Krajowy Program Przeciwdziaania Ubstwu i Wykluczeniu Spoecznemu 2020

Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020: Nowy Wymiar Aktywnej Integracji

Dlaczego powstaje Krajowy Program Warunkowość ex-ante ü Cel tematyczny 9 : Promowanie włączenia społecznego i walka z ubóstwem - Cel dotyczący walki z ubóstwem (o którym mowa w art. 9 ust. 9) ü Aktywne włączenie z myślą o poprawie możliwości zatrudnienia ü Warunek ex-ante : Istnienie i realizacja krajowych strategicznych ram polityki na rzecz ograniczania ubóstwa mającej na celu aktywne włączenie osób wykluczonych z rynku pracy w świetle wytycznych dotyczących zatrudnienia. Ø Kryteria spełnienia: Gotowe są krajowe strategiczne ramy polityki na rzecz ograniczania ubóstwa, które mają na celu aktywne włączenie i które: • zapewniają wystarczające podstawy do opracowywania polityk ograniczania ubóstwa i umożliwiają monitorowanie rozwoju sytuacji; • są zgodne z krajowymi celami dotyczącymi walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (zgodnie z definicją w krajowym programie reform), co obejmuje rozszerzenie możliwości zatrudnienia na grupy w niekorzystnej sytuacji; • zawierają działania na rzecz przejścia od opieki instytucjonalnej do środowiskowej • w zwalczanie ubóstwa angażują odpowiednie zainteresowane strony (interesariusze/partnerzy);

Dokumenty na których opiera się Krajowy Program Ø Decyzja Rady z dnia 21 października 2010 w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich(wytyczna 10 Promowanie włączenia społecznego i walka z ubóstwem); Ø Zalecenie Komisji z dnia 3 października 2008 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy ( trzy filary: odpowiednie wsparcie dochodu, integracyjne rynki pracy, dostęp do usług wysokiej jakości); Ø Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Ø Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ø Strategie zintegrowane w tym w szczególności Ø Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego.

Cel główny Celem głównym Programu jest ograniczenie ubóstwa i wykluczenia społecznego poprzez działania zmierzające do zwiększenia zatrudnienia oraz do wzrostu spójności społecznej

Cele operacyjne Cel operacyjny 1: Wykluczenie społeczne dzieci i młodzieży – przez usługi do aktywności; Polityka przeciwdziałania ubóstwu i marginalizacji dzieci i młodzieży stanie się kluczowym elementem polityki integracji, łącząc działania na rzecz dostępności usług społecznych i możliwości aktywizacyjnych rodziców, a zwłaszcza kobiet; Cel Operacyjny 2: Aktywna osoba i zintegrowana rodzina - odpowiedzialne lokalne środowisko; Służby społeczne w sposób zintegrowany działają na rzecz aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym osób zagrożonych wykluczeniem oraz funkcjonalności ich rodzin, umożliwiając łączenie ról zawodowych i rodzinnych; Cel operacyjny 3: Nasi seniorzy – bezpieczni, aktywni i potrzebni; Osoby starsze, niepełnosprawne, zależne objęte są przyjaznymi formami opieki oraz formami aktywnego spędzania czasu i włączania się w życie publiczne i zawodowe na miarę ich możliwości i potrzeb. Cel operacyjny 4: Zapobieganie niepewności mieszkaniowej; Polityka społeczna zapobiega bezdomności oraz wspiera rozwój mieszkalnictwa socjalnego jako istoty bezpieczeństwa socjalnego umożliwiającego aktywność społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem; Cel operacyjny 5: Reforma zarządzania systemem rynku pracy i integracji społecznej. System integracji społecznej funkcjonuje w sposób planowy i zintegrowany, łącząc zasoby publiczne, społeczne i prywatne, poszerzając udział sektora ekonomii społecznej w kreowaniu i realizacji polityki aktywnej integracji.

Obszary tematyczne/Priorytety I. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży (w tym m. in. pomoc dla dzieci i młodzieży, rozwój instytucjonalnej i pozarodzinnej opieki nad dziećmi w wieku od 0 do 3 lat; edukacja przedszkolna, działania profilaktyczne o charakterze społecznym i zdrowotnym, wsparcie dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi); II. Zapewnienie spójności działań edukacyjnych, społecznych i zawodowych (w tym m. in. : funkcja socjalna i wczesno-interwencyjna szkoły, usługi profilaktyczne i socjoterapeutyczne, system kształcenia młodzieży, kształcenie zawodowe, kompetencje cyfrowe i przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu, pierwsze zatrudnienie młodzieży);

III. Aktywna integracja w społeczności lokalnej (w tym m. in. : usługi społeczne dla osób zagrożonych wykluczeniem, formy pracy socjalnej, narzędzia i instrumenty aktywnej integracji, usługi reintegracji społecznej i zawodowej, praca środowiskowa, usługi realizowane przez sektor ekonomii społecznej, system włączania osób niepełnosprawnych do życia społecznego i zawodowego, działania w zakresie integracji cudzoziemców, mniejszości - Romów); IV. Bezpieczeństwo i aktywność osób starszych(w tym m. in. : aktywność zawodowa i społeczna seniorów –„srebrna gospodarka”, system opieki nad osobami niesamodzielnymi i w podeszłym wieku, opieka zdrowotna i rehabilitacja medyczna dla osób starszych; środowiskowe formy pomocy i samopomocy oraz wolontariat seniorów);

V. Zapobieganie niepewności mieszkaniowej i przeciwdziałania bezdomności (w tym m. in. : system pomocy bezdomnym oraz wsparcia wychodzenia z bezdomności, zapobieganie niepewności utraty tytułu prawnego do mieszkania, zadłużeniom czynszowym, eksmisjom, budownictwo komunalne, budownictwo socjalne i usługi z zakresu pomocy w sprawach mieszkaniowych, mieszkania chronione); VI. Zarządzanie i zmiany strukturalne integracji społecznej (w tym m. in. : programowanie polityki społecznej, reforma usług i innych świadczeń pomocy społecznej, uproszczenie systemu świadczeń pieniężnych, dostępność do pomocy udzielanej przez publiczne służby zatrudnienia, jakość pracy socjalnej i usług socjalnych.

Priorytet III Aktywna integracja w społeczności lokalnej Działanie III. 1 Zwiększenie uczestnictwa w życiu publicznym i zawodowym jednostek i rodzin zagrożonych marginalizowaniem społecznym poprzez rozwój zróżnicowanych i zintegrowanych usług społecznych oraz form pracy socjalnej, w tym narzędzi i instrumentów aktywnej integracji, systemu usług reintegracji społecznej i zawodowej oraz form aktywizacji zawodowej.

Uporządkowanie systemu prawnego oraz działań organizacyjnych i edukacyjnych instytucji pomocy społecznej oraz organizacji zajmujących się integracją społeczną w tym: 1) zmiany prawne, umożliwiające przebudowę systemu pomocy społecznej na rzecz rozwoju usług społecznych realizowanych w partnerstwie publiczno-społecznym, 2) zmiany w przepisach dotyczących zatrudnienia socjalnego, umożliwiające stabilne finansowanie usług reintegracji społecznej i zawodowej w centrach i klubach integracji społecznej, 3) przeniesienie działań w zakresie prac społecznie użytecznych z obszaru instrumentów rynku pracy na rzecz działań w zakresie reintegracji zawodowej i społecznej, 4) wsparcie rozwoju spółdzielni socjalnych zakładanych przez osoby prawne oraz innych przedsiębiorstw społecznych jako formy zatrudnienia przejściowego dla osób wychodzących z warsztatów terapii zajęciowej, centrów integracji społecznej,

Przykładowe przedsięwzięcie Ø Umożliwienie aktywizacji zawodowej klientów pomocy społecznej w ramach zatrudnienia socjalnego i przedsiębiorstw społecznych poprzez stworzenie ścieżki reintegracyjnej, w ramach której: - na etapie zgłoszenia osoby zainteresowanej rozpocznie się ścisła współpraca pup i ops w zdefiniowaniu potrzeb osoby oddalonej od runku pracy (porozumienie); - określone zostanie wyraźne rozgraniczenie - integracją społeczną zajmuje się instytucja pomocy społecznej ( z elementami aktywizacji zawodowej, które są przedłużeniem działań aktywizacji społecznej) zaś działaniami aktywizującymi mającymi na celu umożliwienie podwyższenia lub zmianę kwalifikacji lub podjęcie zatrudnienia (szkolenia, zatrudnienie subsydiowane) - instytucja rynku pracy ; - działania aktywizujące pomocy i integracji społecznej składać się będą z integracji społecznej obejmującej wsparcie dochodowe z pomocy społecznej, oraz dostęp do usług w zakresie aktywizacji społecznej, usług edukacyjnych i zdrowotnych,

- - działania społeczne (w ramach kontraktu socjalnego lub programów środowiskowych) komplementarne z działaniem „aktywizacja i integracja” obejmujące alternatywnie lub łącznie: prace społecznie użyteczne, czasową aktywność w ramach spółdzielni socjalnych tworzonych przez samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe (czasowe zatrudnienie umożliwiające start na otwarty rynek pracy), aktywność w ramach podmiotów zatrudnienia socjalnego (przygotowanie do podjęcia aktywności zawodowej). działania realizowane przez podmioty publiczne i podmioty sektora ekonomii społecznej; zakończenie ścieżki reintegracynej - samodzielność w funkcjonowaniu, przywracając osoby wykluczone do uczestniczenia w życiu rodzinnym i społecznym.

Plan ścieżek aktywizacji oraz reintegracji społecznej i zawodowej

Priorytet III Aktywna integracja w społeczności lokalnej Działanie III. 2 Budowa aktywnych, zdolnych do rozwoju społeczności - podnoszenie społecznego i ekonomicznego potencjału zmarginalizowanych, wieloproblemowych społeczności poprzez rozwój podejmowanych w nich zróżnicowanych form działań aktywizujących i pracy środowiskowej. -działania środowiskowe adresowane do społeczności lokalnych w różnych wymiarach obejmujących zarówno mikrospołeczności w ramach gmin, całe gminy lub obszary o szerszym charakterze. Obok działań o charakterze systemowym istotne jest wsparcie samorządów lokalnych i społeczności lokalnych zarówno w wymiarze metodyczno-animacyjnym i edukacyjnym jak również infrastrukturalnym;

Priorytet III Aktywna integracja w społeczności lokalnej Działanie III. 3. Rozwój usług społecznych użyteczności publicznej zwłaszcza usług środowiskowych realizowanych przez podmioty ekonomii społecznej, łączących aktywizację zawodową z budowaniem spójnego systemu usług społecznych. -rozwój usług uzupełniających i wspierających rolę rodziny, w tym: opieki nad dziećmi, usług w zakresie opieki nad osobami starszymi i niesamodzielnymi oraz osobami niepełnosprawnymi. Dotyczy to zarówno działań o charakterze metodycznym, prawnym, organizacyjnym, jak i edukacyjnym.

Priorytet III Aktywna integracja w społeczności lokalnej Działanie III. 4 Poprawa systemu włączania osób niepełnosprawnych do życia społecznego i zawodowego: - przygotowanie i wdrożenie instrumentów prawnych i finansowych upowszechnienia usług (np. asystent, koordynator zatrudnienia wspieranego); wsparcie podmiotów realizujących działania wpierające osoby niepełnosprawne (zmiana pracy , zamieszkania, formy wsparcia); baza doradztwa organizacyjno-technicznego dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne; łączenie różnych form aktywizacji społeczno- zawodowej; stworzenie systemu zatrudnienia wspieranego w przedsiębiorstwach społecznych, wypracowanie i wdrażanie strategii zarządzania różnorodnością w miejscu pracy.

AKTYWNA INTEGRACJA PODSUMOWANIE

Poziom krajowy: CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA Wypracowanie rozwiązań systemowych i przygotowanie zmian systemowych w obszarze pomocy i integracji społecznej i zawodowej Opracowanie, testowanie i • rekomendacja nowych rozwiązań / standardów, badania, analizy i • upowszechnianie rozwiązań w zakresie usług profilaktycznych w pomocy społecznej Podnoszenie kwalifikacji pracowników pomocy i integracji społecznej Szkolenia, studia podyplomowe dotyczące poszerzania wiedzy z • zakresu rozwiązań systemowych, dobrych praktyk, nowoczesnych instrumentów wsparcia, superwizja; Promocja i wsparcie nowych rozwiązań systemowych służących usamodzielnieniu osób zagrożonych i wykluczonych Opracowanie i rekomendacja nowych rozwiązań prawnych, badania, analizy i testowanie nowych rozwiązań Wypracowanie i wdrożenie narzędzi wspierających podejmowanie decyzji w zakresie prowadzonej polityki społecznej Cykliczne raporty tematyczne, badania panelowe, analizy porównawcze, diagnoza, testowanie i upowszechnianie rozwiązań dot. Strategii rozwiazywania problemów społecznych REZULTATY Ograniczenie ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; Zmniejszenie skali zjawiska ubóstwa pracujących oraz ograniczenie odsetka osób żyjących w gospodarstwach o niskiej intensywności pracy; Wzrost poziomu aktywności zawodowej wśród osób z wykształceniem podstawowym lub średnim

Poziom regionalny: CELE SZCZEGÓŁOWE PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA Rozwój profilaktyki społecznej ukierunkowanej na aktywizację społeczno – zawodową na rzecz integracji osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym • • • Zapobieganie wypadnięciu z • systemu edukacji oraz aktywizacja młodzieży w wieku 15 – 18 lat zagrożonej wykluczeniem społecznym w ramach RPO REZULTATY Wsparcie tworzenia placówek • wsparcia dziennego; Wsparcie dla tworzenia pozaszkolnych form integracji społecznej młodzieży; • Regionalne badania, analizy, pilotaże rozwiązań działań profilaktycznych • Szkolenia dla osób 15 – 18 lat zagrożonych wykluczeniem społecznym, prowadzące do nabycia umiejętności i kompetencji społecznych, niezbędnych w procesie przechodzenia od edukacji do zatrudnienia Wzrost liczby korzystających z usług placówek wsparcia dziennego i świetlic środowiskowych; Wzrost liczby placówek wsparcia dziennego i świetlic środowiskowych; Wzrost poziomu przygotowania młodych ludzi do podjęcia zatrudnienia.

Kontynuacja działań z POKL 2007 -2013 - Wdrażanie produktów wypracowanych w bieżącym okresie programowania: - standardy usług pomocy i integracji społecznej; - modele instytucji; - superwizja pracy socjalnej.

Harmonogram prac: • konsultacje , uwagi, poprawki - kwiecień, maj; • ostateczna wersja Programu – do końca II kwartału;

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ