KOMPOSISI FUNGSI DAN FUNGSI INVERS 1 Setelah menyaksikan

  • Slides: 55
Download presentation
KOMPOSISI FUNGSI DAN FUNGSI INVERS 1

KOMPOSISI FUNGSI DAN FUNGSI INVERS 1

Setelah menyaksikan tayangan ini anda dapat Menentukan: • fungsi komposisi • salah satu fungsi

Setelah menyaksikan tayangan ini anda dapat Menentukan: • fungsi komposisi • salah satu fungsi jika fungsi komposisi dan fungsi yang lain diketahui 2

Fungsi Suatu relasi dari A ke B yang memasangkan setiap anggota A ke tepat

Fungsi Suatu relasi dari A ke B yang memasangkan setiap anggota A ke tepat satu anggota B disebut fungsi atau pemetaan dari A ke B 3

Notasi Fungsi Suatu fungsi atau pemetaan umumnya dinotasikan dengan huruf kecil. Misal, f adalah

Notasi Fungsi Suatu fungsi atau pemetaan umumnya dinotasikan dengan huruf kecil. Misal, f adalah fungsi dari A ke B ditulis f: A → B A disebut domain B disebut kodomain 4

Range atau Daerah Hasil Jika f memetakan x A ke y B dikatakan y

Range atau Daerah Hasil Jika f memetakan x A ke y B dikatakan y adalah peta dari x ditulis f: x → y atau y = f(x). Himpunan y B yang merupakan peta dari x A disebut range atau daerah hasil 5

contoh 1 Perhatikan gambar pemetaan f 1 f: A→B a domain adalah 2 b

contoh 1 Perhatikan gambar pemetaan f 1 f: A→B a domain adalah 2 b A = {a, b, c, d} c 3 d 4 kodomain adalah A 5 B B = {1, 2, 3, 4, 5} 6

Perhatikan gambar pemetaan f: A→B a f 1 b 2 c 3 d 4

Perhatikan gambar pemetaan f: A→B a f 1 b 2 c 3 d 4 A 5 B f(a) = 1, f(b) = 2 f(c) = 3, f(d) = 4 range adalah R = {1, 2, 3, 4} 7

contoh 2 Misal f: R → R dengan f(x) = √ 1 - x

contoh 2 Misal f: R → R dengan f(x) = √ 1 - x 2 Tentukan domain dari fungsi f. 8

Jawab Supaya f: R→R 2 dengan f(x)=√ 1 x maka haruslah 1 – x

Jawab Supaya f: R→R 2 dengan f(x)=√ 1 x maka haruslah 1 – x 2 ≥ 0 → x 2 – 1 ≤ 0 atau (x - 1)(x + 1) ≤ 0 atau -1 ≤ x ≤ 1. Jadi, domain fungsi tersebut adalah -1 ≤ x ≤ 1. 9

contoh 3 Misal f: R → R dengan f(x – 1) = x 2

contoh 3 Misal f: R → R dengan f(x – 1) = x 2 + 5 x Tentukan : a. f(x) b. f(-3) 10

Jawab a. Misal y = x – 1 maka x = y + 1

Jawab a. Misal y = x – 1 maka x = y + 1 b. karena f(x – 1) = x 2 + 5 x c. maka f(y) = (y + 1)2 + 5(y + 1) d. f(y) = y 2 + 2 y + 1 + 5 y + 5 e. f(y) = y 2 + 7 y + 6 f. 11

Komposisi Fungsi Penggabungan operasi dua fungsi secara berurutan akan menghasilkan sebuah fungsi baru. Penggabungan

Komposisi Fungsi Penggabungan operasi dua fungsi secara berurutan akan menghasilkan sebuah fungsi baru. Penggabungan tersebut disebut komposisi fungsi dan hasilnya disebut fungsi komposisi. 13

A x B f y C g z x A dipetakan oleh f ke

A x B f y C g z x A dipetakan oleh f ke y B ditulis f : x → y atau y = f(x) y B dipetakan oleh g ke z C ditulis g : y → z atau z = g(y) atau z = g(f(x)) 14

A x B f y C g z gof maka fungsi yang memetakan x

A x B f y C g z gof maka fungsi yang memetakan x A ke z C adalah komposisi fungsi f dan g ditulis (g o f)(x) = g(f(x)) 15

contoh 1 f : A → B dan g: B → C didefinisikan seperti

contoh 1 f : A → B dan g: B → C didefinisikan seperti pada gambar A a b f B 1 2 3 g C p q Tentukan (g o f)(a) dan (g o f)(b) 16

Jawab: (g o f)(a) = ? A a b f B 1 2 3

Jawab: (g o f)(a) = ? A a b f B 1 2 3 g C p q f(a) = 1 dan g(1) = q Jadi (g o f)(a) = g(f(a)) = g(1) q 17

(g o f)(b) = ? A a b f B 1 2 3 g

(g o f)(b) = ? A a b f B 1 2 3 g C p q f(b) = 3 dan g(3) = p Jadi (g o f) = g(f(b)) = g(3) = p 18

contoh 2 Ditentukan g(f(x)) = f(g(x)). Jika f(x) = 2 x + p dan

contoh 2 Ditentukan g(f(x)) = f(g(x)). Jika f(x) = 2 x + p dan g(x) = 3 x + 120 maka nilai p = …. 19

Jawab: f(x) = 2 x + p dan g(x) = 3 x + 120

Jawab: f(x) = 2 x + p dan g(x) = 3 x + 120 g(f(x)) = f(g(x)) g(2 x+ p) = f(3 x + 120) 3(2 x + p) + 120 = 2(3 x + 120) + p 6 x + 3 p + 120 = 6 x + 360 + p 3 p – p = 360 – 120 2 p = 240 p = 120 20

Sifat Komposisi Fungsi 1. Tidak komutatif: fog≠gof 2. Bersifat assosiatif: f o (g o

Sifat Komposisi Fungsi 1. Tidak komutatif: fog≠gof 2. Bersifat assosiatif: f o (g o h) = (f o g) o h = f o g o h 3. Memiliki fungsi identitas: I(x) = x fo. I=Iof=f 21

contoh 1 f : R → R dan g : R → R f(x)

contoh 1 f : R → R dan g : R → R f(x) = 3 x – 1 dan g(x) = 2 x 2 + 5 Tentukan: a. (g o f)(x) b. (f o g)(x) 22

Jawab: f(x) = 3 x – 1 dan g(x) = 2 x 2 +

Jawab: f(x) = 3 x – 1 dan g(x) = 2 x 2 + 5 a. (g o f)(x) = g[f(x)] = g(3 x – 1) b. c. d. e. = 2(3 x – 1)2 + 5 = 2(9 x 2 – 6 x + 1) + 5 = 18 x 2 – 12 x + 2 + 5 = 18 x 2 – 12 x + 7 23

f(x) = 3 x – 1 dan g(x) = 2 x 2 + 5

f(x) = 3 x – 1 dan g(x) = 2 x 2 + 5 b. (f o g)(x) = f[g(x)] = f(2 x 2 + 5) = 3(2 x 2 + 5) – 1 = 6 x 2 + 15 – 1 (f o g)(x) = 6 x 2 + 14 (g o f)(x) = 18 x 2 – 12 x + 7 (g o f)(x) ≠ (f o g )(x) tidak bersifat komutatif 24

contoh 2 f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan

contoh 2 f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan h(x) = 1/x Tentukan: a. (f o g) o h b. f o (g o h) 25

Jawab: f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan h(x)

Jawab: f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan h(x) = 1/x ((f o g) o h)(x) = (f o g)(h(x)) (f o g)(x) = (x 2 – 1) – 1 = x 2 – 2 (f o g(h(x))) = (f o g)(1/x) = (1/x)2 – 2 26

f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan h(x) =

f(x) = x – 1, g(x) = x 2 – 1 dan h(x) = 1/x (f o (g o h))(x) = (f(g oh)(x)) (g o h)(x)= g(1/x) = (1/x)2 – 1 = 1/x 2 - 1 f(g o h)(x)= f(1/x 2 – 1) = (1/x 2 – 1) – 1 =(1/x)2 – 2 27

contoh 3 I(x) = x, f(x) = x 2 dan g(x) = x +

contoh 3 I(x) = x, f(x) = x 2 dan g(x) = x + 1 Tentukan: a. (f o I)(x) dan (g o I) b. (I o f) dan (I o g) 28

Jawab: I(x) = x, f(x) = x 2 dan g(x) = x + 1

Jawab: I(x) = x, f(x) = x 2 dan g(x) = x + 1 (f o I)(x) = x 2 (g o I)(x) = x + 1 (I o f)(x) = x 2 (I o g)(x) = x + 1 (I o f)(x) = (f o I) = f 29

Menentukan Suatu Fungsi Jika Fungsi Komposisi dan Fungsi Yang Lain Diketahui 30

Menentukan Suatu Fungsi Jika Fungsi Komposisi dan Fungsi Yang Lain Diketahui 30

Contoh 1 Diketahui f(x) = 3 x – 1 dan (f o g)(x) =

Contoh 1 Diketahui f(x) = 3 x – 1 dan (f o g)(x) = x 2 + 5 Tentukan g(x). 31

Jawab f(x) = 3 x – 1 dan (f o g)(x) = x 2

Jawab f(x) = 3 x – 1 dan (f o g)(x) = x 2 + 5 f g(x)] = x 2 + 5 3. g(x) – 1 = x 2 + 5 3. g(x) = x 2 + 5 + 1 = x 2 + 6 Jadi g(x) = ⅓(x 2 + 6) 32

Contoh 2 Diketahui f(x) = 2 x + 5 dan (f o g)(x) =

Contoh 2 Diketahui f(x) = 2 x + 5 dan (f o g)(x) = 3 x 2 - 1 Tentukan g(x). 33

Jawab f(x) = 2 x + 5 dan (fog)(x) = 3 x 2 -

Jawab f(x) = 2 x + 5 dan (fog)(x) = 3 x 2 - 1 f g(x)] = 3 x 2 - 1 2. g(x) + 5 = 3 x 2 - 1 2. g(x) = 3 x 2 - 1 - 5 = 3 x 2 - 6 Jadi g(x) = (3 x 2 - 6) 34

Contoh 3 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = 2 x + 3

Contoh 3 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = 2 x + 3 Tentukan g(x). 35

Jawab f(x) = (fog)(x) = 2 x + 3 f g(x)] = 2 x

Jawab f(x) = (fog)(x) = 2 x + 3 f g(x)] = 2 x + 3 36

Jawab g(x)+1 = (2 x + 3)(g(x) – 5) g(x)+1 = 2 xg(x) –

Jawab g(x)+1 = (2 x + 3)(g(x) – 5) g(x)+1 = 2 xg(x) – 10 x + 3 g(x) - 15 g(x)-2 xg(x)-3 g(x) = -10 x -15 - 1 -2 g(x)-2 xg(x) = -10 x - 16 g(x)[-2 -2 x] = -10 x - 16 Jadi g(x) = 37

Contoh 4 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = 3 x - 4

Contoh 4 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = 3 x - 4 Tentukan g(x). 38

Jawab f(x) = (fog)(x) = 3 x - 4 f g(x)] = 3 x

Jawab f(x) = (fog)(x) = 3 x - 4 f g(x)] = 3 x - 4 39

Jawab 2 g(x)+3 = (3 x - 4)(3 g(x) – 1) 2 g(x)+3 =

Jawab 2 g(x)+3 = (3 x - 4)(3 g(x) – 1) 2 g(x)+3 = 9 xg(x) – 3 x - 12 g(x) + 4 2 g(x)-9 xg(x)+12 g(x) = -3 x - 3 - 4 -9 xg(x)+14 g(x) = -3 x - 7 g(x)[-9 x+14] = -3 x - 7 Jadi g(x) = 40

Contoh 5 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = Tentukan g(x). 41

Contoh 5 Diketahui f(x) = dan (f o g)(x) = Tentukan g(x). 41

Jawab f(x) = (fog)(x) = f(g(x)) = 42

Jawab f(x) = (fog)(x) = f(g(x)) = 42

Jawab (g(x)+3)(x-2) = (x+1)(4 g(x)-5) xg(x)-2 g(x)+3 x-6 = 4 xg(x)-5 x+4 g(x)-5 xg(x)-4

Jawab (g(x)+3)(x-2) = (x+1)(4 g(x)-5) xg(x)-2 g(x)+3 x-6 = 4 xg(x)-5 x+4 g(x)-5 xg(x)-4 xg(x)-2 g(x)-4 g(x) = -5 x-3 x-6 -5 -3 xg(x)-6 g(x) = -8 x-11 43

Jawab -3 xg(x)-6 g(x) = -8 x-11 g(x)[-3 x-6] = -8 x-11 g(x) =

Jawab -3 xg(x)-6 g(x) = -8 x-11 g(x)[-3 x-6] = -8 x-11 g(x) = 44

contoh 2 Diketahui g(x) = x + 9 dan (f o g)(x) = ⅓x

contoh 2 Diketahui g(x) = x + 9 dan (f o g)(x) = ⅓x 2 – 6 maka f(x) = …. 45

Latihan Tentukan g(x), jika diketahui : 1. f(x) = 3 x – 1, (f.

Latihan Tentukan g(x), jika diketahui : 1. f(x) = 3 x – 1, (f. g)(x) = 4 x + 6 2. f(x) = 2 x + 3, (f. g)(x) = x 2 +3 x – 4 3. f(x) = 4 x – 5, (f. g)(x) = 3 x 2 – 2 x – 5 4. f(x) = , (f. g)(x) = 2 x - 3 46

Jawab: g(x) = x + 9 (f o g)(x) = f(g(x)) = ⅓x 2

Jawab: g(x) = x + 9 (f o g)(x) = f(g(x)) = ⅓x 2 – 6 f(x + 9) = ⅓x 2 – 6 Misal: x + 9 = y x = y – 9 f(y) = ⅓(y – 9)2 – 6 47

contoh 3 Diketahui f(x) = x – 3 dan (g of)(x) = x 2

contoh 3 Diketahui f(x) = x – 3 dan (g of)(x) = x 2 + 6 x + 9 maka g(x – 1) = …. 49

Jawab: f(x) = x – 3; (g o f)(x) = g (f(x)) = x

Jawab: f(x) = x – 3; (g o f)(x) = g (f(x)) = x 2 + 6 x + 9 g(x – 3) = x 2 + 6 x + 9 Misal: x – 3 = y x = y + 3 g(y) = (y + 3)2 + 6(y + 3) + 9 = y 2 + 6 y + 9 + 6 y + 18 + 9 50

g(y) = y 2 + 6 y + 9 + 6 y + 18

g(y) = y 2 + 6 y + 9 + 6 y + 18 + 9 = y 2 + 12 y + 36 g(x – 1) = (x – 1)2 + 12(x – 1) + 36 = x 2 – 2 x + 12 x – 12 + 36 = x 2 + 10 x + 25 Jadi g(x – 1) = x 2 + 10 x + 25 51

Contoh 4 Diketahui f(x) = 2 x + 1 dan (f o g)(x +

Contoh 4 Diketahui f(x) = 2 x + 1 dan (f o g)(x + 1)= -2 x 2 – 4 x + 1 Nilai g(-2) =…. 52

Jawaban: f(g(x + 1))= -2 x 2 – 4 x + 1 f(x) =

Jawaban: f(g(x + 1))= -2 x 2 – 4 x + 1 f(x) = 2 x + 1 → f(g(x))= 2 g(x) + 1 f(g(x + 1)) = 2 g (x + 1) + 1 2 g(x + 1) + 1 = -2 x 2 – 4 x – 1 2 g(x + 1) = -2 x 2 – 4 x – 2 g(x + 1) = -x 2 – 2 x – 1 53

55

55