KOMENDA GWNA POLICJI OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W UBEZPIECZENIACH

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W UBEZPIECZENIACH Z PERSPEKTYWY POLICJI Warszawa, 21. 05. 2010 r. 1

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Zarządzenie nr 372 Komendanta Głównego Policji z dnia 14 kwietnia 2008 r. w sprawie regulaminu Komendy Głównej Policji ( Dz. Urz. KGP, nr 8, poz. 47 z późn. zm. ) Zadaniem Biura Ochrony Informacji Niejawnych KGP jest koordynowanie i kontrolowanie w Policji ochrony danych osobowych oraz tworzenie standardów w tym zakresie, a w KGP - m. in. zapewnienie bezpieczeństwa danych osobowych (par. 26 ust. 1 pkt 1) Zadania Wydziału Bezpieczeństwa Teleinformatycznego obejmują m. in. : realizację zadań przewidzianych dla administratora bezpieczeństwa informacji, współpracę z Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych w zakresie ochrony danych osobowych, przeprowadzanie doskonalenia zawodowego w zakresie ochrony danych osobowych dla policjantów i pracowników Policji; koordynowanie realizacji, przez komórki organizacyjne KGP, zadań związanych z ochroną danych osobowych. 2

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI I. Udostępnianie danych przez Policję System Ewidencji Wypadków i Kolizji (SEWIK) II. Pozyskiwanie danych przez Policję Dostęp do informacji objętych tajemnicą ubezpieczeniową. Możliwości i ograniczenia we współpracy Policji z: zakładami ubezpieczeń, Polską Izbą Ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym. Zmiany prawne projektowane. 3

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI I. Udostępnianie danych przez Policję System Ewidencji Wypadków i Kolizji – SEWIK Celem przetwarzania danych osobowych w SEWIK jest realizacja zadań ustawowych Policji tj. obowiązku przekazywania informacji o zdarzeniach drogowych do Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i zakładów ubezpieczeń oraz tworzenie zestawień statystycznych zdarzeń drogowych wykorzystywanych w analizach z zakresu problematyki bezpieczeństwa ruchu drogowego (np. wiek sprawców i ofiar, płeć) 4

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Przetwarzanie danych w SEWIK odbywa się na podstawie następujących aktów prawnych: art. 20 ust. 2 a ustawy o Policji (Dz. U. z 2007 roku Nr 43, poz. 277 z późn. zm. ); art. 126 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152); art. 25 ustawy o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151); zarządzenie nr 635 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie metod i form prowadzenia przez Policję statystyki zdarzeń drogowych (Dz. Urz. KGP Nr 11, poz. 67); decyzja nr 167 Komendanta Głównego Policji z dnia 18 marca 2008 r. w sprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacyjny Policji (Dz. Urz. KGP Nr 10, poz. 57 z późn. zm. ). 5

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Art. 25 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. 1. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek zakładu ubezpieczeń, w zakresie zadań przez ten zakład ubezpieczeń wykonywanych i w celu ich wykonania, w związku z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą ustalania odpowiedzialności, udzielają informacji, o stanie sprawy oraz udostępniają zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia okoliczności tych wypadków i zdarzeń losowych oraz wysokości odszkodowania lub świadczenia. 2. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub Rzecznika Ubezpieczonych, w zakresie zadań przez nie wykonywanych i w celu ich wykonania, udzielają informacji, w zakresie stanu sprawy oraz udostępniają zebrane materiały. 6

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Art. 126 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym Komunikacyjnych. i Polskim Biurze Ubezpieczycieli 1. Policja, w terminie 30 dni od zaistnienia zdarzenia, przekazuje Biuru zawiadomienie o każdym wypadku spowodowanym ruchem pojazdu mechanicznego, bez względu na państwo jego rejestracji, w wyniku którego uczestniczące w nim osoby zmarły lub doznały obrażeń ciała. 2. Zawiadomiaenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane dotyczące wszystkich uczestników wypadku, w tym dane dotyczące numerów dowodów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i nazwę zakładu ubezpieczeń, w którym pojazdy mechaniczne były ubezpieczone, wskazanie sprawcy wypadku jak również informację o wystąpieniu o wszczęcie postępowania karnego. 3. Biuro przekazuje zakładowi ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku miał zawartą umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, informacje o wypadku, o którym mowa w ust. 1, w zakresie określonym w ust. 1 i 2. 7

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI SEWIK jest centralnym zbiorem informacji o osobach uczestniczących w zdarzeniach drogowych: kierujących – sprawcach i poszkodowanych, pieszych - sprawcach lub poszkodowanych w przypadku obrażeń, pasażerach – sprawcach lub poszkodowanych w przypadku obrażeń, zawierającym dane osobowe, gromadzone w oparciu o „Kartę zdarzenia drogowego”. Wstosunku do SEWIK realizowane są obowiązki wskazane w rozdziale 5 ustawy o ochronie danych osobowych, w szczególności stosowane są odpowiednie do zagrożeń środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę danych przetwarzanych w SEWIK, prowadzona jest dokumentacja bezpieczeństwa, o której mowa w art. 36 ust. 2, wydawane są upoważnienia do przetwarzania danych osobowych przetwarzanych w SEWIK oraz prowadzona jest ewidencja osób upoważnionych. 8

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI II. Pozyskiwanie danych przez Policję Akty prawne o randze ustawy regulujące dostęp do danych objętych tajemnicą Ubezpieczeniową, to w szczególności: ustawa o Policji (Dz. U. z 2002 roku nr 7 poz. 58 z późn. zm. ), ustawa o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2003 roku nr 124 poz. 1151 z późn. zm. ), ustawa Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 nr 89 poz. 555 z późn. zm. ), ustawa o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 nr 196, poz. 1631 z późn. zm. ), ustawa o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 roku nr 101 poz. 926 z późn. zm. ), ustawa Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 roku nr 108 poz. 908 z późn. zm. ). 9

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Dostęp Policji do danych objętych tajemnicą ubezpieczeniową Tajemnica ubezpieczeniowa art. 19 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej Zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione lub osoby i podmioty, za pomocą których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są obowiązane do zachowania tajemnicy dotyczącej poszczególnych umów ubezpieczenia. 10

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Zgodnie z zapisem art. 19 ust. 2, informacje objęte tajemnicą ubezpieczeniową mogą być udzielone na żądanie: sądu lub prokuratury, a także Policji; organu nadzoru, Najwyższej Izby Kontroli; GIKS, GIIF, GIODO, Prezesa UOKi. K; centralnej ewidencji pojazdów, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Ubezpieczonych, UFG, PBUK, PIU; banku upoważnionego do dokonywania czynności obrotu dewizowego; dyrektora izby celnej, biegłego rewidenta, komornika sądowego; ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia; innego zakładu ubezpieczeń; Innych upoważnionych podmiotów. 11

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Uzyskiwanie dostępu do danych objętych tajemnicą ubezpieczeniową przez Policję: w trybie procesowym (art. 19 ust. 2 pkt 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej), w toku czynności operacyjno - rozpoznawczych (art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej), 12

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI w trybie procesowym (art. 19 ust. 2 pkt 1 ustawy o działalności Ubezpieczeniowej), po wszczęciu postępowania przygotowawczego, w oparciu o wyżej przywołane przepisy, oraz wynikające z Kodeksu postępowania karnego, prowadzący postępowanie może uzyskać dostęp do danych objętych tajemnicą ubezpieczeniową za zgodą prokuratora lub sądu, o ile dane te są niezbędne w toczącym się postępowaniu. 13

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI w toku czynności operacyjno - rozpoznawczych (art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej), w trybie określonym w art. 20 ustawy o Policji, Art. 20 ust. 3 ustawy o Policji stanowi, że jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobieżenia przestępstwom określonym w art. 19 ust. 1 ustawy o Policji lub ich wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów, Policja może korzystać z informacji dotyczących umów ubezpieczenia, a w szczególności z przetwarzanych przez zakłady ubezpieczeń danych podmiotów, w tym osób, które zawarły umowę ubezpieczenia. w odniesieniu do: a) art. 286 § 1 k. k. (oszustwo ubezpieczeniowe), b) art. 298 k. k. , o ile wysokość szkody lub wartość mienia przekracza pięćdziesięciokrotną wysokość najniższego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie odrębnych przepisów (umyślne spowodowanie zdarzenia ubezpieczeniowego w celu uzyskania nienależnego 14 odszkodowania).

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Informacje te i dane oraz informacje związane z przekazywaniem tych informacji i danych podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o ochronie informacji niejawnych i mogą być udostępniane jedynie policjantom prowadzącym czynności w danej sprawie i ich przełożonym, uprawnionym do sprawowania nadzoru nad prowadzonymi przez nich w tej sprawie czynnościami operacyjno - rozpoznawczymi. Akta zawierające te informacje i dane udostępnia się ponadto wyłącznie sądom i prokuratorom, jeżeli następuje to w celu ścigania karnego – art. 20 ust. 4 ustawy o Policji. 15

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Podstawa uzyskania przez Policję informacji stanowiących tajemnicę ubezpieczeniową Te informacje i dane, udostępnia się na podstawie postanowienia wydanego na pisemny wniosek Komendanta Głównego Policji albo komendanta wojewódzkiego Policji przez sąd okręgowy właściwy miejscowo ze względu na siedzibę wnioskującego organu – art. 20 ust. 5 ustawy o Policji. Sąd (po rozpatrzeniu wniosku), w drodze postanowienia (na które organowi Policji przysługuje zażalenie) albo wyraża zgodę na udostępnienie informacji i danych wskazanego podmiotu, określając: ich rodzaj i zakres, podmiot zobowiązany do ich udostępnienia oraz organ Policji uprawniony do zwrócenia się o przekazanie informacji i danych albo odmawia udzielenia zgody na udostępnienie informacji i danych – art. 20 ust. 7 i 8 ustawy o Policji. 16

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Uprawniony przez sąd organ Policji pisemnie informuje podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji i danych, o: rodzaju i zakresie informacji i danych które mają być udostępnione, podmiocie, którego informacje i dane dotyczą, oraz osobie policjanta upoważnionego do ich odbioru – art. 20 ust. 9 ustawy o Policji 17

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Zgodnie z art. 20 ust. 10 ustawy o Policji w terminie do 90 dni od dnia przekazania tych informacji i danych, Policja informuje podmiot, którego informacje te dotyczą, o postanowieniu sądu wyrażającym zgodę na udostępnienie informacji i danych. - wyjątek stanowi art. 20 ust. 11 ustawy o Policji, kiedy sąd wydający postawienie o udostępnieniu informacji i danych może na wniosek Komendanta Głównego Policji, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, zawiesić w drodze postanowienia, na czas oznaczony, z możliwością dalszego przedłużania obowiązek informacyjny, ale tylko jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że poinformowanie podmiotu może zaszkodzić wynikom podjętych czynności operacyjno rozpoznawczych; 18

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Jeżeli zaś w ciągu tych 90 dni, bądź w czasie zawieszenia obowiązku informacyjnego zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze podmiot, którego dane dotyczą jest powiadamiany o postanowieniu sądu o udostępnieniu informacji i danych przez prokuratora lub, na jego polecenie, przez Policję przed zamknięciem postępowania przygotowawczego albo niezwłocznie po jego umorzeniu – art. 20 ust. 12 ustawy o Policji. jeżeli natomiast te informacje i dane nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania przygotowawczego, organ wnioskujący o wydanie postanowienia pisemnie zawiadamia o tym podmiot, który informacje i dane przekazał - art. 20 ust. 13 ustawy o Policji. w art. 20 ust. 14 ustawy o Policji przewidziano odpowiedzialność finansową Skarbu Państwa, który ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone 19 naruszeniem przepisów ust. 4 na zasadach określonych w Kodeksie

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI zgodnie z art. 20 ust. 17 dane osobowe zebrane w celu wykrycia przestępstwa przechowuje się przez okres, w którym są one niezbędne dla realizacji ustawowych zadań wykonywanych przez Policję. Organy Policji dokonują weryfikacji tych danych nie rzadziej niż co 10 lat od dnia uzyskania informacji, usuwając dane zbędne. zgodnie z art. 20 ust. 18 dane wrażliwe - osób podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, które nie zostały skazane za te przestępstwa, podlegają komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu niezwłocznie po uprawomocnieniu się stosownego orzeczenia. 20

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Ujawnianie na rzecz Policji informacji stanowiących tajemnicę ubezpieczeniową w innym trybie, niż wynikający z art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej: art. 80 a i 80 b ustawy z 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, art. 38 oraz art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy z 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. 21

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Możliwości i ograniczenia we współpracy Policji z: Zakładami ubezpieczeń, Polską Izbą Ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym. 22

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Zakłady ubezpieczeń Realizacja obowiązku informowania o przestępstwie: Zakłady ubezpieczeń, które w myśl art. 49 § 1 kpk są osobami pokrzywdzonymi, zgodnie z zapisem art. 304 § 1 kpk, nie mają prawnego obowiązku złożenia zawiadomienia o popełnionym przestępstwie. Brak bazy danych dotyczących zgłoszonych szkód. Brak bazy danych dotyczących zawartych umów ubezpieczeń. 23

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Współpraca z Polską Izbą Ubezpieczeń Podstawa prawna utworzenia baz danych PIU: Art. 220 ust. 2 pkt 7 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 sierpnia 2007 roku w sprawie danych gromadzonych w bazach danych tworzonych przez Polską Izbę Ubezpieczeń (Dz. U. z dnia 3 września 2007 r. Nr 159 poz. 1119). 24

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Bazy Danych PIU: Baza Danych o zgłoszonych roszczeniach, wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach oraz o odmowach i powodach ich odmów, z wyłączeniem ubezpieczeń, o których mowa w dziale II w grupach 3 i 10 załącznika do ustawy Baza o osobach, przeciwko którym było prowadzone postępowanie karne w związku podejrzeniem popełnienia przez nie przestępstwa na szkodę zakładu ubezpieczeń, zakończone prawomocnym wyrokiem skazującym lub warunkowym umorzeniem postępowania Brak informacji z Polskiej Izby Ubezpieczeń o postępach w tworzeniu w/w bazy danych. 25

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Baza danych PIU (zgodnie z informacją z PIU) o zgłoszonych roszczeniach, wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach ze szkód osobowych (baza szkodowa): Ochrona zakładów ubezpieczeń i ich klientów przed nieuczciwymi uczestnikami zdarzeń ubezpieczeniowych oraz finansowymi konsekwencjami takich zachowań. Wcześniejsze wykrywanie nienależnych roszczeń w procesie likwidacji szkód i świadczeń. Ułatwienie analizy skomplikowanych przypadków obsługi szkód i świadczeń, szczególnie przy podejrzeniu popełnienia przestępstwa ubezpieczeniowego. Stworzenie bariery psychologicznej z tytułu rozpowszechnienia informacji o funkcjonowaniu baz wśród potencjalnych sprawców przestępstw ubezpieczeniowych, skutkującej ograniczeniem liczby wyłudzeń. Baza może stać się również narzędziem w codziennej pracy Policji a szczególnie Wydziałów do walki z Przestępczością Gospodarczą – wymagane są uprzednie zmiany prawa, dające Policji uprawnienia dostępowe. 26

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Współpraca z Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym. Ośrodek Informacji UFG art. 102 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych: Ośrodek Informacji Ubezpieczeniowej Funduszu Gwarancyjnego prowadzi: Rejestr umów ubezpieczenia działu II grupy 3 i 10 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej z wyłączeniem odpowiedzialności przewoźnika, zawierającego dane nt. zakładu ubezpieczeń, ubezpieczonego, umowy ubezpieczenia, pojazdu. Bazę danych zawierającą informacje dotyczące uczestników zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Bazę danych zawierającą informacje dotyczące zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia AC. 27

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Ośrodek Informacji UFG ma przeszkody natury prawnej w wykorzystywaniu gromadzonych danych do celów innych niż ustawowe cele Funduszu, a te nie pokrywają obszaru przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej Art. 104. 1. (43) Fundusz udostępnia zgromadzone dane, o których mowa w art. 102 ust. 2 -4 oraz w art. 103: 9) sądowi lub prokuraturze, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu. Policja nie jest wymieniona na liście podmiotów upoważnionych do uzyskiwania informacji 28

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Zmiany prawne projektowane. Projekt z dnia 17 maja 2010 roku ustawy o zmianie ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw. Fundusz będzie uprawniony do przetwarzania danych (tj. prowadzenia rejestru umów ubezpieczenia działu II grupy 3 i 10, załącznika do ustawy; zawierające informacje dotyczące uczestników zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz informacje dotyczące zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, określonego w grupie 3 działu II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej) również w celu identyfikacji i weryfikacji zjawisk związanych z przestępczością ubezpieczeniową. Zmiana zapisu art. 104 ust. 1 pkt 10 w ten sposób, aby otrzymał on postać: „ 10) Policji, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu lub na potrzeby wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych na zasadach i w trybie określonym w art. 20 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. ” 29

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI Dziękuję za uwagę 30