Krk Dr mit KAYA Ankara niversitesi Veteriner Fakltesi

Kırık Dr. Ümit KAYA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Bilim Dalı

Kırık Kemik veya kıkırdak doku bütünlüğünün tam veya tam olmayan şekilde bozulmasına kırık denir.

Etiyoloji Kemiklerde kırığı oluşturan nedenlerin başında travmatik etkiler gelir. Kırık oluşumundan predispozisyon hazırlayan pek çok faktör de bulunmaktadır.

Hazırlayıcı nedenler Yapıcı nedenler Değişik karakter ve orijinli bütün travmatik etkilerdir. Kemik üzerine aniden fazla ağırlık ve yükün binmesi Uzun kemiklerin ekseni etrafında zorlayıcı dönmeler Şiddetli aktif ve pasif kas kontraksiyonları

Kırıkların Sınıflandırılması Dr. Ümit KAYA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Bilim Dalı

Etki eden faktörlere Kırıkların sınıflandırılması uygun tedavi prosedürünü belirmek için bir temel oluşturmayı amaçlar. Anatomik lokalizasyonuna Eksternal yaranın bulunmasına Kemik yıkımlanmasının genişliğine Kırık hatlarının yönüne Kemik fragmanlarının deplasmanına Stabiliteye

Kırık yapısına ve etkileyen kuvvet mekanizmasına göre Travmatik kırıklar Normal yapıdaki kemiğe etkileyen kuvvetle olur. Bu da etkileyen kuvvet şekline göre ikiye ayrılır.

Direkt etkimeler Doğrudan doğruya kemiğe diklemesine yüklenen travmatik kuvvet, kuvvetin yüklendiği yerde bir kırık oluşturur. Direkt kırıklar travmatik kuvvetin isabet ettiği yerde oluşan kırıklardır.

Direkt olmayan etkilenmeler Kemik eksenine paralel olarak yüklenen zorlanmaların, kemiği uzunlamasına iterek, çekerek veya makaslama etkisi yaratarak, kuvvetin en fazla yüklendiği veya kemiğin zorlamaya karşı koyamadığı en zayıf yerde kırık oluşumuna neden olur. Direkt olmayan (indirekt) kırıklar Kemiğe gelen kuvvetlerin, etkilediği noktadan uzakta oluşturduğu kırıklardır. (Collum femoris, tuberositas tibia avulsiyonu, humerus ve femur kondil kırıkları. )

Kemik hastalıklarına bağlı kırıklar Patolojik Kırıklar Doğmasal ve edinsel hastalıklarla, tümör, enfeksiyon, metabolik ve dejeneratif hastalıklar sonucu kemiğin mekanik direnci azalmaktadır. Hafif bir travma ile kırıkların oluşması “spontan kırık”

Deri yaralanmaları ve kırıkların dış ortamla olan ilişkisine göre Kapalı (basit) kırıklar Açık (open, compound, komplike) kırıklar

Anatomik olarak yerleşme yerine göre Proksimal kırık artiküler epifizeal metafizeal Diafizer kırık Proksimal diafizer Orta kısım kırığı Distal diafizer kırık Distal kırık

Kemik yapısına göre Spongioz kısım kırıkları Kortikal kısım kırıkları

Kırık derecelerine göre Tam (complete) kırık Kemik bütünlüğünün tamamen bozularak en az iki parçaya ayrılması.

Tam olmayan (incomplete) kırık Kemik kırılan yerden tam ayrılmamıştır. - Çatlak (fissur, linear) - Yaş ağaç kırığı - Çökme (impression, enfoncement) kırığı -Basınç (compression) kırığı - Dişlenmiş (impacte, agrane) kırık - Epifiz ayrılması (epifizyoliz)

Kırık sayısına göre Tek kırık çizgili olanlar İki kırık çizgili olanlar Parsiyel kırık Parçalı kommunitif kırıklar (redükte edilebilir, edilemeyen) Segmental ya da multiple kırıklar

Kırık çizgilerinin seyrine göre Enlemesine (transversal) kırık Kırık çizgisi kemiğin uzun eksenine diktir (kemiğin uzun aksisine 30 dereceden fazla olmayacak). Daha çok diyafizer kırık şeklindedir.

Eğrilemesine (diyagonal, oblik) kırık Bu tip kırıklara “flüt ağzı kırık” da denir. Bükülme kuvveti ile oluşur. Açı 30 derecenin üstünde

Helezoni (spiral) kırık Bükücü (torsiyon) veya döndürücü (rotasyon) kuvvet etkisiyle olur. Kırık uçları kayar. Kısalık ve dirseklenme (angülasyon) olabilir.

Kopma (avulsiyon, traction, tension) kırığı Kemiklere yapışan adale, tendo veya ligament gibi anatomik bağların şiddetli aktif kontraksiyonu veya pasif çekmeleri ile bunların yapıştığı kemik gövdesinden koparak ayrılır “diastase’lı kırık”

Parçalı kırıklar Kırık çizgisi birden fazla olan kırıklar Genellikle direkt kuvvet etkisiyle oluşan parçalı (communitive) kırıklardır ve ikiden fazla fragment bulunur.

Redükte edilebilir parçalı kırıklar Bu kırık tipinde redüksiyondan sonra ana fragmanlar arasında kontak söz konusudur Oluşan küçük fragmanlar kemik çapının 1/3’ den büyüktür. Kırık iki fragman haline getirilir ve fikzasyon sağlanır.

Redükte edilemeyen parçalı kırıklar Fragmanların en ve boyu kemik çapının 1/3’ünden daha küçükse ana fragmanlar arasında defekt oluşur.

Multiple ve segmental kırık Kemik 3 ve daha fazla segmente bölünmüştür. Kırık çizgileri bir noktada buluşmaz redükte edilebilir kırıkların bir şeklidir.