Konsekwencje zwizane z uywaniem azbestu Azbest n n

Konsekwencje związane z używaniem azbestu

Azbest n n n n • Azbest chryzotylowy Mg 6[Si 4 O 10](OH)8 (z grupy serpentynów) – najbardziej rozpowszechniony i był najczęściej stosowany, o temperaturze topnienia 1500 – 1550 o C. • Azbest amfibolowy Na 2 Fe 3 2+Fe 2 3+ [Si 4 O 11]2(OH, F)2 ( z grupy amfiboli) – występuje w znacznie mniejszych ilościach, o temperaturze topnienia ok. 1150 o C – odmiany: krokydolit, antofyllit, amosyt i inne. • Odporny na działania wielu chemikaliów, niepalność, izolacyjność cieplna, dźwiękochłonność, odporność mikrobiologiczna. • Wytrzymałość na rozciąganie pojedynczych włókien zbliżona do wytrzymałości włókien ze stali o zbliżonej średnicy. • Włókniste minerały (długość włókien do ok. 10 cm) o doskonałej podzielności, podatne na tkanie i filcowanie.

DAWNE, GŁÓWNE WYKORZYSTYWANIE AZBESTU n n n n Klasa I – wyroby o gęstości objętościowej < 1000 kg/m 3, o zawartości azbestu > 20 %, o małej ilości spoiwa - wyroby tzw. miękkie. Jako tkanina (zawartość azbestu 12 – 100 %): ubiory i rękawice dla strażaków, hutników i pracowników przemysłu chemicznego, koce gaśnicze, przeciwpożarowe kurtyny teatralne, tkactwo artystyczne, uszczelnienia i szczeliwa Klasa II – wyroby o gęstości objętościowej > 1000 kg/m 3, o zawartości azbestu < 20 %, o dużej ilości spoiwa – wyroby tzw. twarde. W budownictwie (zawartość azbestu 12 – 15 %): eternit (cementowo azbestowe płyty), rury do transportu wody i ścieków, płytki podłogowe, elementy stropowe, ścianki działowe, tynki, W motoryzacji – okładziny szczek hamulcowych, tarcze sprzęgłowe (zawartość azbestu 15 – 75 %). W przemyśle chemicznym – elementy urządzeń w produkcji chloru i zasad. W energetyce – uszczelnienia kominów, płyty azbestowo – cementowe w chłodniach, izolacja rurociągów (w połączeniu z gipsem).

PRZENIKANIE WŁÓKIEN AZBESTU DO SRODOWISKA n n n n Obróbka mechaniczna materiałów azbestowo cementowych ciecie, wiercenie, łamanie, szczotkowanie, przemieszczanie (tarcie). Rozpuszczanie przez „kwaśne deszcze” spoiwa cementowego i uwalnianie włókien (Np. z płyt dachowych azbestowo cementowych). Korozja biologiczna – mechaniczne uszkadzanie materiałów na skutek wzrostu głównie glonów i grzybów na powierzchni materiałów azbestowo cementowych. Ścieranie się materiałów zawierających azbest – szczeki i klocki hamulcowe, oraz tarcze sprzęgłowe w pojazdach mechanicznych. Starzenie się materiałów i ich mechaniczny rozpad.

Uszczelnienie na złączach tłumików drgań w przewodach wentylacyjnych

RURY AZBESTOWO CEMENTOWE INSTALACJI WENTYLACYJNEJ

DACHOWE PŁYTY AZBESTOWO CEMENTOWE PO ZDEMONTOWANIU

SZNUR AZBESTOWY DO CIEPLNYCH USZCZELNIEN

USZCZELNIENIE INSTALACJI CIEPLNEJ SZNUREM AZBESTOWYM

WYROBY AZBESTOWE ODPADEM NIEBEZPIECZNYM n n n n „Azbest jest substancja o udowodnionym działaniu rakotwórczym, o poważnym zagrożeniu dla zdrowia przy oddziaływaniu na drogi oddechowe” W pęcherzykach płucnych odkładają się włókna 1 – 10 μm ( w największej ilości bo a 90 % włókna 1 – 5 μm ) wywołując chorobę nowotworowa. Włókna <1 μm są wydychane, a włókna > 10 μm osiadają na śluzówkach i nie docierają do pęcherzyków płucnych.

AZBEST W SRODOWISKU n n n n n Woda transportowana rurami azbestowo cementowymi zawiera do 50 000 wł/dm 3 (brak danych o szkodliwości takich stężeń). Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) azbestu w wodzie pitnej to 12 000 wł/dm 3. W gruncie poddawanym obróbce mechanicznej (rolnictwo, komunikacja) NDS < 0, 02 %. Na stanowisku pracy ( 8 godzin) NDS < 200 000 wł/m 3. Powietrze mieszkalne: kraj < 1000 wł/m 3, w Niemczech < 500 wł/m 3. NDS = Najwyższe Dopuszczalne Stężenie

AZBEST W SRODOWISKU CD. n n n n n Przebywanie przez 15 miesięcy w środowisku o stężeniu 15 000 wł/m 3 powoduje zmiany w rentgenowskim obrazie płuc. Pryzma płyt azbestowo cementowych w odległości kilku metrów emituje ok. 1 700 wł/m 3. Wiercenie otworów w płytach azbestowo cementowych, ich szczotkowanie emituje w odległości 1, 5 m ok. 10 000 wł/m 3. Przy demontażu nie zwilżonych woda płyt azbestowo cementowych emitowane jest 40 000 – 80 000 wł/m 3.

AZBEST W KRAJU I JEGO USUWANIE n n n n Zużycie azbest w kraju w latach 1960 -1990 wynosiło ok. 1, 5 kg/M/rok. Produkcja płyt azbestowo cementowych w 1980 r – 50 mln m 2/rok. Całkowita ilość w/w płyt w kraju ocenia się na 2, 5 mld m 2. Trwałość płyty azbestowo cementowej ocenia się na ok. 30 lat. Koszt usuwania płyt azbestowo cementowych ok. 20 zł/ m 2. Koszt usuwania torkretu (tynk azbestowo cementowy) ok. 50 zł/ m 2. Koszt składowania wyrobów azbestowych 400 - 600 zł/Mg

AZBEST W KRAJU I JEGO USUWANIE n n n PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW AZBESTOWYCH (M. P. , 2003, nr 11, poz. 159) 2003 – 2012 r - 5 413 275 Mg 2013 – 2022 r - 6 186 600 Mg 2023 – 2032 r - 3 866 623 Mg Szacunkowe koszty usuwania wyrobów azbestowych (2003 – 2032 r); środki publiczne – 821 mln zł środki prywatne - 48 mln zł środki zagraniczne – 212 mln zł