Kistler tmrler enflamatuar lezyonlar ve dental anomaliler Kistler

Kistler tümörler enflamatuar lezyonlar ve dental anomaliler

Kistler • • Odontojenik olmayan Psödokistler Yumuşak doku kistleri

Odontojenik kistler; • Diş dokusu kaynaklı • Enfekte diş köküyle ilişkili ise radiküler kist, en sık görülen odontojenik kisttir. • Diş çekildikten sonra kist çıkartılmazsa rezidüel kist adını alır • Gömülü diş çevresinde oluşursa dentigeröz kist • Sürmekte olan dişle birlikte olursa erüpsiyon kisti

Odontojenik olmayan kistler; • Nazopalatin kanal kisti en sık görülen odontojenik olmayan kisttir, üst çene ön bölgede görülür. • Nazolabial kist, median mandibuler kist diğer odontojenik olmayan kistlerdir.

Psödokistler; • Gerçek kist olmayıp radyografta kist görüntüsü veren lezyonlardır • Anevrizmal kemik kisti ve travmatik kemik kisti Yumuşak doku kistleri; • Branşial kist, dermoid kist, tiroglossal kist örnek verilebilir.

Enflamatuar lezyonlar Akut iltihabın beş bulgusu: ürubor “kırmızılık” üdolor “ağrı” ütumor “şişkinlik” ücalor “ısı” üfunctio laesa “fonksiyon kaybı” gibi

Pulpitis, periapikal abse, akut ve kronik osteomiyelit enflamatuar çene lezyonlarıdır • Pulpitis: diş pulpasının enflamasyonudur. Genelde diş çürüğüne bağlı gelişir. Akut veya kronik olabilir. Geri dönüşümlü veya geri dönüşümsüz aşamaları vardır. Tedavi planlaması açısından hangi aşamada olduğu belirlenmelidir.

• Periapikal abse: canlılığını kaybetmiş dişin kök ucunda gelişen şiddetli ağrı yapabilen enflamasyondur. Çevre dokulara yayılıp yüzde yaygın şişlik yapabilir. • Osteomiyelit: kemik veya kemik iliğinin enflamasyonudur. Akut veya kronik olabilir. Akutta; ağrı, ateş ve lökositoza neden olur.

Tümörler • Hızlı, sınırsız ve anormal hücre çoğalmasına neoplazi (tümör) denir. İyi huylu ise benign tümör, kötü huylu ise malign tümör denir. • Tümör etyolojisinde çevresel faktörler, yaş, cinsiyet, genetik faktörler, kimyasallar, radyasyon, prekanseröz hastalıklar, virüsler veya kronik inflamasyon etkilidir.

• Odontojenik(diş kaynaklı) odontojenik olmayan olarak 2 ana başlıkta incelenebilir. • Ameloblastoma, odontojenik miksoma, semento ossifying fibroma, fibroodontoma bazı benign odontojenik tümörlerdir.

• Odontojenik olmayan benign tümörlerden bazıları ossifiye fibroma, fibröz displazi, osteoblastom, osteom, fibrom, hemanjiyom olarak sayılabilir. • Çenenin malign tümörleri; osteosarkom, yassı hücreli karsinom veya lenfoma olabilir.

Dental anomaliler 1. Boyutsal anomaliler • Mikrodonti • Makrodonti 2. Şekil anomalileri • Geminasyon • Füzyon • Konkresens • Dilaserasyon • Dens invaginatus • Dens evaginatus • Taurodontizm 3. Sayısal anomaliler • Anadonti • Hiperdonti • Gömülü kalma • Sürnümerer kök 4. Mine-dentin-pulpa defektleri • Amelogenezis imperfekta • Dentin displazisi • Pulpa kalsifikasyonu • Rezorbsiyon 5. Renk değişiklikleri • Dış ve iç renklenmeler

BOYUT ANOMALİLERİ Makrodonti: Hipofizer devlik ve vücudun aşırı büyümesi durumunun dışında seyrek görülür, tüm dişleri ilgilendirir Geminasyon ve füzyondan ayırt edilmelidir Mikrodonti : En sık görülen boyut anomalisidir. Her diş kavsinin son dişini kapsar. Hipopituarizm, sfiliz, down sendromunda görülebilir.

BİÇİM ANOMALİLERİ Geminasyon, Füzyon ve Kongresens Geminasyon; Bir diş tomurcuğundan tek kök oluşumu ile beraber 2 diş kronu oluşmasıdır. Füzyon; İki ayrı diş germinin gelişim sırasında birleşmesidir Konkresens; Gelişimi tamamlanmış 2 dişin köklerinin kaynaşması durumudur. GEMİNASYON 14

FÜZYON Gelişim sırasında iki dişin birleşmesi 15

KONKRESENS yanlızca sementlerinde gelişen füzyon 16

DİLASERASYON Diş kökünün fark edilebilir bir kıvrılma ve kavis almasıdır. 17

BİÇİM ANOMALİLERİ Carabelli Tüberkülü Talon Tüberkülü Bolk Tüberkülü

Dens in Dente ( Dens İnvaginatus ) Genelde üst lateralde bazen de her dişte görülen, minenin kronun içine gelişimsel invaginasyonudur 19

DOKU ANOMALİLERİ AMELOGENESİS İMPERFEKTA -“Kalıtsal kahverengi diş “ üGeçici ve daimi tüm dişlerin minelerini içerir üMine yokluğunda açıkta kalan dentin kahverengidir üDişlerin belirleyici özelliği konturu, rengi ve kontakt eksikliğidir üOtozomal dominant karakterdedir üHipoplastik, hipokalsifiye ve hipomatür tipleri vardır. 20

DENTİNOGENESİS İMPERFEKTA üOtozomal dominant geçişlidir ü Dentin yapımındaki bozukluk ile birlikte, bazen kemik yapısında da bozukluk görülebilir üHem geçici hem de daimi dişler etkilenir ü 3 tipi vardır. Osteogenesis imperfekta ile görülen, izole formu ve brandywine formudur. 21

DİŞLERDE GÖRÜLEN RENK ANOMALİLERİ ERİTROBLASTOZİS FÖTALİS Diş gelişimi ile paralel zamanda oluşan herhangi bir şiddetli ya da uzun süreli sarılık, kalsifiye diş bölümlerinde yeşil lekelere yol açabilir Eritroblastozis fötalisin mavi ya da yeşil renkteki süt dişleri, Rh faktörü sebebiyle anne-çocuk uyuşmazlığında görülen hemolitik sarılığın sonucudur DENTAL FLOROSİS Yüksek miktardaki floridin içme suyuyla alınmasıyla ortaya çıkan bir tablo Mine hipoplastik olabilir. Hipokalsifikasyonlar kireçli bir görünüm sergiler ve zamanla boyanarak kahverengi lekelere dönüşür 22

TETRASİKLİN RENKLEŞMESİ Tetrasiklin, diş ve kemikte dokuların inorganik kısmında kalsiyum kompleksi olarak birikir Kalsifiye olan dentin elektrik ışığında soluk kahverengi kademeli çizgili lekeler gösterir Floresan ışığı altında bakıldığı zaman bu lekeler parlak sarı renkte görülürler Dişler gri, mavi ve kahverenginin koyulaşan tonlarında görülür 23

v Kanal tedavisi sonrası ya da travmaya maruz kalmış dişler koyu sarı, gri ya da kahverengi renkte görülür v Sigaraya bağlı renklenmeler görülür Travmaya bağlı olarak gelişen internal rezorpsiyon 24

Atrizyon; bruksizm nedeniyle dişlerin patolojik olarak temas etmesi sonucunda oluşur Kontakt yüzeylerinin yassılaşması ile proksimal yüzey yıpranması görülür. Yaşın ilerlemesiyle beraber fizyolojik olarak da görülür. 25

Abrazyon; yenen sert gıdalar, sert diş fırçalama ve pipo içme gibi mekanik ajanlar nedeniyle meydana gelir 26

Erozyon; çevresel veya yiyeceklerdeki asitler ve tekrarlayan kusmalar neticesinde ortaya çıkar 27