Klnik Jhannes Bergsveinsson 28 04 06 Kennari lafur

Klínik Jóhannes Bergsveinsson 28. 04’ 06 Kennari: Ólafur Thorarensen

Sjúkrasaga l l l 17 ára stúlka sem vaknar að morgni páskadags eftir skemmtun kvöldið áður, fer á WC þar sem líður yfir hana og hún dettur Þegar hún rankar við sér hefur hún verk í hálsi og niður í bak og getur ekki hreyft sig Er flutt með sjúkrabíl í hálskraga á slysó

Afdrif á slysó l Er með Juvenile idiopathic scoliosis l l Mar á vinstri kinnbeini, miklir verkir í hálsi og út í handleggi Fannst hún ekki geta staðið vegna þess að hún gat ekki stólað á vinstri fótinn Rtg. Mynd af hálsi, brjósthrygg og lendarhrygg l l Ekki brot og enginn grunur um hnjask á spengingarsvæði Fengið consult Bæklunarlækna l l Fór í spengingu Th 3 -Th 11 2002 Tognun og miklir verkir en ekki áverki á hrygg Er flutt á 22 D til innlagnar án hálskraga l Verkjastilling og mobilisering

l l Samfallsbrot á C 7 Brot á processus spinosus C 6 og C 7 Subluxation á facettulið C 6 -C 7 Gibbus staða

Barnaskurðdeild 22 D l Lífsmörk l l BÞ: 125/65 Púls: 86 SO 2: 100% Hiti: 37, 5° Skoðun l l l Ör á brjósthrygg eftir spengingu, hvergi marinn á líkama nema á vi. kinnbeini Mjög stíf við allar hreyfingar um háls og bak og þreyfieymsli paravertebralt um allan hrygg Hvellaum paravertebralt vi. megin á hálsi með verkjaleiðni niður í handlegg Eðlileg hreyfigeta í handleggjum og hæ. fótlegg en vi. fótleggur slappari Hyperesthesia í framhandleggjum en skyn eðlilegt í fótleggjum Reflexar symertrískir

Rannsóknir l CT tekin 17. 04’ 06 l l l Sýnir fram á framangreind brot Fragment sem skagar inn í mænucanal á hæð við liðþófa C 6 -C 7 MRI tekin 18. 04’ 06 l l Ekki deformitet á mænu Aukið segulskyn í mænu á hæð við C 6 -C 7 sérstaklega vi. megin

Taugaskoðun l Fengið neurologískt consult 21. 04’ 06 l Heilataugar l l Kraftur l l l Eðlilegur í handleggjum og hæ. Fótlegg, kraftur í vi. fótlegg minnkaður, mest distalt Plantar svörun er flexor hæ. en ekki til staðar vi. Skyn l l eðlilegar Dysesthesia í handleggjum, dermatom C 7/C 8 Eðlilegt sársauka-, titrings-, stöðu- og kuldaskyn í vi. fótlegg Skert sársauka- og kuldaskyn hæ. megin, eðlilegt titrings- og stöðuskyn Reflexar l Eðlilegir og symetrískir

Meðferð og gangur l Verkjastilling l l Toradol, Nobligan og paracetamól Stífur hálskragi Sjúkraþjálfun Fór í spengingu 25. 04’ 06 l l l Á erfitt með að pissa, stóðu 1000 ml Má fá mjúkan hálskraga Áfram sjúkraþjálfun

Mænuskaði

Skilgreining l Áreiti eða áverki á mænu sem veldur breytingum, tímabundnum eða varanlegum, á eðlilegri starfsemi mótor-, skyn- og/eða autonomtaugabrauta

Faraldsfræði l l l 2 -6 mænuskaðar á ári hér á landi Virðist vera trend til lækkunar Tölur frá USA um 10. 000/ár Um 75 -80% karlkyns Ástæður l l l Ísland USA 53% Umferðin 37% Umferðin 30% Byltur 28% Ofbeldi Börn yngri en 8 ára fá oftar hærri skaða en eldri, stærra og þyngra höfuð hlutfallslega

Flokkun l Tetraplegia l l l Skaði í hálshluta mænu sem veldur tapi á vöðvastyrk í öllum fjórum útlimum Alskaði l l Paraplegia l l Skaði í thorax, lumbal eða sacral hluta mænu Veldur lömun á ganglimum l Skaðinn nær í gegnum alla þykkt mænu Hefur marga fylgikvilla í för með sér l Autonom dysreflexia Hlutskaði l Skaðinn nær aðeins til hluta mænu

Helstu langbrautir

Dorsal column / Medial lemniscus system l l l Proprioception Titringsskyn Létt snerting (Light discriminative touch) l Ganga upp í medullu og krossa þar yfir miðlínu sem fibrae arcuata interna í decussatio lemnisci medialis

Anterolateral (Spinothalamic) system l l l Sársauki Hitastig Gróf snerting l Ganga inn í afturhorn mænu og krossa strax yfir miðlínu, geta farið upp eða niður nokkur level áður en þær krossa

Lateral corticospinal tract l l l Aðal mótorbrautin Tveggja frumu braut krossast flestir (85%) í decussatio pyramis

Birtingamyndir mænuskaða l Complete cord syndrome l l Central cord syndrome l l Hlutskaði, bilateral motor paresa yfirleitt meiri í efri útlimum og mest distalt Aterior cord syndrome l l Alskaði, fyrir neðan ákveðið level er engin mótor, skyn eða autonom funtion Hlutskaði, hlífir bakstrengjum, eðl. Stöðu- og titringsskyn, en skerðing á hita, sársauka og mótor Brown-Séquard syndrome

Brown-Séquard syndrome l Hlutskaði (hemisection) sem nær til þriggja aðal langbrautanna l l l Spinothalamic l Krossa strax l Contralateral tap á sársauka- og kuldaskyni Dorsal column l Krossa í medullu l Ipsilateral tap á stöðu- og titringsskyni Corticospinal l Krossa í pons l Ipsilateral tap á vöðvakrafti

Meðferð l Skurðaðgerð eða ekki? l l Hluti uppvinnslunar er að fá álit Neurokirurgs eða Bæklunarskurðlæknis Ef brot eða staða hryggjaliða er þannig að þrýstir á mænu og veldur aflögun er það ábending á aðgerð Betri árangur ef gerð í akút fasa Sterar eða ekki? l l Draga úr bólgu á áverkastað Fer eftir klínískum einkennum og útliti á mynd