Konsorsiyum Modelleri Emre Hasan Akbayrak ODT Ktphanesi Hizmetii

Konsorsiyum Modelleri Emre Hasan Akbayrak ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Abone Olunan Süreli Yayına Göre • Kurumların çekirdek koleksiyonlarında yer alan süreli yayın aboneliklerine göre fiyatlandırma yapılır • Basılı süreli yayın abonelikleri sadece elektroniğe dönüştürülebilir • Konsorsiyum kurulumu öncesinde herhangi bir basılı süreli yayın aboneliği bulunmayan kurumlar taban ücret öderler (flat fee) • Genelde Big Deal olarak ifade edilen büyük yayınevlerine ait süreli yayın paketleri için kullanılır ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Eşit Paylaşıma Göre • Kurum büyüklükleri gözetilmeksizin konsorsiyuma katılan tüm kurumlar eşit ücret öderler • Genelde spesifik konulu veritabanlarında uygulanır • Konsorsiyumun kurulabilmesi için belirli sayıda kurumun katılımı gerekebilir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Toplam FTE'ye Göre • Kurumlar toplam FTE (Full time equivalent) tam zamanlı kullanıcı sayılarına göre sınıflandırılırlar • Tam zamanlı kullanıcı sayıları Lisans/Lisansüstü öğrencileri ve akademisyen sayılarının toplamıdır • Genelde çok disiplinli veritabanları için kullanılır ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

İlgili FTE'ye Göre • Kurumlar ilgili disiplinlerde FTE (Full time equivalent) tam zamanlı kullanıcı sayılarına göre sınıflandırılırlar • Tam zamanlı kullanıcı sayıları ilgili disiplinlerde Lisans/Lisansüstü öğrencileri ve akademisyen sayılarının toplamıdır • Genelde çok spesifik veritabanları için kullanılır ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Akademik Kurum Türüne Göre • İlgili FTE’ye göre hesaplama ile benzerlik gösterseler de farklı bir hesaplama yöntemi ve kurum büyüklüklerine göre sınıflandırma kullanılır • Kurumlar lisansüstü programlarına, sahip oldukları yerleşke sayılarına, farklı statüde bilimsel değerlendirilmelere göre sınıflandırılırlar ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Katılımcı Kurum Sayısına Göre • Kurum büyüklükleri gözetilmeksizin konsorsiyuma katılacak kurum sayısına göre fiyatlandırma yapılır • Konsorsiyumun kurulabilmesi için belirli sayıda kurumun katılımı gerekebilir • Ne kadar çok kurum katılırsa alınacak indirim oranı artış gösterir • Katılacak kurum sayısına göre sınıflandırma yapılır (Ör. 1 -5 kurum %10, 6 -10 kurum %15 vb. gibi) ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Eşzamanlı Kullanıcı Sayısına Göre • Kurum büyüklükleri gözetilmeksizin kurum başına aynı anda kullanıma izin verilen oturum sayısına göre fiyatlandırma yapılır (Ör. 1 kullanıcılı, 2 kullanıcılı vb. gibi) • Eşzamanlı kullanıcı sayısı arttırıldığında kullanıcı başına düşen maliyet azalır (Ör. 1 kullanıcılı 2. 000 USD, 2 kullanıcılı 3. 500 USD vb. gibi) • Kurumlar ihtiyaçlarına göre eşzamanlı kullanıcı sayılarını belirleyebilirler ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Satın Alma Modeline Göre • Abonelik modelinden farklı olarak bir kerelik satın alma fiyatı ödenerek veritabanına sahip olunur • Lisans anlaşmalarına göre satın alınan veritabanı güvence niteliğinde farklı medya formatlarında kuruma verilir • Aksi belirtilmezse yıllık maintenance fee ya da platform fee adı altında ödemeler oluşabilir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Kullanım Sayısına Göre • Kurum büyüklükleri gözetilmeksizin bir önceki yıl gerçekleşen toplam indirilen makale sayılarına göre fiyatlandırma yapılır • Bu modelde kullanım istatistikleri son derece önemlidir, kullanımı olduğundan farklı gösterebilecek koşulların ortadan kaldırılması gereklidir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Satın Alınan Ya da Abone Olunan Koleksiyon Sayısına Göre • Satın alınan ya da abone olunan koleksiyon sayısına göre fiyatlandırma yapılır • Konsorsiyuma katılabilmek için belirli sayıda e-kitap ya da edergi koleksiyonunun seçilmesi gerekebilir • Satın alınan ya da abone olunan koleksiyon sayısına göre fiyat sınflandırması yapılır ve indirim oranları belirlenir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Seç ve Karıştır (Pick&Mix) Modeli • Genelde e-kitaplar için kullanılsa da e-dergiler için de uygulanmaktadır • Kurumlar abone olmak ya da satın almak istedikleri yayınları seçerek kendi paketlerini oluştururlar • Konsorsiyuma katılabilmek için belirli sayıda e-kitap ya da ederginin seçilmesi gerekebilir • Bu model big deal’a göre çok daha maliyetlidir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Kullanıcıların Seçimine Dayalı (PDAPatron Driven Acqusition) Model • Genelde e-kitaplar için uygulanan bir modeldir • Kurumlar toplu listelerin içinden uygun sistemlerle kendi kullanıcılarına seçim yaptırarak satın alma ya da abonelik sağlarlar • Koleksiyon bazında sunulan e-kitaplara göre daha maliyetlidir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Görüntülenen ve İndirilen Yayına Göre Fiyatlandırma (PPV Pay-Per. View) Modeli • PPV Modelinde Big Deal ya da koleksiyon bazında satın alma ya da abonelik yapılmaz • Kurum gereksinimi kadar kota satın alır ve daha sonra bu kotaları kullanıma sunar • Makale ya da kitap bölümü düzeyinde ücretlendirme kullanım esnasında uygulanır • Diğer modellere göre oldukça maliyetlidir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Birden Çok Model Kullanılarak Oluşturulan Kombinasyon Modelleri • Önceki slaytlarda belirtilen modellerden bazıları birlikte uygulanabilir • Birkaç model birlikte kullanılarak farklı modeller yaratılabilir • Örneğin hem Toplam FTE hem de eşzamanlı kullanıcı sayısına göre fiyatlandırma yapılabilir ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011

Teşekkürler. . . akbayrak@metu. edu. tr ODTÜ Kütüphanesi Hizmetiçi Eğitim Seminerleri 14. 04. 2011