 59 3 230 2 262 3 743 Zand Rijn-West NLGW 0005 116 12 103 39 OK 0. 38 341 229 388 Zand Rijn-Noord NLGW 0002 209 87 122 18 OK 0. 14 1 299 859 1 434 Deklaag Rijn-Noord NLGW 0009 76 20 56 36 OK 0. 64 730 496 833 Zand Rijn-Midden NLGW 0004 582 453 129 114 OK 0. 88 3 374 2 244 3 822 Deklaag Rijn-Oost NLGW 0010 129 74 55 6 OK 0. 11 512 350 595 Zand Rijn-Oost NLGW 0003 1 035 495 540 137 OK 0. 25 5 147 3 573 6 116 Duin Rijn-West NLGW 0016 157 26 131 17 OK 0. 13 480 300 528 Duin Maas NLGW 0017 5 2. 7 -3. 2 OK -1. 20 19 12 24 Zand Eems Zoet grondwater in kreekgebieden Zoet grondwater in duingebieden Overig NLGW 0001 318 123 195 44 OK 0. 23 1 682 1 086 1 963 NLGWSC 003 44 25 18 18 OK 0. 96 454 313 524 NLGWSC 001 13 348 1. 3 197 15 151 0. 1 OK 95 OK 0. 01 0. 63 41 6 025 27 4 115 49 6 834 4 483 2 094 2 391 921 OK 4. 16 28 366 19 456 33 001 Totaal 07 September 2021

5. Conclusies - Waterbalanstest • Huidige aanpak nu conform KRW en beter reproduceerbaar (herkomst invoer, rekenwijze) • Geen van de grondwaterlichamen falen op basis van waterbalans • Er is nu een schatter voor EFN (= eerste benadering) op basis van NHI, maar methodiek staat open voor discussie/verbetering. • Voor kleine GWL en GWL Schelde is het huidige NHI nog niet geschikt irt deze test • Geautomatiseerde verwerking van modelresultaten uit het NHI is goed mogelijk. Dataverwerking met behulp van Hydro. Connect is reproduceerbaar en flexibel 07 September 2021

6. Aanbevelingen ter verbetering • Sommen zijn uitgevoerd met NHI 2. 2. Voorstel: in 2014 uitvoeren met verbeterd NHI-3. 0, met aangescherpte EFN methode. • EFN: Meer kijken naar ondiepe flux (contact wortelzone). • Grondwateronttrekkingen nu stationair in NHI. Gewenst: update LGR waardoor nieuwe jaarsommen (check of dat kan? ) • Beregening is buiten beschouwing gebleven. Meenemen in vervolg. • Alternatieven voor EFN testen? Basisafvoer uit toeleverende waterlopen. Gebieden met Gt V, VII eruit? Niet uitgaan van een EFN ref uit 2000 maar steeds tijdsafhankelijk? 07 September 2021

Dank voor uw aandacht Vragen? 07 September 2021