KONU BESNLERN LENMES VE SAKLANMASI AMA BESNLERN SAKLAMA

KONU: BESİNLERİN İŞLENMESİ VE SAKLANMASI AMAÇ: BESİNLERİN SAKLAMA YÖNTEMLERİNİN ÖĞRENİLMESİ VE KAVRANMASI

BESİNLERİN İŞLENMESİ VE SAKLANMASI 1. BESİNLERİN İŞLENMESİ 2. BESİNLERİN SAKLANMASI

1. BESİNLERİN İŞLENMESİ Vücuda alınan besinler dokuların onarımını ve büyümesini sağlar. Örneğin bir parmağınız kesilebilir ya da bir yeriniz yaralanabilir. Kesilen ya da yaralanan yerin iyileşmesi, onarımı için besin maddelerine gereksinim vardır. Besinler; canlının koşmak, yüzmek hatta uyumak gibi yaşamsal etkinlikleri için gerekli olan enerjinin kaynağıdır.

2. BESİNLERİN SAKLANMASI Uygun şekil ve koşullarda saklanmayan besin maddelerinin çabucak bozulacağını bilirsiniz. Bu olaylar sıcak ortamlarda daha da hızlı gerçekleşir. Örneğin: *Sütün ekşimesi * ekmeğin küflenmesi *etin kokması *hamurun ekşimesi

BESİNLERİN MADDELERİNİ DEĞİŞİKLİYE UĞRATAN ETKENLER • Besin maddelerini değişikliye uğratan etkenler, genellikle gözle görülmeyen mikroskopla görülebilen canlılardır. Bakteri yada mantar adı verilen bu canlılar besinler üzerinde kolaylıkla çoğalarak salgıladıkları enzimler ile besinlerin yapısını bozar.

BOZUK BESİNLERİ YEDİĞİMİZDE ÇIKAN OLAYLAR? Değişikliye uğrayan bozulmuş besinler yenildiğinde besin zehirlenmeleri ortaya çıkar. Bunun yanında bazı bakteri ya da mantarlar tarafından salgılanan enzimler sütten peynir, yoğurt gibi besinlerin oluşmasına yardımcı olur

HANGİ BESİNLERİ YEMEMELİYİZ - Yanmış olan her besinde risk çok yüksektir. Susamı yanmış simit, yanarak üzerinde siyah benekler oluşmuş bazlama, gözleme tipi yufkalar, kabuğu yanmış ekmek, kurabiye, börek ve kek, fazla kızartılmış ekmek, kestane kebabın yanmış dış yüzeyi, kavrulmuş ve üzerinde siyah benekler oluşmuş sarı leblebi türü vb. besinler çok sık tüketilmemelidir.

YARARLI BAKTERİLER Bazı bakteri ve mantarlar tarafından salgılanan yararlı enzimler sütten peynir ve yoğurt gibi besinlerin oluşmasına da yardımcı olurlar.

YAŞ SEBZE VE MEYVELER Yaş sebze ve meyvelerin besin değerini kaybetmemeleri için çiğ, mevsimine uygun ve taze olarak tüketilmesi sağlığa daha yararlıdır. Çünkü taze yiyeceklerin besin değeri fazladır. Saklanmış yiyecekler besin değerlerinden kaybederler.

YİYECEKLERİN PİŞİRİLMESİ Bir kısım yiyecekler pişmeden yenilebilir. Fakat çoğunluğu pişirilerek yenir. Yiyeceklerin pişirilmesi sağlık için çok önemlidir. Fazla pişirme ise besinin değerini azaltır. Bitkiler açıkta bekletildiklerinde de vitamin değerleri düşer.

KIZARTMANIN ZARARLARI Yiyeceklerin kızartma yoluyla pişirilmesi besin değerini çok düşürdüğü gibi sindirilmesini de güçleştirir. Bu nedenle yiyeceklerin nasıl pişmesi gerektiğini bilmek gerekir. Böylece yiyeceklerdeki besinlerden yeterince yaralanmamış ve kendimizi çeşitli hastalıklardan korumuş oluruz.

SAKLAMA ÇEŞİTLERİ 1. Pastörize ederek saklama 2. Dondurarak saklama 3. Konserve ederek saklama 4. Kurutarak saklama 5. Şekerleyerek saklama 6. Tuzlayarak saklama 7. Tuz ve baharat içinde saklama

1. PASTÖRİZE EDEREK SAKLAMA Süt, süt ürünleri ve meyve suları pastörize ederek saklanır.

2. DONDURARAK SAKLAMA Kırmızı et, tavuk, balık ve bezelye, fasulye, biber gibi sebzeler ve et ürünleri dondurularak saklanır.

3. KONSERVE EDEREK SAKLAMA Her türlü sebze, meyve, et ve deniz ürünü konserve ederek saklanır.

4. KURUTARAK SAKLAMA Baklagiller, tahıllar, bazı sebze ve meyveler ile bunlardan elde edilen ürünler kurutarak saklanır.

5. ŞEKERLEYEREK SAKLAMA Özellikle meyveler (çilek, şeftali…) reçel ya da marmelat haline getirilerek saklanır.

6. TUZLANARAK SAKLAMA Kırmızı et, balık, zeytin, peynir gibi besinler tuzlanarak, sebzeler ise turşusu yapılarak saklanır.

7. TUZ VE BAHARAT İÇİNDE SAKLAMA Kırmızı et veya beyaz et ürünleri tuz ve baharat içinde (pastırma, sucuk, sosis, salam…)saklanır.