KMEP PROJES VE TIBBI GRNTLEME TEKNKERL Ar Gr

İKMEP PROJESİ VE TIBBI GÖRÜNTÜLEME TEKNİKERLİĞİ Arş. Gör. Murat Balıkcı Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

İnsan Kaynaklarının Mesleki Eğitim Yoluyla Geliştirilmesi Projesi (İKMEP) �İnsan Kaynaklarının Mesleki Eğitim Yoluyla Geliştirilmesi Projesi (İKMEP), beşinci seviye meslek standartlarına dayalı, iş gücü piyasası, meslek yüksekokulları ve mesleki teknik ortaöğretim kurumları arasında istihdama yönelik öğretim programlarının geliştirilmesini amaçlamaktadır.

İKMEP Projesinin Amacı �İşgücü piyasası ile meslek yüksekokulları ve mesleki teknik ortaöğretim kurumları arasında istihdam amaçlı birlikteliğin sağlanması, �Hayat boyu öğrenme perspektifinde, mesleki eğitimin modernizasyonu ve kalitesinin artırılması.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Yeterlik: a) Meslek elemanının işinin bir parçasını oluşturan, standartlara uygun ürün/hizmet ortaya koyabilmesi için gerekli olan bilgi, beceri ve tavırları kapsayan davranışların bütünüdür. Yeterlikler, mükemmel performansın elde edilmesinde ayırt edici olan bilgi, beceri ve tutumları kapsayan gözlemlenebilir davranışlardır.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Yeterlik: b) İşlerin, görevlerin ve/veya yeterliklerin ulusal/uluslararası kabul gören kalite standartları doğrultusunda akredite edilmiş kurumlar tarafından belgelendirilme durumudur.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Görevler: Bir kimsenin mesleği ile ilgili yaptığı iş, iş görme yetisi, fonksiyon, vazife, yükümlülük ve sorumluluklarının bütünüdür. �İş: Belli bir eğitimle edinilen, kişinin hayatını kazanmak için yerine getirmesi/yapması gereken kurallı ve düzenli davranışlar bütünüdür.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �İşlem: Oldukça kısa bir zamanda yapılabilecek kesin bir başlangıç ve bitiş kısmı belli olan somut bir öğrenim birimidir. �İşlem Analizi: İşlemlerin uygulama ortamları, standartlar, işlem basamakları, bilgiler, beceriler, tavır ve tutumlar olarak ayrıntılı ve sistematik bir şekilde analiz edilmesidir. �İşlem Basamağı: Her bir işlem basamağının anlamlı olarak yapılabilmesi için gerekli olan adımlardır.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Bilgi: Her yeterliğin az ya da çok kavramsal boyutta bir bilgi düzeyi vardır. �Beceri: Yeterliğin doğal ya da tecrübe ile kazanılmış yetenek boyutudur. �Tutum: Kişilik özellikleri, karakter, inanç ve değerler gibi subjektif özelliklerin, bilgi ve beceriyi harekete geçirme konusundaki yaklaşımıdır. Bir şey yapılırken gösterilen tavır ve alışkanlıklardır.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Modül: Bir meslek alanının öğretim programında; kendi içinde bir bütün olan, tek başına öğretilebilir içeriğe sahip, kendi alanındaki diğer programlarla bütünleşerek daha geniş mesleki işlevler grubu oluşturma özelliği gösteren program birimidir. Her modül bireye bir yeterlik kazandırmaktadır.

İKMEP ile İlgili Temel Kavramlar ve Tanımlar �Modüler Öğretim: Eğitim programının modüllerden oluşmasıdır. Modüllerin bölümleri hiyerarşiktir veya belirli bir sıra takip eder. Her modül ile bir yeterliğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırılır. Modüllerin bir bütünlük ve sıra içinde gruplanması ile modüler programları oluşturur.

İKMEP Kapsamında Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programı’na Yönelik Yapılan Çalışmalar �Program geliştirme sürecinde; meslek elamanlarının yeterlikleri tespit edilmiş, yeterlikler analiz edilerek program içerikleri oluşturulmuş, İSCED’ 97 eğitim alanlarının sınıflamasından yararlanılarak programın genel çerçevesi belirlenmiş ve program dokümanları hazırlanmıştır. (IKMEP dokümanları, http: //ikmep. yok. gov. tr/ 3 Şubat 2011)

TGT Programı Müfredat Geliştirme Süreci Çalıştayları �İKMEP Çalıştayı, 17 Ağustos - 21 Ağustos 2009, Erzurum �İKMEP Çalıştayı, 28 Eylül - 02 Ekim 2009, Erzurum �İKMEP Çalıştayı, 09 Kasım – 13 Kasım 2009, Erzurum �İKMEP Çalıştayı, 07 Aralık - 11 Aralık 2009, Elazığ �İKMEP Çalıştayı, 18 Ocak – 22 Ocak 2010, Malatya �İKMEP Çalıştayı, 05 Nisan - 09 Nisan 2010, Gaziantep

TGT Programı Müfredat Geliştirme Süreci �İKMEP bünyesinde sektörde görev yapan ve üniversitelerin bu programlarında görevli öğretim elemanları ile bir komisyon oluşturuldu. �Komisyon; İş tanımları, yeterlik tablosu oluşturulması, işlem analizleri, modül bilgi sayfaları ve ders bilgi formlarının oluşturulması sırasında dikkat edilmesi gereken kurallar hakkında İKMEP proje ekibi tarafından bilgilendirildi. �Komisyon 5. seviye TGT programı müfredat geliştirme çalışmalarına başladı.

TGT Programı Müfredat Geliştirme Süreci Eğitim Standardı İş Piyasası İhtiyaç Analizi Meslek Standardı Modüllerin Yazılması İş ve İşlemleri Belirleme Öğretim Programı Yeterlik Tablosu Derslerin Oluşturulması Modüllerin Oluşturulması İşlemlerin Analizi

İKMEP Kapsamında Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programı’na Yönelik Yapılan Çalışmalar Tıbbi Görüntüleme Teknikeri Konvansiyonel ve Dijital Radyoloji Floroskopi Dijital Substraksiyon Anjiografi Bilgisayarlı Tomografi Manyetik Rezonans Görüntüleme Nükleer Tıp (SPECT, PET-CT) Radyoterapi (Simülatör, Lineer Akselatör)

Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi Yönünde Çalışmaların Başlatılması Sektör düzeyinde meslek analizlerinin yapılması Meslek standartlarının oluşturulması Ulusal ve bölgesel eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi Programda kullanılacak iş ve işlemlerin belirlenmesi

Yeterlik Tablosunun Oluşturulması İş ve işlemlerin kontrol edilmesi İşlemleri ön koşulluluk ilkesine göre sıralanması İşlemleri; ortaya çıkan ürün, kullanılan araçgereç, ortam, vb. özelliklerine göre gruplandırılması İşlemlerin yeterliklere göre gruplandırılması Yeterlik tablosunu oluşturulması

Yeterlik Tablosunun Oluşturulması RADYASYON GÜVENLİĞİ VE RADYASYONDAN KORUNMA 5. SEVİYE YETERLİK TABLOSU

İşlem Analizlerinin Yapılması İşlem analiz formunda işlemin ait olduğu meslek, iş ve yeterliklerin belirlenmesi İşlem analiz formunda işlem için gerekli ortam, araçgereç ile işlem standartlarının belirlenmesi İşlem basamaklarının oluşturulması İşlemi gerçekleştirmek için gerekli bilgi, beceri ve tavır-tutumların belirlenmesi İşlemin yapılış ve öğrenme sürelerinin belirlenmesi

İşlem Analizlerinin Yapılması RADYASYON GÜVENLİĞİ VE RADYASYONDAN KORUNMA İŞLEM ANALİZ FORMU

Modül Bilgi Sayfalarının Hazırlanması Modül ile ilgili açıklamaları ve ön koşulların (varsa) belirlenmesi Yeterliği ifade eden genel amacın belirlenmesi Modülü oluşturan işlemlerden yararlanarak amaçların belirlenmesi Modül ile belirtilen amaçlara ulaşmak için gerekli içeriğin oluşturulması Ölçme ve değerlendirmeye ilişkin açıklamaların yapılması

Modül Bilgi Sayfalarının Hazırlanması RADYASYON GÜVENLİĞİ VE RADYASYONDAN KORUNMA MODÜL BİLGİ FORMU

Derslerin Oluşturulması Modüllerin ön koşulluluk, zorluk ve karmaşıklık ilkesine göre sıralanması Modüllerin amaçları, içerikleri, kullanılan araçgereç, ortam, vb. özelliklerine göre gruplandırılması Modüllerin zaman, mekân, öğrenme durumları, vb. şartları dikkate alarak gruplandırılması

Ders Bilgi Formlarının Hazırlanması Modül bilgi sayfalarından yararlanarak dersin amaçlarının yazılması Modül bilgi sayfalarından yararlanarak dersin içeriğinin hazırlanması Dersin uygulanmasına ilişkin ortam, donanım, yöntem ve tekniklerle ilgili açıklamaların yapılması Ölçme ve değerlendirmeye ilişkin açıklamaların yapılması

Ders Bilgi Formlarının Hazırlanması RADYASYON GÜVENLİĞİ VE RADYASYONDAN KORUNMA DERS BİLGİ FORMU

Derslerin Haftalık Ders Çizelgesine Yerleştirilmesi Ortak temel yeterlikleri kazandıran derslerin yerleştirilmesi Alana özgü mesleki yeterlikleri kazandıran derslerin yerleştirilmesi Ders saati sürelerinin belirlenmesi

Öğretim Programının Oluşturulması Öğretim programı ile ilgili genel açıklamaların yapılması Haftalık ders çizelgesinin oluşturulması Öğretim programının uygulanmasına ilişkin özel açıklamaların yapılması Programda uygulanacak ders ve bu derslere ait modüllere ilişkin açıklamaların yapılması Alan ortak ve seçmeli dersler listesi hazırlanması

Öğretim Programının Oluşturulması TIBBİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ_DERS PLANI VE DERS DAĞILIMI ÇİZELGESİ

Program Dokümanlarını ve Eklerinin Hazırlanması /Düzenlenmesi Yeterlik Tablosu İşlem Analiz Formu Modül Bilgi Sayfası Ders Bilgi Formu

Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Dersleri ve Ders Planlarının Oluşturulması • Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programı olarak oluşturulan İKMEP kapsamında hazırlanan yeterlik tabloları esas alınarak 2010 -2011 eğitim öğretim yılı güz dönemi ders dağılım çizelgeleri oluşturulmuştur. Ders Planı ve Ders Dağılım Çizelgesi oluşturulurken dikkat edilen hususlar şöyledir.

Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Dersleri ve Ders Planlarının Oluşturulması a. “DERS PLANI” tablosunda dersler “ZORUNLU” ve “MESLEK DERSLERİ” olarak iki gruba ayrılmıştır. Yine her bir program için oluşturulan “ORTAK DERSLER” ayrı olarak verilmiştir. b. Ders planı hazırlanırken öğretim elemanını durumu ve fiziksel koşullar dikkate alınarak planlanmıştır.

Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Dersleri ve Ders Planlarının Oluşturulması c. Ders Dağılım Çizelgesi, ders bilgi formunun dönemi, ders kategorisi, haftalık ders saati ve AKTS kredisi bölümlerinde yer alan açıklamalara göre düzenlenmiştir. d. Ders Dağılım Çizelgesine, Ortak Dersler adı altında verilen diğer dersler de seçmeli dersler olarak eklenebilmiştir.

Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Dersleri ve Ders Planlarının Oluşturulması e. Bologna Sürecine uygun olarak, her bir yarıyılda yer alacak derslerin haftalık ders saati toplamı 25, AKTS kredi toplamının ise 30 olmasına özen gösterilmiştir. f. Haftalık ders saati toplamının 25 saati geçmemesi yönünde çalışılmıştır.

Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Dersleri ve Ders Planlarının Oluşturulması g. “Dört yarıyıl boyunca alacağı derslerin AKTS kredilerinin toplamının 120 olması sağlanmıştır. h. Üniversitenin Bilgi Yönetim Sistemine yeni müfredatın tanımlanması için çalışmalar yapılmıştır.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları I. Programda uygulanacak meslek dersleri, modüller ve seçmeli dersler belirlenirken; sektör talepleri, bölgesel ihtiyaçlar, eğitim kurumunun koşulları ve öğrenci yönelimleri dikkate alınmıştır. II. Derslerin içerik ve sürelerinin planlanmasında, yeterlik tablosu, ders bilgi formları, modül bilgi formları ve işlem analizlerindeki açıklamalar dikkate alınmıştır.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları III. Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programda yer alan ders bilgi formları ve modül bilgi formları eğitim-öğretim planlamasında rehber niteliğinde olup, sektörün ihtiyaçlarına göre hazırlanmıştır. IV. Sektörel ihtiyaçlar ve teknolojide yaşanan gelişmelerin programlara sürekli yansıtılması için gerektiğinde yeterlik kazandırmaya yönelik olan ders bilgi formları ve modül bilgi formlarında dönemsel güncellemeler yapılacaktır.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokul bünyesinde yer alan tüm programlarda YÖK yazılı talimatı ile İKMEP müfredatının tüm programlarda uygulanması kararlaştırılmıştır. Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının ders müfredatın da dersler “Zorunlu dersler, Meslek dersleri ve Seçmeli dersler, ” olmak üzere gruplandırılmıştır.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları Zorunlu Dersler; YÖK veya Yüksek Öğretim Kurumları tarafından belirlenen ve tüm programlar için zorunlu olan dersler ile bölüm ve/veya program için temel ve ortak yeterlikleri kazandırmayı hedefleyen derslerdir. II. Meslek Dersleri; Mesleğe ilişkin yeterlikleri kazandırmaya yönelik derslerdir. Seçilen meslek derslerinin, süresi, içeriği, ölçme-değerlendirme ve öğretim yöntemleri belirlenirken yeterlik tablosu, ders bilgi formları, modül bilgi formları ve işlem analizlerindeki açıklamalar esas alınmıştır. I.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları III. Seçmeli Dersler; Öğrencinin bireysel gelişimi ve yaşam kalitesinin artırılması, sektörel ve bölgesel ihtiyaçlar, eğitim kurumunun koşulları ve öğrencinin istihdamına katkıda bulunacak ilave yeterliklerin kazanılması, disiplinler arası çalışmalar vb. ülkesel ve evrensel durumlar dikkate alınarak, ilgili program ya da diğer programlardaki derslerden seçilebilmektedir.

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları IV. Staj Uygulaması; Öğrencinin ilgili sektörde yapacağı pratik ve uygulamalı eğitimdir. Öğrencilerin; iş yerlerindeki eğitim, uygulama ve stajları, Yükseköğretim Kurulunun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde yapılır şeklinde özetlenmektedir. (http: //ikmep. yok. gov. tr/Çevirimiçi 10 Ocak 2011 tarihinde ulaşılmıştır)

2010 -2011 Eğitim Öğretim Yılı Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programının Uygulama Aşamaları MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU TIBBİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ MÜFREDATI

TGT Programı Müfredat Geliştirme Sürecinde Karşılan Sorunlar I �Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının İKMEP Projesine son sekiz ayında dahil edilmesi, �Süre kısıtından dolayı müfredat geliştirme sürecinin yeterince komisyonda tartışılamaması, �Ara raporlarda belirtilmesine rağmen daha geniş katılımın sağlanamaması,

TGT Programı Müfredat Geliştirme Sürecinde Karşılan Sorunlar II �Müfredat geliştirme sürecinde yapılan çalıştaylara bazı komisyon üyelerinin çeşitli nedenlerle katılamaması, �Haftalık ders çizelgesi oluşturma çalışmaları sırasında uygulamalı dersler için dönem içi uygulama stajı konulmaması yönünde sınırlama getirilmesi, �Daha önce MEB tarafından hazırlanan 4. seviye yeterliklerin 5. seviye düzeyinde hazırlanmış olması.

TGT Programının Uygulanması Sürecinde Karşılan Sorunlar �Bologna Sürecine uygun olarak, her bir yarıyılda yer alacak derslerin haftalık ders saati toplamı 25 saat olarak sınırlama getirilmesi nedeniyle bazı derslerin haftalık ders saatlerinin azaltılması yoluna gidilmesi �AKTS kredi toplamının 30 olarak sınırlama getirilmesi nedeniyle bazı derslerin AKTS kredilerinin azaltılması yoluna gidilmesi �Uygulamalı dersler için dönem içi uygulama stajı sürelerinin azaltılması yoluna gidilmesi, �Yaz okulu uygulaması nedeniyle yaz stajı konulamaması,

İKMEP Projesinin Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Açısından Avantajları • Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programı üniversiteler arasındaki müfredat farklılıkları büyük bir oranda giderilmiştir. • AKTS kredileri, teorik ve uygulama saatleri, okutulduğu dönemler, zorunlu ve seçmeli derslerin sayı ve oranları üniversiteler arasında farklılık gösterebilmektedir. • Üniversitelerarası yatay geçişler öğrencilerin yatay geçişler eskiye oranla kolaylaşmıştır. • Uygulanan İKMEP müfredatı üniversiteler arasında farklılık gösterebildiğinden yatay geçişlerde öğrencilerin yatay geçiş başvurularının olumsuzlukla sonuçlanmasına yada yarıyıl/yıl kaybından dolayı daha geç mezun olmalarına neden olabilmektedir.

Öneriler IV. MEB, YÖK, Sağlık Bakanlığı, Üniversitelerin ilgili programları, sektör temsilcileri, meslek dernekleri ve Tıbbi Görüntüleme teknisyen ve teknikerlerini de kapsayan geniş katılımlı komisyon kurulması, V. Müfredat geliştirme çalışmalarının söz konusu sıkıntılar ve Bologna süreci de dikkate alınarak tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Teşekkürler. muratbalikci@marmara. edu. tr

Kaynakça 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. http: //ikmep. yok. gov. tr/? page=Kat. Down&view=list&fileid=103 Ulusal Mesleki Yeterlilik Konseyi. (1996). Çekirdek beceriler. Londra: Ulusal Mesleki Yeterlilik Konseyi Wolf, A. ve Silver, R. (1995). ‘Geniş kapsamlı’ becerileri ölçmek: beceriyi akılda tutma ve zaman içinde aktarma tahmini. Sheffield: Eğitim ve İstihdam Bakanlığı. Smith C. (2009). “Çıktılara Dayalı Modüler Programlarda Değerlendirme” İKMEP Ankara Çalıştayı Smith C. (2009). “Modüler Ders Geliştirme Uygulama Ve Prosedürler” İKMEP Ankara Çalıştayı Smith C. (2009). “Beceri, Yeterlik Ve Değerlendirme Yeterliklere Dayalı TMEÖ Değerlendirmelerinde Beceri Analizi Ve Uygulamalı Beceri Gösterimlerinin Rolü” İKMEP Ankara Çalıştayı Eğitim Sistemlerinin Gelecekteki Somut Hedefleri Komisyon Raporu. (2001). Shaw S. (1998). “Ortak Ülkelerde Temel Beceri Eğitiminin Geliştirilmesi” Nihai Rapor Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı Dokümanlar (MEB), (2010). İkmep Kapsamında Yürütülen Modüler Öğretim Programı Geliştirme Çalışmaları Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Konusunda Bilgi Dokümanı. (2010). http: //europa. eu. int/comm/education/policies/2010/doc/basic 2004. pdf) http: //ikmep. yok. gov. tr/index. php? page=Kat. Down&view=list&fileid=89&c=0&i=78) I. IKMEP Çalıştayı. (2009). Polat Renaissance Otel, Erzurum III. IKMEP Çalıştayı. (2009). Palan Otel, Erzurum IV. IKMEP Çalıştayı. (2009). Akgün Otel, Elazığ V. IKMEP Çalıştayı. (2010). Anemon Otel, Malatya VI. IKMEP Çalıştayı. (2010). Tuğcan Otel, Gaziantep