Krachtige leeromgevingen groep 2 Groepssessie 1 Curriculum Groep

Krachtige leeromgevingen (groep 2) Groepssessie 1: Curriculum Groep 2 M. Valcke Krachtige leeromgevingen- groepssessie 2 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Planning groepssessies 1. Curriculum (vandaag) 2. Werkvormen (donderdag 17/10) 3. Diversiteitstool (maandag 28/10) onderwijstechnologie 4. Toetsen en evalueren (donderdag 31/10) Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Vragen? ? ? • Raadpleeg je medestudenten • Bekijk het forum en de website • Mail naar sylvie. vandaele@ugent. be Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Groepssessie 1 • • Korte herhaling plenaire sessie Praktische weetjes Aan de slag… Uiteenzetting praktijkopdracht Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Even herhalen…. Curriculum : "… in essentie een plan ter ondersteuning van het leren. Het bestaat uit doelen om het leren te richten; drie soorten beslissingen (1) selectie en ordening van inhouden, (2) keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden gemanipuleerd, (3) een planning met daarin de optimale leercondities. "

Even herhalen….

Eindtermen en ontwikkelingsdoelen • "Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de maatschappij via het Vlaams Parlement absoluut noodzakelijk acht voor het onderwijs vandaag. " (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1998, p. 6). • Centrale rol Entiteit Curriculum (http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/)

Curriculum op macroniveau · Ontwikkelingsdoelen in het kleuteronderwijs · Eindtermen en ontwikkelingsdoelen in het lager onderwijs · Eindtermen en ontwikkelingsdoelen in het secundair onderwijs http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/

Curriculum op macroniveau ‣ Ontwikkelingsdoelen: na te streven ‣ Eindtermen: minimaal te bereiken op het einde van een grens. ‧ Vakgebonden, specifiek en vakoverschrijdend ‧ Leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdend ‧ Rol bij kwaliteitscontrole http: //www. ond. vlaanderen. be/dvo/ICT/ictvoodvoe. htm

Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

Wat zijn VOET’en? Minimumdoelen die tegemoetkomen aan de nood aan een brede en harmonieuze vorming om zelfstandig en actief te kunnen functioneren in de huidige maatschappij. Minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied maar dikwijls wel aansluiting vinden en onder meer door middel van meerdere vakken of onderwijsprojecten kunnen worden gerealiseerd.

Figuur bron: Departement Onderwijs (2009). Secundair onderwijs. Uitgangspunten bij de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen.

Gemeenschappelijke stam Zeven contexten 1. Persoonlijk 2. leven 3. Lichamelijke gezondheid en veiligheid Mentale gezondheid Sociorelationele gezondheid Scharnier 4. Omgeving en duurzame ontwikkeling Samenleving 5. 6. 7. Politiek-juridische samenleving Socio-economische samenleving Socio-culturele samenleving Leren leren

VOETen in de derde graad secundair onderwijs (http: //www. ond. vlaanderen. be/dvo/secundair/vakoverschrijdend/globalevoetod. htm).

Curriculum op mesoniveau • Startpunt: eindtermen en ontwikkelingsdoelen • Eigen verantwoordelijkheid: uitwerken van een leerplan, werkplan • AUTONOMIE • Invloed van netten, koepels

Kansen • Leerplannen kunnen helpen een 'uithangbord' creëren voor een school: profiel, keuzes, accenten • Identiteit van de instelling • Rol individuele leerkracht in schoolteam centraal • Maar: “Niettegenstaande de criteria voor de goedkeuring van de leerplannen duidelijk zijn, ervaren leerkrachten de nieuwe leerplannen, als te voorschrijvend, als een keurslijf. De begeleidingsdiensten daarentegen stellen dat de leerkrachten de aangeboden ruimte onvoldoende zien en onvoldoende benutten, dat leerkrachten te weinig zelf verantwoordelijkheid opnemen voor de inkleuring van het pedagogisch-didactisch handelen van iedere dag. Ook leerlingen voelen dit aan. ”

http: //www. gemeenschapsonderwijs. be/sites/portaal_nieuw/SO/Leerplannen/Pages/Onderzoekscompete ntie. aspx).

Curriculum op microniveau • Nu sterk bepaald door onderwijsleerpakketten (handboeken) met concrete leerdoelen en uitwerking leerstof, media, toetsing, werkvormen (lkr. handleiding). • “Aparatchiks of the textbook curriculum”, ‘deprofessionalisation’, ‘deskilling’ ? • Hoofdprobleem is dat de gemakkelijkste leerdoelen snel gaan domineren en men leergebiedoverschrijdende doelen negeert (en vaardighedenontwikkeling). • Leerkracht bepaalt uiteindelijk de keuzes.

Curricula • Interpretaties: – Ongeschreven curriculum: neveneffecten van instructiesysteem; bijv. voorkeuren lkr. , ligging school – Nulcurriculum: wat (onbewust) genegeerd wordt in een curriculum; bijv. Kritische zin, smaakontwikkeling – Het «hidden curriculum» in enge zin: meer psychologische invalshoek; de indirecte en verborgen socialisatie: omgaan met elkaar om, lkrlln verhouding, omgaan met macht

Formuleren van leerdoelen: taxonomieën • Belang!! Hoe beter je weet wat je wilt, hoe beter je de instructie richting kan geven. • Taxis = ordening en nomos = wet • Een wetmatige ordening, een structurering gebaseerd op een theoretische (en empirisch voor zover mogelijk) basis m. b. t. hoe leerdoelen in werkelijkheid geordend zijn • 1950 -1960: behaviorisme en cognitivisme

Bloom - gedragsdimensies Bloom revised

Taxonomie van Bloom inhoudsdimensies

Bloom - gedragsdimensies • Herinneren: herkennen, uit geheugen ophalen (‘recalling’). Beperkte cognitieve activiteit. • Begrijpen: ‘meaningful learning’, interpreteren, voorbeelden zoeken, classificeren, samenvatten, afleiden, vergelijken en verklaren. • Toepassing: (1) uitvoeren procedures bij gekende taken en (2) gebruiken procedures bij nieuwe taken.

Bloom - gedragsdimensies • Analyseren: complex geheel opsplitsen in samenstellende delen; differentiëren, organiseren en attribueren. • Evalueren: (1) controleren en (2) bekritiseren. Interne/externe criteria toepassen, een uitspraak doen en conclusies trekken. • Creëren: (1) hypothesen genereren; (2) plannen ontwerpen en (3) een product ontwikkelen.

http: //www. teachthought. com/learning/ablooms-digital-taxonomy-for-evaluating-digital-tasks/

http: //zaidlearn. blogspot. be/2009/07/use-blooms-taxonomy-wheel-for-writing. html

Praktische weetjes • • Waar vind ik eindtermen terug? Zijn er eindtermen voor alle vakken? Hoe implementeer ik VOET? Waar zoek ik leerplannen? Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen? Hoe werk je met leerplandoelen? Lesdoelen formuleren Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Waar vind ik eindtermen terug? Vakgebonden eindtermen Specifieke eindtermen Vakoverschrijdende eindtermen = VOET Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Vakgebonden eindtermen : http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/

Let op: Algemene en Vakgebonden eindtermen. http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/aso/vakgebonden/natuurwetenschappen/eindtermen. htm

Vakgebonden eindtermen Vb 3 de graad ASO– Natuurwetenschappen http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/aso/vakgebonden/natuurwetenschappen/ eindtermen. htm Specifieke Vakgebonden eindtermen

Wetenschappen in BSO? Verwerkt in PAV http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/bso/vakgebonden/derde-leerjaar/project-algemenevorming/algemeen. htm

Vakgebonden eindterlmen PAV: alles geïntegreerd http: //www. ond. vlaanderen. be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/bso/vakgebonden/derde-leerjaar/project-algemenevorming/eindtermen. htm

Zijn er eindtermen voor alle vakken? • Enkel eindtermen voor vakken van de basisvorming • Zedenleer → leerplannen http: //www. ribz. be/ • Deeltijds Kunstonderwijs → leerplannen http: //www. ovsg. be/ en http: //www. g-o. be/

Zijn er eindtermen voor alle vakken? • Hoger onderwijs → Visitatierapporten → Beroepsprofielen → Domeinspecifieke leerresultaten (DLR) : http: //www. vluhr. be/p 242

Hoe implementeer ik VOETen? Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Waarom VOET? Doelen die anders tussen de mazen van het net verdwijnen: komen te weinig aan bod in traditionele vakken Samenhang bevorderen in het onderwijsaanbod Meer kans tot niet-cognitieve doelen en betere synthese van kennis en ervaringen Beantwoorden aan de actuele vormingsbehoeften (brede en harmonische vorming) Brug vormen tussen school en samenleving

VOET Aan welke sleutelcompetenties, contexten, leren competenties werk je doorheen je les? Maak dit duidelijk door dit in je doelen naar voor te laten komen.

Waar zoek ik leerplannen? Via http: //www. ond. vlaanderen. be/infolijn/faq/leerplannen/ • de leerplannen van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap • de leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs • de leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

http: //www. vvkso. be

http: //www. gemeenschapsonderwijs. be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/leerplannen/Leerplannen/Nie uwe%20 leerplannen/Overzicht%20 nieuwe%20 leerplannen%202013 -2014. pdf

http: //www. ovsg. be

Leerplan Steinerschool http: //steinerscholen. be/wp-content/uploads/2012/09/Aardrijkskunde-II-050228. pdf

Leerplan Steinerscholen derde graad aardrijkskunde

Rol netten, koepels, …

http: //ond. vvkso-ict. com/leerplannen/doc/Aardrijkskunde-2004 -029. pdf Voorbeeld Aardrijksunde Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen?

Hoe werk je met leerplandoelen? Een leerplandoel concretiseren tot verschillende lesdoelen. Aantal lesdoelen afhankelijk van leerplandoel. Denk aan te bereiken inhoud / gedrag Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Leerdoelen formuleren Taxonomie van Bloom Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

En nu aan de slag… Deel 1 We bekijken samen volgend stukje leerstof (videoclip platentektoniek) : http: //www. youtube. com/watch? v=bh. Yw. Y 7 POWy. E • We zoeken naar eindterm (ET) die met het materiaal kan nagestreefd worden • We zoeken naar de relevante leerplandoelstelling (LPD). • We concretiseren de ET en LPD tot vakgebonden lesdoelen van hoog niveau • Hou rekening met Bloom (zie checklist)

Ø Vervolgens gaan we na welke VOET in relatie tot dit materiaal kan nagestreefd werden Ø We concretiseren de VOET tot een concreet lesdoel

En nu aan de slag… Deel 2 Je krijgt een pakket met leermateriaal en eindterm/leerplandoel Ø Werk samen Ø Concretiseer de eindterm/leerplandoel tot 10 lesdoelen Ø Hou rekening met de taxonomie van Bloom: (zie checklist in pakket leermateriaal)

En nu aan de slag… Deel 2 Ø Zorg voor lesdoelen van een hoog niveau BLOOM Ø Je gaat na welke VOET aan bod kunnen komen Ø Je vertaalt dit in een lesdoel

Praktijkopdracht 1 • Gelijkaardig opzet als de afgelopen opdrachten: Deel 1 Formuleren lesdoelen: Maximaal 1 blz. Deel 2 Link met VOET: Maximaal 1 blz. 1. Bijlage met lesmateriaal.

Praktijkopdracht • Deel 1: Ø Je gaat op zoek naar een eindterm en leerplandoel Ø Je vertaalt dit in tien lesdoelen, met de taxonomie van Bloom in het achterhoofd. Ø Geef een korte toelichting. ØJe voorziet leermateriaal waaruit je inspiratie put voor de inhouden (neem op in bijlage).

Praktijkopdracht • Deel 2: Ø Werk verder op deel 1 en zoek naar een aantal gepaste vakoverschrijdende eindtermen: zowel sleutelcompetenties als contexten. Ø Hoe ga je hiernaar streven tijdens je les? Schrijf ook daarvoor een lesdoel uit.

Krachtige leeromgevingen (groep 2) Groepssessie 1: Curriculum Groep 2 M. Valcke Krachtige leeromgevingen- groepssessie 2 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen