KLASK SOSYOLOJ KURAMLARI Sosyoloji Biliminin Ortaya k Prof
KLASİK SOSYOLOJİ KURAMLARI Sosyoloji Biliminin Ortaya Çıkışı Prof. Dr. Erol Demir Ankara Üniversitesi Sosyoloji Bölümü erol. demir@humanity. ankara. edu. tr
Sosyoloji Biliminin Ortaya Çıkışı – Ders İçeriği �Sosyolojinin gelişmesinde toplumsal güçler ◦ Siyasal devrimler ◦ Sanayi devrimi ve kapitalizmin ortaya çıkışı ◦ Göç ◦ Dinselliğin dönüşümü ◦ Bilimin gelişimi �Sosyolojinin ◦ Aydınlanma gelişmesinde entelektüel güçler
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler – Siyasal Devrimler • 1789 Fransız Devrimi sonrasında Avrupa’da bir dizi siyasal devrim toplumsal konulara ilgiyi yoğunlaştırdı. • Karmaşa ve düzen kavramları tartışılmaya başlandı ve önde gelen sosyologların ilgi konusu oldu.
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler – Sanayi Devrimi ve Kapitalizmin Ortaya Çıkışı • Önce İngiltere ve sonrasında Avrupa’ya yayılan endüstriyel değişim kapitalizmin gelişmesiyle yana gitti ve nüfusun çoğunluğu kırsalda yaşayan tarım toplumundan bir kent toplumuna geçişi de içeriyordu.
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler –Göç • Nüfusun kentlere göçü yeni çalışma ve yeni yaşam koşullarını beraberinde getiriyordu. Kırdaki ve kentlerdeki değişmeler de sosyal bilimcilerin ilgisini çekti.
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler – Dinselliğin Dönüşümü • Siyasal, endüstriyel ve kentsel değişimlerle yana giden dinsel değişimler de ilk sosyologların ilgisini çekti. • Comte örneğinde olduğu gibi, bazıları da yaklaşımlarını dinsel bir öğretiye dönüştürdüler.
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler – Bilimin Gelişimi • Doğa bilimlerindeki gelişmeler, insanın doğayı kavrayışında radikal değişmeler yarattı. • Newton’un ünlü “yerçekimi yasası” evrenle ilgili bilgilere sistematik bir yaklaşım getirdi. Fizik önemli bir disiplin haline geldi.
Sosyolojinin Gelişmesinde Toplumsal Güçler – Bilimin Gelişimi • Newton’un fizik yaklaşımı akıl-duyular ikili ayrımını yıktı, ikisinin birlikte ele alınmasını sağladı. Bu gelişmeler sosyolojinin de canlanmasını sağladı. • İlk sosyologlar doğa bilimleriyle ilgilendiler ve bir kısmı da doğa ve sosyal bilimler arasında benzerlikler kurdu.
Sosyolojinin Gelişmesinde Entelektüel Güçler – Aydınlanma • Sosyolojinin ortaya çıkışında en önemli entelektüel etki Aydınlanma’dır. C. Montesquieu, J. J. Rousseau Aydınlanma’nın önde gelen düşünürleridir. • Aydınlanmacılar spekülatif düşüncenin yerine akılı temele alan bir anlayış geliştirdiler.
Sosyolojinin Gelişmesinde Entelektüel Güçler – Aydınlanma • Aydınlanmacılar: “İnsanlar akıl ve araştırma yoluyla gerçek dünyayı kavrayabilir ve denetleyebilir. ” tezini savunuyorlardı. • İlk Aydınlanmacılar, akla dayalı büyük, genel ve soyut fikir sistemlerinin üretimine geçtiler. Sonraki düşünürler bunu reddetmemekle birlikte, aklın ancak ampirik araştırmalarla denenmesi gerektiğini öne sürüdüler. Ayrıca bilginin topluma yararına da açılması gerektiğini savunuyorlardı.
- Slides: 10