Klinik Objektif Mantk Yrtme Snav Y E Kocabaolu
Klinik Objektif Mantık Yürütme Sınavı Y. E. Kocabaşoğlu, MD, MPH, Ph. D WHO Collaborating Centre for Pharmacotherapy Teaching and Training University of Groningen Faculty of Medical Sciences The Netherlands
Özet n n n n Kavramların gözden geçirilmesi Klinik mantık yürütme Hasta yönetim problemleri (PMP) PMP ve CORE’a giden yol CORE neyi ölçer Avantaj ve dezavantajları Klasik CORE yapısı Bilgisayarlı CORE yapısı
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütmeye Kısa Bir Bakış Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme Sınavı February 2002: Y. E. Kocabaşoğlu, University of Groningen, the Netherlands
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme n n n n Kesin olmayan, tamamlanmamış veya tutarsız bilgilerle doğru karar verme yeteneğini ölçme. Seçenekler arasından seçme şeklindeki karar analizi bilimsel bir metottur. Bir karar, seçenekleri açıklamaktan ve her sonuçla ilgili seçenekleri açıklığa kavuşturmaktan ibarettir. Sonuçlara uygun olasılıkları belirlemek Sonuçlara giden değer ve işlemleri belirlemek Farklı olan olasılık ve işlevlerin değerlendirilmesi ya da yeniden gözden geçirilmesi Eğer en iyi cevap bile şüpheli geliyorsa, daha iyi bir sonuca doğru yönlendirecek başka bir alternatif aranabilir, ama risk vardır.
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme n n n Karmaşık! Bilgiyle güçlü bağlantısı vardır (miktardan çok organizasyon & erişim, ) Yeni başlayanlarla uzmanlar arasında kalitatif farklılık n n acemiler = kısa yoldan tüme varım uzmanlar = model, şablon tanıma Genel beceri değil, içerikle ilgili beceri Problem çözme becerisi (tahmin de var).
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme n n n Zayıf problem çözme performansı çoğunlukla bir doğal problem çözme beceri eksikliğini değil özel bir bilgi yoksunluğunu gösterir. Çalışmalar PMP ve profesyonel uygulamalar arasındaki bazı tutarsızlıklar (pratik ortamda daha büyük atlama ve hatalar). Problem çözme yeteneğinin yaygın bir tanımlaması henüz yapılamadı
Tarihsel Gelişim n n n 1950’ler: öğrenci kayıtlarında hızlı artış güvenilir test ihtiyacında artış 1960: USA National Board of Medical Examiners MCQ kullanımını başlattı 1963: PMP’nin kullanıma girmesi 1975 MCQ nun sınırlılıklarına bağlı memnuniyetsizlik ve PMP ile ilgili problemler 1975+ PMP ile ilgili problemler , içerik özgünlüğünün keşfi 1994: CORE kullanıma girdi
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütmeyi Değerlendirmede PMP’ler Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme Sınavı February 2002: Y. E. Kocabaşoğlu, University of Groningen, the Netherlands
Patient Management Problems(PMP) Hastaya n n n Yaklaşım Problemleri Neden: aslına uygunluğu ve dolayısıyla geçerliliği arttırmak Ne: ayrıntılı hasta simülasyonları Nasıl: genellikle açık uçlu sorular
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) n Flanagan’ın eleştirel insidans tekniği PMP karar ağacı modeline göre yapılandırılmıştır. n Klinik durumun özelliklerini yeterince anlatan klinik koşullar n Neyin değerlendirileceği ve hangi skorlama elemanlarının kullanılacağına karar vermek n Seçenekleri açıklığa kavuşturmaktan ibaret bir karar n Her seçenekle ilgili sonuçları açıklığa kavuşturma n Kesin bilinmedikleri zaman olasılıkları sonuca götürme n Değerleri bu sonuçlarla bağdaştırma
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Klinik senaryo Action Action Action Action
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) n n n PMP klinik durumun bir yazılı (veya multimedia) tanımlamasıyla başlar. Bir işlevi(aksiyonu) yapması ya da yapmaması konusunda öğrenciden bir karar vermesi istenir Her karar yeni bir karar vermenin gerektiği yeni bir duruma sürükler Sınavın ilerleyiş yolunu kararlar çizer. PMP boyunca seçilen aksiyonlarla ilgili simüle hastaların vital bulgularına ulaşılabilir.
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Klinik Senaryo Action Action Action Action
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) n n PMP’ler uygun olmayan tetkik ve tedavilerin zarar ve maliyetleri de dahil olmak üzere tüm klinik, laboratuar ve sonuç kısımlarını kapsar. Öğrencinin şu yeteneklerini ölçer n n n Anormal belirti ve bulguları araştırma ve yeterince değerlendirme Mantıklı tanılara ulaşma Tedavi seçiminde tatminkar bir karar verme
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler n Problem çözme sürecinde uzmanların görüş birliğine varamaması n Alanın özgünlüğü
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler: Alanın özgünlüğü Olgu 1 Olgu 2 Olgu 3 Güvenilirlik düşük
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler n Alanın özgünlüğü n n Problem çözme sürecinde uzmanların görüş birliğine varamaması Ortada birikim
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler: Ortada birikim skor % acemi orta Geçerlilik yok uzmanlar
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler n Problem çözme sürecinde uzmanların görüş birliğine varamaması n Alan özgünlüğü n Ortada birikim n Daha üstün bir soru formatının olmaması
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Problemler: Daha üstün soru formatı n Çoktan seçmeli sorulardaki ipucu etkisi n n n Paralel testleri karşılaştıran pek çok çalışma Ortalama skorlardaki farklılıklar Yüksek gerçek korelasyon, dolayısıyla? ? Değişik formatlar değişik özellikleri ölçer ? Değişik formatlar benzer özellikleri ölçer ?
PMP’den CORE’a Uzanan Yol Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme Sınavı February 2002: Y. E. Kocabaşoğlu, University of Groningen, the Netherlands
PMP’nin dezavantajları Bazı yazarlar PMP’lere karşı çıkmaktadır: n n Biçimlerin önemli değişikliklere uğratılması sonuçları etkiler Skorlama işlemleri standardize edilmemiştir. Problemler içeriğe özgüdür, dolayısıyla problem çözme gibi genel yetenekleri geçerli bir şekilde ölçemez Çoktan seçmeli sorular hasta yönetim problemleriyle aynı şeydir, üstelik daha etkili, güvenilir ve geçerlidir.
Öğrenilen dersler n n Ustalık genel değil, özel geniş örneklem zor Tek bir ölçüm tüm piramidi değerlendiremez metodlar karışımına gerek var Kurul karşısında checklistlerin skorlamasının standardizasyonu dikkat gerektirir Groningen Modeli Değerlendirme öğrenmeyi yönlendirir arzulanan öğrenme etkisine ulaşmak için değerlendirmeyi stratejik olarak kullanın.
Hastaya Yaklaşım Problemleri(PMP) Klinik senaryo Action Action Action Action
Temel özellikler Klinik senaryo Action Action Action Action
PMP ile CORE karşılaştırması Test zamanı PMP integral Olgu kullanıyor CORE temel Özellikleri kullanıyor Olgu 2 Olgu 1 Olgu 2 Olgu 3 Olgu 4 Olgu 5 Olgu 6 Olgu 7
Kliniğe Yönelik Mantık Yürütmeyi Değerlendirmede CORE Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme Sınavı February 2002: Y. E. Kocabaşoğlu, University of Groningen, the Netherlands
NE anlama gelir? n n Clinical (Kliniğe Yönelik) Objective (Tarafsız) Reasoning (Mantık Yürütme) Examination (Sınavı)
Profesyonel güvenilirlik Miller‘in Ustalık Piramidi Yapar Davranışsal Gösterir Nasıl olduğunu bilir Ne olduğunu bilir Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance. Academic Medicine (Supplement) 1990; 65: S 63 -S 7. Bilişsel
Professional güvenilirlik Miller‘in Ustalık Piramidi Yapar Performansın değerlendirilmesi Gösterir Nasıl olduğunu bilir Ne olduğunu bilir Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance. Academic Medicine (Supplement) 1990; 65: S 63 -S 7. Yazılı, Sözlü veya Bilgisayar temelli değerlendirme
OSPE neyi ölçer? (Objektif Yapılandırılmış Pratik Sınav) Bilgi n Davranış n Beceri n n Entelektüel İletişim Uygulamaya yönelik Yapar Gösterir Nasıl bilir Bilir
OSPE neyi ölçer? n Entelektüel beceriler n n İletişim becerileri n n Bilginin hatırlanması Verilerin kullanılması Problem çözme Dikkat Cevap Empati Uygulamalı beceriler n n n Taklit Kontrol Otomatikleşme Yapar Gösterir Nasıl bilir Bilir
Temel özellikler n n Bir dizi kağıtta (veya sözlü) olgular Karar verilebilir içerik ve değişkenler n n n n Olguların temeli gerçek hastalar Yüksek orijinallik Güçlü eleştiri, inceleme süreci Kritik kararlara yönelik kısıtlı sayıda soru Değişik soru formatları Her test için pek çok değişik vaka Bilgisayar sunumları için ideal (multimedia, otomatik skorlama, anında geri bildirim)
CORE: Temel özellikler Klinik Senaryo Action Action Action Action
CORE: Temel özellikler n n CORE yazılı (veya multimedia) bir klinik durum tanımlaması ile başlar. Öğrenciye başlangıçta anlatılan duruma uygun bir dizi kararlar listesi sunulur. Bir işlevi yapmak ya da yapmamak öğrencinin kararıdır. Genellikle kaç tane doğru seçeneğin olduğu söylenmez.
CORE: Temel özellikler Klinik senaryo Action
CORE: Temel özellikler n n Her kararı sonucunda öğrenci bir geri bildirim alır. Her basamak yeni bir durum ve yeni bir karar demektir. Bağlantılı istasyonlarda gereken her ilave bilgi öğrenciye verilir Başlangıç istasyonlarında öğrencinin model alabileceği yeni bir olgu işlenmektedir.
Stimulus’a karşı Yanıt Stimulus formatı Bazı şehirler kendi sakinlerinden daha çok yabancı barındırırlar. Bu, aşağıdaki şehirlerden hangisi için geçerlidir? Yanıt formatı A. Antalya B. Groningen C. Pilsner Stimulus formatı yanıt formatından daha önemlidir
Avantajları n n n n n Objektiflik ve geçerlilik Bilgisayarla en iyi yapılabilen Eşit koşullarda aynı değerlendirme Kritik profesyonel kararları değerlendirebilme Çok sayıda alanda çok sayıda bilgiyi aynı anda değerlendirebilme Farklı soru formatlarını kullanabilme Zaman içerisinde ilerleyebilen senaryolar kullanabilme Hemen geri bildirim Değerlendirme öğrenmeyi teşvik eder.
Dezavantajları n n n Yoğun kaynak (Senaryo, karar ağaçları ve checklistlerin oluşturulması gerekir) Sınavı yapan genellikle pasif (sözlü hariç) Problem çözme işleminde görüş birliğinin olmaması Uzmanlar genellikle orta derecede bilenlerden daha kötü. İpucu etkileri, ancak ÇSS’lara göre çok daha az 6’dan az istasyon olursa güvenilirliği az
Bir mantık yürütme sınavının yapısı Kliniğe Yönelik Mantık Yürütme Sınavı February 2002: Y. E. Kocabaşoğlu, University of Groningen, the Netherlands
Klasik düzende CORE İstasyon 1 İstasyon 2 İstasyon 3
Klasik düzende CORE Siz Geliş Ali AKsırasına ile görüşmeye göre hastaları başladınız. muayene Bu sırada etmeye bekleme salonundaki çocuklardan başlarım birisi konvülsiyon geçirdi
Klasik düzende CORE İyi. Hastaların bir seçim. mevcut Lütfen durumlarına acil görmenizgöre gereken öncelik 3 çocuğu sırası oluşturur ve o sırayla seçiniz muayeneye başlarım
Klasik düzende CORE Siz 3, 4 İyi 3 hastaları ve bir çocuğu 6. seçim. hastaları seçerken, Hemen acil röntgene 3 ilgileneceğiniz numaralı göndermekle çocuk üç çocuğu Radyoloji işe Kalan Bu üç çocuk hemşire öncelik tarafından sırasına göre Radyoloji muayeneye Bölümüne alırım bekleme odasında belirleyin. başlarım konvulsiyon geçiriyor götürüldü. Lütfen devam edin.
Klasik düzende CORE Bilginin birikimi Öncelik sırasına göre çocukları almaya karar verdiniz. 3 aylık erkek çocuk Ali AK’ ı seçtiniz. Fizik muayenede takipne (28/dk), siyanoz, interkostal çekilmeler mevcut (. . . ) Rektal vücut ısısı 40, 2°C. Oksijen vermeye karar verdiniz. Vereceğiniz oksijenin akım hızını lütfen belirtiniz İlaç tedavisine başlamaya karar verdiniz. Lütfen bir reçete yazınız
Bilgisayarda CORE Films Metin Sesler Metin Resim Metin Görüntü Linear olmayan yapı
Bilgisayarda CORE Örnek ekran
Örnek görünüm
Örnek görünüm
Bilgisayarda Klinik Sınavın Avantajları n Ana özellikler n n n n n Olguların temelinde gerçek hastalar Öğrenmeye etkisi daha çarpıcı Güçlü inceleme süreci Yüksek orijinallik, gerekirse multimedia Eşit sunum yapısı Farklı soru formatları Bilgisayarla idare Müşteriye hizmet eden biçim Yüksek kabul edilebilirlik
Bilgisayarda Klinik Sınavın Avantajları n n n Alet, zaman ve yer konusunda esneklik Olgu ya da seçeneklerin tekrar kullanımı daha etkili Öğrenmeyi daha çok etkiler Kaynakların yeniden yönlendirilebilmesi Yüksek kabul edilebilirlik
Bilgisayarda Klinik Sınavın Dezavantajları n n n n Açık uçlu sorular mümkün değil Başlangıç maliyetleri yüksek Sektörün hızlı gelişmesi Parmak ucuyla cevabı tahmin edebilme Yüzleşme daha zor Sınavın tümüyle kontrolü mümkün değil Soru bankasının etkinliği kısıtlı İlave sistem yöneticisi gerekli
Öneriler? ? n n Bilgisayarın size fazladan ne katacağını tam olarak belirleyin Lojistik avantajlarınızı sonlandırmayın Maliyeti düşünün ve Murphy’yi hatırlayın Eğitim sisteminizin gereksinimlerine yönelik gelişmelere odaklanın
DEMONSTRASYON Clinical Objective Reasoning Examination
This presentation (methods_CORE. zip) can be found at: http: //www. indepth. org/assess
© 2000 -2002. Y. E. Kocabaşoğlu. All rights are reserved. WHO Collaborating Centre for Pharmacotherapy Teaching and Training University of Groningen, Faculty of Medical Sciences Discipline Group for Clinical Pharmacology The Netherlands
- Slides: 57