KRIMINAL Socijalna patologija nauka o drutvenim devijacijama Prof

KRIMINAL Socijalna patologija - nauka o društvenim devijacijama - Prof. dr Aleksandar Jugović

Opšta obeležja kriminala kao društvene devijacije n “tipična” društvena devijacija n kompleksna i heterogena devijacija n opšta definicija: kršenje pozitivopravnih normi ponašanja na koje društvo reaguje sankcijama n formalni i materijalni aspekt krivičnih dela

Pravna (uža) definicija kriminala n registrovana krivična dela n sankcionisana krivična dela n na određenoj teritoriji (naselje, pokrajina, država) n u određenom vremenskom periodu (dan, mesec, godina, decenija)

Sociološka (šira) definicija kriminala n sva ponašanja kojom su prekršene krivično-pravne norme n bez obzira da li su vinovnici poznati n bez obzira da li je pokrenut krivični postupak n bez obzira da li su izrečene krivične sankcije

Koje osnovne društvene vrednosti štiti krivično pravo? n društveno-pravni i politički sistem n opšte humane vrednosti: život, telesni integritet n imovinu n ekonomski sistem n fizički integritet čoveka i životnu sredinu n lična, garađanska, ekonomska i

Kriminal i društvo n krivično pravo u osnovi štiti interese vladajućih struktura i slojeva n kretanje kriminala zavisi od društvenog reagovanja n visoka “tamna brojka”: odnos realnog i službeno utvrđenog n društvene krize i kriminal: širenje i tolerancija

Socijalne protivrečnost i kriminal Stopa kriminala nasilja raste sa povećavanjem socijalnih i ekonomskih nejednakosti n Hipoteza: “Kriminal kao kvazirevolucionarna ideologija” ili primitivni socijalni bunt n Posledice socijalnih nejednakosti kao faktor kriminala: socijalne deprivacije, nesigurnosti, marginalizacija i strahovi od gubitka životnih šansi n

Društvena struktura, ekonomske prilike i kriminal Strukturalno nasilje kao podstrekač direktnog bihejvioralnog nasilja n Kriza tradicionalne muškosti i kriminal: “odbacivanje odbačenih” n Kumulacija socijalnih stresova i gubitak ekonomskih šansi kao kontekst “ideologije grabežljivosti” i nasilja u društvu n

Klasifikacije kriminala n n n 1) najopštija klasifikacija: primarni kriminal i recidivizam ili povrat (opšti i specijalni) prema krivično pravnim klasifikacijama ili tipu krivičnog dela prema tipu i karakteru organizovanosti: neorganizovani

Organizovani kriminal definicija n duga istorija n kriminalna, hijerarhijska i strukturirana organizacija n kontinuirna (legalna i nelegalna) delatnost koja je usmerena na sticanje profita (kriminalni sindikati) n upotreba nasilja ili pretnja silom radi postizanja ciljeva n veza sa nosiocima vlasti (političari, policija, pravosuđe)

Organizovani kriminal obeležja težnja za specijalizacijom u “poslu” (droga, oružje, nafta, trgovina ljudima, kockanje, prostitucija. . . ) n prilagodljivi karakter delovanja n težnja ka monopolizaciji određenih teritorija n međunarodni karakter ili transnacionalnost n visoki prohodi: obrt oko pet stotina milijardi dolara godišnje širom sveta n

Struktura mafijaške organizacije

Subkulturna obeležja organizovanog kriminala Inicija: uvođenje u kriminalnu grupu n Kažnjavanje izdajnika kao kontrola ponašanja n Etničke vrednosti u funkciji kriminalne delatnosti n Stil života i ponašanja n Nadimci u grupi n

Inicija: uvođenje u kriminalnu grupu

Kažnjavanje izdajnika kao kontrola ponašanja

Etničke vrednosti u funkciji kriminalne delatnosti

Stil života i ponašanja

Nadimci u grupi

Kriminalne mreže u socijalnim strukturama 1 - Mreže bez podrške u društvenim strukturama 2 - Mreže uklopljene u marginalne subkulture 3 - Mreže uklopljene u većinsko društvo 4 - Mreže uklopljne u moćne elite 5 – Mafia kao alijansa „donjeg i

Karakteristike društvene reakcije na kriminal n PROMENLJIVOST REAGOVANJA n SADRŽINSKA RAZNOVRSNOST SANKCIJA n SELEKTIVNOST SANKCIJA