Kronik Alkol Bamll Tansnda Karbohidrat Deficient Transferrin CDTTesti
Kronik Alkol Bağımlılığı Tanısında Karbohidrat Deficient Transferrin (CDT)Testi
Alkol Bağımlılığı: Toplumların Önemli Problemidir • Hastalık yükü yönünden dünyada üçüncü sırada yer alan bir risk faktörüdür • Dünyada her yıl 3. 3 milyon kişi aşırı alkol kullanımı sonucunda ölmektedir • ABD’de her yıl yalnızca 15 -29 yaş arasında 320. 000 genç alkol ile ilişkili nedenlerden ölmektedir • Bu sayı, tüm yaş gruplarının %9’unu oluşturmaktadır • Avrupa’da ise son 10 yılda alkole bağlı ölümler %20 oranında artmıştır
Alkol Bağımlılığı Sonuçları Mortalite yönünden: • Sigaradan sonra ikinci önlenebilir ölüm nedenidir • Genç insanların en yaygın ölüm nedenidir
Alkol Bağımlılığının Diğer Sonuçları: Tüm Sistemleri Etkiler • Bağımlılık, depresyon, agresif davranışlar • Hafıza zayıflaması ve erken yaşlanma • Kalp kasında zayıflama, kalp yetersizliği, anemi, pıhtılaşma bozuklukları, meme kanseri • İnfeksiyonlara direncin azalması, pnömoni riskinin artması • Vitamin eksikliği, kanamalar, karın bölgesinde şiddetli inflamasyon, kusma, diyare, malnutrisyon • Mide ülseri, pankreas inflamasyonu • El ve ayaklarda titreme, karıncalanma, uyuşmalar • Erkeklerde cinsel performans bozukluğu • Kadınlarda sağlıklı bebek sahibi olma şansında azalma, mental retardasyon ve düşük kilolu bebek doğumlarında artış görülmesi
Alkol Bağımlılığı: Zor Bir Tanıdır • Hastalar genelde alkol tüketim miktarını azımsar veya inkar ederler • Alkolizmin klinik etkilerinin belirgin hale gelmesi uzun zaman almaktadır ya da alkole bağlı düşünülemez • Genelde başka hastalıkların da neden olduğu belirtiler ile karıştırabilirler • Bu nedenle, alkolizmin erken tanınması ve etkin tedavi yöntemlerinin belirlenmesi önemlidir
Alkolizmin Biyolojik Ölçüm Markerları • Akut Alkolizm Markerları • Etanol • Etil glukronid (E+G) • Kronik Alkolizm Markerları • Carbohydrate Deficient Tarnsferrin (CDT) • Gamma Glutamil Transferaz (YGT) • Mean Cell Volume (MCV) • Alanin Amino Transferaz (ALT) ve Aspartat Amino Transferaz (AST)
CDT, Alkol Bağımlılığı Konusunda: • En spesifik • En erken sonuç veren • En kararlı marker durumundadır.
CDT, Alkol Bağımlılığı Konusunda: • Carbohydrat Deficient Transferrin ( Karbonhidrat Eksik Transferrin demektir) • CDT, Transferrinin anormal formudur • Uzun süreli alkol kullanımından sonra hastalarda yükselen alt sialik asit kalıntıları (asialo-monosialo ve disialo) için verilen ortak isimdir • Alkol, transferrinin yan zincirlerini düzenleyen enzimleri etkiler • Yan zincirleri ekleyen enzimleri inhibe eder, uzaklaştıran enzimleri uyarır • Aşırı alkol alımında izoform dağılımı değişir • Sonuçta CDT artışı ortaya çıkar
Alkol-CDT İlişkisi ve İzleme Süreci • İki haftadan fazla günlük 60 gr (~cc) alkol alımı sonucu, CDT düzeyi artar • Bu sonuç, kronik olarak aşırı alkol kullanımını gösterir • Alkol azaltıldığında, CDT düzeyi de azalır • CDT düzeyinde %30’luk azalma, alkol alımında da önemli azalma olduğunu gösterir • Tedavi sırasında relaps gözlenen hastalarda %60 oranında artış olması ise, sürekli olarak yoğun alkol alımına devam edildiğini gösterir • Bir anlamda CDT testi, Hb. A 1 c gibidir • Düzeyi, diyet/alkol alımı ve tedavi ile değişebilmektedir • Hasta takibinde kullanılabilecek en iyi marker durumundadır • CDT testi, FDA tarafından onaylanmıştır
CDT TESTİNİN KULLANIM ALANLARI NELERDİR? CDT testi, çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. CDT testi ölçümünde dünyada lider durumda bulunan Sebia firması, dünyada kullanılan 9000’den fazla kapiller elektroforez cihazından 603’ünün sadece CDT ölçümü amacıyla kullanıldığını belirtmektedir.
Sürücülere Ehliyet Verilmesi ve Yenilenmesi Amacıyla CDT Ölçümü İsteyen Ülkeler • Çeşitli ülkeler, ehliyet verilişi ve yenilenmesi işlemlerinde CDT test ölçümü istemektedirler • Amaç, kronik alkoliklere araçları teslim etmemektir • Alkol kullanımı, suç işleme eğilimini arttırmaktadır • Kişiler, alkol kullanımını kabul etmemektedirler • Tartışmaları sona erdirecek somut delil CDT ölçümüdür • Adli olaylar daha adil ve kolay çözülecektir • ABD’de trafik kazalarının 3’te biri alkol alımından kaynaklanmaktadır • Ölümcül kazaya neden olanların %42’sinde alkol saptanmıştır • Avrupa’da alkol kullanımına bağlı ehliyet kaybedildiğinde, tekrar başvuru yapıldığında CDT ve GGT testleri birlikte istenmektedir
• • • Avrupa’da Ehliyet Verilişi ve Yenilenmesinde CDT Ölçümü İsteyen Ülkeler Almanya Fransa İngiltere İtalya Rusya İsveç Norveç Finlandiya Belçika İsviçre
İtalya’da CDT İle İlgili Yapılmış Bir Çalışma Determination of carbohydrate-deficient transferrin (CDT) in Italy (2008) Bianchi V, Arfini C, Helander A. (Toxicology Laboratory, "SS. Antonio e Biagio e C. Arrigo" Hospital, Alessandria, Italy) Abstract Carbohydrate-deficient transferrin (CDT) in serum is a biomarker of heavy alcohol consumption. In Italy, CDT testing is primarily used for matters of road safety by the commissions that reissue drivers' licenses after alcohol-related offences. The purpose of this study was to examine how CDT determinations are carried out by Italian laboratories. In 2006, 142 Italian hospital and university laboratories performed CDT measurements and there were 67 license commissions using different protocols for the evaluation of alcohol abuse. Compared with 2005, the number of laboratories that assayed CDT had doubled in 2006. Several different CDT methods were in routine use and there were large differences in the ways results were expressed and in the cut-off limits applied, even for identical methods and instrumentations. Only approximately one-third of the laboratories participated in an EQA program for CDT. Despite that CDT testing is used almost exclusively for medico-legal purposes in Italy, many different methods, ways of expressing test results, and cut-off limits were routinely applied İtalya’da carbohydrate-deficient transferrin (CDT) testinin kullanımının değerlendirilmesi Bianchi V, Arfini C, Helander A. (Toxicology Laboratory, "SS. Antonio e Biagio e C. Arrigo" Hospital, Alessandria, Italy)
İtalya’da CDT İle İlgili Yapılmış Bir Çalışma Özet Serumdaki CDT (Carbohydrate-deficient transferrin) düzeyi, yüksek miktarda alkol tüketimi için bir biyobelirteçtir. İtalya’da trafikte alkollü araç kullanma ile bağlantılı suçlaması bulunan sürücülerin, sürücü belgelerinin geri verilebilmesi için CDT testi birincil yöntem olarak kullanılır. Bu çalışmanın amacı, İtalya’daki laboratuvarlar tarafından yapılan CDT ölçümlerinin incelenmesidir. 2006 yılında, İtalya’da 142 hastane ve üniversite laboratuvarı CDT ölçümü yapıyordu. Ehliyetlerin geri verilmesi ile ilgili 67 farklı komisyon alkol bağımlılığının tanımlanması için farklı protokoller kullanıyordu. 2005 yılı ile karşılaştırıldığında, İtalya’da CDT ölçümü yapan laboratuvarların sayısı 2006 yılında iki katına çıkmıştır. Rutinde kullanılan birkaç ölçüm yöntemi için sonuçların değerlendirilmesi ve yorumlanması bir hayli farklıdır. Hatta aynı cihaz ve aynı yöntem ile çalışılan sonuçlar dahi faklılık göstermektedir. Laboratuvarların yalnızca üçte biri CDT için eksternal kalite kontrol programlarına katılım göstermektedir. CDT testi İtalya’da özellikle yasal amaçlar için kullanılmasına rağmen, birçok farklı yöntem, sonuçların değerlendirilmesinde farklı yollar ve farklı sınır değerler kullanılmaktadır.
İsveç’te CDT ile ilgili yapılmış bir çalışma CDT a valuable marker of overconsumption of alcohol. Guidelines for its use in connection with automobile driver examination (2001, February) Bjerre B, Borg S, Helander A, Jeppsson JO, Johnson G, Karlsson G. (Beroendecentrum Nord, Stockholm) Abstract According to the medical regulations for obtaining a driver's license in Sweden, alcohol abuse/dependency constitutes sufficient grounds for denial. In the case of a conviction for gross drunk driving, it is incumbent upon the offender to present a medical certificate verifying a "sober lifestyle". Biological markers are important tools for proving alcohol abuse in each of these contexts. In this connection, CDT analyses play a key role through their high marked specificity for increased alcohol consumption. The authors have agreed upon the guidelines as presented in this paper for determining sobriety as it pertains to possession of a driver's license. Special emphasis is placed on how CDT tests should be used and interpreted in such contexts, as well as their value as evidence in the case of increased CDT levels. CDT’nin sürücü belgelendirmesinde kullanımı için rehberler. (Şubat, 2001) Bjerre B, Borg S, Helander A, Jeppsson JO, Johnson G, Karlsson G. (Beroendecentrum Nord, Stockholm)
İsveç’te CDT İle İlgili Yapılmış Bir Çalışma Özet İsveç’teki yasal düzenlemelere göre alkol bağımlılığı, sürücü belgesi edinmede, başvurunun reddi için objektif veriler sağlar. Alkollü araç kullanmaktan dolayı alınan bir mahkumiyet durumunda, sanığın alkolsüz bir yaşam tarzı sürdürdüğünü medikal bir sertifika ile doğrulaması beklenir. Bu gibi durumlarda biyobelirteçler alkol bağımlılığının değerlendirilmesi için kullanılır. Bu bağlamda CDT ölçümü, yüksek özgüllüğü (spesifisitesi) ile kilit rol oynar. Bu çalışmada, araştırmacılar sürücü belgelerinin verilmesinde alkol bağımlılığının dikkate alınması ile ilgili hemfikir olmuşlardır. CDT testinin değerlendirilmesi ve CDT değerinin yüksekliği durumunda, delil olarak kullanılması ile ilgili konulara özel vurgu yapılmıştır. CDT, aşırı alkol tüketiminin tanımlanmasında değerli bir biyobelirteçtir.
Belçika’da CDT ile ilgili yapılmış bir çalışma Carbohydrate deficient transferrin in a driver's license regranting program (2012 May-June) Maenhout TM, Baten G, De Buyzere ML, Delanghe JR. (Department of Clinical Chemistry, Ghent University Hospital, Belgium) AIMS: Carbohydrate deficient transferrin (CDT) is a common diagnostic marker for detecting chronic alcohol abuse. For over 2. 5 years, it has been used in traffic medicine among subjects applying for driver's license renewal or regranting in Belgium. We report on data collected during the program and provide an estimation of an applicable cut-off point in forensic situations. Using this cut-off, the success of the driver's license regranting program is evaluated. METHODS: CDT was assayed at Ghent University Hospital by capillary zone electrophoresis, measured on the Capillarys 2™ system, in 3977 subjects applying for driver's license regranting. Determination of a cutoff was done by using Bhattacharya statistics and by adding a measurement uncertainty interval. The outcome of the program was evaluated by monitoring CDT values for 163 subjects during one entire year. RESULTS: In 3977 subjects (3481 males and 496 females), CDT values were significantly higher in men compared with women, but there is no need for a gender-specific cut-off value. Drunk drivers under the age of 30 have significantly lower CDT values than older subjects, and a separate cut-off could be calculated. A general cut-off of 2. 3% CDT was calculated for the entire study population. Using this cut-off value for evaluating the outcome of the program for 163 subjects, the percentage offenders at the beginning (29%) decreased to 8% after 1 year. CONCLUSION: Applying a marker for chronic alcohol abuse such as CDT for driver's license renewal or regranting is a powerful tool. Analysis of data collected over 2. 5 years reveals a favorable outcome of the program and a useful cut-off point could be determined
Belçika’da CDT İle İlgili Yapılmış Bir Çalışma Sürücü ehliyetlerinin geri verilmesi programında CDT’nin kullanımı (Mayıs – Haziran 2012) Maenhout TM, Baten G, De Buyzere ML, Delanghe JR. (Department of Clinical Chemistry, Ghent University Hospital, Belgium) AMAÇLAR: Carbohydrate deficient transferrin (CDT), kronik alkol bağımlılığının teşhisinde kullanılan yaygın bir belirteçtir. Belçika’da iki buçuk yılı aşkın bir süredir alkollü araç kullanımı nedeni ile alınan sürücü belgelerinin geri verilmesi ve yeni sürücü belgesi başvuruları için kullanılan bir tanı testidir. Bu çalışmadan elde edilen veriler, adli vakalar için uygulanabilir bir sınır değer belirlenmesi amacı ile raporlanmıştır. YÖNTEMLER: 3977 sürücü belgesi geri verilmesi vakası ile ilgili olarak, Ghent Üniversites Hastanesi’nde Capillarys 2™ cihazı kullanılarak kapiller elektroforez ile CDT testi yapılmştır. Sınır değerin Bhattacharya istatistiksel yöntemi kullanılarak hesaplanmış ve sınır değerlere bir de ölçüm belirsizliği eklenmiştir. Programdan alınan veriler bir yıl boyunca 163 vaka için izlenerek değerlendirilmiştir.
Belçika’da CDT İle İlgili Yapılmış Bir Çalışma SONUÇLAR: 3977 vakada (3481 erkek, 496 kadın) erkeklerde saptanan CDT değeri kadınlara göre önemli ölçüde yüksek bulunmuştur ancak cinsiyete spesifik sınır değerleri saptanmasına gerek görülmemiştir. 30 yaşından küçük olan alkollü sürücülerde, daha yaşlı alkollü sürücülere göre anlamlı şekilde daha düşük CDT değerleri saptanmıştır. Bu farklılık, 30 yaşından küçük ve büyük alkollü sürücüler için farklı sınır değerler hesaplanmasına imkan vermiştir. Çalışmada bulunan tüm populasyon için ortalama % 2– 3’lük bir ortalama sınır değer hesaplanmıştır. 163 vakanın değerlendirilmesi ile hesaplana bu sınır değerlere göre değerlendirme yapıldığında, bir yıl içinde suçlu bulunma oranı % 29’dan % 8’e düşmüştür. DEĞERLENDİRME: Sürücü ehliyetinin yenilenmesi veya geri verilmesi için, CDT gibi kronik alkol bağımlılığını gösteren bir belirteç kullanmak güçlü bir araçtır. İki buçuk yıl boyunca toplanan verilerin analiz edilmesi ile elde edilen veriler bu program için kullanışlı veriler sunmaktadır. Bu veriler yeni ve uygulanabilir sınır değerlerin hesaplanmasına imkan vermektedir.
Bazı Ülkeler Eleman Seçiminde Kullanmaktadır Kritik görevlerdeki personelin seçiminde; : • Pilotlar, uçuş görevlileri, havaalanı personeli • Emniyet mensupları, güvenlik görevlileri, ateşli silah taşıyanların seçimi ve kontrolünde • İngiltere yaygın olarak birçok sektörde eleman seçiminde • Almanya ve İsviçre alkolizme bağlı adli olayların incelenmesinde kullanmaktadır
Bazı Hastalık Gruplarında Alkolizmin Kontrolü İçin • Şizofreni hastalarının %10’unda alkol bağımlılığı vardır • Epilepsi, diyabet ve diğer kronik hastalıkları olanlarda benzer durum görülmektedir • Kötü kullanımı kontrol altına almak ve diğer hastalıkların seyrini ağırlaştırmamak için, • CDT testi yapılması ve bilinçli izleme gerekmektedir
Bazı Hastalıklarda, Hastalığın Ağırlaşmasını Önlemek İçin Alkol kullanımı dirençli hipertansiyonu artırır Depresyonu artırır Gastroözefageal reflüyü artırır Bu hastalıkları olanlarda CDT ölçümü yararlı olacaktır Komplikasyonları Azaltmak İçin • Alkol, cerrahi komplikasyonları artırır • Tıbbi tedavide komplikasyonları artırır • Bu nedenle cerrahi operasyon yapılacaklara • Tıbbi tedavi uygulananlara CDT ölçümü yararlıdır • •
CDT’NİN DİĞER TESTLERLE KIYASLANMASI • CDT testine ek olarak GGT, MCV, ALT, AST testleri de alkol bağımlılarında kullanılmaktadır. Ancak bu testler, alkol bağımlılığına spesifik olmamaları ve çeşitli yönlerden kısıtlılıkları nedeniyle güvenilir sonuçlar verememektedirler. • GGT testi alkol dışında birçok nedenle yükselebilir. Spesifik değildir. Alkol dışındaki nedenlerden dolayı yanlış pozitiflik oranı yüksektir. • ALT ve AST testleri kronik alkol kullanımını göstermezler. Kısa sürede normale dönerler. Ayrıca, alkol dışında birçok nedenle yükselirler. • MCV de kronik alkol kullanımından etkilenir, ancak alkol dışında birçok faktör de MCV’yi etkiler. Spesifik değildir.
CDT Kronik Alkol Kullanımı İçin En İyi Göstergedir • En az 2 hafta boyunca 60 gr. (~cc) alkol alanları gösterir • Spesifitesi ve sensitivitesi yüksektir • Normal değere dönme süresi 2 -4 haftadır • Yanlış pozitiflik oranı düşüktür • Sadece ciddi karaciğer bozukluklarında yükselir • Relapsı gösteren iyi bir marker olduğu için, alkoliklerin kontrol ve izlemelerinde çok yararlıdır
Transferrin • Karaciğer tarafından sentezlenen ve demir içeren bir glikoproteindir • Karaciğerdeki sentezi sırasında, yapısına çeşitli değerde siyalik asit zincirleri (karbonhidrat yapısında) eklenir • Altılıya Hexasialo Transferrin, • Beşliye Pentasialo Transferrin, • Dörtlüye Tetrasialo Transferrin, • Üçlüye Trisialo Transferrin, • İkiliye Bisialo Transferrin, • Hiç eklenmeyene Asialo Transferrin, adı verilir.
Transferrin izoformları Sialic acid Glycosilation chain Peptidic chain Hexasialo Transferrin Pentasialo Transferrin p. I = 5. 2 Trisialo Transferrin p. I = 5. 6 2 -sialo Transferrin p. I = 5. 7 Tetrasialo Transferrin p. I = 5. 4 0 -sialo Transferrin p. I = 5. 9 CDT = düşük veya hiç siyalo grubu barındırmayan transferrin
CDT Bisialo Transferrin ve Asialo Transferrin, birlikte CDT’yi oluştururlar. Bunlar, daha az siyalo grubu barındıran transferrin izoformlarıdırlar.
Alkolün Transferrin İzoformları Üzerine Etkisi • Normal halde insan transferrini aşağıdaki izoform oranlarında bulunur: • Hekzasiyalo Transferrin %1 • Pentasiyalo Transferrin %15 • Tetrasiyalo Transferrin %80 • Trisiyalo Transferrin %2. 5 • Bisiyalo ve Asiyalo Transferrin %1. 3 veya altında • Günlük 60 gr. üzeri alkol tüketimi, Bisiyalo ve Asiyalo oranını artırır • Bu izoformlar, geçmiş 1 -2 haftalık alkol tüketimi hakkında bilgi verirler • CDT değeri, 2 -4 hafta alkol tüketilmemesi durumunda normal duruma geri döner
Kapiller Elektroforez İle, Transferrin İzoformları Elektroforetik Bantlar ve Grafikleri İle Net Şekilde Ayrılır • Kapiller elektroforez, 1980’lerden beri bilinen bir teknolojidir • İzoformların ayrılmasında kullanılmaktadır • Çok kanallı cihazların geliştirilmesi, • Pozitif örneklerin belirlenmesi, • Komple otomasyona geçilmesi, • Hızlı ayırma sağlanması ile, Rutin tanı amaçlı kullanımı yaygınlaşmıştır.
Kapiller Elektroforez Yöntemi İle CDT Ölçümü • Transferrin izoformları ayrı bantlar halinde net şekilde ayrılır • İzoformlar % olarak verilir • CDT değeri, tüm transferrin izoformlarına oranlanarak verilir • Referans değerler: • Normal: CDT≤ %1. 3 • Patolojik: CDT > %1. 6 • Belirsiz: CDT %1. 3 - %1. 6 arasında ( Bu durumdaki hastadan 3 -4 hafta içerisinde yeni bir örnek alınarak tekrar çalışılmalıdır)
Sebia’nın CDT Ölçümü Yapan Tam Otomatik Kapiller Elektroforez Cihazları Vardır • Sebia firması, kapiller elektroforez konusunda dünya lideri firmadır • 9000’den fazla kapiller elektroforez cihazı laboratuvarlarda kullanılmaktadır • Bunlardan 603’ü yalnızca CDT ölçümü için kurulmuştur • Çeşitli modelleri CDT ölçümü yapmaktadır • Capillarys-2 modeli saatte 38 Test • Capillarys-2 Flex Piercing modeli saatte 35 Test • Minicap ve Minicap Flex Piercing modeli saatte 10 Test çalışmaktadır
Kapiller elektroforez ile CDT ölçümü CAPILLARYS 2 MINICAP Flex Piercing Capillarys 2: 38 örnek / saat Capillarys 2 Flex Piercing: 35 örnek / saat Minicap / Minicap Flex Piercing: 10 örnek / saat
Normal hasta (Capillarys 2 & Minicap) % of each fraction CDT = 0. 8% NORMAL (CDT≤ 1. 3%)
Kronik alkol tüketimi olan hasta (Capillarys 2 & Minicap) CDT = 14. 8% PATHOLOGICAL (CDT> 1. 6%)
Alkol bağımlılığının erken teşhisi (Capillarys 2 & Minicap) CDT = 1. 7% PATHOLOGICAL (CDT> 1. 6%)
CDT Ölçümünde Kullanılan Yöntemler • Başlıca yöntemler kapiller elektroforez, HPLC ve immunoassay yöntemleridir. • HPLC yönteminin örnek hazırlama aşamalarında zor ve komplike manuel aşamaları bulunmaktadır. Uygulaması zor ve zahmetlidir. Pratik değildir. • Immunoassay yöntemi (Nefelometre gibi), benign transferrin varlığından etkilenmekte ve doğru olmayan sonuçlar verebilmektedir. Hassas bir yöntem değildir. • En pratik ve aynı zamanda doğru sonuca yakın yöntem kapiller elektroforez, özellikle de Sebia sonuçlarıdır. Ayrıca bu yöntemle, yanlış pozitifliğe neden olabilen transferrin genetik varyantları da tanınabilmektedir.
- Slides: 36