Klauzula sumienia w praktyce ginekologa poonika Prof Bogdan

„Klauzula sumienia w praktyce ginekologa – położnika” Prof. Bogdan Chazan Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej – aspekty etyczne i prawne” Lublin, 28 listopada 2013 r

http: //www. mercatornet. com/articles/view/doctors_orders

Czym jest sumienie? • Źródłem wszelkich decyzji moralnych i etycznych człowieka. • Przyczynia się do podejmowania przez nas moralnych zachowań. • Chroni przed działaniami zniewalającymi. Błażej Kmieciak

• Sumienie jest pojęciem świeckim, wzbogaconym przez moralne nakazy wiary. • Jest nierozłącznym atrybutem człowieczeństwa i cechą tylko ludzkiej natury, skłaniającą człowieka do czynienia dobra i wystrzegania się zła. Tadeusz Tołłoczko

Prawo naturalne, prawo stanowione, normy etyczne i deontologia zawodów medycznych http: //lifenews. wpengine. netdna-cdn. com/wp-content/uploads/2011/08/nurse 5. jpg

Klauzula sumienia • Prawnie zagwarantowana możliwość odmowy wykonania nałożonego obowiązku z powołaniem się na przekonania religijne lub moralne.

• Przekonania - religijne - etyczne - polityczne - estetyczne • Uprzedzenia

Czynności wykonywane w opiece zdrowotnej: • uzasadnione medycznie • bez uzasadnienia medycznego Jakub Pawlikowski

Niewłaściwe cele medycyny: społeczne, ekonomiczne i polityczne. Lekarz do wynajęcia: - do kontroli rozwoju demograficznego - do „tworzenia” ludzi - do kontroli jakości procesów prokreacji - do wydawania i wykonywania wyroków - do realizowania upodobań pacjenta - jako narzędzie ideologii

Postmodernistyczna dekonstrukcja i destabilizacja. Lekarz w służbie śmierci. Życie jako przeszkoda w budowaniu szczęścia.

Czego może dotyczyć klauzula sumienia w ginekologii i położnictwie ? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Wykonywanie procedur, zalecanie ich wykonania, produkcja, sprzedaż, szkolenie, wydawanie środków publicznych (przez lekarzy, położne, pielęgniarki, farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, kierowców, dyrektorów, urzędników i innych) w związku z: Aborcją. Eutanazją chorych noworodków. Sztucznym rozrodem. Klonowaniem człowieka, wytwarzaniem zarodkowych komórek macierzystych. Diagnostyką preimplantacyjną Antykoncepcją po stosunku. Ubezpłodnieniem. Niektórymi formami diagnostyki prenatalnej Opieką nad matką i noworodkiem z nieprawidłowościami rozwojowymi. Opieką okołoporodową podczas porodu dziecka z bardzo małą masą ciała. Stosowaniem niektórych szczepionek. Sposobem prowadzenia promocji zdrowia. Surrogacy

Preferowany model lekarza: • lekarz neutralny moralnie i religijnie (moralność minimalistyczna) • bez świata wartości i sumienia. • coś w rodzaju agencji usługowej wykonującej zlecenia: poczęcia dziecka, selekcji, aborcji, usuwania bólu, niewygody, skracania życia, odsunięcia śmierci…

Akademia Życia

Zdrowie reprodukcyjne • Antykoncepcja • Aborcja • Sterylizacja • Śmiertelność matek i dzieci • HIV i AIDS by zmniejszyć umieralność matek (? ) by zmniejszyć „boom” populacyjny

Aborcja a wiek zarodka / płodu • • antykoncepcja (doustna, wewnątrzmaciczna) antykoncepcja po stosunku procedury „wspomaganej prokreacji” aborcja farmakologiczna (RU 486+ misoprostol) „regulacja miesiączki” MVA chirurgiczne przerwanie ciąży w 7 - 12 tygodniu ciąży – – • • D&E Aspiracja partial birth abortion „wczesne” cięcie cesarskie

Mechanizm działania antykoncepcji hormonalnej • Hamowanie owulacji • Zagęszczenie śluzu szyjkowego • Hamowanie zagnieżdżenia blastocysty (zarodka) • Wpływ na perystaltykę jajowodów.

• Czy zapisywanie antykoncepcji jest procedurą medyczną służącą zachowaniu zdrowia i życia, wyrazem realizacji praw kobiet do tych świadczeń ? • Czy raczej służy tylko realizacji osobistych potrzeb, dotyczących stylu życia, niezwiązanych z opieką zdrowotną ? • Czy odmowa mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia ? • Czy należy do „innych przypadków niecierpiących zwłoki” ? (Art. 30 Ustawy o Zawodzie Lekarza”) • Czy raczej uchroniłaby kobietę przed realnym zagrożeniem dla jej zdrowia i życia ? (Diane) • Środki antykoncepcyjne także jako produkt leczniczy. • Czy lekarz musi wskazać kobiecie realną możliwość uzyskania świadczenia u innego lekarza ? Jak ma dotrzeć do źródła takich informacji ? W ten sposób bierze czynny udział w realizacji procedury, której się sprzeciwia ? Odnotować w dokumentacji, powiadomić przełożonych ? • Narzucenie takiego obowiązku świadczy to o niepełnej ochronie lekarskiego sumienia w Polsce. Jest sprzeczne z zasadą wolności sumienia.

Czy zakład opieki zdrowotnej, oddział szpitala może odmówić wykonania procedury ? • Nie, bo szpital nie ma sumienia. • Tak, bo szpital posiada własną tożsamość, misję i cele, które trwają pomimo zmian kadrowych (Sulmasy, 2008).

Lekarze chcący przestrzegać klauzuli sumienia, w imię zasad etycznych nie przestrzegający prawa nie otrzymują w naszym kraju pomocy i wsparcia, których mają prawo oczekiwać.

Czy kompromis jest wartością ? Czy świadomość o jego istnieniu nie przeszkadza lekarzom w poradnictwie przeciwdziałającym aborcji ?

Losy lekarzy, którzy mają swoje zdanie: • trudności z pracą • trudności ze specjalizacją • ostracyzm części środowiska zawodowego • karani, ośmieszani, zepchnięci na margines • zmuszani do porzucenia zawodu lub • kompromisu z sumieniem

Brak możliwości specjalizowania się w ginekologii i położnictwie lekarzy odwołujących się do sprzeciwu sumienia spowoduje, że złamane zostaną prawa kobiet, które chciałyby być leczone przez lekarza podzielającego ich zasady moralne. Open letter for the members of European Council from FIAMC (21. 09. 2010)

Czy prawo może narzucać lekarzom zachowania sprzeczne z etyką i etosem zawodu, z jego powinnościami ? Czy może to narzucać pacjent ? Czy od oceny jego działań są moraliści, etycy, prawnicy ? Czy najlepszy nawet ornitolog może latać ?

„Lekarze ginekolodzy wiedzieli jaki zawód wybierają” Wanda Nowicka, Federacja Kobiet na Rzecz Planowania Rodziny”

„Absolwent farmacji wiedział na co się decyduje wybierając ten zawód” Konrad Sawicki, podpisujący się jako teolog, publicysta, stały współpracownik miesięcznika „Więź”, oraz autor miesięcznika „W drodze”. Artykuł „Moralny dyskomfort aptekarza”, Gazeta Wyborcza, 27. 04. 2012.

10 X. 2013 -11 -23 Parlament Europejski odrzucił projekt dokumentu przygotowany przez Komisję Kobiet i Równouprawnienia, poparty przez Komisję Rozwoju. Projekt: Zalecał monitorowanie i ograniczanie możliwości korzystania z klauzuli sumienia aby zagwarantować przestrzegania prawa do opieki zdrowotnej w zakresie reprodukcji w systemach publicznej służby zdrowia. Zakazać naużywania klauzuli sumienia i grupowego wyrażania sprzeciwu sumienia. Krytykował system obowiązkowych konsultacji dla kobiet chcących dokonać aborcji, określanych jako „nieobiektywne i oceniające”. Otwierał dostępność aborcji do dnia porodu i uznanie jej za fundamentalne prawo człowieka. Proponował by przy rozdziale środków na unijne programy pomocowe brać pod uwagę stosowanie się do zaleceń dotyczących „zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego”. „ Są przykłady ze Słowacji, Węgier, Rumunii, Polski, Irlandii i Włoch, gdzie prawie 70 % ginekologów i 40 % anestezjologów chce korzystać z klauzuli sumienia wobec procedury aborcji”.

Projekt ignorował prawa człowieka dotyczące co najmniej trzech grup osób: 1. Prawo do życia dziecka. 2. Realne potrzeby kobiet ukrywając je za żelazną kurtyną retoryki aborcyjnej. 3. Sumienie pracowników medycznych Nora Sullivan

Ponieważ wszystkie instytucje i organy UE muszą być neutralne w kwestii aborcji. Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, że każda ludzka komórka jajowa po zapłodnieniu jest zarodkiem człowieka, który musi być chroniony. Nie można pociągać do odpowiedzialności ani dyskryminować żadnej osoby, szpitala za odmowę realizacji praktyk, które mogłyby spowodować śmierć zarodka. Anna Zaborska, Słowacja, członek Parlamentu Europejskiego

College of Physicians and Surgeons of Ontario (CPSO) - draft policy. The General Medical Council in Britain (GMC) (marzec 2008) Lekarze będą musieli odciąć się od swoich osobistych wierzeń. Ich decyzje oparte na własnych zasadach moralnych lub wierzeniach zostaną uznane za błąd w sztuce medycznej. Lekarze nie mogą oceniać wierzeń, stylu życia, praktyk seksualnych i innych charakterystyk pacjentów (przedwczesnej aktywności seksualnej, dużej liczby partnerów, szkodliwości aborcji, operacji zmiany płci, sztucznego zapłodnienia u lesbijek).

Zmienia to radykalnie pozycję lekarza w społeczeństwie, jego/jej rolę „nauczyciela”, „promotora zdrowia”.

Kolejny atak na klauzulę sumienia: W Australii prawo zezwala już na aborcję na żądanie do 24 tygodnia ciąży. Aborcja po 24 tygodniu jest możliwa, jeżeli dwóch lekarzy ją zaaprobuje. Lekarz który powołuje się na klauzulę sumienia ma obowiązek skierowania kobiety do innego lekarza, który nie ma takich obiekcji. W przypadkach „nagłych” (nie określonych przez ustawę) musi aborcje wykonać. Announcement of Mater. Care International,

Stanowisko Nr 4/2013 Komitetu Bioetyki przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 12 listopada 2013 roku w sprawie tzw. klauzuli sumienia • Klauzula sumienia nie zwalnia lekarza z obowiązku informowania pacjenta, wydania opinii, np. o dopuszczalności aborcji, skierowania, np. na badania prenatalne, wypisania recepty, np. na legalny środek antykoncepcyjny, który pacjent chce i może bezpiecznie stosować (w tym postkoitalny). • Należy stworzyć system przepływu informacji na temat lekarzy, pielęgniarek i położnych, którzy godzą się na wykonywanie świadczeń wzbudzających obiekcje moralne innych pracowników.

Address of (Blessed) Pope John Paul II on the occasion of the International Congress of Catholic Obstetricians and Gynaecologists Mater. Care International Monday, 18 June 2001 Inevitably catholic obstetricians and gynaecologists and nurses are caught up in these tensions and changes. They are exposed to a social ideology which asks them to be agents of a concept of „reproductive health” based on new reproductive technologies. Yet despite the pressure upon their conscience, many still recognize their responsibility as medical specialists to care for the tiniest and weakest of human beings, and to defend those who have no economic or social power, or public voice of their own.

Address of (Blessed) Pope John Paul II on the occasion of the International Congress of Catholic Obstetricians and Gynaecologists Mater. Care International Monday, 18 June 2001 They should also offer a qualified and internationally recognized teaching network, in order to help doctors who are subjectn to discrimination or unacceptable pressure on their moral convictionsw to specialize in obstetrics and gynaecology

Audience for gynecologists obstetricans from Mater. Care International September 20, 2013 The second point: in this contradictory context, the Church appeals to the conscience, the conscience of all health care professionals and volunteers, and in a particular way to you Gynecologists, who are called to collaborate in the creation of new human lives. Yours is a unique vocation and mission, which requires study, conscience and humanity.

Audience for gynecologists obstetricans from Mater. Care International September 20, 2013 Every child not allowed to be born, but unjustly condemned to be aborted, has the face of Jesus Christ, the Lord's face.

Medycyna nie jest agencją usługową. Cel medycyny: dobro pacjenta.

Czy to postęp, jeżeli kanibal zaczyna używać widelca i noża? S. J. Lec

Potrzebna odwaga by przeciwstawić się tym, którzy uważają, że mają władzę nad ludzkim życiem. Nie bać się dyskusji Bronić racji przeciwstawić się nieprawidłowości i przemocy

Dziękuję za uwagę