KOSGEB DESTEKLER 06 NSAN 2021 ANKARA 1 KOSGEB

KOSGEB DESTEKLERİ 06 NİSAN 2021 ANKARA 1

KOSGEB ve Kuruluş Amacı KOSGEB, 1990 yılında 3624 sayılı Kanun ile kuruldu. 02/07/2018 tarih, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 15/07/2018 tarih, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile son şeklini almıştır. Amacı; ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ’lerin) Payını ve etkinliğini artırmak Rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek Sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek KOSGEB’in hedef kitlesini; 2009/15431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda belirlenen sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ’ler oluşturmaktadır. 2

KOSGEB’in Hedef Kitlesi KOBİ’lerin Türkiye Ekonomisindeki Yeri Toplam İşletme Sayısı: 3. 954. 698* Toplam KOBİ Sayısı: 3. 949. 641 (%99, 87) Ø Mikro Çalışan Sayısı: 0 – 9 Net Satış/Bilanço ≤ 3. 000 ₺ 3. 763. 800 adet, %95, 17 Ø Küçük Çalışan Sayısı: 10 – 49 Net Satış/Bilanço ≤ 25. 000 ₺ 159. 392 adet, %4, 03 Ø Orta Çalışan Sayısı: 50 – 249 Net Satış/Bilanço ≤ 125. 000 ₺ 26. 449 adet, %0, 67 * TUİK İş kayıtları 2019 3

KOSGEB Tarafından Desteklenen Sektörler 2009 Günümüz SANAYİ ü Madencilik ü İmalat ü Enerji 400 Bin KOBİ + TİCARET VE HİZMET Su Temini İnşaat Ticaret Ulaştırma Turizm Bilgi ve İletişim Finans ve sigorta faaliyetleri Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler ü İdari ve destek hizmet faaliyetleri ü Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor ü Diğer hizmet faaliyetleri ü ü ü ü 3. 9 Milyon KOBİ 1990 2009 4

KOSGEB’İN YAPISI Cumhurbaşkanı veya Bakanın başkanlığında yılda bir kez toplanır. Sanayi ve Teknoloji Bakanı’nın başkanlığında en geç iki ayda bir toplanır. Üyeler: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Hazine ve Maliye Bakanlığı Temsilcisi, Strateji ve Bütçe Başkanlığı Temsilcisi, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Temsilcisi, TİM Temsilcisi, TÜBİTAK Temsilcisi, TOBB Temsilcisi, TESK Temsilcisi ve KOSGEB Başkanı Görevleri: • Kalkınma plan ve programları kapsamında ve/veya Genel Kurulun belirlediği politikalar, amaçlar, hedefler ve ilkeler istikametinde işletmelerin geliştirilmesi ve desteklenmesine ilişkin uygulama kararlarını almak ve yürütmek, • Başkanlıkta istihdam edilecek personelin görev ve pozisyonlarını, sayılarını ve alacakları ücretlere ait teklifleri ilgili mercilere sunulmak üzere karara bağlamak, • Başkanlıkça hazırlanan, KOSGEB organlarının çalışma usul ve esasları, görev ve yetkileri ile diğer Yönetmelik taslaklarını incelemek ve uygun göreceği Yönetmelikleri karara bağlayarak yürürlüğe koymak, • Başkanlığın ihtiyacı olan taşınmazların edinilmesi, idaresi ve gerektiğinde Genel Kurulun tasvibinden sonra satılması hakkında kararlar vermek. • Küçük ve orta ölçekli işletmelere hizmet vermek amacıyla yerli ve yabancı sermayeli şirketlerin kurulması, iştirak edilmesi ve gerektiğinde bu işletmelere katkı sağlayacak kaynakların temin edilmesi, yurtiçinden veya yurtdışından kaynak sağlanması konularında karar almak. Genel Kurul Üyeler: Bakanın belirleyeceği kamu kurum ve kuruluşları ve özel sektör temsilcileri Yükseköğretim Kurulunca tayin edilecek teknik üniversite rektörlerinden biri, İlgili diğer kurum ve kuruluşların üst düzey yöneticileri {TOBB, TESK, TMMOB, TBB, TÜRSAB vb. } İcra Komitesi Başkanlık Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenebilecek diğer bakanlık, kamu ve özel sektör temsilcileri Görevleri: Kalkınma Plan ve Programları doğrultusunda, işletmelerin teknolojik gelişmelere ve serbest rekabet ortamına uyumunu sağlamak maksadıyla, işletmelere ilişkin geliştirme ve destekleme kararlarının alınması, uygulamaların planlanması ve koordinasyonunun sağlanması bakımından tedbirler almak, düzenleyici direktifler vermek, Başkanlığın faaliyet raporlarını ile performans programını incelemek ve önerilerde bulunmaktır. 5

İş Planı Ödülü Destek Programı İŞGEM/TEKMER Programı Geleneksel Girişimci Destek Programı İleri Girişimci Destek Programı AR-GE, ÜR-GE ve İnovasyon Destek Programı KOBİ TEKNOYATIRIM – KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Stratejik Ürün Destek Programı KOBİGEL – KOBİ Gelişim Destek Programı Girişimcilik Destekleri AR-GE, Teknolojik Üretim ve Yerlileştirme Destekleri KOSGEB DESTEK PROGRAMLARI KOBİ Finansman Destekleri İşletme Geliştirme, Büyüme ve Uluslararasılaşma Destekleri İşletme Geliştirme Destek Programı İşbirliği Destek Programı Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı Yurtdışı Pazar Destek Programı KOBİ Finansman Destek Programı 6

AR-GE, ÜR-GE VE İNOVASYON DESTEK PROGRAMI 7

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı Kimler Başvurabilir ? ü Girişimciler (Sadece ar-ge ve inovasyon projeleri kapsamında) ü KOBİ’ler Proje Süresi Nedir? ü En az 8, En fazla 24 ay ü Kurul kararı ile 12 aya kadar ek süre verilebilir. Proje süresi toplamda 24 ayı geçemez. 8

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı Ür-Ge projesi kapsamında işletmelerin; Kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar veya uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge veya yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan Patent belgesi ile koruma altına alınan Doktora çalışması neticesinde ortaya çıkan Teknolojik Ürün (TÜR) Deneyim belgesi alınan TGB’de yer alan işletmelerin, bölgede başarıyla tamamladıkları Ar-Ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan Ar-Ge Merkezlerinde Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan Kamu veya üniversite araştırma enstitülerinde veya merkezlerinde Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan Orta-yüksek veya yüksek teknoloji alanlarında yer alan Son mali yıl verilerine göre ithalat tutarı ihracat tutarından fazla olan Bir ürünün geliştirilmesi için başvuru yapmaları esastır. 9

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı • Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği • Nitelikli Personel Giderleri Desteği • Sınai Mülkiyet Hakları Giderleri Desteği 450. 000 TL 200. 000 TL 900. 000 TL’lik destek üzerinden 100. 000 TL Toplam Destek Tutarı: 750. 000 TL • Test-Analiz ve Belgelendirme Giderleri Desteği 100. 000 TL • Diğer Giderler Desteği 50. 000 TL Destek Oranı: %75 10

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı İLAVE DESTEK ORANLARI 1 KOSGEB KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri kapsamında kategori birincisine %10, 2 3 Açık Kaynak Kodlu Yazılım kullanımının uygun bulunması durumunda %15, Projeye konu satın alınacak makine- teçhizat ve yazılımın yerli malı olması durumunda %15 destek oranlarına ilave edilir ancak her halükarda toplamda ilave edilecek oran %15’i geçemez 11

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı DESTEK PROGRAMI SÜRECİ Başvuru Kontrol E-devlet üzerinden; Uygulama Birimlerine Eksiklerin bildirilmesi Faaliyetlerin Yürütülmesi Erken Ödeme Geri ödemesiz destek tutarının yüzde %50’sine kadar 4 aylık dönemsel izleme Ödeme Dönemsel İzleme Formu ve Ödeme Talep Formu Düzeltme istenen başvurunun tekrar sunulması Taahhütname Girişimci 6 ay içerisinde Kurul Kabul, ret, görüş, revizyon Projenin Tamamlanması Projenin İzlenmesi Ar-ge ve İnovasyon projesinin başarılı tamamlanması/tamamlanmaması Bir yıl sonra 1 defa izleme 12

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı ÇAĞRI ESASLI UYGULAMA ü Çağrı Amacı İmalat sanayii sektörlerinde teknoloji, yenilik, ürün kalitesi ve verimlilik artışı sağlanması, endüstriyel kapasitenin dönüştürülerek daha rekabetçi hale getirilmesi ve yüksek katma değerli üretimin artırılması amacıyla öncelikle orta yüksek ve yüksek teknoloji düzeyinde faaliyet gösteren işletmelerin öncelikli sektörlerde, güçlü bir Ar. Ge ve yenilik yaklaşımı uygulamaya konularak kritik teknolojilere yoğunlaşılarak daha nitelikli bir şekilde desteklenmesini sağlamaktır. ü Başvuru Tarihleri 25 Mart– 18 Mayıs 2021 (55 gün) 20 Mayıs – 24 Mayıs 2021 (Mazeretli Başvuru Onaylama Tarihleri – 5 Gün) 13

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı Birinci Sektör ve Konular: Sektörler: � 29. 1 Motorlu kara taşıtlarının imalatı � 29. 3 Motorlu kara taşıtları için parça ve aksesuar imalatı � 27. 2 Akümülatör ve pil imalatı faaliyet gösteren işletmeler Uygun Proje Konuları: Otomotiv sektöründe kullanılmak üzere; 1. Elektrikli ve/veya hidrojen ile çalışan motorlu kara taşıtları 2. Pil (batarya) teknolojisi 3. Yakıt hücresi konusunda ve/veya konularında 14

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı İkinci Sektör ve Konular: Sektörler � 26. 1 Elektronik bileşenlerin ve devre kartlarının imalatı � 26. 3 İletişim ekipmanlarının imalatı � 26. 4 Tüketici elektroniği ürünlerinin imalatı � 26. 5 Ölçme, test ve seyrüsefer amaçlı alet ve cihazlar ile saat imalatı (26. 52 Kol saatlerinin, masa ve duvar saatlerinin ve benzerlerinin imalatı hariçtir. ) faaliyet gösteren işletmeler Uygun Proje Konuları: 1. 5 G ve ötesi teknolojiler dâhil olmak üzere yerli elektronik haberleşme şebeke ve altyapı bileşenleri kapsamında yeni nesil mobil haberleşme teknolojileri konularında başvurabilecektir 15

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı Çağrı Esaslı Uygulama Küçük Büyüklükteki İşletme Orta Büyüklükteki İşletme Destek Üst Limiti (TL) 400. 000 2. 000 75 400. 000 3. 000 75 Nitelikli Personel Giderleri Desteği 300. 000 500. 000 100 Sınai Mülkiyet Hakları Giderleri Desteği 150. 000 200. 000 75 Test, Analiz ve Belgelendirme Giderleri Desteği 150. 000 200. 000 75 Diğer Giderler Desteği 100. 000 75 TOPLAM 1. 500. 000 TL 6. 000 TL Destek Adı Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği (Geri Ödemeli) Destek Oranı (%) 16

Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı ÇAĞRI ESASLI Komite DESTEK SÜREÇLERİ Başvuru KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden; Uygulama Birimlerine (Sürekli açık program) Kurul sekretarya kontrolü: en geç 1 ay Başvurunun Kontrolü Değerlendirme için sevk, Düzeltme İstenmesi, Ret (KOBİ Uzmanı: en geç 1 ay, KOBİ düzeltmesi: en geç 1 ay) sekretarya kontrolü: en geç 1 ay Komite Kurul Değerlendirme ve Karar (Düzeltme isterse : en az 1 ay süre verir) Projenin İzlenmesi Nihai Karar (Düzeltme isterse : en fazla 60 gün süre verir) Faaliyetlerin Yürütülmesi 4’er aylık dönemler halinde Ödeme Projenin Tamamlanması Yatırım projesinin tamamlanması Projenin İzlenmesi 3 yıl boyunca işletmenin her yıl izlenmesi

ULUSLARARASI KULUÇKA MERKEZİ VE HIZLANDIRICI DESTEK PROGRAMI 18

Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri ülkemizde gerçekleştirilen teknolojik ürünlerin ve yerli teknoloji yoğun başlangıç işletmelerinin (start-up’lar) ü Uluslararası pazarlarda yer alması, ü İhracatın arttırılması, ü Gelişmiş girişimcilik ekosistemleri içerisinde yer alması için uluslararası kuluçka merkezi kurulmasını ve işletmelerin hızlandırma programlarına katılmalarının sağlanması 19

Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı Kimler Başvurabilir ? ü Üniversiteler, ü Üniversitelerin bu amaçla kurulmuş iştirakleri ü Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri tek başına ya da konsorsiyum olarak Programın Süresi ü 5 Yıl 20

Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı Kuruluş ve Donanım Desteği En fazla 1 yıl içinde gerçekleşen Kuruluş ve Donanım giderleri için verilir 100. 000 -ABD doları %80 destek oranı Operasyonel Giderler Desteği 3. 750. 000 ABD Doları yıllık üst limit 750. 000 ABD Doları 1’inci ve 2’nci yıl için % 80 3 ile 5’inci yıllar için % 60 oranında uygulanır. • • • İşletme kuruluş giderleri, Bina tadilatı, Altyapı, Ofis donanımı Yazılım giderleri • Kuluçka merkezi kirası, • İşletim giderleri, • İşletici kuruluş personeli ve bu personele ait ulaşım giderleri ile • Tanıtım faaliyetleri, • Eğitim, danışmanlık, mentörlük, iş yönetimi, hukuk, fikri ve sınai mülkiyet hakları, • Düzenleyeceği organizasyonlar için destek verilir. 21

Uluslararası Hızlandırıcı Programı Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı Bireysel Uluslararası Hızlandırıcı Programı 22

Uluslararası Hızlandırıcı Programı Katılım sağlanan bir hızlandırıcı programı için 15. 000 $ destek verilmekte olup, destek üst limiti 60. 000 $’dır. Programın süresi 3 yıldır. Destek oranı % 80’dir. Hızlandırıcı Ofis Kirası, Eğitim, Danışmanlık, Mentörlük, İş Yönetimi, Hukuk, Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları, Ulaşım, Konaklama ve Organizasyonla İlgili Genel Giderler. 23

Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı KİMLER DÜZENLEYEBİLİR ü KOSGEB birimleri ü Üniversiteler ü Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri ü Teknoloji transfer ofisleri ü Özel kuluçka merkezleri/hızlandırıcılar tarafından münferiden veya birlikte düzenleyebilirler Program kapsamında en az 5 en çok 10 işletme olmalıdır ve program bu sayı limitleri içerisinde tamamlanmalıdır. BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME DÖNEMLERİ Dönem 1 2 3 4 5 6 Başvuru Dönemi Ocak Mart Mayıs Temmuz Eylül Kasım Değerlendirme Dönemi Şubat Nisan Haziran Ağustos Ekim Aralık Haziran ayının ilk haftasında başlayacak olan bir hızlandırma programı için Mart ayında başvuru yapılması gerekmektedir. 24

Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı DESTEK PROGRAMI SÜRECİ Başvuru Ar-Ge ve Yenilik Destekleri Müdürlüğüne Ön Değerlendirme Revize İstenmesi Eksiklerin bildirilmesi Revize edilen başvurunun tekrar sunulması İşletmelerin Taahhütname İşletmelerin Program Vermesi Başvurusu ve Uzman Onayı Programın Gerçekleştirilmesi Sonuç Raporunun Teslimi Ar-Ge ve Yenilik Destekleri Müdürlüğüne Kurul Kabul, ret, revizyon Projenin İzlenmesi Bir yıl sonra 1 defa izleme 25

Bireysel Uluslararası Hızlandırıcı Programı Yararlanıcılar 1 Ar-Ge ve/veya inovasyon projesi kamu kaynakları ile desteklenerek başarı ile tamamlanmış işletmeler desteklenir Başvuru 2 Bireysel olarak katılım sağlanacak uluslararası hızlandırıcılar Başkanlık tarafından belirlenir ve www. kosgeb. gov. tr internet adresinde yayınlanır Liste 3 Şuan için Growth Circuit ve Starcamp’in düzenlemiş olduğu hızlandırıcı programları bu kapsamdadır 4 Bireysel olarak katılım sağlanacak her bir Uluslararası Hızlandırıcı Programı için 30 günü geçmeyecek şekilde konaklama giderleri desteklenmektedir Konaklama 26

STRATEJİK ÜRÜN DESTEK PROGRAMI 27

Stratejik Ürün Destek Programı Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Esasları Tebliği, 18. 09. 2019 tarih ve 30892 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Hamle Programı ile; TÜBİTAK tarafından sağlanan Ar-Ge projesi desteğinin, KOSGEB tarafından sağlanan yatırım projesi desteğinin ve Bakanlık tarafından sunulan yatırım teşviklerinin tek pencere mekanizması üzerinden ve uçtan uca bir yönetişim anlayışı ile Bakanlıkça belirlenen Öncelikli Ürün Listesinde yer alan ürünlerin üretimine yönelik projelerin hayata geçirilmesini teminen sunulması öngörülmektedir. 28

Stratejik Ürün Destek Programı PROGRAMIN AMACI Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında Türkiye’de orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyeli sektörlerdeki katma değeri yüksek ürünlerin ve bu sektörlerin gelişimi için kritik önemi haiz ürünlerin üretimini artırmaya yönelik KOBİ’lere ait yatırım projelerinin desteklenmesidir.

PROGRAMDAN YARARLANMA KOŞULU Bakanlığa ön başvuruda bulunup kesin başvuru yapmaya davet edilerek Portal üzerinden KOSGEB’e yönlendirilen, Türkiye’de yerleşik sermaye şirketi statüsünde olan, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilan edilen ürünleri üretmek üzere başvurabilir.

DESTEK ÜST LİMİTİ VE ORANLARI Destek Üst Limiti Erken Ödeme Destek Oranı Toplam 5. 000 TL 6. 000 TL 1. 800. 000 TL - Geri ödemesiz 4. 200. 000 TL - Geri Ödemeli Geri ödemeli destek tutarının %35’ine kadar Destek Oranı %60 * %30’u geri ödemesiz %70’i geri ödemeli *Örn Komitenin uygun bulduğu 1 Milyon TL’lik bir makine-teçhizat için KOSGEB tarafından 600 Bin TL destek verilmektedir. Bu desteğin 180 Bin TL’si geri ödemesiz, 420 Bin TL’si ise geri ödemeli olarak sağlanmaktadır.

Stratejik Ürün Destek Programı Destek Unsurları Destek Üst Limiti (TL) Destek Oranı (%60) Geri Ödemesiz Geri Ödemeli 30 70 Makine - teçhizat desteği Yazılım giderleri desteği Destek oranı dikkate alınmaksızın %100 oranında geri ödemesiz destek sağlanır. Personel gideri desteği Referans Numune Desteği (Destekleme kararı alınan makine-teçhizat desteği için onaylanan toplam desteklemeye esas tutarın %5’ini geçemez. ) Hizmet alımı desteği a)Eğitim ve danışmanlık desteği: Destek üst limiti geri ödemesiz olarak 100. 000 TL’dir. b) Tasarım giderleri desteği: Makine-teçhizat desteği için onaylanan toplam desteklemeye esas tutarın %3 (üç)’ünü geçemez. c) test-analiz ve kalibrasyon giderleri ç) Bilgi transferi giderleri: Destekleme kararı alınan makine-teçhizat desteği için onaylanan toplam desteklemeye esas tutarın %5’ini geçemez. 6. 000 30 70

Yatırım Projesi Süresi İşletme, yatırım proje süresini 4 ay ve katları şeklinde olmak üzere en az 8 ay en fazla 36 ay olacak şekilde belirler İşletmenin talep etmesi halinde, komite kararı ile bir defaya mahsus olmak üzere 4 ay ek süre verilebilir. Verilen ek süre dâhil olmak üzere yatırım projesi süresi toplam 36 ayı geçemez. 4’er aylık Faaliyet-zaman planı

DESTEK PROGRAMI SÜREÇLERİ Ön Başvuru Kesin Başvuru Portal üzerinden Ödemeler Başvurunun Kontrolü Değerlendirme için sevk, Düzeltme İstenmesi, PY Ofisine sunulması Faaliyetlerin Yürütülmesi Projenin Tamamlanması Kurul ve Komisyon İncelemeleri Komite Nihai Karar Projenin İzlenmesi 3 yıl boyunca işletmenin her yıl izlenmesi ve Program Yönetim Ofisi tarafından izlenmesi

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI 35

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMIN AMACI Ar-Ge/Yenilik Faaliyetleri Sonucu Ortaya Çıkan Ürünlerin Orta - Yüksek veya Yüksek Teknoloji Alanında Yer Alan ve Cari İşlemler Hesabına Katkı Sağlayacak Ürünlerin Üretim ve Ticarileştirilmesine İlişkin Yatırımların Desteklenmesi 36

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI BAŞVURU KOŞULLARI Ar-Ge/Yenilik Faaliyetleri Sonucu Ortaya Çıkan Ürünler KOSGEB ve diğer kamu kurum Kamu Ar-Ge ve kuruluşları, kanunla kurulan Merkezleri/ vakıflar veya uluslararası fonlar Enstitülerinde tarafından desteklenen Ar-Ge ve yürütülen Ar-Ge yenilik projeleri sonucu ortaya faaliyeti sonucu çıkan ürünler ortaya çıkan ürünler Patent ile koruma altına alınan ürünler 5746 sayılı Kanun Yurtiçi Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kapsamında kurulan Ar. Ge merkezlerinde tamamlanmış Ar-Ge faaliyeti sonucu ortaya yürütülen Ar-Ge faaliyeti sonucu ortaya çıkan ürünler Doktora çalışması neticesinde ortaya çıkan ürünler Teknolojik Ürün (TÜR) Deneyim Belgesi olan ürünler 37

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI BAŞVURU KOŞULLARI Ar-Ge/Yenilik Faaliyetleri Sonucu Ortaya Çıkan Ürünler Ø Başvurunun prototip çalışması başarıyla tamamlanmış ürün için yapılması esastır. Ø Ürün sahibi işletmeler veya ürünün fikri sınai mülkiyet ve telif haklarını sözleşme ile hak sahibinden devralmış işletmeler başvuru yapabilir. 38

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI BAŞVURU KOŞULLARI Ar-Ge/Yenilik Faaliyetleri Sonucu Ortaya Çıkan Ürünler İçin Başvuru Süreleri Ar-Ge veya yenilik projesi/faaliyetinin başarı ile tamamlanma tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içerisinde • Kamu Desteği, Vakıflar veya Uluslararası Fonlar Tarafından Desteklenmiş • Yurtiçi Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Geliştirilmiş • Kamu Araştırma Merkezleri / Enstitülerince Geliştirilmiş • 5746 Sayılı Kanun Kapsamında Kurulan Ar-Ge Merkezlerinde Geliştirilmiş Patent belgesinin veriliş tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içerisinde Teknolojik Ürün (TÜR) Deneyim Belgesinin geçerlilik süresi içerisinde • Patent ile Koruma Altına Alınan Doktora çalışmasının tamamlanma tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içerisinde • Doktora Çalışması Neticesinde Ortaya Çıkan • TÜR Belgesi Olan 39

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI BAŞVURU KOŞULLARI Orta - Yüksek veya Yüksek Teknoloji Alanında Yer Alan ve Cari İşlemler Hesabına Katkı Sağlayacak Ürünler Cari işlemler hesabına katkı sağlayacak ürünlere ait yatırım projesi başvuruları için; yatırım projesine konu orta yüksek ve yüksek teknoloji alanında yer alan ürünün, “Cari İşlemler Hesabına Katkı Sağlayacak Ürün Listesi” içerisinde yer alması esastır. 40

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI DESTEK ÜST LİMİTİ VE PROJE SÜRESİ Proje Süresi: En az 8 en çok 36 ay Ar-Ge/yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ürünlerin üretimi ve ticarileştirilmesi Düşük ve orta düşük teknoloji Geri ödemeli 700. 000 TL Geri ödemesiz 300. 000 TL olmak üzere toplam 1 milyon TL Orta yüksek ve yüksek teknoloji Geri ödemeli 4. 2 milyon TL Geri ödemesiz 1. 8 milyon TL olmak üzere toplam 6 milyon TL Destek Oranı: %60 (%30 Geri Ödemesiz, %70 Geri Ödemeli) (Personel Gideri Desteği Hariç) Orta - yüksek ve yüksek teknoloji alanında yer alan ve cari işlemler hesabına katkı sağlayacak ürünlerin yerli sanayi tarafından üretimi ve ticarileştirilmesi Geri ödemeli 4. 2 milyon TL Geri ödemesiz 1. 8 milyon TL olmak üzere toplam 6 milyon TL 41

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI DESTEK UNSURLARI § Makine-teçhizat desteği § Üretim hattı tasarım giderleri desteği § Personel gideri desteği § Yazılım giderleri desteği § Eğitim ve danışmanlık desteği § Tanıtım ve pazarlama giderleri desteği 42

KOBİ TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI DESTEK UNSURLARI Makine-teçhizat desteği 1 İşletmeye; yatırım projesine konu ürünün üretilmesi ile ilişkili olan makine-teçhizat ve kalıp giderleri için geri ödemesiz ve geri ödemeli destek birlikte veya sadece geri ödemeli destek sağlanır. Üretim hattı tasarım giderleri desteği 2 Üretim hattı tasarım giderleri için desteklemeye esas tutar; makine-teçhizat ve kalıp giderleri için onaylanan toplam desteklemeye esas tutarın % 3 ’ünü geçemez Yazılım Giderleri Desteği 3 İşletmeye, yatırım projesine konu ürünün üretilmesi ile ilişkili olan yazılım giderleri kapsamında yeni alınacak yazılımın lisans bedeli ve/veya proje süresi içindeki zaman sınırlı lisans kullanım bedeli için geri ödemesiz ve geri ödemeli destek birlikte veya sadece geri ödemeli destek sağlanır. Personel Gideri Desteği Eğitim ve danışmanlık desteği Tanıtım ve pazarlama giderleri desteği 4 5 6 Yatırım projesi kapsamında yeni istihdam edilecek personel için geri ödemesiz destek verilir. Personel gideri desteği kapsamında %100 oranında geri ödemesiz destek sağlanır. İşletmenin eğitim ve danışmanlık giderlerine geri ödemesiz ve geri ödemeli destek birlikte veya sadece geri ödemeli destek sağlanır. Desteğin üst limiti yatırım projesi konusu ürünün düşük veya orta düşük teknoloji alanında yer alması halinde 30. 000 TL, orta yüksek veya yüksek teknoloji alanında yer alması halinde 150. 000 TL’dir. Yatırım projesine konu ürünün görsel medyada tanıtımına ilişkin giderlerine, dijital reklam/tanıtım (sosyal medya reklamları, arama motoru optimizasyonu vb. ) giderlerine, yurt içi ve yurt dışı basılı reklam (gazete, dergi) giderlerine, broşür/katalog basımı giderlerine ve yurt dışı fuarlara katılım giderlerine geri ödemesiz ve geri ödemeli destek birlikte veya sadece geri ödemeli destek verilir. Bu desteğin üst 43 limiti 200. 000 TL’ dir.

Öğretim elemanı: 30 gün süre+ maddi hata varsa 15 gün ek süre KOBİ Teknoyatırım Destek Programı DESTEK SÜREÇLERİ Başvuru KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden; Uygulama Birimlerine (Sürekli açık program) Projenin İzlenmesi 4’er aylık dönemler halinde Ödeme Başvurunun Kontrolü Prototip İncelemesi Değerlendirme için sevk, Düzeltme İstenmesi, Ret (KOBİ Uzmanı: en geç 1 ay, KOBİ düzeltmesi: en geç 1 ay) (b, c, e, f bentleri kapsamında yapılan başvurular için) Faaliyetlerin Yürütülmesi Komite Nihai Karar (Düzeltme isterse : en fazla 60 gün süre verir) Projenin Tamamlanması Yatırım projesinin tamamlanması Yerinde İncelemeler Orta yüksek veya yüksek teknoloji alanında ya da cari işlemler hesabına katkı sunan ürün listesinde ise teknik inceleme ve mali analiz hazırlanması Kurul Komite Değerlendirme ve sekretarya Karar kontrolü: en (Düzeltme isterse : geç 1 ay en az 1 ay süre verir) Projenin İzlenmesi 3 yıl boyunca işletmenin her yıl izlenmesi Kurul sekretarya kontrolü: en geç 1 ay

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ PROGRAMI

KOSGEB Girişimcilik Desteklerinin Amacı Girişimcilik ekosisteminde yer alan aktörler arası işbirliğini arttırmak Girişimcilerin iş kurma ve yürütme konularında bilgi ve becerilerini geliştirmek Başarılı işletmelerin kurulmasına katkı sağlayarak Yeni kurulan işletmelerin en kırılgan oldukları dönemde hayatta kalma oranının arttırmak Başarılı iş planlarını/iş modellerini ödüllendirmek İnkübasyon hizmetleri sağlayacak yapıların kurulması ve işletilmesine yönelik destek sağlamak 46

Girişimcilik Eğitimi Geleneksel Girişimci Eğitimi : Girişimcilerin iş kurma ve yürütme konusunda bilgi sahibi olmaları, bu süreçte rol ve sorumluluklarının farkına varmaları ve iş fikirlerine yönelik iş modelini hazırlayabilecek bilgi ve deneyim kazanmaları amacıyla sağlanır. Geleneksel Girişimci Eğitimi : 1. Girişimcilikte Temel Kavramlar 2. Girişim Fırsatlarını Görme ve Fikir Yaratma / Geliştirme 3. Yapılabilirlik Analizi 4. İş Modelleri, Müşteriler, Değer Önerileri ve Gelir Kaynakları 5. Ekonomi, Endüstri, Rekabet ve Müşteri Analiz 6. Hukuki Altyapı 7. Girişimin Etik Temelleri 8. Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi 47

Girişimcilik Eğitimi İleri Girişimci Eğitimi : Girişimcilerin iş kurma ve yürütme konusunda bilgi sahibi olmaları, bu süreçte rol ve sorumluluklarının farkına varmaları ve iş fikirlerine yönelik iş modelini hazırlayabilecek bilgi ve deneyim kazanmaları amacıyla sağlanır. 1. Girişimcilikte Temel Kavramlar 2. Girişim Fırsatlarını Görme ve Fikir Yaratma / Geliştirme 3. Yapılabilirlik Analizi 4. İş Modelleri, Müşteriler, Değer Önerileri ve Gelir Kaynakları 5. Ekonomi, Endüstri, Rekabet ve Müşteri Analizi 6. Hukuki Altyapı 7. Girişimin Etik Temelleri 8. Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi 9. Networking (Ağ Kurma) 10. Girişimin Finansal Yapısının Belirlenmesi ve Yönetimi 11. Yeni Girişimler için Finansal Kaynaklara Erişim 12. Yenilik Yönetimi 13. Fikri Mülkiyet Hakları 14. Girişimin Profesyonel Yönetimi ve KOBİ’lerde Stratejik Yönetim 15. Büyüme Sürecinin Yönetimi ve Büyüme Stratejileri 16. İş Planı Geliştirme 48

Girişimcilik Eğitimi - Girişimcilik desteklerinden yararlanmak isteyen girişimci, işletme kurmadan önce «Girişimcilik Eğitimi» almış olmalıdır. Söz konusu eğitime e-devlet üzerinden başvuru yapılmakta olup, Uygulama Birimlerimize başvuru yapılmamaktadır. - Başvuru yapılacak destek programına göre ilgili eğitimin (Geleneksel Girişimci/İleri Girişimci) tamamlanmış olması gerekmektedir. 49

Geleneksel Girişimci Destek Programı «Geleneksel Girişimci Eğitimi» ni tamamlamış olan girişimcinin kurduğu işletme başvurabilir. Kuruluş Desteği Gerçek kişi işletme 5. 000 TL Sermaye şirketi işletme 10. 000 TL Sosyal Güvenlik Kurumu 4(a) kapsamındaki tüm personel prim gün sayısı toplamı esas alınır. Performan s Desteği Birinci Performans Dönemi - 180 -539 gün ise 5. 000 TL - 540 -1079 gün ise 10. 000 TL - 1080 ve üstü gün ise 20. 000 TL İkinci Performans Dönemi - 360 -1079 gün ise 5. 000 TL - 1080 -1439 gün ise 15. 000 TL - 1440 ve üstü gün ise 20. 000 TL Asgari prim gün sayısına ulaşan işletme sahibinin genç (>30 yaş), kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda her bir performans döneminde belirlenen tutarlara 5. 000 TL eklenir. Sertifika Desteği Tehlikeli veya çok tehlikeli sınıflarda yer alan NACE kodlarında faaliyet gösteren işletmeler için 5. 000 -TL 50

İleri Girişimci Destek Programı «İleri Girişimci Eğitimi» ni tamamlamış olan girişimcinin kurduğu ve KOSGEB tarafından belirlenen İleri Girişimci Programı Faaliyet Konuları Tablosunda belirtilen konularda faaliyet gösteren işletme başvurabilir. Kuruluş Desteği Gerçek kişi işletme 5. 000 TL Sermaye şirketi işletme 10. 000 TL Sosyal Güvenlik Kurumu 4(a) kapsamındaki tüm personel prim gün sayısı toplamı esas alınır. Performan s Desteği Birinci Performans Dönemi - 180 -539 gün ise 5. 000 TL - 540 -1079 gün ise 10. 000 TL - 1080 ve üstü gün ise 20. 000 TL İkinci Performans Dönemi - 360 -1079 gün ise 5. 000 TL - 1080 -1439 gün ise 15. 000 TL - 1440 ve üstü gün ise 20. 000 TL Asgari prim gün sayısına ulaşan işletme sahibinin genç (>30 yaş), kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda her bir performans döneminde belirlenen tutarlara 5. 000 TL eklenir. 51

İleri Girişimci Destek Programı Hedef : Yenilikçi, sanayide dijitalleşme uygulamaları, orta yüksek/yüksek teknoloji düzeyindeki sektörler ile imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sayısının arttırılması. Geri ödemesiz olarak sağlanacak Destek Üst limitleri : Düşük orta-düşük teknoloji seviyesinde faaliyet gösteren işletmelere 100. 000 TL Orta-yüksek teknoloji seviyesinde faaliyet gösteren işletmelere 200. 000 TL Makine, Teçhizat ve Yazılım Desteği Yüksek teknoloji seviyesinde faaliyet gösteren işletmelere 300. 000 TL Destek oranı % 75 Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca 13/09/2014 tarih ve 29118 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan SGM 2014/35 sayılı Yerli Malı Tebliği’ne uygun olarak alınmış ve güncel yerli malı belgesi ile tefrik edilmesi durumunda, destek oranına %15 ilave edilir. 52

İleri Girişimci Destek Programı Mentörlük, Danışmanlık ve İşletme Koçluğu Desteği Orta- yüksek teknoloji ve yüksek teknoloji seviyesinde faaliyet gösteren işletmeler için, Mentörlük hizmeti ücretsiz Danışmanlık ve işletme koçluğu giderleri için geri ödemesiz olarak sağlanacak destek üst limiti 10. 000 TL (Destek oranı % 75) Sertifika Desteği Tehlikeli veya çok tehlikeli sınıflarda yer alan NACE kodlarında faaliyet gösteren işletmeler için 5. 000 TL 53

Geleneksel/İleri Girişimci Destek Programından Yararlanma Koşulları Girişimci İşletme • Girişimcilik Eğitimini (Geleneksel ve/veya İleri Girişimci Eğitimi) tamamlamış olmalı • Kurucu ortak payı en az %50 olmalı • Gerçek kişi statüsünde bir firması olmamalı – 3 yıl • Tüzel kişi statüsünde kurulmuş herhangi bir firmada %30 ve üzeri ortaklığı olmamalı – 3 yıl • Daha önce programdan yararlanmamış olmalı • İşletmeyi münferiden temsile yetkili olmalı • Türk Ticaret Kanununda tanımlı gerçek kişi veya sermaye şirketi olmalı • Son 1 yıl içinde kurulmuş olmalı • İleri Girişimci Programı Faaliyet Konuları Tablosunda belirtilen konularda faaliyet gösteriyor olmalı(İleri Girişimci Programı için) • KOSGEB Veri Tabanında kayıtlı ve aktif olmalı • KOBİ Bilgi Beyannamesi güncel olmalı 54

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 İŞGEM / TEKMER DESTEK PROGRAMI

İŞGEM/TEKMER Destek Programı Belirli bir temada veya tamamlayıcı/ilişkili birden çok temada ve İŞGEM Teknoloji Alanları Tablosunda belirtilen konulardaki iş fikirlerine sahip girişimcilerin işletmelere dönüşmesi ve işletmelerin gelişmesini sağlamak amacıyla işletilen yapılardır Bir veya birden çok ilişkili temada ve araştırma-geliştirme ve/veya ürün/süreç/hizmet yeniliği içeren teknoloji/yenilik odaklı iş fikri/proje sahibi girişimci veya işletmelere yönelik hizmetler sunan yapıdır 56

İŞGEM/TEKMER Destek Programın Amacı Temalar Girişimcilik ekosisteminde yer alan aktörler arası işbirliğini arttırmak, yeni kurulan işletmelerin en kırılgan oldukları dönemde hayatta kalma oranının arttırılmasına katkı sağlayacak yapıların ve ulusal plan ve programlar doğrultusunda yenilikçi işletmelerin kurulmasını ve sürdürülmesini sağlamak için İŞGEM/TEKMER kurulmasını ve gerçekleştireceği faaliyetleri desteklemektir Enerji/yenilenebilir enerji, havacılık, savunma, ilaç, tıbbi cihaz, medikal, biyoteknoloji, nanoteknoloji, genetik, robotik, makina, kimya, bilgi ve iletişim teknolojileri, elektrik/elektronik, yazılım, dijitalleşme ve benzeri konular olabilir. Programın Süresi • Program süresi 5 yıldır. 57

İŞGEM Başvuru KURUCU ü İl özel idaresi ü Belediye ü Organize sanayi bölgesi (OSB) yönetimi ü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalar başvuru yapabilirler İŞLETİCİ KURULUŞ İşletici Kuruluşa; ü Kurucu niteliği taşıyanlar, ü Üniversiteler, ü TOBB’a bağlı borsalar, ü TESK’ e bağlı birlikler ve federasyonlar ü İhracatçı birlikleri, ü Araştırma ve geliştirme enstitüleri/merkezleri, ü Girişimcilik, ar-ge, teknoloji geliştirme veya tema/temalar ile ilgili vakıf, kooperatif, dernek ve birlikler, ü Bireysel katılım yatırımcıları ortak olabilir. Kurucu olabileceklerden en az ikisi müştereken başvuru yapabilirler. 58

TEKMER Başvuru KURUCU Üniversite TGB Yönetici Şirketi Teknoloji Transfer Ofisleri Organize Sanayi Bölgeleri Kamu kurum/kuruluşları TOBB’a bağlı odalar ve borsalar TİM ve bağlı ihracatçı birlikleri Araştırma ve geliştirme enstitüleri/merkezleri, Girişimcilik, ar-ge, teknoloji geliştirme veya tema/temalar ile ilgili vakıf, kooperatif, dernek ve birlikler, Bireysel katılım yatırımcıları Diğer Firmalar İŞLETİCİ KURULUŞ İşletici Kuruluşa; Kurucu niteliği taşıyanlar, ortak olabilir. Kurucu tarafından limited veya anonim şirketi statüsündeki İşletici Kuruluş kurulur. Münferiden veya müştereken başvuru yapabilir. Üniversite ve TGB Yönetici Şirketi haricindeki kurucu olabilecekler, Üniversite veya TGB Yönetici Şirketi ile işbirliği içinde başvuru yapmalıdır. 59

KRİTERLER En az 1. 000 m 2 kapalı kullanım alanı Yönetim ofisleri, ortak çalışma alanı, işlikler, toplantı odası, etkinlik alanı ile ortak kullanıma yönelik makine-teçhizat ve yazılım için ayrılmış bağımsız bir alan olmalı Doluluk oranı program başlangıç tarihinden itibaren 2 inci yılın sonunda en az %50 olmalı İşletici kuruluş program süresinde bilanço kârını ortaklarına dağıtamaz Girişimci ve işletmeye bir ar-ge veya inovasyon iş fikri veya projesi kapsamında yer tahsis edilir Girişimci ve işletmelerde herhangi bir yaş sınırı aranmaz TEKMER’e kabul şartını sağlamayan çapa işletmeler olabilir ve bu işletmeler en fazla toplam işlik alanının %30’unu oluşturabilir 60

İŞGEM/TEKMER Destek Programı Destek Kalemleri ORTAK KULLANIMA YÖNELİK MAKİNETEÇHİZAT VE YAZILIM 500. 000 -TL 1. 000 -TL – Geri Ödemeli PERSONEL GİDERLERİ • Yönetici • Uzman personel • Teknik Personel • Temizlik ve Güvenlik 1. 000 -TL (Yıllık 200. 000 -TL) EĞİTİM, DANIŞMANLIK, ORGANİZASYON VE TANITIM GİDERLERİ MOBİLYA DONANIM 1. 000 -TL Eğitim-danışmanlık 300. 000 -TL Organizasyon 500. 000 -TL Tanıtım 200. 000 -TL Destek oranı: %75 300. 000 -TL 61

İŞGEM/TEKMER Programı İş Akış Şeması Yetkilendirme Başvuru Formu Yerinde İnceleme Kurul Değerlendirmesi (kabul, revizyon, ret) İzleme (4 Aylık Dönemlerde) Taahhütname ve Faaliyetin Gerçekleştirilmesi TEKMER adı kullanım hakkı sözleşmesi Ödeme (4 Aylık Dönemlerde) Destek Sürecinin Tamamlanması İşletici Kuruluş Kurulması Destek Sonrası İzleme 62

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 KOBİGEL – KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI

KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI | Özet Destek Alanı Büyüme (Yatırım/Kapasite Artırımı) Destek Kalemleri a) Makine, teçhizat b) Yazılım Amacı ve Kapsamı Ulusal sanayi – ekonomi hedefleri doğrultusunda belirlenen konularda KOBİ’lerin geliştirilmesidir. Kimler Başvurabilir? ü KOBİ (Proje Teklif Çağrısında çıkılan konunun özelliğine göre başvuru şartları belirlenmekte, KOSGEB web sitesinde yayınlanmaktadır. ) c) Personel gideri ç) Hizmet alımı giderleri Destek Özellikleri Destek Türü: Destek Miktarı: Geri Ödemesiz + Geri Ödemeli 300. 000 TL (Geri Ödemesiz) 700. 000 TL (Geri Ödemeli) Destek Oranı: %60 (Desteğin %70’i geri ödemeli, %30’u geri ödemesiz destek olarak ödenir). Personel desteği oranı, belirli limitler dahilinde %100’dür (Geri Ödemesiz). Başvuru Dönemi: Çağrılı Destek Süresi: En az 8 Ay, En fazla 36 Ay Erken Ödeme Oranı: %50 (Geri ödemeli destek tutarı üzerinden hesaplanır)

KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI Destek Üst Limiti (TL) Destek Oranı (%) Geri ödemesiz (hibe) destek 300. 000 Geri ödemeli destek 700. 000 Personel dışındaki giderler : 60 (Desteğin %70’i geri ödemeli, %30’u hibe olarak ödenir) Personel gideri : 100 Destek türü Destek Kalemleri (Proje Teklif Çağrılarında belirlenir) Destek Üst Limiti Destek Türü 2020 Proje Teklif Çağrısı destek kalemleri Çağrı 01: Sanayiye yönelik akıllı dijital teknoloji geliştiricilerinin desteklenmesi Çağrı 02: Akıllı dijital teknolojileri , imalat ve ilişkili iş süreçlerine uyarlayacak sanayi sektörü KOBİ’lerinin desteklenmesi Makine – teçhizat 850. 000 TL Personel 90. 000 TL Yazılım 100. 000 TL Geri ödemeli ve geri ödemesiz Hizmet 200. 000 TL Geri ödemeli ve geri ödemesiz Geri ödemesiz

KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI | İmalat Sanayi Sektöründe Dijitalleşme Proje Teklif Çağrısı KOBİGEL proje uygulama süreci KBS (KOBİ Bilgi Sistemi) www. kosgeb. gov. tr / E - Hizmetler Proje Teklif Çağrısı başvuru döneminde KOBİ tarafından online başvuru yapılması Başvurunun KOSGEB Kurulları tarafından değerlendirilmesi ve kararın bildirilmesi Proje faaliyetlerinin ve harcamaların KOSGEB tarafından izlenmesi (4’er aylık periyotlar) Ödeme talebi yapılması ve geri ödemeli destekler için teminat verilmesi Talep varsa KOSGEB’in teminat karşılığında erken ödeme yapması Destekleme kararı alınan projelerin başlatılması KOSGEB’in destek ödemesi yapması veya erken ödemeden mahsup etmesi Proje faaliyetlerinin yürütülmesi Proje sonucunun KOSGEB tarafından değerlendirilmesi Geri ödemeli desteklerin 4’er aylık dönemlerde 6 taksitte geri ödenmesi Proje etkilerinin 1 yıl sonra KOSGEB tarafından izlenmesi 66

KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI | İmalat Sanayi Sektöründe Dijitalleşme Proje Teklif Çağrısı Çağrı 2020. 01: İmalat sanayi sektöründe dijitalleşme sürecine katkı sağlayabilecek yerli teknoloji geliştiricisi KOBİ’lerin desteklenmesi Çağrı 2020. 02: İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’lerin üretim ve ilişkili iş süreçlerinde dijital teknolojilerden yararlanma düzeyinin arttırılması Not: Bu çağrıların 2020 başvuruları kapandı. Sonraki yıllarda bütçe tahsis edilebilirse tekrar edilmesi öngörülüyor. Proje teklif çağrıları metinlerine erişmek için: www. kosgeb. gov. tr Destekler Menüsü İşletme Geliştirme, Büyüme ve Uluslararasılaşma Destekleri Sekmesi KOBİGEL Menüsü Yürürlükteki Çağrılar 67

KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI | İmalat Sanayi Sektöründe Dijitalleşme Proje Teklif Çağrısı Uygun proje konuları 1 Büyük Verinin Analitik Yöntemlerle İşlenmesi ve İmalat Sanayinde Kullanımı 2 İmalat Sanayinde Nesnelerin İnterneti 3 İmalat Sanayinde Endüstriyel Robot Teknolojileri 4 İmalat Sanayinde Akıllı Sensör Teknolojileri 5 Yapay Zekaya Dayalı Siber Fiziksel Akıllı Fabrika Sistem ve Bileşenleri 6 İmalat Sanayinde Siber Güvenlik 7 İmalat Sanayinde Akıllı ve Esnek Otomasyon Sistemleri 8 İmalat Sanayinde Artırılmış Gerçeklik / Sanal Gerçeklik Teknolojileri Çağrı 2020. 01: Teknoloji tedarikçisi KOBİ’ler; imalat sanayi sektörüyle ilişkili 8 akıllı dijital teknolojiden en az birini içeren ürün / yazılımlarında katma değer arttırıcı iyileştirmeler yapmak ve/veya geliştirdikleri ürün / yazılımlarını ticarileştirmek için proje sunabilmektedir. Çağrı 2020. 02: İmalat sanayi sektöründeki KOBİ’ler, imalat sanayi sektörüyle ilişkili 8 akıllı dijital teknolojiden en az birini üretim ve ilişkili iş süreçlerine adapte etmek için proje sunabilmektedir. 68

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 İŞBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI

İşbirliği Destek Programı Destek Alanı Büyüme (Yatırım/Kapasite Artırımı) Amacı ve Kapsamı Küçük ve orta ölçekli işletmelerin birbirleriyle veya büyük işletmelerle ortak çalışma kültürünün geliştirilmesine ve karşılıklı fayda ve rekabet avantajı sağlayıcı nitelikteki işbirlikleri tesis etmelerine katkı sağlamak. Kimler Başvurabilir? ü KOBİ* Yüksek Teknoloji Alanında : En Az 2 Orta-ileri Teknoloji Alanında : En Az 3 Diğer Teknoloji Alanında: En Az 5 * Büyük işletme ile işbirliği yapılması durumunda 1(bir) KOBİ yeterlidir. İşbirliği amacı ile bir araya gelen işletmelerin ön başvuru tarihinden en az 1 (bir) yıl önce kurulmuş olması ve son mali yılda bilanço esasına göre defter tutmuş olması gerekir. Ancak, büyük işletme ile işbirliği yapılması veya proje ortağı işletmelerin İŞGEM/TEKMER bünyesinde faaliyet göstermesi durumunda bu hüküm uygulanmaz. Destek Kalemleri a) Personel, b) Makine, teçhizat ve kalıp, c) Hammadde ve malzeme, ç) Yazılım, d) Hizmet alımı, e) Diğer giderler (projeyle ilgili) Destek Özellikleri Destek Miktarı: İşletici Kuruluş Modeli: 5. 000 TL Proje Ortaklığı Modeli: Orta Yüksek-Yüksek Teknoloji Alanları: 10. 000 TL Diğer Teknoloji Alanları: 5. 000 TL Destek Oranı: %60 Destek Türü: Geri Ödemesiz (%30)+ Geri Ödemeli (%70) Başvuru Dönemi: Sürekli Destek Süresi: En az 12 Ay, En fazla 36 Ay Erken Ödeme Oranı: Tahmini Geri Ödemeli Destek Tutarının %50’sine kadar 70

İşbirliği Destek Programı İşbirliği Türleri KOBİ-KOBİ İşbirliği KOBİ-Büyük İşletmeler İşbirliği Birden fazla KOBİBüyük İşletme İşbirliği Türleri Birden fazla KOBİBüyük İşletmeler İşbirliği KOBİ-Büyük İşletme İşbirliği 71

İşbirliği Destek Programı İşbirliği Ortaklık Modelleri İşletmeler mevcudiyetleri ni koruyarak veya kendilerini feshederek işletici kuruluşa ortak olabilirler. Büyük İşletme hisse oranı < 25 KOBİ hisse oranı ≤ 50 İşletici Kuruluş Modeli Proje Ortaklığı Modeli Yatırım, mülkiyet, gelir, gider veya benzeri unsurların tek bir yapı tarafından gerçekleştirileceği modeldir. (Limited veya A. Ş. ) Yatırım, mülkiyet, gelir, gider veya benzeri unsurların proje ortağı işletmeler tarafından ayrı gerçekleştirileceği modeldir. İşbirliği amacı ile bir araya gelen işletmelerin ön başvuru tarihinden en az 1 (bir) yıl önce kurulmuş olması ve son mali yılda bilanço esasına göre defter tutmuş olması gerekir. Ancak, büyük işletme ile işbirliği yapılması veya proje ortağı işletmenin İŞGEM/TEKMER bünyesinde faaliyet göstermesi durumunda bu hüküm uygulanmaz. 72

İşbirliği destek programı İŞLETİCİ KURULUŞ MODELİ Asgari KOBİ Sayısı* Geri Ödemesiz Geri Ödemeli Toplam Üst Limit (TL) Yüksek 2 1. 5 Milyon 3. 5 Milyon Orta Yüksek 3 1. 5 Milyon 3. 5 Milyon Diğer 5 1. 5 Milyon 3. 5 Milyon İşletici Kuruluşun Teknoloji Alanı İşletici Kuruluş Proje Destek Üst Limiti (TL) Destek Oranı (%) PROJE ORTAKLIĞI MODELİ Projenin Teknoloji Alanı Asgari KOBİ Sayısı* Her Bir Proje Ortağı İşletme İçin Destek Üst Limiti (TL) Geri Ödemesiz Geri Ödemeli Toplam Üst Limit (TL) Yüksek 2 600 Bin 1. 4 Milyon 2 Milyon 10 Milyon Orta Yüksek 3 300 Bin 700 Bin 1 Milyon 10 Milyon Diğer 5 225 Bin 525 Bin 750 Bin 5 Milyon * Büyük işletme ile işbirliği yapılması durumunda asgari KOBİ sayısı 1 (bir)’dir. Destek Kalemleri Personel Geri Ödemesiz Destek Üst Limiti Geri Ödemeli Destek Üst Limiti X - Makine – Teçhizat ve Kalıp X Hammadde ve Malzeme X Yazılım X Hizmet Alımı X Diğer X 60

Proje Süresi ve Destek Oranı Proje Süresi Destek Oranı • Proje süresi asgari 12 ay, azami 36 ay • Proje süresi 4 ayın katları şeklinde olmalı. • Programın destek oranı %60 • %30 Geri Ödemesiz - %70 Geri Ödemeli 74

İşbirliği Destek Programı Desteklenen Giderler Personel Giderleri (geri ödemesiz) Makine, Teçhizat, Kalıp Hammadde, Malzeme Giderleri Yazılım Giderleri Hizmet Alımı Diğer Giderler (Proje ilgili olmak koşuluyla) 75

İşbirliği Destek Programı İş Akışı-I KOSGEB Veritabanına Kayıt (Proje Ortağı İşletmeler) İşbirliği Sözleşmesi • Projenin konusu ve amacı • İşbirliği ortaklık modeli • Tarafların sorumlulukları • Fikri ve sınai mülkiyet hakları • İşbirliği çıktılarının paylaşımı • Makine, teçhizat, yazılım vb. taşınırların mülkiyeti • Hukuki uyuşmazlıkların çözümü vb. konularda hükümleri içerir. İşbirliği Sözleşmesi Ön Başvuru (Proje Koordinatörü) Proje Ortağı tüm işletmelerce imzalanır ve kaşelenir. Geçerlilik süresi: Proje süresi + 6 ay Ön Başvuru Kontrol Tablosu RED Kontrol REVİZYON (UB) KABUL İPTAL (Süre) Proje Başvurusu (Proje Koordinatörü) Kontrol (UB) REVİZYON KABUL 1 76

İşbirliği Destek Programı İş Akışı-II 1 Teknik İnceleme/Mali Analiz Öğretim Elemanları tarafından yapılır. • Teknik İnceleme ile; yapılacak işbirliğinin, işletmelerin, görev paylaşımının, insan kaynaklarının, talep edilen giderlerin vb. teknik açıdan uygunluğu değerlendirilir. • Mali analiz ile; işletmelerin mali yeterlilikleri, pazar analizleri, yatırımın geri dönüş süresi, yatırımın sağladığı katkı vb. değerlendirilir. Teknik İnceleme / Mali Analiz (Öğretim Elemanı) Kurul Değerlendirmesi RED İtiraz Süreci REVİZYON En az 2 (iki) KOSGEB personeli ve en az 2 (iki) bağımsız değerlendirici olmak üzere toplam 5 (beş) üyeden oluşur ve en az 4 (dört) üye ile toplanır. KABUL İşletici Kuruluş Modeli Kuruluş ve KOSGEB VT Kayıt Proje Ortaklığı Modeli Taahhütname (Proje Ortakları) Kurul * Projenin kabul veya reddine ilişkin kararlar puanlama yöntemi ile alınır. Projenin kabulü için kurul üyelerinin verdiği puanların aritmetik ortalamasının 60 ve üzeri olması gerekir. (100 puan; ekonomik etki, yeterlilik, uygulanabilirlik, bütçe-maliyet etkinliği) (Proje Ortakları) Taahhütname (İşletici Kuruluş) Erken Ödeme 2 77

İşbirliği Destek Programı İş Akışı-III 2 Proje Faaliyetlerine Başlama (İşletici Kuruluş/Proje Ortakları) Devam Kararı Gerçekleşme Raporu (İşletici Kuruluş/Proje Koordinatörü) Dönemsel İzleme (4 ay) (Öğretim Elemanı/ KOSGEB Personeli) Olumsuz Olumlu Kurul Değerlendirmesi Sonlandırma Destek Ödemesi (Uygulama Birimi) Proje Süresi Sonunda Sonuç Raporu (İşletici Kuruluş/Proje Koordinatörü) Kurul Değerlendirmesi Başarısız Tamamlanma (2 yıl süre ile yararlanamama) İzleme Raporları (UB) Başarılı Tamamlanma 78

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 YURTDIŞI PAZAR DESTEK PROGRAMI

Yurt Dışı Pazar Destek Programı Destek Alanı İhracata Başlama ve İhracat Kapasitesi Artırımı Amacı ve Kapsamı Ülkenin uluslararası hedefleri doğrultusunda, küçük ve orta ölçekli işletmelerin uluslararası pazara açılmaları ve ihracat kapasitelerinin geliştirilmesini sağlamak. Kimler başvurabilir? ü KOSGEB veri tabanına kayıtlı, güncel KOBİ Beyannamesi bulunan, bilanço esasına göre defter tutan ve son mali yıl verileri onaylı KOBİ’ler Destek Kalemleri a) Personel gideri desteği b) Yazılım ve donanım giderleri desteği c) Tanıtım giderleri desteği ç) Yurt dışı fuar ve seyahat giderleri desteği d) Test analiz ve belgelendirme giderleri desteği e) Hizmet alımı giderleri desteği Destek Özellikleri Destek Türü: Hibe ve Geri Ödemeli Destek Miktarı: 300. 000 TL Destek Oranı: %100 (% 70 Geri Ödemesiz, %30 Geri Ödemeli) Başvuru Dönemi: Sürekli Destek Süresi: En az 8, En fazla 24 ay 80

Yurt Dışı Pazar Destek Programı Ø Program kapsamında desteklenecek proje süresi en az 8 ay ve en çok 24 aydır. Ø Proje kapsamında verilecek desteğin üst limiti, geri ödemesiz ve geri ödemeli olmak üzere 300. 000 TL’dir. Ø Proje giderleri için destek oranı, %70’i (yetmiş) geri ödemesiz ve %30’u (otuz) geri ödemeli olarak uygulanır. Program kapsamında, işletmeler bu destekten sadece 1 (bir) kez yararlanabilirler. 81

Desteklenecek Proje Giderleri Personel Gideri (Üst Limit: 90. 000 TL) Yazılım ve Donanım Giderleri (Üst Limit: 100. 000 TL) • Yeni istihdam edilecek personel için destek verilir. • En fazla 2 (iki) personel için destek verilebilir. • Proje başlangıç tarihi itibariyle işletmede son 4 (dört) ay içinde istihdam edilmemiş veya proje başlangıç tarihi itibariyle son 30 (otuz) gün içinde istihdam edilmiş yükseköğretim kurumundan mezun ve işletmede tam zamanlı olarak çalışacak yeni personel için destek sağlanır. • Yabancı uyruklu personel de istihdam edilebilir. • Yazılım giderleri kapsamında yazılımın lisans bedeli, proje süresi ile sınırlı olmak üzere zaman sınırlı lisans kullanım bedeli, bulut tabanlı yazılım lisans kullanım bedeli ve yazılıma ait eğitim ve danışmanlık giderleri için en fazla 50. 000. - TL destek verilir. * • Donanım giderleri kapsamında sunucu (server), masaüstü bilgisayar ve diz üstü bilgisayar gibi yazılımın kullanılması için ihtiyaç duyulan diğer donanım giderleri için en fazla 50. 000. - TL destek verilir. • *ERP, MRP ve muhasebe yazılımları desteklenmemektedir. 82

Desteklenecek Proje Giderleri Tanıtım Giderleri (Üst Limit: 100. 000 TL) Yurt dışı Fuar ve Seyahat Giderleri (Üst Limit: 150. 000 TL) • Ticaret Bakanlığı tarafından onay verilen e-ticaret sitelerine üyelik giderleri, • Dijital reklam/tanıtım (sosyal medya reklamları, arama motoru optimizasyonu) giderleri, • Yurt dışında basılan dergilerde yayınlanan giderleri, • Havayolu dergilerinde yayımlanan reklam giderleri, • İşletmeyi ve ürünlerini tanıtıcı ve sadece yabancı dilde hazırlanmış katalog giderlerini kapsar. • * Her bir gidere ait destek üst limiti 20. 000. - TL’dir. • Yurt dışı fuar katılım giderleri; işletmelerin yer kirası, stand kurulumu, nakliye ve depolama giderlerine ilişkin harcamaları ile fuarda görev alacak işletme temsilcilerinin* fuarın başlangıç tarihinden en fazla 3 gün önce ve fuar bitimi tarihinden en fazla 3 gün sonra olmak üzere gerçekleşen konaklama ve ekonomi sınıfı gidiş-dönüş ulaşım giderlerini kapsar. • İşletme temsilcilerinin proje kapsamında tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine yönelik gerçekleştirecekleri yurt dışı iş seyahatine ilişkin en fazla 2 işletme temsilcisinin* konaklama ve ekonomi sınıfı gidiş-dönüş ulaşım giderlerini kapsar. • * İşletme temsilcilerinin; işletme sahibi, ortağı veya projede görevli çalışanı olması gerekir. 83

Desteklenecek Proje Giderleri Test, Analiz ve Belgelendirme Giderleri (Üst Limit: 100. 000 TL) • Test, analiz giderleri; işletmelerin, yurt içi ve yurt dışı laboratuvarlardan uluslararası pazarlara girişini sağlayacak ve/veya uluslararası pazarlarda rekabet avantajı yaratacak akredite olunan test, analiz konularında alacakları hizmet giderlerini kapsar. • Belgelendirme giderleri, işletmelerin uluslararası pazarlara girişini sağlayacak ve/veya uluslararası pazarlarda rekabet avantajı yaratacak belge alımlarını kapsar. • Belgelendirme giderleri kapsamında başvuru, dosya inceleme, danışmanlık, eğitim, tetkik, denetim ve belge alımı giderlerine 20. 000 TL’ye kadar destek verilir. 84

Desteklenecek Proje Giderleri • Eğitim ve danışmanlık giderleri; işletmelerin proje kapsamında ihracata yönelik alacakları eğitim ve danışmanlık (pazar araştırma danışmanlığı dahil) giderlerini kapsar. Hizmet Alımı Giderleri (Üst Limit: 100. 000 TL) • • Eğitim hizmeti alınabilecek kuruluşlar; Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), İhracatçı Birlikleri, Üniversitelerin işletmelere yönelik eğitim hizmeti vermek amacıyla kurulmuş birimleri, • Mevzuatlarının dış ticaret kapsamında eğitim vermeye izin vermesi şartıyla kamu kurum/kuruluşları ve bunların eğitim hizmeti vermek amacıyla kurulmuş birimleri, • 08/02/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında kurum açma iznine sahip ve alanında program onayı olan kurum/kuruluşlardır. 85

Desteklenecek Proje Giderleri • Tasarım giderleri; işletmelerin ihracata konu ürün/ambalaj tasarım giderlerini kapsar. • Yurt dışı marka tescil giderleri; işletmelerin TÜRKPATENT (Türk Patent ve Marka Kurumu) muadili yurt dışı kurum/kuruluşlardan alacakları Marka Tescil Belgeleri için başvuru yapılan kurum/kuruluşlara yaptığı ödemelere ilişkin giderleri kapsar. Hizmet Alımı Giderleri • Nakliye giderleri; işletmelerin ihracata konu ürün numunesinin yurt dışına havayolu/karayolu/demiryolu/denizyolu ile yapacağı ihracat işleminde ürün numunesinin alıcıya ulaşım sürecindeki tüm nakliye ve sigorta giderlerini kapsar. • Diğer hizmet alımları giderleri; proje ilişkilendirilebilecek diğer hizmet alım giderlerini kapsar. • Eğitim, danışmanlık, tasarım, yurt dışı marka tescil, nakliye ve diğer hizmet alımı giderlerinin her biri için 20. 000. -TL’ye kadar destek verilir. 86

Yurt Dışı Pazar Destek Programı Proje Başvuru Kontrol Değerlendirme İş Akışı Proje Başvurusu Taahhütname Uygulama Birimi Ön İnceleme Revizyon İşletmeye bildirme kabul Revizyon Kurul Değerlendirme ret kabul İşletmeye bildirme Uygulama Birimine İtiraz 87

Yurt Dışı Pazar Destek Programı Uygulama Birimine İtiraz İşletme İtirazı Değerlendirme İş Akışı Başkanlık Birimine iletme İtiraz Kurulu Başkanlık Birimi Değerlendirme kabul Uygulama Birimine Bildirme ret İşletmeye bildirme 88

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI

İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI Program ile KOBİ’lerin ; ü Rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi, ü KOBİ’lerin arttırılması, kurumsallaşma, markalaşma düzeylerinin ve ekonomideki paylarının ü Kapasitelerinin geliştirilmesi ve öncelikli ihtiyaçlarının karşılanması, ü Kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması, ü KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak için tanıtım faaliyetlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. ve pazarlama

İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI Program başvurusu E-devlet üzerinden online olarak yapılmaktadır. (Destekler için ayrıca bir başvuru alınmamaktadır. ) Program süresi 2 yıl olup Program tamamlandıktan sonra bir defaya mahsus olmak üzere, yeniden yararlanabilir. Başvuru Süre Ödeme Talepleri E-devlet üzerinden online olarak yapılmaktadır. İşletme İkinci programda birinci programdan yararlanılan desteklerden faydalanamaz.

İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI DESTEK ADI 1 2 3 Yurt İçi Fuar Desteği Yurt Dışı İş Gezisi Desteği 1 4 5 6 7 8 9 10 Tasarım Desteği Sınai Mülkiyet Hakları Desteği 3 Belgelendirme Desteği 4 Test ve Analiz Desteği 5 Enerji Verimli Elektrik Motorları Değişimi Desteği 6 Bağımsız Değerlendirme Desteği Model Fabrika Desteği 11 Teknik Danışmanlık Desteği 7 Nitelikli Eleman İstihdam Desteği 2 DESTEK ÜST LİMİTİ (TL) DESTEK ORANI 50. 000 30. 000 50. 000 75. 000 50. 000 150. 000 100. 000 80. 000 20. 000 70. 000 40. 000 50. 000 %60 (1) KOSGEB KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri kapsamında her yıl belirlenen finalistler, KOSGEB tarafından düzenlenen yurt dışı iş gezisi programından bir defaya mahsus olmak üzere üst limitler dikkate alınmaksızın %100 oranında desteklenir. (2) Nitelikli Eleman İstihdam Desteği kapsamında; İstihdam edilecek elemanın; yeni mezun, kadın, engelli, birinci derece şehit yakını veya gazi olması halinde destek oranına %20 ilave edilir. Teknoparklarda faaliyet gösteren işletmeler ile Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezleri için Nitelikli eleman istihdamı desteğinin üst limiti 75. 000 TL’dir. (3) TÜRKPATENT’ten alınacak belgeler, destek üst limitleri dahilinde %80 oranında desteklenir. (4) Belgelendirme desteği kapsamında; - TSE’den alınacak hizmetler, destek üst limitleri dahilinde %80, yurtiçi %70, İşletmelerin yurtdışından alacakları CE Uygunluk İşareti Belgesi için TSE tarafından verilenlerine destek sağlanmaz, sadece TSE tarafından verilmeyen belgeler %60 oranında desteklenir. Destek programı süresince yurtdışından alınacak CE Uygunluk İşareti Belgesi için destek üst limiti 150. 000 TL olup, diğer belgeler için desteğin üst limiti 50. 000 TL’dir. (5) Test ve analiz desteği kapsamında; TSE’den alınacak hizmetler %80, yurtiçi %70 , Yurtdışından alınacak hizmetlerden, TSE tarafından verilenlerine destek sağlanmaz, TSE tarafından verilmeyen hizmetler %60 oranında desteklenir. (6) Enerji verimli elektrik motorları değişimi desteği kapsamında; yerli malı belgesine sahip elektrik motoru için destek oranlarına %15 ilave edilir. (7) Teknoparklarda faaliyet gösteren işletmeler için Teknik danışmanlık desteğinin üst limiti 50. 000 TL’dir. 92

YURTİÇİ FUAR DESTEĞİ İşletmelerin; ü Yurt içi ihtisas fuarlarına, ü Yurt içi uluslararası ihtisas fuarlarına, ü İzmir Enternasyonal Fuarına, ü IDEF Uluslararası Savunma Sanayi Fuarına katılımlarına destek verilir. Fuar kapsamında; boş alan (yer) kirası, standart stant konstrüksiyonu ve dekorasyonuna ilişkin giderlere destek verilir.

YURTİÇİ FUAR DESTEĞİ Destekleme alanı her bir fuar katılımı için işletme başına azami 50 m² olup, destek üst limit; ü Yurt İçi Uluslararası İhtisas Fuarlarında m² başına 250 TL, ü Yurt İçi İhtisas Fuarları ve İzmir Enternasyonal Fuarında m² başına 150 TL, ü IDEF Uluslararası Savunma Sanayi Fuarında m² başına 1. 000 TL, ü Konusu savunma, havacılık ve uzay olan fuarlar için m² başına 500 TL olarak uygulanır. İşletmenin program süresince en fazla 4 fuara katılımına destek verilir. Desteğin üst limiti 50. 000 TL olup destek oranı %60’dır.

YURTDIŞI İŞ GEZİSİ DESTEĞİ İşletmelerin, KOSGEB Birimleri, TOBB, TESK, TİM veya DEİK tarafından düzenlenen yurt dışı iş gezisi programlarına katılımına destek verilir. Yurt Dışı İş Gezisi Programlarında işletme temsilcilerinin; Ø Konaklama giderlerini, Ø Ulaşım giderlerini, Ø Yurt dışı iş gezisi programı ile ilgili tercüme, rehberlik giderleri, fuar giriş ücretleri ve toplantı-organizasyon giderlerini kapsar. Her bir yurt dışı iş gezisi için işletme başına sağlanacak azami destek; ü Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Avustralya kıtası ile Asya Pasifik Ülkeleri için 10. 000 TL, ü Çin Halk Cumhuriyeti dâhil diğer ülkeler için 5. 000 TL’dir. Desteğin üst limiti 30. 000 TL olup destek oranı %60’dır.

MODEL FABRİKA DESTEĞİ Operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin, deneyimsel öğrenme tekniklerini kullanarak, ölçeklenebilir bir şekilde yaygınlaştırılmasını sağlayan (ortak kullanıma yönelik bir yetkinlik merkezi) Model Fabrikalardan işletmelerin alacakları eğitim hizmetlerine destek sağlanmaktadır. Model Fabrikalar Ankara, Bursa, Konya, Kayseri, İzmir ve Gaziantep'te faaliyet göstermektedir. Desteğin üst limiti 70. 000 TL olup destek oranı %60’dır.

NİTELİKLİ ELEMAN İSTİHDAM DESTEĞİ ü İşletmede işe giriş tarihi itibariyle son 12 ay içinde istihdam edilmemiş, yükseköğretim kurumundan mezun ve işletmede tam zamanlı olarak çalışan eleman için verilir. ü Nitelikli elemanın işe giriş tarihinden önce, işletmenin son 2 aya ait SGK Tahakkuk Fişlerinin gün sayısı toplamının en az 120 gün olması gerekir. Bu koşul, Öncelikli Teknoloji Alanları Tablosunda belirtilen öncelikli teknoloji alanlarında veya teknopark sınırları içerisinde faaliyet gösteren işletmeler için aranmaz. ü İşletmeye program süresince destek üst limiti dâhilinde en fazla 4 nitelikli eleman için destek ödemesi yapılır. ü Destek üst limiti 50. 000 TL olup destek oranı %60’tır. İstihdam edilecek elemanın yeni mezun, kadın, engelli, birinci derece şehit yakını veya gazi olması halinde destek oranına %20 ilave edilir. Teknoparklarda faaliyet gösteren işletmeler ile Ar-Ge merkezleri ve tasarım merkezleri için desteğin üst limiti 75. 000 TL’dir.

TASARIM DESTEĞİ İşletmelerin; ü Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu Derneği, Grafikerler Meslek Kuruluşu Derneği, Moda Tasarımcıları Derneği ve İç Mimarlar Odası üyeleri ile üyelerinin; sahibi, ortağı veya çalışanı olduğu firmalardan, ü Üniversitelerden, ü GETHAM’dan ve ü 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki tasarım merkezlerinden ürün tasarımına yönelik hizmet alımlarına destek verilir. Her bir ürün tasarımı için destek üst limiti 2. 000 TL’dir. Ürün tasarımının Patent Belgesi, Faydalı Model Belgesi, Endüstriyel Tasarım Tescil Belgesi veya Entegre Devre Topografyaları Tescil Belgesi alımı ile sonuçlanmış olması halinde destek üst limiti 10. 000 TL’dir. Desteğinin üst limiti 50. 000 TL olup destek oranı %60’dır.

SINAİ MÜLKİYET HAKLARI DESTEĞİ İşletmelerin; Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) veya muadili yurt dışı kurum/kuruluşlardan; ü Patent ü Faydalı model belgesi ü Endüstriyel tasarım tescili belgesi ü Entegre devre topografyaları tescil belgesi için yaptığı giderler ü Patent ve Marka vekili giderleri desteklenir. TÜRKPATENT’ten alınacak her bir belge için destek üst limiti 5. 000 TL, TÜRKPATENT muadili yurt dışı kurum/kuruluşlardan alınacak her bir belge için destek üst limiti 10. 000 TL’dir. Destek oranı %60 olup TÜRKPATENT’ten alınacak belgeler %80 oranında desteklenir. Desteğinin üst limiti 50. 000 TL’dir.

BELGELENDİRME DESTEĞİ İşletmelerin; ü Türk Standartları Enstitüsü (TSE), ü Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK), ü TÜRKAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan akredite oldukları konularda alacakları Ø ürün, Ø sistem, Ø personel, Ø laboratuvar akreditasyon belgelerine ü ü Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) HAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan TRTEST Test ve Değerlendirme A. Ş alınacak belgelere TÜRKAK tarafından herhangi bir konuda akredite edilmiş belgelendirme kuruluşlarından alacakları İş Sağlığı ve Güvenliği konusundaki belgelere (İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS, TS ISO 18001), TS ISO 45001: 2018 vb. ) ilişkin giderlerine destek verilir.

BELGELENDİRME DESTEĞİ ISO /IEC 15408, ISO/IEC 19790, ISO/IEC 24759, ISO/IEC 15504, TS 13298, ISO 9241151, ISO/IEC 25051, ISO/IEC 40500: 2012, ISO/IEC 12207, ISO/IEC 15288 ve ISO/IEC 17025 kapsamlarındaki belgeler için destek üst limiti 10. 000 TL, Bu belgeler dışında kalan belgeler için ise destek üst limiti 2. 500 TL’dir. CE işaretlemesi için alınan belgelerde modül ayırımı gözetmeden Öncelikli Teknoloji Alanları Tablosunda belirtilen teknoloji düzeyi orta-yüksek teknoloji olan işletmeler için destek üst limiti 25. 000 TL, belirtilen teknoloji düzeyi yüksek teknoloji olan işletmeler için destek üst limiti 50. 000 TL’dir. Destek programı süresince yurtdışından alınacak CE Uygunluk İşareti Belgesi için destek üst limiti 150. 000 TL’dir.

BELGELENDİRME DESTEĞİ Destek oranları; TSE’den alınacak belgeler %80, TÜRKAK ve TÜRKAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan, HAK ve HAK tarafından akredite edilmiş kurum/kuruluşlardan, TRTEST Test ve Değerlendirme A. Ş. ’den, alınacak belgeler %70, Yurtdışından alınacak belgelerden, TSE tarafından verilenlerine destek sağlanmaz, TSE tarafından verilmeyen belgeler %60 olacaktır. İşletmelerin yurtdışından alacakları belgelerden sadece CE Uygunluk İşareti Belgesi için destek verilir. 102

TEST VE ANALİZ DESTEĞİ İşletmelerin, , kamu kuruluşlarından, üniversite laboratuvarlarından veya TRTEST Test ve Değerlendirme A. Ş. ’den alacakları: ürün, malzeme, parça, numunelere ilişkin test, analiz, kontrol-muayene ile yurt içi ve yurt dışı laboratuvarlarda akredite olunan test, analiz, kontrol-muayene konularında alacakları hizmet giderlerine destek verilir. Destek oranı TSE’den alınacak hizmetler %80, Kamu kuruluşları ve üniversite laboratuvarları ile TRTEST Test ve Değerlendirme A. Ş. ’den alınacak hizmetler %70 Yurtdışından alınacak hizmetlerden, TSE tarafından verilenlerine destek sağlanmaz, TSE tarafından verilmeyen hizmetler %60 Destek programı süresince desteğin üst limiti 100. 000 TL’dir.

TEKNİK DANIŞMANLIK DESTEĞİ İşletmelerin finansman, uluslararasılaşma, teknoloji/ yenilik/ dijitalleşme ve büyüme alanları kapsamında KOSGEB tarafından belirlenen alt alanlarda beceri ve kabiliyetlerinin geliştirilmesine yönelik Teknik Danışmanlardan alacakları danışmanlık hizmetine destek verilir. Desteğin üst limitin 40. 000 TL olup Teknoparkta yer alan işletmeler için üst limit 50. 000 TL’dir. Destek oranı %60’dır.

ENERJİ VERİMLİ ELEKTRİK MOTORLARI DEĞİŞİMİ DESTEĞİ TEVMOT (Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi) projesi kapsamında pilot olarak seçilen Kocaeli Gebze OSB, Antalya OSB, Uşak OSB, Bursa OSB, İzmir Kemalpaşa OSB, Ankara Sanayi Odası 1. OSB ve Adana Hacı Sabancı OSB’de faaliyet gösteren işletmelerin enerji verimli motor değişimlerine imzalanan protokol çerçevesinde destek verilir. Desteğin üst limiti 80. 000 TL olup destek oranı %60’dır. Desteğe konu satın alınacak motorun yerli malı olması durumunda, destek oranına % 15 ilave edilir.

BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRME DESTEĞİ İşletmelerin Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Esasları Tebliği’nin çağrı planlarında belirtilen öncelikli ürün listesinde yer alan ürünleri üretmesine yönelik yaptıkları proje başvuruları kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan listede yer alan hizmet sağlayıcılarından alınacak bağımsız değerlendirme raporu giderlerine destek verilir. Desteğin üst limiti 20. 000 TL olup, destek oranı %60’dır.

KOSGEB GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Eylül 2020 KREDİ FAİZ DESTEĞİ VE KOBİ FİNANSMAN DESTEK PROGRAMI

Kredi Faiz Desteği KOSGEB DESTEKLERİ KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Desteği Yönetmeliği Diğer tüm destekler Kredi faiz destekleri ü KOBİ Tanımına giren ü KOSGEB tarafından desteklenen sektörlerde yer alan ü KOSGEB Veri Tabanına kaydı güncel işletmeler yararlanabilir. 108

Destek Süreci 1 2 3 4 … Bank Protokol hazırlanması 8 6 7 Destek aktarımı (KOSGEB) Faiz teklifleri Yazılım hazırlanması Kredi kullandırımı (Banka) Protokol imzalanması (KOSGEB+Banka+KGF) 5 Onaylar (KOSGEB+Banka) Başvuru (İşletme) 109

Kredi Türleri 1 İşletme Kredisi 2 3 Makine- Teçhizat Kredisi Acil Destek Kredisi 110

İşletme Türleri Stratejik ve Öncelikli Sektörlerdeki İşletmeler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygulanan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programından yararlanan işletmeler ve bu işletmelerin ürünlerini alan işletmeler. Girişimci İşletmeler KOSGEB desteği ile işini kurmuş faal işletmeler. 111

Destek Tablosu İşletme Türü Kredi Türü Girişimci İşletmeler Kredi Üst Limiti İşletme Kredisi Makine Teçhizat Kredisi Acil Destek Kredisi 50. 000 TL* Destek Puanı 10 puan Stratejik ve Öncelikli Sektörlerdeki İşletmeler Azami Kredi Vadesi Kredi Üst Limiti Destek Puanı 500. 000 TL 12 puan** Destek kapsamı, üst limiti ve oranı İcra Komitesi Başkanı tarafından belirlenir. *** 18 Ay 36 Ay * Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda üst limit 70. 000 TL olarak uygulanır. ** Makine Teçhizat kredisinde; yerli makine teçhizat alımında, Stratejik ve Öncelikli Sektörlerdeki İşletmelere 2 ilave puan verilir (12+2). *** İşletmeler ilgili Valilik/Kaymakamlık tarafından belgelendirilmesi durumunda Acil Destek Kredisinden faydalanabilirler. 112

Devam Eden Acil Destek Programları • Rize İli Çayeli İlçesi ve Giresun İli Acil Destek Kredisi Programı Yararlanan İşletme Kredi Hacmi (TL) Destek Tutarı (TL) 142 12. 519. 500 2. 754. 290 • İzmir İli Acil Destek Kredisi Programı Yararlanan İşletme Kredi Hacmi (TL) Destek Tutarı (TL) 148 4. 096. 494 • Trabzon İli Yomra İlçesi Acil Destek Kredisi Programı Yararlanan İşletme Kredi Hacmi (TL) Destek Tutarı (TL) 2 180. 000 52. 760 113

İş Akışı 1/2 KOBİ KOSGEB Veri Tabanına Kayıt Yazılım Sistemi KOBİ Başvuru Sınıflandırma RED ONAY (İşletme Türü ve Destek Oranı Belirleme) KOSGEB Uzman RED BANKA Değerlendirme … ONAY 114

İş Akışı 2/2 … KOSGEB Müdür RED KOBİ ONAY KGF Kefalet BANKA Kredi Kullandırımı Bildirim KOSGEB Faiz Desteği Ödemesi KOBİ Kredi + Faiz Ödemesi BANKA Risk takibi ve taahhütlerin izlenmesi 115

Süreler 1) İşletme için KOBİ Finansman Destek Programının başlangıç tarihi ilk kredinin, İşletme veya tedarikçinin banka hesabına yatırıldığı tarihtir. 2) İşletme, Program süresi (3 yıl) içerisinde istediği tarihte kredi kullanabilir. Kullandığı kredinin vadesinin bu süreyi aşması, kredi faiz desteğinden faydalanmasını engellemez. Azami Kredi Vadesini aşmamak kaydıyla, vade sonuna kadar kredi faiz desteği devam eder. 3) İşletme Program süresi içerisinde üst limiti aşmadan kredi faiz desteğini birden fazla kullanabilir. 4) Program tamamlandığında, İşletmenin talebi halinde sözkonusu işletme için KOBİ Finansman Destek Programı yeniden başlatılabilir. 5) Program için belirlenen faiz oranları protokolde belirlenen süreyle geçerli olacaktır. KOSGEB gerektiğinde yeni teklif alıp oran belirleyebilir. İşletmeler her bir krediyi kullandıkları dönemde geçerli olan faiz oranı üzerinden desteklenecektir. 116

Protokol İmzalanan Bankalar Programda, KGF ile birlikte aşağıdaki Bankalar yer almaktadır: - Akbank T. A. Ş. - Denizbank A. Ş. - Kuveyt. Türk Katılım Bankası A. Ş. - QNB Finansbank A. Ş. - T. C. Ziraat Bankası A. Ş. - T. Halk Bankası A. Ş. - T. İş Bankası A. Ş. - T. Vakıflar Bankası T. A. O. - Türk Ekonomi Bankası A. Ş. - Vakıf Katılım Bankası A. Ş. - Yapı ve Kredi Bankası A. Ş. 117

Ödeme KOSGEB kredi faiz destek ödemesi tutarı, desteğe esas puanın, kullanılan kredi ve vadeye ait faiz/kâr payı oran ve tutarlarına oranlanmasıyla tespit edilir. Faizin kalan kısmı İşletme tarafından kredi vadesince anaparayla birlikte Bankaya ödenir. Örneğin; 18 ay vadeli 50. 000 TL kredi için: Faiz/kâr payı tutarı Faiz/kâr payı oranı Girişimci İşletme destek puanı KOSGEB faiz desteği tutarı İşletmenin ödeyeceği faiz tutarı : 5. 791 TL : 14, 75 : 10 : 3. 926, 10 TL ( 5791 * 10 / 14, 75) : 1. 864, 90 TL (5791 – 3926, 10) Kredi geri ödemeleri İşletme tarafından aylık eşit taksitler halinde Bankaya yapılır. 118

Destek Gerçekleşmeleri İle İlgili Göstergeler (2016 -2020) DESTEK PROGRAMLARI İşletme Sayısı Geri Ödemesiz Geri Ödemeli İşletme Sayısı Destek Tutarı (TL) AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA D. P. GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI KOBİ DESTEK PROGRAMI GENEL DESTEK PROGRAMI GİRİŞİMCİLİK DESTEK PROGRAMI İŞBİRLİĞİ-GÜÇBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI KOBİ PROJE DESTEK PROGRAMI KOBİGEL - KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI TEKNOPAZAR - TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA D. P. TEMİNAT GİDERLERİ DESTEĞİ STRATEJİK ÜRÜN DESTEK PROGRAMI KOBİ TEKNOYATIRIM - KOBİ TEKNOLOJİK ÜRÜN YATIRIM D. P. İŞLETME GELİŞTRME DESTEK PROGRAMI ULUSLARARASI KULUÇKA MERKEZİ VE HIZLANDIRICI D. P. GİRİŞİMCİLİĞİ GELİŞTİRME D. P. GELENEKSEL GİRİŞİMCİ D. P İLERİ GİRİŞİMCİ D. P. İŞBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI YURT DIŞI PAZAR DESTEK PROGRAMI İŞGEM/TEKMER PROGRAMI TEMATİK PROJE DESTEK PROGRAMI 5. 342 4 121. 991 104. 914 108 1. 035 8. 169 333 704 149 175 32. 542 42 5. 298 11. 767 6. 076 9 44 2 45 310. 009. 761 181. 737 1. 137. 925. 347 1. 686. 742. 156 21. 103. 717 27. 688. 590 709. 306. 099 8. 097. 376 770. 319 179. 891. 611 178. 146. 055 436. 645. 673 12. 443. 107 127. 667. 876 74. 318. 000 372. 926. 060 20. 005. 166 4. 886. 819 6. 596 1. 463. 091 TOPLAM 277. 165 5. 310. 225. 157 293 45. 179. 464 2. 990 40 171. 883. 580 12. 837. 701 1. 915 334. 476. 892 67 81 37. 727. 209 70. 339. 706 30 142 10. 917. 843 1. 521. 795 5. 479 684. 884. 190 Yüzde 5, 92 0, 01 18, 98 31 0, 56 0, 46 17, 41 0, 13 0, 01 3, 62 4, 14 7, 28 0, 20 2, 12 1, 23 6, 22 0, 51 0, 10 0, 01 0, 02 100 119

TEŞEKKÜRLER 120