Kruisingen Rassen Fokkerij 2 Kruisen Waarom zou je

Kruisingen & Rassen Fokkerij 2

Kruisen • Waarom zou je willen kruisen met andere rassen? ▫ Inteelt voorkomen ▫ Zwak kenmerk van ras verbeteren ▫ Heterosis (kruisingseffect, nakomelingen doen het beter dan verwacht)

Kruisen……………. • moet bij het bedrijf en de omstandigheden passen • is keuze van veehouder • Is afhankelijk van het fokdoel

Soorten kruisingen • Gebruikskruising • Veredelingskruising • Rotatiekruising • Verdringingskruising

Gebruikskruising • Kruising die bijv. wordt gebruikt bij melkkoeien waarvan je geen vaarskalf aan de melk wilt hebben. • Kruising met vleesras ▫ Kalf met meer vlees ▫ Hogere slachtprijs

Veredelingskruising • Verbeteren van een ras • 1 keer kruisen met een ander ras • Specifieke kenmerken van een ander ras in de veestapel fokken • Voordeel: sterke eigenschappen van beide rassen worden samengevoegd. • Goede eigenschappen oorspronkelijk ras blijft bewaard

Rotatiekruising • Elke keer een ander ras inzetten bij het kruisen ▫ Bijv. drieweg-rotatiekruising ▫ Brown Swiss * Holsteiner * Fleckvieh • Kan ook met 2 of 4 rassen • Mengeling van rassen ▫ Weinig kans op inteelt ▫ Goede eigenschappen verschillende rassen behouden ▫ Veel heterosis

Voorbeeld rotatiekruising

Verdringingskruising • Wanneer er steeds gekruist met een nieuw ras en het oude ras wordt ‘verdrongen’. • Bijv. Holsteinisatie in Nederland ▫ Fries-Hollandse koeien zijn verdrongen door holsteindieren.

Kruisen in de praktijk • Ken je een bedrijf dat gebruik maakt van kruisingen? • Wat is de reden om te kruisen? • Welke rassen worden hiervoor gebruikt? • Waarom deze rassen?

Nederlandse koeienrassen • NRS (Nederlands Rundvee Syndicaat) • Fries Rundvee Stamboek (FRS) • 3 Nederlandse Rassen ▫ Fries-Hollands Vee ▫ Groninger Blaarkoppen ▫ Maas-Rijn-IJsselvee • Voor Holsteinisering

Fries-Hollandse Ras (fh) • • • Conditie • Hoge eiwitovererving • Sobere omstandigheden • Beperkte populatie NL (2009: 1541 kalveren) Dubbeldoel Kleiner dan hf Compacte bouw Vruchtbaarheid

Groninger Blaarkop • • • Dubbeldoel Klein Bespierd Vruchtbaarheid Eiwitgehalte Been- en klauwkwaliteit

Maas-Rijn-IJsselras • • • MRIJ Roodbont Dubbeldoel Na HF grootste ras in NL Gebruik teruggelopen Robuust Hoog eiwitgehalte Vet-eiwitverhouding Geschikt voor kruisen

Buitenlandse Melkrassen • Kruisen in de zoektocht naar ideale (melk)ras • Veel gebruikte rassen: ▫ ▫ ▫ Brown Swiss Jersey Fleckvieh Montbéliarde Zweeds Roodbont

Buitenlandse Vleesrassen • 50% vleesras levert meer op dan 100% melkras • Nakomelingen verkopen • Gebruikskruising • Veelgebruikte rassen: ▫ ▫ ▫ Belgisch Witblauw Blonde d’Aquitaine Charlois Limousin Piemontese Verbeterd Roodbont

Varkensrassen • Nederlands Landras • Bonte Bentheimer • Large White

Nederlands Landras • Bevleesdheid ▫ Zwaardere hammen • Mengelmoesje verschillende rassen • Hoge vruchtbaarheid • Goede moedereigenschappen

Bonte Bentheimer • Goede vleeskwaliteit • Vitaal • Robuust • Goede moedereigenschappen • Vriendelijkheid

Large White (Yorkshire) • Hoge vruchtbaarheid • Goede vleeskwaliteit • Goede moedereigenschappen • Stressbestendig, rustig en vriendelijk ▫ Veel gebruikt op kinderboerderijen

Aan de slag • Opdracht 7 (kruisingen) ▫ (45 min) • Vragen 1 t/m 6 ▫ nabespreken