Kolonisatie en Dekolonisatie Kenmerk 44 Vormen van verzet

Kolonisatie en Dekolonisatie Kenmerk 44 Vormen van verzet tegen Europees Imperialisme & Kenmerk 45 De dekolonisatie - Les 1: Imperialisme en dekolonisatie

H 14: § 2: p 259 -263 Kolonisatie verandert samenlevingen • Vanaf eind 15 e eeuw ontdekken de Europeanen allerlei gebieden waar zij spoedig allerlei goederen vandaan wilden halen. – D. m. v. handel, factorijen en kolonies • Dit heeft grote gevolgen voor dergelijke gebieden – [Denk aan het maatschappijmodel!]

Kolonisatie verandert samenlevingen - economische gevolgen • Door de Westerse aanwezigheid komen er betere verbindingen (lees: een betere infrastructuur). – De vraag hierbij is natuurlijk wie betaalt dit en wie profiteert hier (het meeste) van! • Uitwisseling van producten – Een kolonie of factorij moest geld opbrengen en financieel zelfvoorzienend zijn • Ontstaan grondstoffenindustrie – Vooral vanaf de periode van industrialisatie van het Westen • Arbeidsverplichting – Aantal dagen per jaar in dienst van de koloniale overheid – Boeren werden gedwongen producten als belasting te leveren – Invoeren van belasting waarvoor men extra moest werken en/of in natura

Kolonisatie verandert samenlevingen - sociale gevolgen • Steden ontstaan, groeien in aantal en omvang • Samenstelling van de bevolking verandert – In de vestigingskolonies komen Europeanen – In Amerika worden slaven geïmporteerd – In veel kolonies worden etnische groepen/stammen verplaatst

Kolonisatie verandert samenlevingen - culturele gevolgen • Christelijk geloof wordt verbreid – – Missie door de Rooms-katholieken vanuit Rome Zending door Protestants organisaties Vooral in Amerika en Afrika heeft men succes In Azië lukt het veel minder de oorspronkelijke cultuur te breken, doordat men massaler, socialer en beter georganiseerd was. • In het boek staat als oorzaak dat “de Aziaten hun eigen cultuur beter dan die van anderen” vonden, hetgeen volgens de schrijvers impliceert dat Afrikanen en Indianen hun cultuur minder waard vonden, hetgeen gelul (sorry) is! • Reacties op de Westerse cultuur – Heel uiteenlopend • Van omarming door een stadse elite tot radicaal verzet

Kolonisatie verandert samenlevingen - bestuurlijke gevolgen • Factorijen vs (kleine) kolonies – Bij factorijen stond het waarborgen van de continuïteit van de handel voorop. Bij kolonies ging men ook een stuk gebied om uiteenlopende redenen besturen. • Direct bestuur vs Indirect bestuur – Bij direct bestuur raakte de inheemse bevolking al haar macht kwijt (Fransen, Portugezen en Spanjaarden) – Bij indirect bestuur maakte de kolonisator slim gebruik van de al bestaande machtsstructuur, waarbij de oude (lees: inheemse) elite werd gebruik om namens de Europeanen de besturen (Engeland en Nederland)

Dekolonisatie (kenmerk 44) • Waardoor werd de dekolonisatie bevorderd. Interne factoren – Opkomst nationalisme; eerst in Europa, waarna het naar de kolonies werd geëxporteerd – Geven van westers onderwijs aan de klein deel van de inheemse bevolking – De wijze van optreden van de kolonisator • Dwang en onderdrukking leiden uiteindelijk in veel gevallen tot de roep om vrijheid/verzet • Ongelijkwaardige behandeling van de inheemse bevolking afgezet tegen/in vergelijking van de aanwezige Europeanen. Dit werd vooral gestimuleerd doordat het geassimileerde deel van de bevolking niet hetzelfde (minderwaardiger) werd behandeld als hun Europese evenknie!

Dekolonisatie (kenmerk 44) • Waardoor werd de dekolonisatie bevorderd. Externe factoren – Tweede Wereldoorlog • De Europeanen bleken toch niet zo sterk (meer) te zijn. Zo hadden ze hulp in de vorm van goederen en manschappen van de kolonies nodig. Daarnaast was de opkomst van Japan van grote invloed. – De VS en de SU waren beide overwinnaars in de oorlog en fervent tegenstanders van kolonisatie. – Stimulerende voorbeelden van dekolonisatie • O. a. India & Ghana – Inzicht in Europa dat kolonisatie iets van het verleden was. • Een deel der bevolking en sommige politieke partijen keren zich tegen kolonisatie.