Kltr bitkilerinin yetitirildii alanlarda veya su kanallar havayollar

Kültür bitkilerinin yetiştirildiği alanlarda veya su kanalları, havayolları, demiryolları gibi yerlerde bulunması istenmeyen bitkilere yabancı ot denir. Yabancı otlar farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Ömürlerine Kotiledon Yaprak Satıhlarına (Mono Ve Dikotiledon) Gövde Yapılarına (Odunsu Ve Otsu) Oluşturdukları Bitki Topluluklarına Göre (Mevsime, Kültür Bitkilerine Bağlı Yabancı Otlar) Yetiştiği Ortama (tarla, mera, su, orman Yabancı Otları) Orijinine (Avrupa, Amerika Gibi) Toprak İsteklerine Parazit olup olmadıklarına Göre Zarar Derecelerine Göre Yapılır

En yaygın olarak ömürlerine göre sınıflandırma benimsenmektedir. Yabancı otlar ılıman iklim bölgelerinde 3 ana guruba ayrılmaktadır. 1. Yıllık Yabancı Otlar a. Yazlık yıllıklar b. Kışlık yıllıklar 2. İki Yıllık Yabancı Otlar 3. Çok yıllık Yabancı Otlar a. Basit Çok Yıllıklar b. Sürünücü Çok Yıllıklar

1. Yıllık(annual) Yabancı Otlar Bir yıl içerisinde (bir vejetasyon döneminde) çimlenir, çiçek açar ve tohum bağlar. Bir başka ifadeyle tohumların çimlenmesiyle oluşan bitkinin ölmesi bir yıl içersinde olmaktadır. Genellikle yıllık yabancı otlar yıllık kültür bitkileri içersinde sorun olmaktadırlar. Bunlar kışlık ve yazlık yıllık yabancı otlar olarak ayrılırlar. Bazı yıllık yabancı otlar ise yılın her mevsiminde çimlenmektedirler. Bunlara intermedier yıllık yabancı otlar denir. Örnek: Serçe dili (Stelleria media)

Stellaria media (Serçe Dili)

Stellaria media (Serçe Dili)

1. 1. Yazlık yılıklar İlkbaharda çimlenirle, yazın gelirler ve çoğunlukla sonbaharda olgunlaşarak ölürler. dökülen tohumlar genellikle bunu takip eden ilkbahara kadar dormant halde kalır bu yazlık yıllık yabancı otlar bir vejetasyon döneminde birden fazla generasyon verebilirler. Yıllık yabancı otların çoğu yazlık yıllıktır. ÖRNEK: Horoz İbiği (Amaranthus retroflexus) Domuz pıtrağı (Xanthium strumarium) Sirken (Chenopodium album)

Xanthium strumarium (Domuz Pıtrağı)

Amaranthus retroflexus (Horoz İbiği)

Chenopodium album (Sirken – Kazayağı)

1. 2. Kışlık Yıllıklar Tohumların çimlenmesi sonbaharda veya kışın olmaktadır. Kışı rozet (sapa kalkmamış ve yapraklar toprak üzerini örttüğü dönem) halinde geçirir, ilkbahar veya yaz başlangıcında tohum bağlar ve yaşamını tamamlarlar. Olgunlaşarak dökülen tohumlar genellikle sonbahara kadar olan süreyi dormant halde geçirir. bunlar genellikle çok zarlıdır. Örnek: Dam bromu (Bromus tectorum) Çoban çantası (Capsella bursa pastoris) Karamuk (Agostemma githoga) Ballıbaba (Lamium amplexicaule)

Bromus tectorum (Dam Bromu)

Capsella bursa pastoris (Çoban Çantası)

Agrostemma githago (Karamuk)

Lamium amplexicaule (Ballıbaba)

2. İki Yıllık (Biannual)Yabancı Otlar Hayat devrelerini bir yıldan uzun iki yıldan kısa sürede yani iki vejetasyon devresinde tamamlarlar. Çimlendikleri yılı rozet halinde geçirirler. 2. yıl çiçeklenir tohum bağlar ve ölürler. İki yıllık yabancı otların çimlenebilmeleri için mutlaka soğuk periyot geçirmeleri gerekir. Örnek: Yabani havuç (Daucus carota) Sığır kuyruğu (Verbascum spp. )

Daucus carota (Yabani havuç)

Verbascum spp. (Sığır Kuyruğu)

3. Çok yıllık(Perannual) Yabancı Otlar İki yıldan fazla yaşayan yabacı otlar bu guruba girer. Çoğu generatif hemde vejetatif olarak çoğalırlar. İlk yıl çiçek oluşumu çevre koşullarına ve bitkinin türüne bağlı olarak değişir. Birinci ve daha sonraki yıllarda çiçek oluştuğunda meydana gelen tohumların bir kısmı veya tamamı canlı olmayabilir. Çok yıllık yabancı otlar genellikle vejetatif yolla çoğalır ve yayılırlar. Tarla Sarmaşığı (Convolvulus arvensis) Köygöçüren (Cirsium arvense) Ayrık Otu (Agropyron repens)

Cirsium arvense (Köygöçüren)

Convolvulus arvensis (Tarla Sarmaşığı)

Agropyron repens (Ayrık Otu)

YABANCI OTLARIN ZARARLARI Ø Kültür bitkisinin ışığını engellerler Ø Kültür bitkisinin besinine ortak olurlar Ø Kültür bitkisinin suyuna ortak olurlar Ø Çıkardıkları salgılarla kültür bitkisinin gelişmesini engellerler Ø Toprak sıcaklığını düşürürler Ø Kültür bitkilerinin uniform gelişmesini ve olgunlaşmasını önlerler Ø Tarım ürünlerinin kalitesini düşürür Ø Kültür arazisinin değerinin düşürürler

Ø Kültür bitkilerinin hastalık ve zararlılarına yataklık ederler Ø Yabancı otların bazıları kültür bitkileri üzerinde parazit olarak yaşarlar Ø Çiftlik üretim masraflarını yükseltirler Ø Baraj, göller, göletler, havuzlar ve sulama şebekelerinde sorun yaratmaktadır Ø Yabancı otların bazıları hayvan sağlığı üzerine olumsuz yönde etkili olurlar Ø Yabancı otların bazıları insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir Ø Yabancı otlar yangın tehlikesini artırır

YABANCI OTLARIN FAYDALARI Ø Bazı yabancı otlar insanları yiyecek kaynağıdır. Ø Bazı yabancı otlar çiçeklenme devrelerinin başlangıcında toplanarak yemek ve salata yapılmakta, turşuya konmakta, değişik yollarla tüketilmektedir. Ø Ø Bazı yabancı otlar barınak yapımında kullanılmaktadır. Bazı yabancı otlar yakacak olarak kullanılmaktadır. Bazı otlar toprağın verimliliğini artırır, strüktürünü korur ve erozyonu önler Bazı yabancı otlar çiçek olarak ve ilaç yapımında kullanılmaktadır.

Ø Yabancı otların bazıları hayvanların yem kaynağıdır. Ø Bazıları yeşil gübre olarak kullanılmaktadır. Ø Bazıları hava kirliliğinin ve Virüslerin teşhisinde İndikatör bitki olarak Kullanılmaktadır. Ø Toprak özelliklerinin Düzenlenmesine yardımcı olurlar. Ø Bazı yabancı otlar ıslah çalışmalarında gen kaynağı olarak kullanılmaktadır. Ø Yabancı otların diğer faydaları: Sayılanların dışında kağıt sanayisinde, sepet vs gibi ev gereçlerinin yapımında, tespih ve kolye gibi süs eşyalarının yapımında, çeşitli gıdaların renklendirilmesinde kullanılmaktadır.

Viscum album L. (Ökseotu) Mart-Nisan aylarında çiçek açan 20 -80 cm yükseklikte çok yıllık herdem yeşil rüzgarla tozlaşan iki evcikli yarı parazit bitkidir. Houstoriumları vasıtasıyla odunsu bitkilerin dalları üzerine tutunarak çalımsı kümeler oluştururlar. Çiçekleri sarımsı yeşil renklidir. Meyve kabuğu ile çiçek ekseni arasında yapışkan bir madde oluşur. Bu maddeler meyveyi yemek için gelen kuşların gagalarına yapışarak meyve ve tohumların uzaklara kadar taşınmasını sağlar.

Ökse otunun meyveleri ardıç kuşları ile daldan dala ağaçtan ağaca taşınırlar. Bu kuşlar meyvenin yapışkan kısmını severek yerler ve yerken gagalarına yapışan kısmı temizlemek maksadı ile gagalarını dallara sürterek ökse tohumlarını o kısımlara yapıştırırlar. Diğer enfeksiyon şekli kuşlar tarafından yutulmuş olan tohumların sindirim organından çimlenme kabiliyetini kaybetmeden kuşların dışkısı ile dallar üzerine tutunarak orada kalır ve çimlenir.

Tohumları Mayıs ayında çimlenmekte Küçük, çatallı, yaz ve kış daima yeşil yapraklı, her yöne doğru büyüyebilen top gibi yuvarlak çalımsı bir bitki meydana gelmektedir.

Orobanche spp. Canavar otu Orobanche cernua Orobanche ramosa Boyları 10 -70 cm arasında türlere göre değişen Yaprak ve gövdelerinde klorofil bulunmayan Çiçekli ve tohumlu tam parazit bitkilerdir. Ülkemizde 32 türü bulunmakta ve bunlardan birkaçı kültür bitkilerimizde önemli kayıplara neden olmaktadır. Ayçiçeğinde görülen tür Orobanche cernua Tütün ve domateste ise Orobanche ramosa dır

Konukçu bitkinin köklerine yapışarak önce şişkin bir yumru meydana getiriler sonra da bitkilerden uzakta toprak yüzeyine çıktıklarından ve çiçekli olduklarından parazit bitki sanılmazlar Çoğalmaları tohum ile olur Bir bitki 20 -30 bin tohum verir Tütününkine benzeyen bu tohumlar konukçu bitkiyi bulana kadar çok uzun yıllar toprakta canlı kalabilirler Çimlenmeleri için ve konukçu bitki kökü ile temasta veya 3 -4 mm yakın olmaları gerekir

Mücadelesinde Sulu çeltik tarımında olduğu gibi toprak yüzeyini suyla kaplanması tohumların çimlenmesini önlemektedir. Doğu Avrupa ve Rusya’da Fusarium cinsleri ve Phytomyza cinsi böcekler biyolojik mücadele amaçlı kullanılarak olumlu yanıtlar alınmıştır Kontak herbisitler titizlikle kullanılmalıdır. Kültür bitkilerinde erkenci çeşitler ekilmeli küçük alanlarda elle toplamak mümkünse tohumları olgunlaşmadan önce yapılmalı Özellikle Azot gübresi bol miktarda kullanılmalıdır

Cuscuta spp. (Küsküt, Verem otu ) Dünyada yaklaşık 200 türü yayılış gösterir. Klorofilsiz sarılıcı tam parazit bitkilerdir. İpliksi gövdeleri ile konukçularına sarılarak emeçleriyle onlardan su ve besin maddeleri alırlar. Çoğalmaları tohum ile veya gövde parçaları ile olur. Bir yıldan diğer yıla tohum ile veya çok yıllık bitkilerin gövdelerinde gömülü kalan kendi parçaları ile geçerler

Bir küsküt bitkisi genellikle 3. 000 -25. 000 adet tohum verir. Tohumların bir kısmı olgunlaşıp toprağa düşer ve hemen çimlenir. Bir çoğu da toprak üstüne yakın kısımda kalıp 5 -15 yıl durgun halde çimlenme gücünü kaybetmeden durur ve ortamını bulunca hemen çimlenir.

Tohumla çoğaldığı gibi saç gibi sarılıcı dalların parçaları ile de çoğalırlar. Kültür bitkisinde daldan dala uzanır bitkinin içinde besin maddelerini emeçleriyle alarak bitkinin zayıflamasına, kurumasına, bodurlaşmasına ve bitkinin tohum bağlayamamasına neden olurlar. Yoğun yerde tüm ürünü yok edebilirler. Ülkemizde özellikle yonca tarımında önemli zararlara neden olurlar.

Mücadelesinde Temiz tohumluk kullanımı en önemli unsurdur. Küsküt kümelerinin tarlada belirmeye başladığı zaman uygulamalar yapılmalıdır. Genellikle öbek yoncalıklarda görüldüğü için yoncayla beraber biçilip yakılmalı. Diquat yada Paraquat gibi kimyasallarla savaşılabilir.

YABANCI OTLARLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ a*Kültürel Mücadele b* Mekanik Mücadele c* Biyolojik Mücadele d* Kimyasal Mücadele

Bilindiği gibi dünyanın birçok yerinde üreticiler, bir yıl sonra ekeceği ürünün tohumunu önceki yılın ürününden temin etmektedir. Özellikle bu durum soya ve tahıllarda büyük önem taşımaktadır. Bu ürünlerde çiftçiler bilmeyerek yabancı otları da tarlalarına ekmektedirler.

Görüldüğü gibi en gelişmiş ülkelerde bile çiftçiler büyük oranda yabancı ot tohumunu kendi elleriyle tarlalarına ekmektedirler. Bu rakamlardan da anlaşılacağı üzere dönüme 30 kg’ lık tohum kullanıldığında bu tip bir çiftçi m 2 ye 110 yabancı ot tohumunu ekmiş olacaktır.

Avena fatua L. ‘nın dışında Raphanus raphanistrum L. , Lolium spp. ve Vicia spp. en fazla tohuma karışan yabancı ot türleri olarak bulunmuştur. Yine soyada yapılan bir çalışmada, Xanthium strumorium L. tohuma karışan türler olarak bildirilmiştir. Avena fatua Vicia spp. Xanthium

Ülkemizde de durum oldukça benzerlik göstermektedir. Tokat yöresinde yapılan bir çalışmada; Selektörden geçirilmiş buğday örneklerinden Hordeum vulgare, Secela sereale L. , Vicia spp. , Agrostemma githoga , Avena spp. , Galium tricarnatum, Lolium temulentum, Convolvulus arvensis, Polygonum convolvulus ve Ranunculus arvensis gibi yabancı ot türlerini saptamıştır. Bu türlerden Hordeum vulgare 500 gr’lık örnek içerisinde 19. 80 adet, S. cereale 13. 80 adet, Vicia spp. 7. 80 adet ve A. githoga 3. 90 adet bulunmuştur Galium aperina Agrostemma githoga Hordeum vulgare

Bu konuda çıkartılan karantina yasalarına göre tohumlukta en fazla bulunabilecek yabancı ot tohumlarının miktarları her zaman göz önünde tutulmalı, özellikle savaşı güç olan türlerin tohumluk içerisinde bulunmamasına dikkat edilmelidir.

2. Çiftlik Ekipmanlarının Temizliği Hasat, hasat edilmiş ürünlerin taşınması, balyalama ve toprak işleme aletleri yabancı otların vejetatif kısımlarının ve tohumlarının yayılmasında potansiyel bir öneme sahiptir. Bunlardan özellikle kombine hasat makineleri yabancı ot tohumlarının yayılmasında büyük rol oynamaktadır.

Kültivatör, diskaro, pulluk ve diğer toprak işleme aletleri yabancı otların vejetatif çoğalma aksamlarını toplama yeteneğindedirler. Mücadelesi zor olan bir çok yabancı türü bu aletlerle yayılmaktadırlar. Bir çok ülkede sorun olan Cynedon dacylon (L. ) Pers’ un bu yolla çabuk yayıldığı bilinmektedir. Bunun dışında aynı yolla yayılmasını sürdüren diğer yabancı otlar ise Convolvulus arvensis L. , Sorghum halepense (L. ) Pers. ve Agropyron repens (L. ) P. Beauv ‘tir. Çiftlik alet ve ekipmanlarının temizliği yabancı otların bulaşmasının önlenmesi açısından önemlidir.

3. Yabancı Otla Bulaşık Hayvan Yemlerinin ve Hayvan Gübresinin Kullanılmaması Hayvanlar meralarda otlarken veya saman, silaj ve değişik kompostlar yerken bir çok yabancı ot tohumunu da beraber midesine almaktadır. Bu tohumların bir çoğu sindirim organlarından geçtikten sonra bile canlılığını korumaktadır. Yapılan bir çalışmada koyun gübresinin toprağa uygulanması ile ortalama 1. 6 milyon yabancı tohumunun bir hektarlık alana yayılabileceği tahmin edilmektedir. Yabancı ot tohumlarının bu yolla çok fazla yayıldığı bilinmesine rağmen bu konuda yapılan araştırma sayısı oldukça azdır.

Convolvulus arvensis, Abutilon theophrasti ve Polygonum pensylvanicum’ un tohumlarının sığır, at, domuz ve tavukların sindirim sisteminden geçişleri ile ilgili yapılan araştırmada, her üç türün tohumlarının canlılık oranları domuzda %24, sığırda %23, atta %13, koyunda %11 ve tavuklarda %0. 3 olarak bulunmuştur. Bir çok yabancı ot türü hayvanların sindirim sisteminden geçtikten sonra canlılığını yitirmediği gibi gübre içerisinde fermantasyon esnasında da canlılıklarını büyük ölçüde koruyabilmektedir.

4. Sulama Suyu İle Yabancı Ot Tohumlarının Yayılmasının Önlenmesi Bir çok yabancı ot türüne ait tohumlar salma ve karışık sulama ile büyük oranda yayılmaktadır. Yapılan bir çalışmada sulamanın yapıldığı alanlarda salma sulamanın, yabancı ot tohumlarının yayılmasını sağlayan en önemli kaynak olduğu belirtilmektedir.

Bu çalışmaya göre sulama kanallarında 137 yabancı ot türüne ait tohuma rastlanılmış ve bir vejetasyon dönemi içerisinde tarlalar bu sudan sulandığı taktirde hektara 1700 ile 15. 000 adet yabancı ot tohumunun yayılabilmektedir.

Bu problemin önlenmesi için Sulama sistemlerinin değiştirilmesi Sulama kanalları boyunca yabancı ot mücadelesinin yapılması Sulama suyundan yabancı ot tohumlarının ayıklanabilmesi için gerekli noktalarda uygun eleklerin kullanılması gereklidir. Ülkemizde yazlık kültür bitkilerinde yapılan sulamanın çoğunlukla salma ve karık usulü yapıldığı düşünülürse konunun ne kadar önemli olabileceği daha iyi anlaşılabilir.

5. Rüzgarla Yabancı Ot Tohumlarının Yayılmasının Önlenmesi Rüzgar, yabancı ot tohumlarının yayılmasının bir diğer araçtır. Bu konuda da değişik araştırmalar yapılmış olup özellikle tohum ağırlığı az olan türler yayılma açısından önem taşımaktadır.

Rüzgarla yabancı ot tohumlarının yayılmasını önlemek için klasik bir metot olan çitlerin kullanılması gerekmektedir. Ayrıca tarla kenarında bulunan ve potansiyel tehlike olan yabancı ot türleri tohum oluşturmadan yok edilmelidir.

6. Ürün ve Kullanılan Herbisitin Rotasyonu Bir alanda çok uzun yıllar aynı tarımsal işlemlerin yapılması sonuca ürüne yabancı ot özelleşmesinin olmasından dolayı yabancı ot kültür bitkisi rekabeti artmakta ve sonuçta üründe kalite ve miktar azalmaktadır. Devamlı olarak aynı ürünün ekilmesi sonucu yabancı otlar bu bitkinin vejetasyon periyoduna uyarak sorun haline gelmektedir.

Yine aynı şekilde bir alanda aynı etkili maddeli herbisitlerin kullanılması sonucu o herbisitlerin etki ettiği türler baskı altına alınmakta ancak diğer türler sorun haline gelmektedir.

A. B. D’nde 2, 4 -D etkili maddeli herbisitlerin mısırlarda 10 yılı aşkın süre geniş yabancı otları kontrol altına almak için kullanılması ile tek yıllık dar yapraklı yabancı ot türleri içerisinde dominant hale geçen türler olmuşlardır. Bundan da anlaşılacağı üzere sadece ürün rotasyonu yapmayıp aynı zamanda herbisit rotasyonuna da gitmemiz gereklidir.

7. Karantina Tedbirlerinin Alınması Yabancı otların ülkeler arasında taşınmasını önleyebilecek en önemli tedbir karantina yasalarının uygulanmasıdır. Bu tip yasalar değişik şekillerde çok eskilerden bu yana uygulanmaktadır.

8. Mekanik Savaş Mekanik mücadele yabancı otlarla mücadele metotlarının en eskisidir. Bu metodun en önemli özellikleri; Ω Ekonomik olması Ω Kirletici ve resudial probleminin olmayışı Ω Uygulayan kişiye herhangi bir toksitesi bulunmamasıdır. Mekanik mücadele metodu şuanda bile birçok gelişmiş ülkede en fazla kullanılan metot durumuna gelmiştir.

A) Elle Yolma Yabancı otların elle çekilmesi en eski mücadele metodudur. Tek yıllık ve çok yıllık yabancı otlar eğer köklerinden çıkarılabildiği takdirde oldukça etkili bir yöntem olmaktadır. Özellikle soya, mısır, şekerpancarı ve sorgum tarlalarında çok önemli olan yabancı ot türleri bu yöntemle yok edilmektedir.

B) Çapalama yöntemi özellikle tek yıllık ve iki yıllık yabancı ot türleri için oldukça etkili bir yöntemdir. Çok yıllık yabancı otlar ise çapalama sonrası uygun koşulların devam etmesiyle daha büyük sorun haline gelebilmektedir. Bu yöntem pamuk, mısır ve şekerpancarı gibi kültür bitkilerinde hala önemini korumaktadır. Ancak gelişmiş ülkelerde işçi bulma zorluğu ve bulunana işçilerin yüksek maliyetinden dolayı herbisitlere geçiş başlamıştır.

C) Malçlama toprak sıcaklığının ve nemini etkilediğinden yabancı otların çıkışına fiziksel bir bariyer sağladığından ve ışık geçirmediğinden dolayı etkili bir mücadele metodudur. Malçlamada plastik bir örtü, sap, talaş ve değişik bitki aksamları kullanılmaktadır. Malçlama amacıyla kullanılan plastik örtüler siyah olup ışığı daha fazla absorbe etmekte ve plastik altında gelişen yabancı otları yok etmektedir. Son zamanlardaki gelişmelerle birlikte fidanlıklarda yeni geliştirilen geçirgen plastik örtüler kullanılmaya başlanmıştır. Bu tip plastikler suyun geçişine imkan tanımakta, buharlaşmayı azaltmakta ve yabancı otların çıkışına engel olmaktadır.

D) Yakma genellikle çayır, mera ve yol kenarlarında sorun olan odunsu bitkilere karşı uygulanan bir metottur. Bu metot bu tip bitkilere karşı bir çok ülkede başarı ile uygulanmaktadır. Diğer bir metod da alev makinalarının kullanılmasıdır. Bunlar akaryakıt ile çalışmakta ve sellektif veya sellektif olamayan yabancı ot mücadelesinde kullanılmaktadır. Sellektif yakama pamuk, mısır, sebze ve meyve bahçelerinde genç bitkilerin kambium dokusunu öldürme şeklinde uygulanmaktadır. Bu metot son yıllarda ekonomik ve çevresel kaygılardan dolayı popülaritesini kaybetmiştir.

E) Kesmek veya Biçmek Kesmek veya biçmek yabancı otlarla mücadelede kullanılan en eski metot olup bugün pratikte genişçe kullanılmaktadır. Elle kesme işleminde kullanılan aletler genellikle küçük alanlarda kullanılmaktadır. Geniş alanlarda ise son zamanlarda naylondan yapılmış fırçalama aletleri kullanılmaktadır. Bu tip makineler küçük motorlarla çalışıp naylondan yapılmış fırçalarla yabancı otları kesmektedir. Bu konuyla ilgili çok az çalışma yapılmıştır. Yapılan bir çalışmada, havuçlarda sorun olan yabancı otlara karşı değişik dönemlerde fırçalama aletini kullanılmışlardır.

9. SOLARİZASYON Toprak solarizasyonu genellikle toprak yüzeyinin plastik bir örtü ile kaplanmasıyla yapılmaktadır. Islak toprak yüzeyinin güneş ışığı ile 65 0 C’ye kadar ısıtılması ile çimlenmekte olan yeni tohumları öldürmekte ve yabancı ot populasyonunu azaltmaktadır. Bu işlem bazı durumlarda yabancı ot tohumlarını tamamen tahrip etmek için haftalarca sürebilir. Isıtma ile toprak sterilizasyonu seralarda geniş kullanım imkanı bulmaktadır. Ancak tarla koşullarında ekonomik olmadığı için kullanımı kısıtlıdır.

10. BİYOLOJİK MÜCADELE Herbisit kullanımının yarattığı çeşitli yan etkilerden dolayı birçok ülkede yabancı otların biyolojik kontrolü konusundaki çalışmalar büyük bir öenem ve hız kazanmıştır. Çeşitli ülkelerde yapılan surveyler ve araştırmalar sonucunda birçok zararlı ve patojenin değişik yabancı otlara etkili olduğu ve yabancı ot kontrolünde kullanılabilme niteliğinde oldukları tespit edilmiştir.

Yabancı otlarla biyolojik mücadelede * Böcekler, * Akarlar, * Bitki patojeni hastalık etmenleri *Yabancı otlarla beslenen sucul canlı organizmalar kullanılmaktadır. Bu organizmaların kullanımlarında çeşitli avantaj ve dezavantajlar olmakla birlikte uygulama alanlarının genişletilmesi gereklidir.

Akarlarla Yabancı Otların Biyolojik Mücadelesi Böcek ve patojenlerin yanında eriophyid akarlarda başarılı bir şekilde yabancı otların biyolojik mücadelesinde kullanılmaktadır. Bu akarlar; yüksek oranda konukçuya spesifik olup, bitkinin kök kısmı hariç tüm organlarına saldırarak etkili olabilmektedir.

Eriophyidae familyasına ait türlerin yanında Phytoptidae familyasına bağlı türlerde konukçusu olduğu yabancı otların tomurcuk, çiçek ve meyvelerinde deformasyonlara neden olmaktadır. Yapılan değişik araştırmalar sonucunda 17 eriyophyid türünün yabancı otlarla biyolojik mücadelede tavsiye edilebileceği veya kullanılabileceği bildirilmiştir. Bunlardan 3 tanesi şu ana kadar başarı ile kullanılmış ve oldukça etkili sonuçlar alınmıştır.

Yabancı Otların Biyolojik Mücadelesinde Başarıyla Kullanılan Eriyophyid Akarlar Akar Türü Yabancı Ot Bitkide oluşturduğu Simptom Ülke Aceria chandrillae Chandrilla jncea L. Tomurcuk ve gövde deformasyonu Avustralya ABD Aceria acroptiloni Acroptilon repens Çiçek deformasyonu Rusya Acroptilon repens Aceria mahlerbae Convolvulus arvensis Tomurcuk ve yaprak deformasyonu USA

Biyolojik Savaşta Kullanılan Hastalık Etmenleri Yabancı otlarla biyolojik savaşta özellikle funguslardan yararlanılmaktadır. Fungal patojenler yabancı otlarda hastalık yaparak onların populasyonlarını baskı altına almaktadırlar.

Fungus Yabancı Ot Alternaria spp. Orobanche ve Cuscute spp. Fusarium spp. Orobanche ve Cuscute spp. Puccinia chondrillina Chandrilla juncae Puccinia centaureae Centaurea spp. Puccinia xanthii Xanthium strumorium

Kullanılan patojenlerin, Avantajları *Çevre dostu olması *Uygulayan kişiye toksitesinin bulunmaması *Tek türün hakim olduğu alanlarda daha etkili olması Dezavantajları *Ekonomik olmaması *Uygulama ve netice alma zamanının uzun olması *Türe spesifik olmasından dolayı diğer yabancı otlara zarar verememesi

11. KİMYASAL MÜCADELE HERBİSİTLERİN SINIFLANDIRILMASI VE ETKİ TARZLARI Herbisitler; ☺Uygulama Dönemlerine ve Şekillerine, ☺Oluşturdukları Genel Simptomlara, ☺Topraktaki Kalıcılıklarına, ☺Selektif Olma Özelliklerine, ☺Kimyasal Yapılarına, ☺Etki Mekanizmalarına Göre Sınıflandırılmaktadır.

Herbisitler Uygulama Dönemlerine Göre * Ekimden önce uygulanan herbisitler (Pre-sowing) * Çıkıştan önce uygulanan herbisitler (Pre-emergence) * Çıkıştan sonra uygulanan herbisitler (Post-emergence) * Toprağı sterilize eden herbisitler

Ekimden Önce Uygulanan Herbisitler Kültür bitkisi ekiminden önce uygulanır ve büyük bir çoğunlukla toprak işleme aletleriyle yüzeysel olarak toprağa karıştırılır. Böylece çimlenmiş ve çimlenmekte olan yabancı otları öldürür

Çıkıştan Önce Uygulanan Herbisitler Bu herbisitler kültür bitkisi ekildikten sonra fakat çimlenip çıkmadan önce kullanılan herbisitlerdir.

Çıkıştan Sonra Uygulanan Herbisitler Kültür bitkisinin çıkışından sonra uygulanan herbisitlerdir.

Toprağı Sterilize Eden Herbisitler Ekimden önce uygulanır ve topraktaki tüm canlıları öldürürler.

ETKİ ŞEKİLLERİNE GÖRE HERBİSİTLER 1. Selektif Herbisitler: Bu herbisitlerin seçicilik özeklikleri olup bazı bitkileri öldürürken diğerlerine herhangi bir negatif etkisi olmaz. Bunlar 2’ ye ayrılırlar. A. Sistemik selektif herbisitler: Bitkiler tarafından alındıktan sonra bitki bünyesinde taşınabilen herbisitlerdir. B. Kontak selektif herbisitler: Temas ettikleri bitki dokusunu öldüren herbisitlerdir. 2. Total herbisitler: Kullanıldıklarında ayrım yapmadan bütün bitkileri öldüren herbisitlerdir. Bunlar da sistemik ve kontak olarak ikiye ayrılırlar.