KRESELLEME SRECNDE AVRUPA II Ders Avrupa Kmr elik

KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE AVRUPA II. Ders Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’ndan Avrupa Birliği’ne

TARİHÇE Avrupa Kıtası en küçük kıta olma özelliğini taşımaktadır. Antropolojik kazılara göre Avrupa’daki insan varlığı (Homo Sapiens) M. Ö 35. 000 yıllarına kadar dayanmaktadır. M. Ö 7000’li yıllarda yerleşik toplumlar görülmeye başlanmış, M. Ö. 2000’lerde yapıldığı düşünülen Stonehange günümüze kadar gelmiştir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 2

Helenistik Çağ Büyük İskender'in hükümdarlığının başlaması ile Antik Yunan Çağı sona ermiş, Helenistik çağ başlamıştır. Yunan Uygarlığı Roma’ya eşlik etmiştir. M. Ö. 320’li yıllarda Avrupa’da, Büyük İskender ile birlikte oldukça geniş bir alana yayılan Helen Uygarlığı gelişmiştir. Bu dönemde kurulan Yunan şehir devletleri, demokrasinin ilk temellerinin atıldığı yerlerdir. Eshilos, Aristofanes, Evripides, Sofokles, Aristo, Eflatun, Sokrates, Herodot ve Ksenofon gibi büyük filozofların yetiştiği Atina, Sparta, Tebai ve Nakşa gibi büyük şehirler gerek birbirleriyle gerek o dönemin en önemli güçlerinden biri olan Persler ile üstünlük mücadelelerine girmişlerdir Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 3

Tarihi Yazan Tarih, yazının bulunmasıyla başlamakta ve Avrupa’da yaşanan gelişmelerle devam etmektedir. Tarihi yazan, tarihin her devrinde güçlü olan ya da gücünü yitiren Avrupa olmuştur. Diğer toplumlar da bu tarih algısını kendinden menkul bir algıyla kabullenmişlerdir. Doğu’nun tarihi yazmak ya da yaymak gibi bir düşünsel yapıya sahip olmaması ve daha çok cismani değil ruhani niteliği bugünkü tarih algısının batı lehine sonuçlanmasında etkilidir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 4

Çağlar Durum çağların gelişimine bakılarak daha kolay anlaşılabilir. İlkçağ; yazının bulunması – Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması 476, Ortaçağ; 476 – İstanbul’un Fethi 1453, Yeniçağ; 1453 – Fransız Devrimi 1789, Yakınçağ; 1789’dan günümüze. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 5

İlyada Destanı Avrupa’nın yazılı tarihi M. Ö. 700 yıllarında Homer’in yazdığı İlyada Destanı’na kadar gitmektedir. Daha öncesinde kısa birtakım yazıtlar hariç, verilen eserler yok olmuş ya da yok edilmiştir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 6

Europa, Efsaneye göre Tyre’ın ünlü Kralı Aragon’un (Agenor) kızıdır. Europa gezmeyi ve eğlenmeyi çok seven Suriyeli güzel kızdır. Bir gün Tanrıların Tanrısı Zeus, Europa’yı deniz kenarındaki bahçelerde arkadaşlarıyla çiçek toplarken görür ve âşık olur. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 7

Europa Zeus, Europa’yı daha yakından görebilmek için bir Altın renkli bir Boğa kılığına girer. Boğa kızların ilgisini çeker. Eurpa yanına geldiğinde Zeus eğilerek onu sırtına alır ve azgın dalgaların arasından geçerek kaçırır. Boğa bir çınar ağacının altında tekrar Zeus haline gelerek aşkını ilan eder. Bu tarihten sonra o ağaç yapraklarını hiç dökmeyecek, Zeus’un Europa’yı getirdiği bugünkü Yunanistan civarındaki topraklar ise Avrupa olarak adlandırılacaktır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 8

Roma Devleti MÖ 509'da Roma uygarlığı monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye dönüştü. Ağustos başta olmak üzere tüm ay isimlerinin Roma uygarlığının kullanımından günümüze kadar gelerek benimsendiğini belirtmek yerinde olacaktır. İmparatorluğun yönettiği topraklarda Romalıların dili olan Latince, Avrupa'da Lingua franca (ortak dil) haline geldi. Latince günümüze kadar yaşayan bir dil olarak ulaşmıştır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 9

Sezar MÖ 52'de Galya'yı Roma Cumhuriyeti topraklarına katan Jül Sezar diktatör ilan edildi. Caesar Augustus döneminde ise devlet Roma İmparatorluğu'na dönüştü. "Beş İyi İmparator" döneminde (96 -180) imparatorluk toprak genişliği, ekonomi ve kültür bakımından doruk noktasına ulaştı. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 10

Roma İmparatorluğu 395 yılında Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İtalya’da (Çizme) yerleşik Batı Roma ve Sezarların* Çağı, 476 yılında sona ermiş, bu tarih Orta Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması, Avrupa’yı Hristiyan din yobazlığının etkisine sokmuştur. Kral Byzas’ın kurduğu şehir Bizans, yani Doğu Roma İmparatorluğu, daha tutucu ve dini motifleri ağır basan bir İmparatorluk olarak gelişmiştir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 11

Haçlı Savaşları 11. yüzyıla gelindiğinde Türkler Müslümanlığı kabul ederek batıya göç etmeğe başlamışlar, Malazgirt Savaşı ile Büyük Selçuklu Devleti'ni kurarak Orta Doğu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmişlerdi. Türkler İstanbul'un yakınlarına kadar ilerleyerek İznik'te Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurmuşlardı. Bizans imparatoru I. Aleksios Komnenos, Papa II. Urbanus'tan Türklere karşı yardım istedi. Böylece zaten Kudüs'teki Hıristiyanlığın Kutsal Toprakların Müslümanların kontrolü olmasından hoşnut olmayan Avrupalılar arasında haçlı seferi düşüncesi oluştu. Haçlı Orduları 1097'de ilk defa Anadolu'ya girerek Birinci Haçlı seferini başlattılar. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 12

Haçlı Savaşları Birinci Haçlı seferinden sonra 10'a yakın haçlı seferi yapıldı. Ancak bunlardan hiçbiri başarılı olamadı. Orta Doğu'da güç kazanan çeşitli Müslüman devletleri zamanla haçlı devletlerini birer ele geçirdiler. 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü haçlılardan geri alması büyük bir dönüm noktası oldu. 13. yüzyılın sonlarına gelindiğinde haçlıların Orta Doğu'daki varlığı sona ermişti. 14. yüzyıldan itibaren Avrupalıların Müslümanlara karşı saldırılarını Osmanlı Devleti göğüslemeye başladı. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 13

Konstantinopolis İstanbul’un Fethi, tarih sahnesinde Avrupa’nın konumunu güçlendirmiştir. Kulağa pek aşina gelmese de, Avrupa’nın dibe vurduğu bu durum, yükselmenin başlangıcını oluşturan olayların temelini atmıştır. Bizans’ın önde gelen, ancak baskıcı din anlayışı sonucunda kendilerini ifade edemeyen bilim adamları Avrupa’ya kaçmıştır. Bu durum Rönesans’ın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. İstanbul’u fethedebilecek güçte topların yapılabileceğinin görülmesi, güçlü topların feodal beylerin sonunu getirmiştir. Avrupa’da Krallar güçlenerek, devlet otoritesi sağlamlaşmıştır. İpek Yolu’nun Osmanlı’nın eline geçmesi, toprakları Anadolu kadar verimli olmayan Avrupalıyı, yerleşik bir hayata geçerek çalışmaya ve üretmeye mecbur bırakmıştır. Avrupa’nın ya da Avrupalının çalışma disiplininin altyapısı büyük oranda bu sürece bağlıdır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 14

Rönesans Yeniden doğuş yani Rönesans, İtalya’da Floransa’da başladı. Bu yıllarda halkı cahil tutmak ve din korkusuyla yönetmek, fakirlikten kaynaklanan toplumsal kalkışmaların önlenebilmesi için en kolay yoldu. Dinsel kavramların fakir ve cahil halk üzerinde bilinçli olarak yanlış kullanılması feodal beylerin kölesi olan halkın (tebaanın) daha rahat yönetilebilmesini sağlıyordu. Yeni Çağ ile birlikte birey olma bilinci gelişmeye başladı. İtalya’da başlayan Rönesans hareketleri 50 yıldan kısa sürdü. Ancak Avrupa’nın tarihinde önemli değişikliklere yol açtı. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 15

Rönesans Avrupalı bilim adamları bu dönemde İslam dünyasından matematik öğrendiler. Dinsel ve batıl inançlar yerine deneyselliğe ve akılcı düşünceye geri dönüldü. Johannes Gutenberg'in Matbaayı geliştirmesiyle sanat, şiir ve mimari'de ortaya çıkan yeni tekniklerle bilgi yayılabilmiş, böylece köklü bir değişim başlamıştır. Bu çağ Antik Roma döneminden beri geri kalmış olan Avrupa'nın ticaret ve coğrafi keşiflerle yükselişinin öncüsü olmuştur. İtalyan rönesansı bu dönemin başlangıcı olarak kabul edilir. Almanya'da ise Rönesans Hümanizm ile başlamıştır. Hollandalı Erasmus ve Alman Martin Luther dinsel konuları incelediler. Martin Luther Hıristiyanlıkta Protestanlık adı verilen Reform hareketini başlattı[38 Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 16

AVRUPA BİRLİĞİ Dünyanın En Büyük Ülkelerüstü Yapısı

AVRUPA BİRLİĞİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER EKONOMİ SİYASET KÜLTÜR SOSYOLOJİ Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 18

ATOM BOMBASI Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 19

Avrupa Birliği Demokratik Avrupa ülkelerinin oluşturduğu bir aile 28 Üyeli bir entegrasyon Bağımsız Birlik, bağımlı üyeler Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 20

MONNET- SCHUMAN DEKLARASYONU Fransız Dışişleri Bakanı Robert SCHUMAN (1886 -1963) Fransız parlamenter Jean MONNET (1888 -1979) SCHUMAN, 9 Mayıs 1950 tarihinde ki bir konuşmasında birleşik Avrupa fikrini savunuyor. Amaç Avrupa’da savaş oluşmasını engellemek. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 21

NEDEN BİRLİK • Nazi Almanya’sının siyasi ve ekonomik gücünü ortadan kaldırmak, yeni Almanya’nın barışçıl davranmasını sağlamak, • Jean Monnet ve Robert Schuman’ın “Demir-Çelik üretiminde Üst Kurul Denetimi” önerisi (9 Mayıs 1950), • Yeni bir Avrupa ilişkisi yaratmak, milliyetçi ve ulusal devlet anlayışına dayanan görüşleri önlemek, • Savaş yıkımları nedeniyle yaşanan ekonomik belirsizliği azaltmak, • İki süper güce politik ve ekonomik olarak birlikte karşı koyabilmek, • Batıda Sovyet tehdidini en aza indirmek amacıyla birleşmek, • Batının ekonomik yapılanmasını geliştirmektir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 22

Altılar 1951 PARİS ANLAŞMASI Avrupa Kömür Çelik Topluluğu European Coal and Steel Community Be – Ne – Lux İtalya Almanya Fransa Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 23

GENİŞLEME SÜRECİ 1973 1981 Danimarka İrlanda İngiltere 1986 Yunan. 1995 2004 Portekiz Avusturya GKRK Bulgaris. İspanya Finlandiya Çek Cum. Romanya İsveç Estonya Hırvatistan Candidates: Izlanda Macaristan FYR Makedonya Letonya Turkiye Litvanya Sırbistan Malta Polonya Slovakya Slovenya 24 2013 2007 Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Map: Wikimedia Commons Karabağ Potansiyel üyeler: Arnavutluk Bosna Hersek Kosova* * under UNSCR 1244

E VR ÇE ? MERKEZ ? OL GE AS Nİ I ŞL EM E Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 25

Roma Antlaşması Rome Treaty Avrupa Ekonomik Topluluğu 1957 European Economic Community EURATOM Avrupa Atom Ajansı 1957 Ortak Tarım Politikası (1962) Common Agriculture Policy Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 26

Avrupa Toplulukları (AT) 1965 yılında imzalan Füzyon Antlaşması (Birleşme Anlaşması) ile, üç topluluk Avrupa Toplulukları adı altında anılmaya başlandı. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 27

Önemli Gelişmeler Üye ülkelerin gümrük vergilerinin kaldırılması (1 Temmuz 1968) Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (1975) European Regional Development Fund (ERDF) Avrupa Para Sistemi (1979) European Monetary System Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 28

Avrupa Parlamentosu kuruluyor (1979) Avrupa Parlamenter seçimleri yapılıyor Her 5 yılda bir Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 29

Avrupa Tek Senedi Single European Act Delor Raporu – Beyaz Kitap – Ortak Pazar için yol haritası (1985) Avrupa Tek Senedi – Tek ya da Ortak Pazar (1986) Avrupa’da Soğuk Savaşın Sona Ermesi (1989) Almanya’nın birleşmesi (1990) Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 30

Sovyetler Ayrılıyor Sovyetler Birliği dağılıyor (1991) Maastricht Antlaşması imzalanıyor (1991) Maastricht Antlaşması yürürlüğe giriyor (1993) Tek Pazar Kuruluyor (1993) Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 31

Maastricht Antlaşması 1991 Avrupa Birliği’ni kuran Antlaşma – Anayasa Tek para kararı Single Currency Ortak Dış İşleri ve Güvenlik Politikası Common Foreign and Security Policy Ortak İçişleri ve Adalet Politikası Common Internal Security Policy Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 32

MAASTRICHT KRİTERLERİ Fiyat İstikrarı (düşük enflasyon) Kamu Finansmanı Disiplini 33 % Düşük Faiz Haddi İstikrarlı Kur (Düşük kamu borçlanması ve Dr. Ahmet Can BAKKALCI bütçe Doç. açığı)

Kopenhag Antlaşması 1993 Siyasi Kriterler Demokrasi – İnsan Hakları v. s Ekonomik Kriterler İşleyen piyasa ekonomisinin varlığı Rekabet baskısına karşı koyabilme Uyum Kriterleri – Hukuki Kriterler Müktesebat uyumu – (müzakere) Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 34

Lizbon Stratejisi 2000 Avrupa Birliği’nin ekonomik alanda diğer endüstrileşmiş ülkeler ve ABD ile rekabet yapabilmesi amacıyla geliştirilmiştir Eğitimin bilgi çağına uydurulması Yeni yatırım ve araştırmaların yapılması Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 35

URO 2002 17 ülkeli bir para sistemi Avrupa Merkez Bankası Ortak Para Politikası Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 36

Avrupa Birliği Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 37

Avrupa Birliği Ne Yapar? Vatandaşının Hayat Standardını Yükseltmek İçin Çalışır I. INOVASYON POLİTİKALARI II. DAYANIŞMA POLİTİKALARI / DAYANIŞMA III. BİRLİK BÜTÇESİ Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 38

I. INOVASYON POLİTİKALARI Günlük hayatı geliştirmek için yeni teknolojiler; Toplum – Çevre – Sağlık – Enerji Çevre ve Sürdürülebilir Büyüme Enerji Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 39

II. DAYANIŞMA POLİTİKALARI Dayanışma politikaları bölgesel kalkınmışlık farklarının kapatılması, istihdam ve sorunlu endüstrilerin geliştirilmesi için uygulanmaktadır. Bölgesel Yardımlar (Yerel – Bölgesel – Kırsal) Ortak Tarım ve Balıkçılık Politikaları Sosyal Politikalar (Serbest dolaşım – adil ücret – sendika – cinsiyet eşitliği – iş güvenliği – işçi sağlığı – çocuk, yaşlı, engelli bakımı) Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 40

III. BÜTÇE Gümrük vergileri KDV’nin %1’i Üye ülke refah düzeylerine göre katkı Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 41

Kim Neden Sorumlu ? Avrupa Birliği Tek Başına Gümrük Birliği’nden Tek pazarın rekabet yapısının korunmasından EURO kullanan ülkelerin para politikalarından Denizlerdeki biyolojik kaynakların korunmasından Ortak Ticaret Politikasından Birlik Yasalarının çıkarılmasından SORUMLUDUR Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 42

Kim Neden Sorumlu ? Avrupa Birliği ve Üye Ülke Birlikte Ortak Pazarın uygulanmasından Lizbon stratejisinin yürütülmesinden Ekonomik ve sosyal uyumdan Tarım ve balıkçılık uygulamalarından Çevrenin ve tüketicinin korunmasından Ulaştırma – Enerji politikalarından Özgürlük – Güvenlik – Adaletten Araştırma Geliştirme – Teknoloji – Uzay araştırmalarından SORUMLUDUR Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 43

Kim Neden Sorumlu ? Üye Ülke Sorumlu AB Koordinatör / Destekleyici İnsan sağlığının geliştirilmesi – korunması Endüstri Kültür Turizm Eğitim Yönetimde işbirliği Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 44