KRESELLEME VE SOSYAL SORUNLAR SOSYAL SORUN NEDR zerinde

KÜRESELLEŞME VE SOSYAL SORUNLAR

SOSYAL SORUN NEDİR? • Üzerinde uzlaşılan sorun? • Çözümü aciliyet gerektiren sorun? • Çoğunluğu ilgilendiren sorun? • İnsan haklarına aykırı durum? • Yaşanma sıklığı fazla olan sorun? • Sosyal nedenlerle ortaya çıkan sorun? • Sosyal sonuçlara yol açan sorun? • ….

Tanım-lar • Toplumda çok sayıda kişi tarafından olumsuz olarak kabul edilen ve üzerine gidilmesi, çözülmesi gerektiği düşünülen durum ya da davranış. • Önemli sayıda insanı istenmeyen bir şekilde etkilerken, kolektif eylem yoluyla çözülebilecek olan sorunlar (Leslie, 1970) • Bireyler ve toplum üzerinde fiziksel ya da psikolojik zararlara yol açan, toplumun güçlü kesimlerinin değer ve standartlarına zarar veren, uzunca bir süredir devam eden, üzerinde uzlaşılan bir çözümü olmayan sorunlar (Parillo, 2005) • Toplumu olumsuz yönde etkileyen, önemli sayıda insanı etkileyen, insan eylemliliklerinin sonucunda ortaya çıkmış olan ve toplumda değiştirilebilir bir durum olarak görülen sorunlar (Loseke, 1999) • *Akt. Dağdelen, 2016, s. 68.

Sosyal sorunun özellikleri • Önemli sayıda insanı etkileme • Toplumu istenmeyen yönde etkileme, bireysel ve sosyal zarar • Sorun hakkında bir şeyler yapılabileceği hissine sahip olma(Çözümünün olması) • Kolektif hareketi gerektirme • Toplumda güçlü konumda bulunan kesimlerin srandartlarına/hassasiyetine zarar verme (örn. kanun koyucuların sorun olarak tanımlaması) • Sorunda devamlılık

• «Bir sorunun yaşanma sıklığı ile ilgili verileri bilmek yeterli değildir. Sorunun ortaya çıkma nedenleri, sonuçları ve sorunun ortadan kalkmadığı takdirde olacaklar hakkında varsayımlarımızın ötesinde geçen derinlikte bilimsel araştırmalar gereklidir» (Parillo, akt. Dağdelen, 2016).

Sosyal sorun hakkındaki mitler • • • Neyin sosyal sorun olduğu konusunda insanlar hemfikirdir Sosyal sorunlar kaçınılmaz ve doğaldır. (Doğal seleksiyon? ) Sosyal sorunlar olağandışıdır Sosyal sorunlar kötü insanlar tarafından yaratılır. Bir sosyal sorun mağduru olan insanlar içinde bulundukları durumun sorumlusudur. Sosyal sorunlar üzerinde konuşulduğu için ortaya çıkar Tüm insanlar sorunun çözüldüğünü görmek ister Sosyal sorunlar kendilerine çözüme kavuşur Sosyal sorunlar kurumsal değişiklikler olmadan çözülebilir.

Sosyal sorunlara ilişkin tutumlar • Kayıtsızlık • Kaderci teslimiyet • Alaycılık • İlahi adalet • Duygusallık • Bilimsel yaklaşım- sosyal hizmet uzmanlarının yaklaşımı

Yeterlilik Yaklaşımı (Nussbaum)* İnsanların gerçekte ne olmaya ve neler yapmaya kapasitesi vardır ve bunları gerçekleştirebilmeleri için toplumun onlara verdiği fırsatlar nelerdir? İNSANIN KAPASİTE GELİŞTİREBİLECEĞİ ON TEMEL ALAN • Yaşam hakkı • Vücut sağlığı • Vücut bütünlüğü • Hissetme, hayal etme, düşünme kapasitesi • Duygulanım • Ait olma, • Oyun hakkı • Politik haklar • Çevre duyarlılığına sahip olabilme • Kendisi için iyi olanı belirleyebilme *Dağdelen, 2016.

• Sosyal sorun tanımlamasında mevzuat ve politikaların yeri Örn. Çocuk gelinler. Türkiye’de durum Çocuk Koruma Kanunu – 18 yaş altı çocuk Medeni Kanun- 16 yaş altı hakim izniyle evlenebilir Ceza Kanunu- 15 yaşından küçükle cinsel ilişki cinsel saldırı - 15 yaş altı kız çocuğunun cinsel istismarında mağdurun şikayeti BM Çocuk Hakları Sözleşmesi- 18 Yaş altı her birey çocuktur. Çocuk evlilikleri insan ticareti kapsamında değerlendirilmektedir. • • •

Örnek tartışma parçası: Malavili Kabile Şefi ve Çocuk Evlilikleri üzerine

Küreselleşme ve sosyal sorunlar • YOKSULLUK Tarihsel yaklaşım: Statik değil dinamik bir olgu olarak yoksulluk «Zenginlerin ve yoksulların şehri ayrımı özgürlükleri yok eder ve düzensizliklerin temelini oluşturur» Plato «Sınıf farklarının azaltılmadan hakların eşitliği ve otorite sağlanamaz» Rousseau «Ekonomik sistemlerin başarı ve başarısızlıkları en yoksul yurttaşların durumunu ne ölçüde iyileştirdiğiyle ölçülmelidir» Adam Smith «Yoksul sınıflar rekabet ve piyasa serbestisinin bir ürünüdür» Marshall «Tümüyle serbestleşmiş bir piyasa sistemi sosyal ve siyasal açıdan mümkün değildir» Polanyi «Herhangi bir yerde yoksulluk, her yerde refah için bir tehlike oluşturur» Philedelphia Deklerasyonu

• Global bir sorun olarak yoksulluk • Gelişmiş ve az gelişmiş ülkelerde yoksulluğun farklı görünümleri ve benzerlikler? • Farklı yoksulluk tanımları • Mutlak yoksulluk • Göreli yoksulluk • Kırsal/kentsel yoksulluk

Diğer sosyal sorunlar Birleşmiş Milletler- Bazı Küresel Sorunlar Ulusal sınırları aşan, hiçbir ülkenin tek başına çözemeyeceği sorunlar • • Yaşlanma Aids Kadın Çocuklar İklim değişimi Demokrasi Gıda • • Sağlık İnsan Hakları Uluslararası Hukuk Barış ve güvenlik Mülteciler Su Kaynakları Kadın

Küresel Sorunlar ve Sosyal Hizmetin Gündemi. Jim Ife • Terörizm • Küresel Isınma (Yeşil Sosyal Hizmet) • Batı’nın meşruluğunun kaybı • Yoksulluk ve eşitsizlik

Kaynaklar • Dağdelen, G. Sosyal Sorunlar ve Sosyal Çalışma. İç: Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika Yazıları. Bellek Yayınları, 2016. • Şenses, F. Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İletişim yayınları. 2001. • http: //www. un. org/en/globalissues/ • Ife, J. The new international agendas: what role for social work: http: //ifsw. org/news/the-new-international-agendas-what-role-forsocial-work/