KRVOTOK Crnec Draen prof KRV tekue vezivno tkivo
- Slides: 12
KRVOTOK Crnčec Dražen, prof.
KRV • • tekuće vezivno tkivo crvene boje i slanog okusa oko 5 L krvna plazma - voda i otopljene tvari (soli, bjelančevine, hranjive tvari, otpadne tvari, hormoni) - možemo naći i uzročnike bolesti, ali i lijekove i sl. • krvne stanice KRVNA PLAZMA KRVNE STANICE
KRVNE STANICE CRVENE KRVNE STANICE KRVNE PLOČICE BIJELE KRVNE STANICE Nastaju u koštanoj srži, slezeni, prsnoj žlijezdi i limfnim čvorovima.
CRVENE KRVNE STANICE • eritrociti • najbrojnije stanice u krvi • bjelančevina HEMOGLOBIN (Fe) • prenose plinove • nemaju staničnu jezgru (životni vijek ograničen) • stvaraju se u koštanoj srži • propadaju u slezeni
BIJELE KRVNE STANICE • leukociti • broj ovisi o zdravstvenom stanju • štite organizam od bolesti • ukoliko postoji uzročnik bolesti leukocita je više • kreću se kao amebe ili nošeni strujom plazme LEUKOCITI BAKTERIJE
KRVNE PLOČICE • trombociti • sudjeluju u procesu grušanja krvi • uz bjelančevinu FIBRINOGEN • stvara se KRVNI UGRUŠAK • grušanje krvi zaštitni je mehanizam kojim se sprječava gubitak krvi • krvni serum se ne može grušati Ugrušak krvi
KRVNE GRUPE KRVNA GRUPA 0 A B AB BJELANČEVINA NA POVRŠINI ERITROCITA PROTUTIJELO U SERUMU NEMA ALFA I BETA BJELANČEVINA A BETA BJELANČEVINA B ALFA BJELANČEVINA A I B NEMA
REZUS FAKTOR (Rh-faktor) • nasljedno obilježje krvi • potječe od bjelančevine • osoba koja ima bjelančevinu jest Rh – pozitivna (+), a ona koja ju nema je Rh – negativna (-) • važna uloga u trudnoći
TRANSFUZIJA • unošenje pripremljene krvi davatelja u krvotok primatelja • važno je poznavati krvnu grupu • ako se dobije pogrješna krv nastaje opasna reakcija • krv davatelja se danas provjerava (npr. AIDS, hepatitis B i C, sifilis) Opasna pogrješka kod transfuzije
LEUKEMIJA • zloćudna bolest • povećan broj nezrelih stadija leukocita u krvi • smanjena sposobnost obrane organizma od bolesti • način liječenja : kemoterapija; antibiotici i sl.
ZANIMLJIVOSTI • krvne grupe razlikuju se prema učestalosti u populaciji • najčešća krvna grupa u Hrvatskoj je krvna grupa A • ako se na hemoglobin veže ugljikov monoksid nastaje trovanje (veže se čvrsto pa nema slobodnog hemoglobina za kisik) • Rh-faktor nazvan je prema majmunima rezus (Macacus rhesus) • uslijed mutacija može nastati nenormalna molekula hemoglobina (srpasta anemija)
NEKOLIKO PITANJA… 1. Od čega se sastoji krv? 2. Navedi uloge crvenih krvnih stanica! 3. Na koji način bijele krvne stanice štite organizam od uzročnika bolesti? 4. Što je krvni serum? 5. Koji se zaštitni mehanizam pokreće ukoliko se porežemo? 6. Navedi krvne grupe čovjeka! 7. Što je transfuzija krvi? 8. Navedi kombinacije krvnih grupa čovjeka i Rh -faktora!
