Konut Politikas II 13 Hafta Ders eriinin Balklar
Konut Politikası II 13. Hafta Ders İçeriğinin Başlıkları • Anayasa ve Konut • Konut Konusunda Yetkili Kuruluşlar • Türkiye’de Konut Politikasının Gelişimi
Anayasa ve Konut • Konut, 1961 Anayasası ve 1982 Anayasasında düzenlenmiştir. • 1961 Anayasasının sağlık hakkını düzenleyen 49. maddesinin 2. bendi kapsamında, «Devlet, yoksul veya dar gelirli ailelerin sağlık şartlarına uygun konut ihtiyaçlarını karşılayıcı tedbirleri alır» ifadesiyle konut hakkı düzenlenmiştir. Maddede sağlık hakkının bir bileşeni olarak ele alınan konut hakkı, herkes bakımından öngörülmemiştir. Konut hakkının öznesi, yoksul veya dar gelirli aileler olarak ortaya konulmuştur. • 1982 Anayasasının 57. maddesinde de konut hakkına yer verilmiştir. Maddeye göre, «Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler. » 1961 Anayasasından farklı olarak devlete toplu konut teşebbüslerini destekleme görevi verilmiştir. Ayrıca yoksul ve dar gelirlilerin konut ihtiyacının karşılanması biçimindeki toplumsal kesim önceliği terk edilmiştir.
Konut Konusunda Yetkili Kuruluşlar • Türkiye’de konut konusunda merkezi yönetim kapsamında yetkili kuruluşlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TOKİ olarak belirtilebilir. • Yerel düzeyde de belediyelerin konuta ilişkin yetkileri söz konusudur. Bu kapsamda 5393 sayılı Belediye Kanununun Arsa ve Konut Üretimi başlıklı 69. maddesine göre; «Belediye; düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı ihtiyacını karşılamak amacıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde, özel kanunlarına göre korunması gerekli yerler ile tarım arazileri hariç imarlı ve alt yapılı arsalar üretmek; konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları trampa etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla iş birliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir. »
Türkiye’de 1980 Sonrası Konut Politikası • 1984 tarihi ve sonrasındaki dönemde, konut politikası toplu konut yönünde ağırlık kazanmıştır. 1984 tarihinde 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kabul edilmiştir. • Anayasa’nın 57. maddesi çerçevesinde, konut sorununu çözmek amacıyla 1984 tarihinde Toplu Konut Kanunu düzenlenmiştir. Kanun, 1. maddesinde de öngörüldüğü üzere konut ihtiyacının karşılanması amacını taşımaktadır. Kanun ile Toplu Konut Fonu oluşturulmuş ve genel idari bütçe dışında, tüzel kişiliğe sahip Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Ancak 2004 yılında Kanunda bazı değişiklikler yapılmış; Başbakanlığa bağlı ve kamu tüzel kişiliğine sahip Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) kurulmuştur.
• Toplu Konut Kanununda TOKİ’nin kaynaklarının hangi amaçla kullanılacağı öngörülmüştür. Buna göre, • • kişisel ve toplu konut kredisi verilmesi; köy mimarisinin geliştirilmesi, gecekondu alanlarının dönüşümü, tarihi doku ve yöresel mimarinin korunup, yenilenmesine yönelik projelere kredi verilmesi; toplu konut alanlarına arsa temin edilmesi; araştırma, turizm alt yapıları, konut alt yapıları, okul, karakol, ibadethane, sağlık tesisleri, spor tesisleri, postane, çocuk parkları, benzeri tesisler ve konut sektörü sanayini teşvik için yatırım ve işletme kredisi verilmesi; iş ve istihdam yaratmak üzere esnaf ve sanatkarlara ait işyerleri ve küçük sanayi teşebbüslerinin kredi yoluyla desteklenmesi; afet mahallerinde konut yapımının teşvik ve desteklenmesi, • TOKİ tarafından yürütülecek faaliyetler arasında sayılmıştır.
- Slides: 5