Kromozomlarn yapsnda primer sekunder olmak zere boumlar vardr

Kromozomların yapısında primer, sekunder olmak üzere boğumlar vardır. Primer boğumlar sentromerlerin (kinetekor) olduğu kısımdır. Primer boğum = Kromozomları ikiye ayıran boğumlardır. Boğumların her iki yanında kalan kısma telomer denir. Genelikle kromozomlar tek boğum taşır.

Kromozom tipleri Kromozomlar üzerindeki primer boğumların yerine göre farklı sınıflandırılırlar. Metasentrik Submetasentrik Akrosentrik Telosentrik

Metasentrik: sentromer (primer boğumun) bulunduğu yer kromozomun tam ortasındadır. Kromozom V şeklindedir. Submetasentrik: sentromerin ayırdığı kollardan biri diğerinden daha kısadır. Kromozom L şeklindedir Akrosentrik: sentomer bir uca çok yakındır. Telosentrik: tek bir kromozom kolu olup sentromer uçtadır. Kromozom çubuk şeklindedir.

Hayvanlarda kromozom sayısı Sığır-keçi → 30 çift Eşek → 31 çift At → 32 çift Koyun → 27 çift Tavuk-Köpek → 39 çift

Karyotip Bir bireye ait kromozom sayısı, şekil ve büyüklükleri o bireyin kromozom özelliklerini gösterir. Bu karakterlerin tümüne karyotip denir. Bireyler, türler, genuslar ve hatta daha geniş gruplar için karakteristiktir.

Kromozom çiftlerini büyük boydan küçük boya doğru sıralayarak o türe ait kromozom haritaları çıkarılır. Kromozomların tanımlanmasında morfolojik sentromer yeri, olarak sekunder boğumların yeri ve sayısı, satalitlerin özellikleri ve telomerlerin uzunluklarıdır.

Genler • • Gen = Nukleik asit= 5 karbonlu şeker + baz+ fosforik asit Gen-2: DNA ipliğinde birer molekül RNA sentezleyen parçacıklardır. Genom: bir iplikçikteki tüm genleridir. Her gen; DNA molekülü üzerinde belirli bir koda göre dizilmiş nukleotitlerden yapılmıştır. Kodon: kalıtsal bilginin alt birimidir. Kodon 3’lü nukleotidten meydana gelmiştir. Her aminoasit 3’lü nukleotidden meydana gelen baz grubu (triplet) tarafından sentezlenir.

Strüktürel genler; DNA ve m. RNA aracılığı ile enzim ve proteinlerin sentezini yaparlar. Operatör genler; Aynı kromozom üzerinde bitişik genler yalnız başına protein sentezi yapamazlar. Bir yada birkaç strüktürüel gen bir operatör genle ( operon)bir birim oluşturur. Regülatör genler; Kromozomların en ucundaki genlerdir. Bu gen operatör genin aktivitesini kontrol altında tutar.