KM 455 KLNK BYOKMYA PANKREAS ve PANKREAS FONKSYONLARI
KİM 455 KLİNİK BİYOKİMYA PANKREAS ve PANKREAS FONKSİYONLARI Prof. Dr. Emel EMREGÜL Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü
• Pankreas hem endokrin hem de ekzokrin bezdir • Ekzokrin pankreas asinar hu crelerden olus ur, sindirim enzimleri ve bikarbonatı pankreatik kanala salgılar ve bu da ince bag ırsag a ac ılır • Endokrin pankreas ise langerhans adacıklarından olus ur ve hormon salgılar • Langerhans adacıkları ekzokrin pankreasın bas ından sonuna kadar her yere dag ılmıs durumdadır • Adacıklar pankreasın % 1 -3 u nu olus turur • Bir insan pankreası yaklas ık 1 milyon adacık ic erir.
Pankreasın Görevleri • Pankreas salgıladıg ı sindirim enzimleri, hormonlar ve bikarbonat ic eren salgısı ile sindirimde ve karbonhidrat, lipid ve protein metabolizmasının du zenlenmesinde go rev alır. • Pankreas salgısı o ncelikle ince bag ırsaktan salınan sekretin ve kolesistokinin hormonlarının kontrolu altındadır. • Somatostatin ekzokrin pankreas salgısını sekretin ve kolesistokinin hormon salınımını inhibe ederek o nleyebilir.
• I nsulin, karbonhidrat, protein ve lipid sentezini du zenler. • I nsulin bir anabolik hormondur. • Karacig er, yag doku, iskelet kası ve muhtemelen adacıklar ve beyin insulin ic in o nemli hedef doku ve organlardır.
I nsulin Etkisi • Karacig er -Glikojen sentezini uyarır Lipogenezisi uyarır -Glikoneogenezisi inhibe eder • I skelet kası -Glikoz alımı/metabolizmasını uyarır -Glikojen sentezini uyarır -Protein sentezini uyarır -Yag asidi oksidasyonunu inhibe eder • Yag dokusu -Glikoz alımı/metabolizmasını uyarır -Lipogenezisi uyarır -Lipolizisi inhibe eder
Pankreas Hastalıkları • Akut pankreatitis : Akut pankreas hastalıklarına yol ac abilen fakto rler: – Mekanik fakto rler (pankreas kanalına fazla safra akımı, fazla yag lı beslenme) – Enfeksiyo z hastalıklar (E. coli enfeksiyonları) – I skemi – Beslenme fakto rleri (yetersiz veya du zensiz beslenme) – Kalsiyum (kedilerde hiperkalsemi ile ilgili pankreatitis. . ) • Kronik pankreatitis: karın ag rısı emilim ve glikoz tolerans bozuklug u ile seyreder » Amilaz ve lipaz yetmezlig i go zlenir • Pankreas kistleri (yalancı kistlere sık rastlanır) Kistik fibrozis • Pankreas kanallarının tıkanması (pankreas tas ları – litiyazis): kalsiyum tuzlarından zengin pankreas erimez Ca-fosfat ve Ca. C 03 tas larına meyillidir. • Pankreas kanseri
- Slides: 6