Krajobrazy wiata Jakub Staniak Lasy Rwnikowe Umiejscowienie Lasy
Krajobrazy Świata Jakub Staniak
Lasy Równikowe Umiejscowienie Lasy równikowe rozciągają się po obu stronach równika, przede wszystkim w strefie klimatów równików. Największy kompleks wilgotnych lasów równikowych znajduje się na Nizinie Amazonki w Ameryce Południowej. Ponadto duże obszary tych lasów porastają Kotlinę Kongo w Afryce i Archipelag Malajski w Azji.
Lasy Równikowe Klimat Na wymienionych obszarach panuje klimat równikowy wilgotny. Przez cały rok jest gorąco – temperatura powietrza nigdy (nawet w nocy) nie spada poniżej 20°C. Codziennie po południu padają tzw. deszcze zenitalne – nagrzane wilgotne powietrze intensywnie paruje, dzięki czemu szybko tworzą się chmury deszczowo-burzowe. Roczne sumy opadów wynoszą nawet kilka tysięcy milimetrów. W klimacie równikowym wilgotnym nie ma pór roku.
Lasy Równikowe Roślinność Wilgotne lasy równikowe posiadają najbujniejszą roślinność na Ziemi. Rośliny ułożone są w sposób piętrowy. Najwyżej, nawet do 60 metrów sięgają drzewa potrzebujące dużo światła, np. palmy, figowce, drzewa kapokowe. Niżej, do około 40 m rosną m. in. drzewa kauczukowe i tulipanowce. Poniżej warstwę lasu tworzą młode drzewa wymienionych gatunków oraz liczne krzewy i zarośla. W warstwie przygruntowej roślinność jest uboga, ze względu na małą ilość światła słonecznego.
Lasy Równikowe Zwierzęta lasów równikowych są bardzo zróżnicowane. Najliczniejsze są tu bezkręgowce np. motyle i pająki. Żyje też wielu kręgowców min. małp, drapieżnych kotów jak np. jaguarów w Ameryce Południowej, lampartów w Afryce i tygrysów w Azji. W Afryce występują małpy człekokształtne: szympansy, orangutany i goryle, a w Azji orangutany. Żyje tu 75% wszystkich znanych gatunków ptaków. Ich przedstawiciele to na przykład papugi, tukany czy kolibry. Jest dużo płazów, gadów i ryb.
Lasy Równikowe Życie Człowieka Wilgotny las równikowy jest słabo zagospodarowany przez człowieka ponieważ: jest trudnodostępny, panuje tam niesprzyjający klimat – cały czas gorąco i wilgotno, są tam słabe gleby – padające deszcze wypłukują składniki mineralne, występuje wiele dzikich zwierząt, często groźnych dla ludzi i zwierząt hodowlanych (węże, goryle, jaguary i inne drapieżne koty, owady przenoszące choroby, np. mucha tse–tse). Las dla rdzennych mieszkańców jest miejscem polowań i źródłem pożywienia roślinnego.
Lasy Strefy Umiarkowanej Umiejscowienie i Klimat Lasy strefy umiarkowanej wykształciły się na północ od strefy roślinności śródziemnomorskiej oraz stepów. Występują w całej Europie, także w Azji i Ameryce Północnej. Klimat charakteryzuje się występowaniem czterech pór roku. Suma opadów w każdej z nich jest zbliżona. Temperatury są różne i zależą w znacznej mierze od odległości od wybrzeży morskich. Zimą temperatura powietrza spada do 0°C w odmianie klimatycznej morskiej lub poniżej − 20°C w odmianie kontynentalnej.
Lasy Strefy Umiarkowanej Roślinność Warunki klimatyczne i glebowe umożliwiły rozwój lasów liściastych, w których dominującymi gatunkami są dąb, buk i grab. Obok nich rosną brzozy, klony i jesiony. Lasy te mają warstwową budowę; pod warstwą drzew (często z niewielką domieszką drzew iglastych, np. świerka, modrzewia) rosną bogaty podszyt i runo. W lasach liściastych na dalekim wschodzie Azji i w Ameryce Północnej występują także gatunki drzew inne niż w lasach europejskich, np. magnolie i tulipanowce.
Lasy Strefy Umiarkowanej Zwierzęta Charakterystycznymi zwierzętami lasów strefy umiarkowanej są sarny, jelenie, lisy, wilki, borsuki, w Ameryce pumy i szopy. Nie brak jest dużych zwierząt takich jak np. niedźwiedzie, łosie czy też w Polsce żubry. Dużo jest małych ssaków – wiewiórek, kun, łasic, jeży, myszy, zajęcy. Liczne są ptaki, np. kosy, dzięcioły, wilgi, jaskółki, drozdy, dudki, jastrzębie, myszołowy. Spotyka się też płazy i gady np. żółwie błotne, zaskrońce, salamandry plamiste, żaby trawne.
Lasy Strefy Umiarkowanej Życie Człowieka Las dominował w krajobrazie klimatu umiarkowanego. Zajmował niemal wszystkie tereny poza wysokimi górami, piaszczystymi wydmami i zabagnionymi dolinami rzek. Człowiek zmienił warunki środowiska, wycinając większość lasów liściastych i iglastych na potrzeby osadnictwa, rolnictwa oraz dla celów przemysłowych. Pierwotnych lasów liściastych i mieszanych prawie już nie ma, a ich niewielkie skrawki (np. Puszcza Białowieska) zasługują na ścisłą ochronę.
Sawanna Umiejscowienie Sawanny rozciągają się na północ i południe od strefy wilgotnych lasów równikowych. Największe obszary zajmują w Afryce – jest to praktycznie cała tamtejsza strefa międzyzwrotnikowa, poza wilgotnymi lasami równikowymi i terenami górskim. Sawanny zajmują też znaczne powierzchnie w Ameryce Południowej (Wyżyna Brazylijska), Azji (Półwysep Indyjski) i Australii.
Sawanna Klimat Sawanny występują w strefie klimatów równikowych. Przez cały rok jest tam gorąco, średnie temperatury zbliżają się do 30°C. W porównaniu z klimatem lasów równikowych jest mniej opadów, średnie sumy roczne wynoszą 1000– 2000 mm i maleją w miarę oddalania się od równika. Opady są nierównomierne w ciągu roku. Deszcze padają intensywnie przez kilka miesięcy w roku - wtedy jest pora deszczową a w pozostałych miesiącach opady są bardzo niewielkie - wtedy jest pora sucha.
Sawanna Roślinność sawanny to przede wszystkim trawy oraz nieliczne drzewa, głownie baobaby i akacje. Spotkać również można rozmaite krzewy i zarośla. Krajobraz sawanny uzależniony jest od pór roku. W czasie pory deszczowej rośliny mają odpowiednią ilość wody, toteż bujnie rozwijają swoje liście, łodygi, źdźbła – na sawannie dominują wtedy kolory zielone. W porze suchej trawy żółkną, a liście drzew i krzewów opadają – na sawannie dominują wtedy odcienie żółci i brązu.
Sawanna Zwierzęta Świat zwierzęcy sawanny należy do najbogatszych na Ziemi. Wielkie ilości trawy stanowią pokarm dla dużych ssaków roślinożernych – słoni, hipopotamów, nosorożców, bawołów, żyraf, a także zebr i antylop. Mniejsze z tych zwierząt są z kolei pożywieniem dla mięsożernych drapieżników – lwów, gepardów, lampartów czy likaonów. Ponadto na sawannie żyją szakale, hieny, sępy, marabuty, które żywią się padłymi zwierzętami. Zwierzęta sawanny prowadzą wędrowny tryb życia.
Sawanna Życia Człowieka Na sawannie działalność człowieka skupia się w obszarach bliższych równikowi, gdzie pora sucha jest krótka i trwa około trzech miesięcy. Im dalej od równika, tym pora sucha trwa dłużej (nawet dziewięć miesięcy) i tamte obszary są słabiej zagospodarowane. Mieszkańcy sawanny trudnią się przede wszystkim uprawą ziemi. Na terenach, na których opady są niewielkie, ludność zajmuje się hodowlą zwierząt , głównie bydła i kóz, rzadziej owiec. Ludem pasterskim w Kenii i Tanzanii są Majowie.
Stepy Umiejscowienie Stepy zajmują wnętrza kontynentów, z dala od mórz i oceanów. Największe obszary stepów znajdują się w Azji oraz we wnętrzu Ameryki Północnej, gdzie nazywane są prerią. Jedyne stepy na półkuli południowej to pampa w Ameryce Południowej. Strefa stepów obejmuje również mniejsze obszary w południowej Afryce i południowo – wschodniej Europie.
Stepy Klimat Podobnie jak lasy liściaste i mieszane stepy znajdują się w strefie klimatów umiarkowanych, ale klimat stepów jest kontynentalny. Powietrze jest tam suche – nie docierają tam masy wilgotnego powietrza morskiego. Dlatego opady w tym klimacie są niewielkie i na ogół nie przekraczają 500 mm rocznie. Istnieje duża zmienność temperatur, zarówno w ciągu doby, jak i w ciągu roku (nawet 400 C). Latem temperatura jest wysoka a zimą niska (nawet do -10 OC). Występują tam cztery pory roku.
Stepy Roślinność Stepy porośnięte są trawami oraz innymi niskimi roślinami. Wiele z nich – np. sasanka, zawilec, hiacynt, chaber, tulipan, niezapominajka – kwitnie na wiosnę tworząc wielobarwne „dywany kwiatów”. Na stepach nie ma drzew i krzewów, gdyż mała ilość opadów nie pozwala na rozwój większych roślin. Całą wodę przejmują drobne rośliny przygruntowe, a tam gdzie opady są nieco wyższe, trawy osiągają nawet dwa metry wysokości.
Stepy Zwierzęta Warunki życia dla zwierząt są na stepie dość trudne – brak drzew i krzewów uniemożliwia schronienie się przed Słońcem czy też drapieżnikami. Toteż dużo jest małych gryzoni ryjących norki w ziemi, np. susłów, chomików, bobaków, norników. Są też większe ssaki roślinożerne, odporne na niedobory wody, np. suhaki, dzikie osły (w Azji) i bizony (w Ameryce Północnej). Wilk, lis, kojot, sęp, grzechotnik to nieliczne drapieżniki.
Stepy Życie Człowieka W strefie stepów ludzie utrzymują się z hodowli bydła, koni, kóz, owiec, osłów oraz wielbłądów dwugarbnych. Wielu mieszkańców stepów m. in. niektórzy Mongołowie i Kazachowie wiedzie koczowniczy tryb życia wędrując ze swoimi stadami w poszukiwaniu pastwisk. Ich domami są jurty, czyli namioty zbudowane z drewnianych pali i skór. Część dawnych obszarów stepowych została trwale przekształcona przez człowieka na ziemie uprawne.
- Slides: 20